Του Γ. Λακόπουλου
Δεν έχει ξαναγίνει. Η επικεφαλής ενός ιστορικού κόμματος συγκέντρωσε όσους περισσότερους πρώην και νυν βουλευτές του μπορούσε με σκοπό να ανακοινώσει -η πρόεδρός του,-που ψηφίσθηκε από τους οπαδούς του για να το ανασυντάξει- ότι προτίθεται να το καταργήσει -σε συνεργασία με αυτόν που το …διέσπασε!
Το αποτέλεσμα όμως ήταν να αναδειχθεί η εικόνα διάλυσης που προκαλεί η προαναγγελία. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι αν θα εξαφανιστούν από τη μαρκίζα τα σύμβολα και το όνομα, ανατρέπονται και οι θεμελιώδεις σχέσεις του ΠΑΣΟΚ με την ιστορία και την κοινωνία.
Αλλά και με την πολιτική. Οι όροι που συνιστούν το λογότυπο- Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα- και ο πράσινος ήλιος- έχουν περιεχόμενο. Ο τίτλος “Δημοκρατική Συμπαράταξη” είναι κενός ιδεολογίας- κάτι ανάλογο είχε επιλέξει και η …Ντόρα Μπακογιάννη για το, ατυχήσαν, κόμμα της.
Από αυτή την άποψη το πάρτι της Φώφης Γεννηματά στο “Κάραβελ” το Σάββατο προς τιμήν του Γ. Παπανδρέου, είχε χαρακτηριστικά μνημόσυνου. Το βλοσυρό βλέμμα της Βάσως Παπανδρέου, η εμφανώς αποστασιοποιημένη παρουσία παλαιών στελεχών όπως ο Μιλτ. Παπαϊωάννου και ο Θαν. Τσούρας, οι ηχηρές απουσίες και η εικόνα που ανέδυαν οι ξεχασμένοι που συγκεντρώθηκαν -για κοινωνικούς λόγους οι περισσότεροι: να θυμηθούν τα παλιά- ήταν τα χαρακτηριστικά της ημέρας. Η εκδήλωση μύριζε πολιτική πτωμαΐνη.
Η συγκέντρωση που θα δημιουργούσε, υποτίθεται, υπέρ της Φώφης και του ΓΑΠ …συνθήκες να εκφράσουν το “πλειοψηφικό ρεύμα” (ακούστηκε κι αυτό!) σε συνδυασμό με τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής την επομένη, έδειξαν ότι το ΠΑΣΟΚ προτού εξαφανιστεί επισήμως από τον “συνεταιρισμό των γόνων”, μετατρέπεται σε …ΕΔΗΚ. Με τη Φώφη Γεννηματά, τον Γ. Παπανδρέου, ενδεχομένως και άλλους, στους ρόλους της Βιργινίας Τσουδερού, του Γεωργίου Μαύρου και του Ιωάννη Ζίγδη. Η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα.
Η διοργανώτρια της μεσημβρινής “εκδήλωσης του τέλους” έκανε πως δεν καταλάβαινε. ” Καλωσορίζουμε στους νέους κοινούς αγώνες όλα τα στελέχη, τους παλιούς συντρόφους μας του Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών στη Δημοκρατική Συμπαράταξη” είπε.
Καλωσόρισε δηλαδή αυτούς που διέσπασαν το ΠΑΣΟΚ και το εμπόδισαν στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 να πάρει την τρίτη θέση. Σα να τους ευγνωμονούσε που το έκαναν, γιατί αυτό υποχρέωσε τον προκάτοχό της Βαγγ. Βενιζέλο να παραδώσει την ηγεσία στην ίδια -με μόλις 35.000 οπαδούς τους ΠΑΣΟΚ που την ψήφισαν για πρόεδρο του 2015.
Η “ιστορία του ΠΑΣΟΚ” χωρίς Σημίτη –Τζουμάκα!
Η συνέχεια ήταν αποθέωση της ανακρίβειας και της αφασίας. “Σήμερα τιμούμε την Ιστορία μας και δηλώνουμε περήφανοι για τα πρόσωπα που την έγραψαν”, είπε. Αλλά η ίδια ξέρει τόσο καλά την ιστορία ώστε δεν είχε καλέσει π.χ. τον Στέφανο Τζουμάκα– ιστορικό στέλεχος, πρώην βουλευτή και υπουργό- αλλά φρόντισε να παραβρίσκονται όλοι οι σεσημασμένοι υβριστές του Ανδρέα Παπανδρέου.
