Του Μελέτη Ρεντούμη
Α
γαπητοί φίλες και φίλοι,
Όπως όλοι γνωρίζετε ζούμε ιστορικές στιγμές και αύριο καλούμαστε να πάρουμε μια κρισιμότατη απόφαση με το δημοψήφισμα που έχει ανακοινωθεί, για την αποδοχή ή όχι της πρότασης των δανειστών στις 25/6/2015.
Δεν θα μπορούσα ν’αποφύγω όμως, λόγω της ιδιότητάς μου και της συνεχούς και έγκυρης ενημέρωσης που σας κάνω αυτό τον καιρό, να σας πω συγκεκριμένες αλήθειες για την οικονομία της χώρας.
Η κρίση δυστυχώς, από την πραγματική οικονομία, με την ήδη τεράστια ανεργία, ήρθε στον πυρήνα του οικονομικού συστήματος, που αποτελείται από τις συστημικές τράπεζες. Αυτό από μόνο του, μπορεί να τινάξει την οικονομία στον αέρα, καθώς τίποτα δεν λειτουργεί, αν δεν υπάρχει η απαραίτητη ρευστότητα, ώστε να διενεργηθούν οι πάσης φύσεως συναλλαγές, με μετρητά, επιταγές ή πλαστικό χρήμα.
Ήδη έχουν επιβληθεί περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, με κλειστές τράπεζες όσον αφορά το δίκτυο καταστημάτων που έχει δημιουργήσει πρόσθετη ύφεση σωρευτικά 3% από τις εκλογές και μετά, αλλά και μεγάλη ανεργία καθώς ήδη αρκετές επιχειρήσεις θέτουν επ’αορίστου τους υπαλλήλους τους σε υποχρεωτική αργία.
Παρατηρούμε δυστυχώς ουρές παντού από χαμηλοσυνταξιούχους, πολίτες να συνωστίζονται για 60 ευρώ, αλλά και ελλείψεις φαρμάκων και τροφίμων στην αγορά, να έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους.
Πολλοί από εσάς με ρωτάτε, τί θα γίνει, με το τελευταίο οχυρό των πολιτών, που είναι οι καταθέσεις, που οι περισσότεροι διακρατούν για μία δύσκολη στιγμή ή για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Συμμερίζομαι απόλυτα την αγωνία σας και έχω ακριβώς το ίδιο άγχος με όλους σας.
Η αλήθεια φίλοι μου, δυστυχώς είναι πικρή και οφείλω να την πω. Δεν γνωρίζουμε πότε και αν θ’ανοίξουν οι τράπεζες, όσο δεν υπάρχει συμφωνία και υπογεγραμμένο πρόγραμμα με τους θεσμούς. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αν δεν υπάρξει συμφωνία άμεσα τις επόμενες ημέρες, ανάλογα με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, τότε θα ενεργοποιηθεί σχεδόν άμεσα, εκτός απροόπτου η διαδικασία κουρέματος καταθέσεων.
Η διαδικασία αυτή είναι βέβαια πολύπλοκη, καθώς οι ελληνικές τράπεζες θα είναι ήδη χρεωκοπημένες και την δεδομένη στιγμή, αν πάλι δεν υπάρχει συμφωνία, τα ΑΤΜς είναι ζήτημα αν θα βγάζουν 10-20 ευρώ, μέχρι να σβήσουν οριστικά.
Πρώτα λοιπόν κουρεύονται οι μέτοχοι της τράπεζας, μετά οι ομολογιούχοι μειωμένης εξασφάλισης όπως λέγονται και στο τέλος οι καταθέτες άνω των 100.000 ευρώ, που ονομάζονται ανασφάλιστοι καταθέτες.
Εδώ κρύβεται η λεπτομέρεια που σκοτώνει. Δεν θα θιγεί το μεγάλο κεφάλαιο από την διαδικασία αυτή, πρώτον γιατί οι καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ, έχουν μεταφερθεί στο εξωτερικό και δεύτερον, λόγω των περιορισμών κεφαλαίων, η καταθετική βάση των τραπεζών θα είναι ανύπαρκτη, άρα οι τράπεζες πρέπει ν’ανακεφαλαιοποιηθούν.
Χωρίς συμφωνία με τους εταίρους, δεν θα καταβληθούν χρήματα για καμία ανακεφαλαιοποίηση, από τον ευρωπαικό μηχανισμό ESM, οδηγώντας στο λεγόμενο bail-in δηλαδή την διάσωση εκ των έσω από τους ίδιους τους μικροκαταθέτες, σύμφωνα με την οδηγία της τραπεζικής ένωσης.
Υποτίθεται ότι υπάρχει το τελευταίο ανάχωμα, που είναι το Εθνικό Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων, το οποίο όμως έχει αποθεματικό μόλις 1,8 δις. Οι τράπεζες χρωστούν για να μπορούν να χρηματοδοτούν την οικονομία, κοντά στα 125 δις συνολικά. Αντιλαμβάνεστε την διαφορά λοιπόν.
