Toυ Γ. Λακόπουλου
Ένα απλό ερώτημα: ποιος είναι ο ρόλος του Αλέξη Τσίπρα σήμερα; Οι απαντήσεις ποικίλλουν. Κάποιοι θα πουν να διασφαλίσει τη σταδιοδρομία του στο δημόσιο βίο. Άλλοι να κρατήσει το κόμμα στην κυβέρνηση. Μερικοί θα ισχυριστούν ότι βρίσκεται σε αποδρομή. Εξαρτάται από την οπτική γωνία καθενός, την πολιτική του τοποθέτηση και τον μιντιακό επηρεασμό του.
Αν αντιμετωπίσουμε από κάποια απόσταση το ερώτημα θα προκύψει ότι αν ο ρόλος του απορρέει από τον πραγματικό Τσίπρα, τότε ο πραγματικός Τσίπρας είναι ο “ιστορικός” Τσίπρας.
Από αυτή την άποψη ο ρόλος του υπερβαίνει τον εαυτό του και τις φιλοδοξίες του, εκτείνεται πέρα απ’ το κόμμα του και παρακάμπτει τους αντίπαλους του. Η πολιτική παρουσία του είναι πλέον συνυφασμένη με την προοπτική της Δημοκρατικής Παράταξης στο σύνολό της. Κατά περίεργο τρόπο είναι συνυφασμένη και με το μέλλον της συντηρητικής παράταξης…
Ο Τσίπρας δεν είναι πλέον ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε ένα σημαντικό πρόσωπο της Αριστεράς με τη στενή έννοια. Είναι ο φυσικός επικεφαλής των ευρύτερων προοδευτικών δυνάμεων, έτσι όπως αναπτύχθηκαν μετά τον εμφύλιο πόλεμο και εκφράσθηκαν κατά καιρούς, είτε αποσπασματικά, με την ΕΔΑ και την Ένωση Κέντρου πριν τη δικτατορία, είτε με το ΠΑΣΟΚ μετά τη Μεταπολίτευση.
Κάντο όπως ο Ανδρέας
Ο αρχιτέκτονας της παραταξιακής ενοποίησης ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου. Την ομογενοποίησε σε μεγάλο βαθμό και την ενσωμάτωσε σε ένα κυρίαρχο πολιτικό φορέα. Αλλά το ΠΑΣΟΚ, ως πλειοψηφικός άξονας της παράταξης, δεν έκοψε τους δεσμούς του με τις όμορες δυνάμεις. Ούτε συντάχθηκε με τη ΝΔ εναντίον τους.
Συνεργάσθηκε με τα δυο κόμματα της παραδοσιακής Αριστεράς στη βάση της κοινωνίας, στο συνδικαλισμό και την Αυτοδιοίκηση. Και οι προσωπικές σχέσεις του Ανδρέα Παπανδρέου με τους ηγεσίες τους δεν διακόπηκαν, ούτε όταν στράφηκαν εναντίον του. Γι’ αυτό και ο ίδιος άντεξε μαζί με το ΠΑΣΟΚ το “βρόμικο 89” και επανήλθε. Τον προστάτευσε η παράταξη, από τα λάθη των κομματικών ηγεσιών…
Άφρονες πολιτικοί που τον διαδέχθηκαν στο ΠΑΣΟΚ, ενδεχομένως και σε διατεταγμένη υπηρεσία, ανατίναξαν το δημιούργημά του. Το οδήγησαν σε κατευθύνσεις που δεν άντεχε η ιδεολογία και η πολιτική του και η ιστορία του, το απομονώσαν από την κοινωνική βάση του και το διέλυσαν. Μέχρι να το καταργήσουν με ανιστόρητο και προκλητικό τρόπο.
Απέσυραν το όνομα, τα σύμβολα και τις αρχές του ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν μπορούσαν να αποσύρουν και τους πολίτες που το στήριζαν. Οι δυνάμεις της κοινωνίας που εξέφραζε δεν καταργήθηκαν, ούτε εξαερώθηκαν. Όταν προδόθηκαν από τις ηγεσίες τους ΠΑΣΟΚ, αναζήτησαν νέα πολιτική έκφραση. Έτσι ήλθε στο προσκήνιο ο Αλέξης Τσίπρας. Είτε το επιδίωκε είτε όχι, αλλά και είτε το συνειδητοποιεί είτε όχι, προέκυψε σαν ένας Παπανδρέου μετά τον Παπανδρέου.
Ως τώρα ο σημερινός Πρωθυπουργός λειτούργησε ως επικεφαλής του κόμματός του. Αλλά το τελευταίο διάστημα αυτός ο όρος είναι χωρίς περιεχόμενο και χωρίς προοπτική. Ο Τσίπρας δεν ανήκει πλέον στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά συνολικά στη Δημοκρατική Παράταξη.
Η πλειοψηφική παράταξη
Ο κεντρικός άξονας αυτής της παράταξης διαμορφώνεται από τον συνδυασμό της ελληνικής Κεντροαριστεράς με την ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία, έχοντας ως παράπλευρες δυνάμεις το ΚΚΕ, τις εξωκοινοβουλευτικές ομάδες και παράγοντες του δημοκρατικού Κέντρου. Αυτό ήταν το ΠΑΣΟΚ, αυτό πρέπει να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Χωρίς να χάνει τον ριζοσπαστισμό του, όπως δεν τον έχασε και το ΠΑΣΟΚ επί της ακμής του Ανδρέα Παπανδρέου.
Η ιστορική αποστολή του Τσίπρα είναι να πιάσει το νήμα από εκεί που κόπηκε. Να δώσει διακριτά ιδεολογικά και πολιτικά χαρακτηριστικά σ’ αυτόν το χώρο με τη διαμόρφωση ενός νέου πολιτικού σχηματισμού απέναντι στη Δεξιά. Δηλαδή να κρατήσει την παράταξη σε κυρίαρχο ρόλο, συσπειρώνοντας όσο το δυνατόν περισσότερες δυνάμεις. Οι προϋποθέσεις γι’ αυτό είναι γνωστές και έχουν συζητηθεί και στην Ευρώπη.
Αυτή είναι μια στρατηγική που αφορά την ενοποίηση της Δημοκρατικής Παράταξης στη βάση, όχι ενδεχόμενες συναλλαγές με τις τρέχουσες ηγεσίες των επιμέρους σχημάτων της, ιδίως με όσους αλληθωρίζουν προς τη ΝΔ. Ο Αλέξης Τσίπρας να απευθυνθεί στους πολίτες, ως επικεφαλής μιας δημοκρατικής εκστρατείας με πολιτικό περιεχόμενο και με αναφορά στην κοινωνία στο σύνολό της και όχι στους μηχανισμούς.
Επειδή κανείς άλλος δεν μπορεί να το κάνει, αν δεν δεχθεί για τον εαυτό του αυτό το ρόλο, θα είναι υπόλογος έναντι της Ιστορίας. Ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν αρκέστηκε να γίνει διάδοχος του πατέρα του, αλλά κίνησε μπροστά τον τροχό της παράταξης. Έτσι και ο Τσίπρας όφειλε να ξεφύγει από τους προσωπικούς υπολογισμούς και τους ιδρυτικούς περιορισμούς του ΣΥΡΙΖΑ και ενδεχομένως από την κομματική αγωγή του.
Αν δεν το κάνει τώρα που ωρίμασαν οι συνθήκες θα διευκολύνει αντικειμενικά την επιστροφή της Δεξιάς, με ό,τι την ακολουθεί. Στο τέλος ο ίδιος θα μείνει με συρρικνωμένο κόμμα του και με το άγος ότι θα καταδικάσει την ευρύτερη παράταξη να μείνει στο περιθώριο, ότι δεν ανταποκρίθηκε το ρόλο του και θα χρεωθεί το πισωγύρισμα του πολιτικού συστήματος.
Ο εκσυγχρονισμός της… Δεξιάς
Η μοίρα της πολιτικής που τον έφερε στην ηγεσία της Αριστεράς για να την οδηγήσει στην κυβέρνηση, τώρα τον προκαλεί να κάνει το επόμενο βήμα και να ανασυγκροτήσει τον αντιδεξιό χώρο. Να αναδείξει τις νέες δυνατότητες του προοδευτικού χώρου και να τον μετασχηματίσει στις σημερινές συνθήκες, ώστε να καταστεί πλειοψηφικός απέναντι στη Δεξιά, τη συντήρηση, τον νεοφιλελευθερισμό και την Ακροδεξιά.
Κοντολογίς πρέπει να ανοίξει μια συζήτηση που θα έχει στο επίκεντρο την υποχρέωση του Αλέξη Τσίπρα να ξεφύγει από το στενό κέλυφος του ΣΥΡΙΖΑ. Να επιδιώξει τη συνεργασία όλων των δυνάμεων του και να τις οδηγήσει στην επόμενη εκλογική μάχη με ένα πρόγραμμα που θα επιταχύνει τη μεταμνημονιακή πορεία της χώρας για έξοδο από την κρίση, όπως και την εσωτερική εξυγίανση. Να κατοχυρώσει το δημοκρατικό προσανατολισμό του θεσμικού οικοδομήματος, με τρόπο που δεν θα είναι αναστρέψιμος, όταν θα προκύψει στο μέλλον πολιτική αλλαγή, όπως θα συμβεί κάποια στιγμή.
Είναι προς το συμφέρον της χώρας και του λαού να διαμορφωθεί μια σύγχρονη ευρωπαϊκή κυβερνώσα Κεντροαριστερά που θα αναγκάσει σε αντίστοιχο εκσυγχρονισμό και την κυβερνώσα Κεντροδεξιά -που θα τη διαδεχθεί, όταν αποφασίσουν οι πολίτες. Έτσι θα αλλάξει εποχή η Ελλάδα. Αν θέλει να το πιστωθεί ο Αλέξης Τσίπρας-, όμως πιστώθηκαν τα μεγάλα άλματα στη χώρα, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Ανδρέας Παπανδρέου -ιδού πεδίον δόξης λαμπρό.