Απουσίασαν οι δυο από τους τρεις εν ζωή πρώην προέδρους του ΠΑΣΟΚ -και ειδικά ο Κ. Σημίτης που υπήρξε για οκτώ χρόνια πρωθυπουργός. Έλειπαν επίσης τα τρία καλύτερα πολιτικά στελέχη των τριών κυβερνητικών περιόδων του ΠΑΣΟΚ: υπό τον Α. Παπανδρέου (Ευ. Βενιζέλος), τον Κ. Σημίτη ( Άννα Διαμαντόπουλου) και τον Γ. Παπανδρέου (Γ. Ραγκούσης). Δεν ήταν εκεί ο Αλ. Παπαδόπουλος , αλλά κάλυψαν το κενό άλλοι όπως π.χ. ο Πρωτόπαπας, ο Κουσελάς και ο Ξυνίδης!
Στην ομιλία της η Φώφη μετακινήθηκε ακόμη και από τον ανιστόρητο διμέτωπό της, υποδηλώνοντας ότι πρωτίστως οργανώνει “το ισχυρό αντιπολιτευτικό μας μέτωπο απέναντι στους ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ”– με τους οποίους όμως θέλει και… συγκυβέρνηση. Προέβλεψε ότι το ΠΑΣΟΚ “θα αποτελεί και στο μέλλον, τον εκφραστή του προοδευτικού πολιτικού πόλου και τον κύριο αντίπαλο της συντηρητικής παράταξης στην Ελλάδα” – προφανώς γι’ αυτό δώρισε 35 έδρες τον Κυριάκο Μητσοτάκη για τις επόμενες εκλογές.
Είπε δηλαδή τι θα είναι και στο μέλλον το ΠΑΣΟΚ, αλλά στη συνέχεια προεξόφλησε ότι στο μέλλον …δεν θα υπάρχει ΠΑΣΟΚ. Ανήγγειλε ότι με τον Παπανδρέου, τη ΔΗΜΑΡ και τις …Κινήσεις Πολιτών -και άλλους λαοφιλείς παράγοντες- θα οργανώσει συνέδριο εντός του 2017 , για να “σηματοδοτήσει την δημιουργία του νέου, ενιαίου φορέα της Παράταξης” . Δηλαδή ΠΑΣΟΚ τέλος. Αλλά το τιμά- με την έννοια …αιωνία του η μνήμη.
Οι ακροατές της, είτε κατάλαβαν το δούλεμα, είτε έχουν καλύτερη αίσθηση της πραγματικότητας από την ίδια -και για την ίδια- δεν έφυγαν με ενθουσιασμό. Όπως δεν υπήρχε ενθουσιασμός στην κομματική συνεδρίαση της επομένης.
Ανάμεσα στους πρώην του “Κάραβελ” και ο Κ. Λαλιώτης, που φωτογραφιζόταν με την Εύα Καΐλή, μάλλον ευτυχής που επέστρεψε ο “αδελφός του” -αν πάρουμε τοις μετρητοίς τις παλαιότερες εξομολογήσεις του ότι “ο Ανδρέας τον έχει σαν τέταρτο γιο του”. Ότι το ΠΑΣΟΚ, που ίδρυσε ο Ανδρέας, πολύ σύντομα δεν θα υπάρχει κατά τους σχεδιασμούς της σημερινής προέδρου του- που βγήκε με τη βοήθεια του και την εντολή να το ανασυντάξει- δεν έδειξε να τον απασχολεί. Ας πάει και το παλιάμπελο.
Ο Βενιζέλος ισοπεδώνει τον ΓΑΠ και ο Γερουλάνος αδειάζει τη Φώφη
Η καταβροχθιστική πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ πήρε την απάντηση την επομένη στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής. Πρώτα από τον Βαγγ. Βενιζέλο που ισοπέδωσε τον Γ. Παπανδρεόυ, αλλά και την ίδια, πολιτικά και ηθικά και καταδίκασε και τη συναλλαγή και το εγχείρημά τους. Μέχρι και με …ποντίκι παρομοίωσε τον προκάτοχό του στην ηγεσία. (Ολόκληρη η ομιλία του στις “Παρεμβάσεις” του ΑΠ).
Της απάντησε όμως και ένα στέλεχος, που αν μη τι άλλο διατηρεί διαχρονικά την αξιοπρέπεια του και δεν ακολούθησε τον ΓΑΠ στη διάσπαση: ο Παύλος Γερουλάνος επέκρινε ευθέως τις προθέσεις της Φώφης να εξαφανίσει το ΠΑΣΟΚ υπέρ της “Δημοκρατικής Συμπαράταξης” των …διαφόρων και της υπενθύμισε ότι δεν εξελέγη γι’ αυτό.