Αρα αυτό σημαίνει ότι, καταργείται de facto το όριο της ασφαλισμένης κατάθεσης, και προχωρούμε μέχρι να βρεθούν τα κεφάλαια που απαιτούνται. Πόσα είναι αυτά; Η εκτίμηση είναι ότι το κούρεμα θα αφορά όλους τους μικροκαταθέτες, ακόμα και με ελάχιστα ποσά,με ποσοστό απομείωσης από 50% -90%. Καταλαβαίνετε ότι ουσιαστικά πρόκειται για δέσμευση καταθέσεων, εν μια νυκτί.
Ακόμα και να πάμε σε εθνικό νόμισμα, η διαδικασία θ’ απαιτήσει 6 μήνες τουλάχιστον για να ενεργοποιηθούν οι μηχανισμοί ισοτιμίας. Τα όποια χρήματα απομείνουν στους καταθέτες σε ευρώ, με την δραχμή θα υποτιμηθούν αυτόματα πάνω από 50% που σημαίνει εξαύλωση όλης της καταθετικής βάσης,ενώ θα εκτιναχθεί ο πληθωρισμός κάνοντας την πρόσβαση σε βασικά αγαθά αδύνατη, βάσει αγοραστικής δύναμης.
Υπολογίζεται μάλιστα ότι μια ιστοτιμία ευρώ/δραχμής θα ήταν στα επίπεδα των 1.500 δρχ. όταν σήμερα είναι κλειδωμένη στις 340,75 δρχ, από το 1999, με τεράστια υποτίμηση για του ‘Ελληνες πολίτες.
Εκτός από τα παραπάνω και πέραν των περιορισμών ελέγχων στις τράπεζες, η μη συμφωνία με τους δανειστές, συνεπάγεται για τον επόμενο μήνα κάτι πολύ απλό. Αδυναμία καταβολής μισθών και συντάξεων αρχικά στον δημόσιο τομέα. Στη συνέχεια θα επηρεαστεί από την δραματική πτώση της ζήτησης και ο ιδιωτικός τομέας, όπου θα δημιουργήσει κύμα 500.000 απολύσεων, μονίμων ή συμβασιούχων, με ολική στάση πληρωμών.
Επίσης με ρήξη με τους εταίρους, χάνονται αυτόματα οι επιδοτήσεις των αγροτών ύψους 3 δις ευρώ, δεν αποζημιώνονται φυσικά και σταματάει η εκταμίευση κονδυλίων για το ΕΣΠΑ.Οσα δε προγράμματα λειτουργούν ήδη με το ΕΣΠΑ και απασχολούν υπαλλήλους, θ’αναγκαστούν να τους απολύσουν καθώς θα κλείσει το project και οι αντίστοιχες επιχειρήσεις.
Η τελική συνέπεια θα είναι η έλλειψη εισαγωγών, τροφίμων και φαρμάκων, που δεν θα επαρκούν για να καλύψουν τις διατροφικές ανάγκες των Ελλήνων ακόμα και εβδομαδιαίως, ενώ πολλά νοσοκομεία θ’αναστείλλουν άμεσα την λειτουργία τους, λόγω έλλειψης βασικών ιατρικών ειδών.
Δεν μας αξίζει νομίζω το παραπάνω σενάριο, χωρίς δουλειά, σύνταξη, χρήματα, φάρμακα και τρόφιμα, καθώς πρόκειται για Αρμαγεδώνα, συνθηκών πολέμου.
Κάτι άλλο που δεν έχει ειπωθεί από κανένα, είναι ότι το όποιο μνημόνιο ή συμφωνία έρθει, στα περισσότερα μέτρα, δύναται ν’αναθεωρηθεί μόλις το 2016, αναχαιτίζοντας τις όποιες αδικίες, αν γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.Αυτό είναι γραμμένο στις περισσότερες παραγράφους του αγγλικού κειμένου της πρότασης των εταίρων.
Οσον αφορά εμένα προσωπικά θα ψηφίσω ΝΑΙ στο δημοψήφισμα για μια σειρά από λόγους που ανέλυσα.
Τέλος, το πρώτιστο πιστεύω είναι, να παραμείνουμε ενωμένοι, να μην επιστρέψουμε σε περιόδους εθνικού διχασμού, γιατί αυτό θα είναι πλέον εθνική καταστροφή και όχι απλά οικονομική.
Με βάση τα παραπάνω, σταθμίστε παρακαλώ όλα τα δεδομένα και ψηφίστε με νηφαλιότητα και ψυχραιμία στο δημοψήφισμα. Το μέλλον πλέον της χώρας βρίσκεται στα χέρια μας. Ας προασπίσουμε την ζωή μας, αν θέλουμε να υπάρχει και επόμενη γεννιά, για να μπορούμε τουλάχιστον να διηγούμαστε τα γεγονότα με καλύτερες συνθήκες από τις σημερινές.
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.
Μελέτης Ρεντούμης
Οικονομολόγος-Τραπεζικός
