Του Γ. Λακόπουλου
Οι τελευταίες εξελίξεις στο κυβερνητικό στρατόπεδο αποκάλυψαν ότι κυκλοφορούν δύο πρόσωπα με το όνομα Αλέξης Τσίπρας.
Ο ένας είναι ο Πρωθυπουργός της χώρας ο οποίος οργάνωσε μια διαπραγμάτευση με τους εταίρους, κατά τον τρόπο που νόμιζε, κατέληξε σε μια συμφωνία, με τον τρόπο που ο ίδιος εξήγησε και η Βουλή την ενέκρινε με διακομματική πλειοψηφια. .
Ο άλλος είναι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος πήγε στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματός του και έθεσε υπό την κρίση των μελών του όσα έχει ήδη αποδεχτεί ο ….προηγούμενος Τσίπρας -εκ μέρους της χώρας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο και εκ μέρους της κυβέρνησής του στη Βουλή.
Τι άλλο σημαίνουν οι προτάσεις του Πρωθυπουργού να συζητηθεί η στρατηγική του κόμματος σε εσωκομματικό δημοψήφισμα σε ….τρεις μέρες ή σε συνέδριο τον Σεπτέμβριο, όπως αποφασίστηκε τελικά;
Το σκηνικό θυμίζει κάπως τη φαεινή ιδέα του Γ. Παπανδρέου για το δημοψήφισμα τον Νοέμβριο του 2011. Πρώτα συμφώνησε στη Σύνοδο Κορυφής το κούρεμα του ελληνικού χρέους σε συνδυασμό με καινούργιο δάνειο συνοδευόμενο με νέο Μνημόνιο και μετά το έθεσε σε αμφισβήτηση -με το δημοψήφισμα. Τα αποτελέσματα τα ξέρουμε.
Μήπως συνιστά δείγμα δημοκρατικής αντίληψης του Πρωθυπουργού ότι θέτει στην κρίση του κόμματος αυτό το θέμα για να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα;
Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει: μια απόφαση που ελήφθη από την κυβέρνηση που ανέδειξε το 36% πολιτών -συν του Καμμένους- θα τεθεί εκ των υστέρων στην κρίση 30.000 κομματικών μελών. Ποια δημοκρατία;
Και ποια λογική; Τη μια μέρα ο Αλέξης Τσίπρας ζητάει να προσαρμοστεί ο κομματικός ΣΥΡΙΖΑ με τον κοινωνικό και την άλλη βάζει τον κομματικό να αποφασίσει όχι μόνο για τον κοινωνικό, αλλά για ολόκληρη τη χώρα.
Μέχρι τότε οι αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης και οι δεσμεύσεις της χώρας σε ότι αφορά τη συμφωνία θα τελούν υπό αίρεση. Αν το συνέδριο αποφασίσει ότι κακώς ο Τσίπρας προχώρησε σε συμφωνία; Θα τα πάρουμε όλα από την αρχή με τον ίδιο ή άλλον πρωθυπουργό; Έλεος! Αν θέλαμε Γ. Παπανδρέου θα κρατούσαμε αυτόν που είχαμε…
Το κάρο και το άλογο
Ευλόγως ένας αρχηγός κόμματος θέλει τη γνώμη της κομματικής βάσης για τη πολιτική του, ειδικά σε μείζονα θέματα στρατηγικής. Αλλά αυτά τίθενται και λύνονται πριν τις εκλογές. Εν προκειμένω, έπρεπε να είχαν κριθεί πριν τις κάλπες του Ιανουαρίου. Αλλιώς είναι σα να βάζουμε το κάρο μπροστά από το άλογο.
Από αυτή την άποψη η προσφυγή στο συνέδριο δεν είναι κίνηση προς τα εμπρός. Είναι οπισθοδρόμηση. Ή παραπλάνηση.
Αν ο Τσίπρας θέλει να επανακαθοριστεί η στρατηγική του κόμματός του, οφείλει να το κάνει σε συνδυασμό με την προκήρυξη εκλογών, ώστε να τεθεί στην κρίση των πολιτών η νέα στρατηγική.
Αλλαγή πολιτικής εν πτήσει δεν γίνεται. Γιατί δεν μπορεί με άλλη πολιτική να παίρνει ένα κόμμα τη λαϊκή εντολή και άλλη να καθορίζουν τα κομματικά του όργανα εκ των υστέρων.
Από την ώρα που ο Αλέξης Τσίπρας από αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ έγινε πρωθυπουργός, άλλαξε και το πλαίσιο στο οποίο κινείται και αποφασίζει, επειδή άλλαξε το πεδίο νομιμοποίησης της πολιτικής του και τα όργανα λογοδοσίας του: από το κόμμα μεταφέρθηκαν στη Βουλή, που εκπροσωπεί το σύνολο των πολιτών.
Οι πολίτες δεν ανέθεσαν τη διακυβέρνηση στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά στον Αλέξη Τσίπρα. Και η Βουλή δεν έδωσε την ψήφο εμπιστοσύνης στην Πολιτική Γραμματεία της Κουμουνδούρου, αλλά στην Κυβέρνηση που ο πρωθυπουργός εμφάνισε ενώπιόν της. Ψηφίστηκαν οι προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, όχι οι αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής. Για ποιο πράγμα θα αποφασίσει το συνέδριο;
Το κόμμα δεν είναι Εφετείο
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να λειτουργούν τα όργανα του κόμματος που κυβερνά, ούτε να μην μετέχει στις συνεδριάσεις τους ο αρχηγός του κόμματος και πρωθυπουργός. Το αντίθετο.
Αλλά σε αυτά τα όργανα λαμβάνονται αποφάσεις για το κόμμα – όχι για την κυβέρνηση και μάλιστα εκ των υστέρων. Εξετάζεται η υποστήριξη της κυβερνητικής πολιτικής όπως εγκρίθηκε από το λαό -όχι η αλλαγή της στρατηγικής βάσει της οποίας αναδείχτηκε η κυβέρνηση.
Ένα κόμμα πρώτα αποφασίζει την πολιτική του -με βάση την ιδεολογία του- στα συνέδριά του και μετά ζητεί την ψήφο των πολιτών με βάση όσα έχει αποφασίσει. Δεν νοείται πρώτα να αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση ένα κόμμα και μετά να αποφασίζει την πολιτική του. Ή ακόμη χειρότερα πρώτα να αποφασίζει η κυβέρνηση και μετά να επικυρώνει ή να ανατρέπει την απόφαση το κόμμα.
Το συνέδριο δεν συνιστά δευτεροβάθμια κρίση της κυβερνητικής πολιτικής. Το κόμμα δεν είναι Εφετείο στο οποίο προσφεύγει όποιος δεν συμφωνεί με την κυβερνητική πολιτική.
Οι κυβερνήσεις λειτουργούν με βάση το Σύνταγμα και τους νόμους και όχι με βάση τα καταστατικά των κομμάτων που τις στηρίζουν. Όσα συναποφασίζουν οι πρωθυπουργοί και οι αρχηγοί κρατών στα ευρωπαϊκά όργανα τίθενται προς έγκριση στα κοινοβούλιά τους, όχι στα κομματικά όργανα. Και τα Κοινοβούλια υπάρχουν ανεξάρτητα από τα κομματικά όργανα -τουλάχιστον στην αντιπροσωπευτική κοινοβουλευτική Δημοκρατία…
Οι πρωθυπουργοί απολογούνται στη Βουλή
Όπως έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου, η πρωθυπουργία δεν είναι συλλογικός θεσμός. Ως πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας είναι μόνος υπόλογος έναντι της Βουλής, των νόμων και του Συντάγματος . Όχι έναντι του κόμματος.
Υπήρξαν και άλλοι πρωθυπουργοί στο παρελθόν που αντιμετώπισαν εσωκομματικές αντιδράσεις για την πολιτική τους και ανταρσίες στην κοινοβουλευτική διαδικασία. Ή έπειθαν τους διαφωνούντες ή τους απομάκρυναν, όπως έχουν δικαίωμα. Δεν έπαιζαν το παιχνίδι τους.
Πιο απλά, ο Αλέξης Τσίπρας όφειλε να διαγράψει τους βουλευτές που τον καταψήφισαν στη Βουλή και να πάει σε εκλογές χωρίς αυτούς. Όχι να κάνει συνέδρια μαζί τους.
Κι ο Σημίτης έκανε έκτακτο συνέδριο του 2001. Αλλά όχι για να αποφασίσει -το συνέδριο- τη στρατηγική του , διαρκούσης της κοινοβουλευτικής περιόδου. Την ευθύνη για τις αποφάσεις της κυβέρνησης ή για την αναστολή τους- είχε η κυβέρνησή του και ο ίδιος λογοδοτούσε γι’ αυτό στη Βουλή. Έτσι λειτουργούν οι πρωθυπουργοί. Δεν τους τραβάει το κόμμα από το μανίκι. Αλλιώς παραιτούνται.
Τώρα διαπιστώνουμε ότι τις αποφάσεις που έλαβε η Βουλή με πολύ μεγάλη πλειοψηφία καλείται να τις κρίνει ένα κομματικό σώμα με δικαίωμα να τις … αλλάξει. Αν αυτό είναι σοβαρότητα κυβέρνησης…
Και άλλοι πρωθυπουργοί ήταν υποχρεωμένοι να συνυπάρχουν στο κόμμα τους με στελέχη που είχαν διαφορικές θέσεις από τους ιδίους. Εφόσον τα μεγάλα κόμματα είναι κατ’ ανάγκη πολυσυλλεκτικά, αυτό θα συμβαίνει.
Αλλά κανείς δεν έβαλε στην κυβέρνηση του πρόσωπα που διαφωνούσαν ριζικά με την πολιτική του, δεν ανέχθηκε υπουργούς με διαφορετική πολιτική από αυτήν του Πρωθυπουργού, που είναι η μόνη κυβερνητική πολιτική, και δεν έβαλε σε ψηφοφορία στο κόμμα -και εκ των υστέρων- την έγκριση κυβερνητικών αποφάσεων ή αποφάσεων της Βουλής.
Όποιος από το κόμμα δεν συμφωνούσε απλώς κατέβαινε από το τρένο. Δεν έσπευδε ο πρωθυπουργός να απολογηθεί ενώπιόν του πόσο αριστερός και πόσο επαναστάτης είναι. Αυτά είχαν λυθεί τον καιρό που ο Πρωθυπουργός ήταν μόνο αρχηγός του κόμματος.
Το κρίσιμο ερώτημα: παραλογισμός ή θέατρο;
Όσα συμβαίνουν στο κυβερνών κόμμα είναι εξωφρενικά σε σχέση με τη συμφωνία με τους εταίρους: ο ΣΥΡΙΖΑ πήγε στις εκλογές με τον επικεφαλής του να υπερασπίζεται το νόμισμα και τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας, αλλά μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης έγιναν υπουργοί στελέχη του να ζητούν αλλαγή νομίσματος και εθνικού προσανατολισμού και όταν καταψήφισαν την κυβέρνηση αντί να απομακρυνθούν αμέσως από τον Πρωθυπουργό, τον οδηγούν σε συνέδριο για να δώσει εξηγήσεις και να του ζητήσουν, δια της κομματικής βάσης, να ακυρώσει τη συμφωνία που υπέγραψε. Παραλογισμός. Κυβερνήσεις με δυο πολιτικές δεν υπάρχουν.
Εκτός αν όλα αυτά δεν είναι παραβίαση της κοινής λογικής και της πολιτικής και συνταγματικής τάξης όπως δείχνουν, αλλά είναι ένα καλοστημένο θέατρο στο οποίο ο καθένας παίζει το ρόλο του. Έχοντας όλοι μαζί τους “ίδιους στόχους”, όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας στην Κεντρική Επιτροπή, αποφεύγοντας όμως να διευκρινίσει ποιοι είναι αυτοί οι στόχοι.
Είναι δυνατόν -σε ότι αφορά τη συμφωνία με τους εταίρους- οι αποφάσεις που πήρε η κυβέρνηση και ενέκρινε η Βουλή να … ακυρωθούν -όπως θα μπορούσε να αποφασίσει ένα κομματικό όργανο- υιοθετώντας αντίστοιχες προτάσεις; Αν δεν είναι, προς τι αυτή η συζήτηση και το συνέδριο;
Καλώς ο Πρωθυπουργός πήγε στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος του και παρουσίασε την πολιτική του. Καλώς ξεκαθάρισε απέναντι σε όλους τι έπραξε και τι προτίθεται να πράξει. Και βεβαίως καλά έκανε και άκουσε τις απόψεις των κομματικών στελεχών που διαφωνούν στο επίπεδο του κόμματος.
Αλλά η πρόταση να αποφασίσει το κόμμα δια συνεδρίου – επί ειλημμένων κυβερνητικών αποφάσεων και ψηφισμένους νόμους- σε τι ακριβώς εξυπηρετεί; Και μέχρι να αποφασίσει το συνέδριο ποια θα είναι η κυβερνητική θέση;
Οι πρωθυπουργοί λογοδοτούν στη Βουλή, όχι στα κομματικά όργανα. Διαφορετικά είναι σαν να θέτουν την παραίτησή τους στη διάθεσή τους. Ή να βρίσκονται σε συμπαιγνία με τους υποτιθέμενους εσωκομματικούς αντιπάλους τους.
Πως είναι δυνατόν οι αποφάσεις εκλεγμένου Πρωθυπουργού που ενέκρινε η Βουλή να τίθεται υπό την κρίση ενός κομματικού σώματος και να συμψηφίζονται με τις παλαβομάρες της Κωνσταντοπούλου και του Βαρουφάκη- που θα είναι σύνεδροι προφανώς;
Πως μπορεί Αλέξης Τσίπρας, ως φορέας της λαϊκής εντολής, να συζητήσει – γιατί αυτό σημαίνει προσυνεδριακός διάλογος και συνέδριο – τις ιδέες του Λαφαζάνη για υφαρπαγή των χαρτονομισμάτων της Τράπεζας της Ελλάδας για να αντικαταστήσει το ευρώ με δραχμές; Να βγάλει δηλαδή τη χώρα από την Ευρωζώνη και συνεπώς και από τη Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πως νοείται ο άνθρωπος που, ως εκπρόσωπος της χώρας, πέρασε μέρες και νύχτες στα κοινοτικά τραπέζια με τους ομολόγους του, να μην τον ξηλώνει αμέσως από την κοινοβουλευτική του ομάδα, αλλά να προσέρχεται σε εσωκομματική αναμέτρηση μαζί του;
Ο Λαφαζάνης, η Ζωή, ο Βαρουφάκης, ο Στρατούλης και η υπόλοιπη κομπανία μπορούν να έχουν όποιες απόψεις θέλουν. Αλλά δεν μπορούν να τις επιβάλουν σε έναν πρωθυπουργό που αναδείχτηκε με άλλες απόψεις και τηρεί όσα συμφώνησε με τους θεσμικούς εταίρους της χώρας. Η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι εξουσίες που το το Κοινοβούλιό της έχει εκχωρήσει σ’ αυτά τα όργανα δεν συνιστούν “μειωμένη εθνική ανεξαρτησία”. Η χώρα τελεί υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο με τη βούλησή της.
Όσοι έχουν άλλη γνώμη, ας ρίξουν την κυβέρνηση. Ας κάνουν κόμμα και ας κατεβούν στο λαό. Αλλιώς είναι λαθρεπιβάτες… Είναι δεδομένο σε ποια χώρα -μέλος, ποιου υπερεθνικού συνόλου- κάνουν πολιτική. Θα μπορούσαν να γίνουν δεκτές από μια κυβέρνηση χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι απίστευτες ιδέες που θα ενέκρινε ένα κομματικό σώμα; Το ζητούμενο της συγκυρίας για μια κυβέρνηση της Αριστεράς, είναι να “οικοδομηθεί ο σοσιαλισμός” ή να σωθεί η χώρα από τη χρεοκοπία;
Με ποια λογική λοιπόν ο Πρωθυπουργός παραπέμπει σε κομματικό συνέδριο για να συζητήσει αποφάσεις που ήδη έλαβε η κυβέρνησή του; Ποια είναι η ‘κοινή στρατηγική ‘ που έχει με τους Λαφαζάνηδες και τους έτερους Καππαδόκες της Κουμουνδούρου; ; Τι ακριβώς είναι αυτό που επιδιώκουν μαζί, και απλώς διαφωνούν στη μέθοδο, όπως τους είπε; Ίσως σ’ αυτή την υπόθεση αυτό είναι το πιο κρίσιμο ερώτημα.