“Η συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ σε ένα μόρφωμα που χρησιμοποιεί τον όρο «Δημοκρατική» χωρίς να το εννοεί υπονομεύει τη δημοκρατία όπως εμείς μάθαμε να τη σεβόμαστε…. Μην ξεχνάς Πρόεδρε, η σημερινή δημοκρατική σου νομιμοποίηση πηγάζει και είναι ισχυρή από την εκλογή σου ως Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και όχι από την αποδοχή σου από τα στελέχη άλλων πολιτικών μορφωμάτων που συμμετέχουν στη Δημοκρατική Συμπαράταξη. Και όσο πιο πολύ φεύγεις από το ένα και πας στο άλλο τόσο λιγότερο δημοκρατικά νομιμοποιημένη θα είσαι”. (Η ομιλία του δημοσιεύεται ολόκληρη στις ” Αναγνώσεις” του ΑΠ)
Ο Γ. Παπανδρέου δεν ήταν εκεί για να τον ακούσει. Αλλά την προηγουμένη στο “Κάραβελ” ως …τιμώμενο πρόσωπο, εμφανίσθηκε με την κουστωδία του, σα να μην πέρασε μια μέρα. Αφού προηγουμένως είχε ζητήσει “να κοιτάξουμε μπροστά”- προφανώς γιατί αν κοιτάξουμε πίσω θα δούμε τα ερείπια που άφησε στο ΠΑΣΟΚ και στη χώρα.
Την επομένη όμως άρχισε να κοιτάζει ο ίδιος πίσω λέγοντας- σε συνέντευξή του στον Βασίλη Σκουρή- ότι πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα από κει που το …άφησε -δηλώνοντας υπερήφανος για το “λεφτά υπάρχουν”. Από ό,τι φαίνεται στο εξής θα είναι ο “πωλών τοις μετρητοίς”- και ήδη άρχισε να διατυπώσει διάφορες αλαλούμ θέσεις -άσχετες με όσα λέει την ίδια στιγμή η Γεννηματά. Οσονούπω θα αρχίσουν και τα όργανα για την αρχηγία του …τίποτε!
Δημιούργησαν ρεύμα υπέρ Διαμαντοπούλου – Ραγκούση;
Η εκδήλωση στο “Κάραβελ” και η συνεδρίαση της Κ.Ε., αποτυπώνοντας την κατάσταση στον ευρύτερο χώρο που κάλυπτε το ΠΑΣΟΚ ιστορικά, λειτούργησαν υπέρ του… Γιάννη Ραγκούση και της Άννας Διαμαντοπούλου. Αναλαμβάνοντας πρωτοβουλία για νέο φορέα της Κεντροαριστεράς- χωρίς να εμπλακούν στο παρασκήνιο της συναλλαγής που απέληξε στη “συμφωνία των κληρονόμων”- αποκτούν ηθικό προβάδισμα, αν κριθεί από την εντυπωσιακή απήχηση που είχε η πρεμιέρα τους στη Θεσσαλονίκη.
Με τις παράλληλες εκδηλώσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη διαμορφώθηκε ένας ορατός διαχωρισμός. Από τη μια η “συμμαχία των κληρονόμων” επιχειρεί να διαλύσει το ΠΑΣΟΚ και να δημιουργήσει έναν νέο φορέα … ιδιωτικής χρήσης περίπου.
Από την άλλη ο άξονας Διαμαντόπουλου – Ραγκούση αποκτά δυναμική από τη στιγμή που δεν έχουν να απολογηθούν για την άρνηση επιστροφής στο ΠΑΣΟΚ, αφού το διαλύουν από κοινού η νυν πρόεδρος και ένας από τους πρώην που το είχε ήδη διασπάσει. Η άρνηση σύγκλισης με τη “συμμαχία των γόνων” είναι πλεονέκτημα πλέον.
Οι συμβολισμοί που αναδύουν οι επικεφαλής των δυο πλευρών είναι ορατοί και σταδιακά θα οδηγήσουν και σε ανάλογες συσπειρώσεις στο ευρύτερο χώρο. Οι δυο πρώην υπουργοί -παρότι στη συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης ήταν συγκρατημένοι -έχουν σύγχρονο λόγο, με ευρωπαϊκό περιεχόμενο και αναζητούν δυναμική μέλλοντος, ενώ αντιθέτως οι δυο κληρονόμοι ονομάτων φάνηκε να απηχούν απολύτως το κλίμα παρελθόντος, που ανέδυαν όσοι συγκεντρώθηκαν στο “Κάραβελ”.
Χωρίς να το θέλουν η Φώφη Γεννηματά και ο Γ. Παπανδρέου δημιούργησαν πράγματι μια αναμέτρηση ανάμεσα στο παλιό και στο καινούργιο στο χώρο της εγχώριας Κεντροαριστεράς.