Του Μελέτη Ρεντούμη
Οι παρούσες έκτακτες συνθήκες που βιώνει όλος ο πλανήτης με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, την ενεργειακή κρίση, τον υψηλό πληθωρισμό , το παρατεταμένο κύμα ακρίβειας, αλλά και τις διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα λόγω της πανδημίας, απαιτούν σημαντικές και κρίσιμες αποφάσεις από πλευράς της ΕΕ για την αντιμετώπιση όλων των καίριων θεμάτων.
Δυστυχώς η ΕΕ πάρα την συμμετοχή 27 κρατών και μετά την αποδυνάμωση της λόγω του Brexit, δεν έχει καταφέρει να έχει μια ενιαία φωνή και στρατηγική τόσο σε οικονομικά φορολογικά θέματα, όσο και στην κοινή εξωτερική πολιτική και στην άμυνα.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι η ΕΕ δεν μπόρεσε να συμφωνήσει εξαρχής σε ένα σκληρό πακέτο κυρώσεων προς την Ρωσία, ώστε να δώσει ένα καλό παράδειγμα στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, με αποτέλεσμα οι κυρώσεις άλλοτε να αυστηροποιούνται και άλλοτε να μην φτάνουν στο τελικό βήμα του ολικού ρωσικού εμπάργκο πετρελαίου, με αποτέλεσμα να ασκείται και βέτο εντός της ΕΕ, ώστε συγκεκριμένα κράτη μέλη να εξαιρεθούν από τις κυρώσεις.
Επίσης πάρα τις επισκέψεις στην Ουκρανία αρκετών Ευρωπαίων αξιωματούχων, δεν υπάρχει μια συντονισμένη δράση για χορήγηση βαρέων όπλων προς την ουκρανική πλευρά, με αποτέλεσμα οι συμφωνίες να κινούνται περισσότερο σε διμερές επίπεδο και μετά από σχετικές παρεμβάσεις των Αμερικάνων.
Επίσης οι παλινωδίες για το αν πρέπει και πότε η Ουκρανία να ενταχθεί στην ΕΕ, είναι χαρακτηριστικό της αδυναμίας ενιαίας πολιτικής, ώστε μετά από αρκετούς μήνες, να σπεύδουν κορυφαίοι ηγέτες να προωθήσουν το καθεστώς της υποψήφιας χώρας για ένταξη.
Βέβαια οι εσωτερικές αδυναμίες της ΕΕ και οι έριδες ανάμεσα στα κράτη μέλη δεν περιορίζονται στο θέμα της Ουκρανίας.
Πιο συγκεκριμένα, δεν πρέπει να παραβλέψουμε την ανοχή της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία με σπασμωδικές τις περισσότερες φορές ανακοινώσεις καταδίκης της τουρκικής επιθετικότητας, χωρίς όμως απτά αποτελέσματα, ώστε να υπάρξει σαφής απόφαση σε κάποια σύνοδο κορυφής, για να ενεργοποιηθούν συγκεκριμένες κυρώσεις που θα δυσχεράνουν την συνεχή επιθετική συμπεριφορά της.
Ακόμη όμως και αν αναλογιστεί κανείς ότι η ΕΕ είναι περισσότερο μία οικονομική ένωση, δεν βλέπουμε οι αποφάσεις για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης να προχωρούν με γοργά βήματα και πάντα στο τελικό ανακοινωθέν, υπάρχουν συγκεκριμένα παράθυρα αιρεσιμότητας τα οποία δυσκολεύουν την τελική εφαρμογή των συνθηκών.
Για παράδειγμα, το ταμείο ανθεκτικότητας και ανάκαμψης που έχει σχεδιάσει η ΕΕ, έχει μείνει στην κεντρική απόφαση χρηματοδότησης και θα πρέπει να υπάρξουν εξειδικεύσεις από την Ένωση και τα αρμόδια όργανα, ώστε να διευκολυνθούν τα κράτη μέλη και οι επιχειρήσεις για να απορροφήσουν άμεσα τα σχετικά κονδύλια, σε συνδυασμό με συγκεκριμένες χορηγήσεις από τις εγχώριες και τις διεθνείς αγορές.
Τέλος, πρέπει να τονίσουμε και την σημαντική καθυστέρηση της ΕΕ, όσον αφορά την ενεργειακή κρίση, όταν ήταν σαφές εδώ και περίπου ένα έτος, ότι υπάρχει ένταση μεταξύ Ρωσίας και Δύσης και οι τιμές τόσο του πετρελαίου όσο και του φυσικού αερίου έβαιναν αυξανόμενες.
Η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο καθώς και από το ρωσικό πετρέλαιο, δεν αντιμετωπίζεται ενιαία στην Ένωση, καθώς υπάρχουν αντιρρήσεις για το εύρος της απεξάρτησης και των κυρώσεων, ενώ οι στόχοι που θέτει η ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μπορεί να θεωρούνται σημαντικές στην κατεύθυνση προστασίας του περιβάλλοντος, όμως αποτελούν ευχολόγια, καθώς δεν μπορούν να συγκρατηθούν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και δεν γίνονται συντονισμένες παρεμβάσεις στην χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, με αποτέλεσμα η κρίση τελικά να επιτείνεται.
Συμπερασματικά θα λέγαμε, πως η ΕΕ οφείλει να λάβει πιο τολμηρές αποφάσεις το επόμενο διάστημα, όσον αφορά την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, τον συντονισμό για την απεξάρτηση από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, καθώς και την γενικότερη εξωτερική της πολιτική, ώστε να προασπίσει πραγματικό τον ρόλο της ως μία μεγάλη οικονομική και πολιτική ένωση, τόσο προς όφελος των κρατών μελών της, όσο και προς την παγκόσμια κοινότητα.
Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός