Του Γ. Λακόπουλου
Κάθε χρόνο εδώ και μια δεκαετία ο Αύγουστος προσφέρεται για αναπολήσεις υπερηφάνειας και μελαγχολίας ταυτοχρόνως. Η 13η Αυγούστου του 2004 ήταν ημέρα θριάμβου– υποσχόμενη νέους θριάμβους σε κάθε επέτειό της. Αλλά όσο περνούν τα χρόνια κάθε τέτοια ημέρα μάλλον απογοήτευση προκαλεί.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι η πολυπλοκότερη διοργάνωση του πλανήτη και η διοργάνωσή τους στην Αθήνα υπήρξε ο μεγαλύτερος ελληνικός θρίαμβος όλων των εποχών, σε αυτό το επίπεδο. Η Ελλάδα αναγνωρίσθηκε παγκοσμίως σε ένα βράδυ.
Ας θυμηθούμε τη μαγική στιγμή της έναρξης. Επί σκηνής ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος, η πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Γιάννα Αγγελοπούλου και ο πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής Ζακ Ρονγκ- μέ φόντο τη φαντασμαγορία του Δημήτρη Παπαϊωάννου και την παγκόσμια αθλητική κοινότητα. Μμε τη συμμετοχή ελληνισμού όπου Γης και μπροστά σε εκατομμύρια τηλεθεατές παγκοσμίως έστειλαν παντού το μήνυμα: οι Έλληνες μπορούν… Όταν έχουν ηγεσία θαυματουργούν.
Όσα επακολούθησαν έμελλαν να το αποδείξουν. Η Ελληνική Ολυμπιάδα από χαμένο παιχνίδι έγινε κερδισμένο στοίχημα εθνικής υπέρβασης, επειδή υπό την Αγγελοπούλου η επιτροπή «Αθήνα 2004» ένωσε όλες τις δυνάμεις σε μια προσπάθεια , με επιδόσεις υψηλού μάνατζμεντ.
Η ευκαιρία που χάθηκε
Αλλά από την επομένη το κερδισμένο παιχνίδι έγινε χαμένο στοίχημα εθνικής υποχώρησης, επειδή οι κυβερνήσεις και ένα συγκεκριμένο τμήμα της επιχειρηματικής τάξης και των μίντια, δεν θέλησαν να αξιοποιήσουν το επίτευγμα. Αντίθετα, το πολέμησαν: άλλοι γιατί θεωρούσαν ότι θα βρουν τη Γιάννα, που το πιστώθηκε , αντίπαλο στον πολιτικό στίβο και άλλοι γιατί δεν το είχαν, ή απλώς αδιαφόρησαν.
Έτσι τρίτο ημίχρονο για του Ολυμπιακούς Αγώνες δεν υπήρξε ποτέ. Η Διεκδίκηση, η Διοργάνωση και μετά τίποτε. Η Αξιοποίηση δεν επιχειρήθηκε πότε. Σα να κερδίζεις τον πρώτο λαχνό στο λαχείο και να μην προσέρχεσαι για να εισπράξεις τα κέρδη. Να ξοδεύεις για μια μεγάλη επένδυση και όταν ολοκληρώνεται να την κλειδώνεις και να πετάς το κλειδί στη θάλασσα.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας , ως εθνική επένδυση έγιναν για πολλά χρόνια αντικείμενο μιας ανακυκλούμενης, πλην ελλιπούς, συζήτησης με πολλές σκοπιμότητες. Οι συνήθεις αρλουμπολόγοι έσπευσαν να αποφανθούν ότι οι Αγώνες ζημίωσαν τη χώρα και μερικοί απέδωσαν ακόμη και την κρίση στη διοργάνωσή τους.
Χρειάστηκε να περάσουν δέκα χρόνια για να αναδειχθεί η αλήθεια για την Ολυμπιάδα. Το 2014 οι ευπατρίδες Αγγελόπουλοι, δίκην ανάμνησης εκείνων των ημερών, ενίσχυσαν οικονομικά τον πιο αξιόπιστο και ανεξάρτητο ερευνητικό φορέα την Ελλάδα, το ΙΟΒΕ, για να αποτιμήσει τα μεγέθη των Αγώνων. Ως εκείνη τη στιγμή πολλοί μιλούσαν, χωρίς στοιχεία, για το κόστος, αλλά κανείς δεν μιλούσε για το όφελος.
Η μελέτη που δικαιώνει…
Μια σπουδαία ερευνητική ομάδα, υπό την εποπτεία του έγκριτου καθηγητή Νίκου Βέττα, που διευθύνει το ΙΟΒΕ, μελέτησε εξονυχιστικά τα μεγέθη των Ολυμπιακών Αγώνων, από την ώρα που ξεκίνησε η διεκδίκησή τους μέχρι σήμερα. Συγκέντρωσαν όλα τα στοιχεία. Μίλησαν με όλους τους εμπλεκομένους. Αξιολόγησαν όλα τα δεδομένα και με σύγχρονα επιστημονικά μοντέλα ανάδειξαν ανάγλυφα το αποτύπωμα αυτής της διαδικασίας στην ελληνική οικονομία.
Το συμπέρασμα δεν αμφισβητήθηκε από κανέναν: οι Ολυμπιακοί Αγώνες είχαν θετικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία. Τελεία και παύλα. Επέδρασαν θετικά και στην ελληνική κοινωνία, θα μπορούσε να προσθέσει κανείς , λαμβάνοντας υπόψη τη συλλογική πειθαρχημένη συμπεριφορά εκείνης της περιόδου ή το κίνημα των εθελοντών.
Στην ιστοσελίδα του ΙΟΒΕ και στη διεύθυνση http://www.iobe.gr/docs/research/RES_05_F_15012015_REP.pdf υπάρχει ολόκληρη η μελέτη για όποιον θα ήθελε να εντρυφήσει, σ αυτό το υπερπρόγραμμα που έχει στην ούγια το όνομα της Γιάννας.
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ οι επενδύσεις για την ανάπτυξη των υποδομών της χώρας για τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά και οι καταλυτικές επιδράσεις που είχαν οι Αγώνες στον εισερχόμενο τουρισμό και στην αύξηση της παραγωγικότητας, μετά τη λήξη τους, επηρέασαν θετικά την οικονομική δραστηριότητα και την απασχόληση στην Ελλάδα. Η θετική επίδραση ανακόπηκε απο την μεταολυμπιακή εγκατάλειψη, για την οποία κάθε άλλο παρά οι οργανωτές ευθυνονται.
Πάντως η διοργάνωση δικαιώνεται και οικονομικά και κανείς στο εξής δεν μπορεί να αμφισβητήσει βάσιμα την αξία της. Είναι χαρακτηριστικοί οι τίτλοι των μεγάλων εφημερίδων για τη μελέτη όταν δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιανουάριο
“Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 αύξησαν το ΑΕΠ κατά 2,5%”, κατά την Καθημερινή. “Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν επιβάρυναν τη δημοσιονομική θέση της Ελλάδας – Θετικό πρόσημο στην «Αθήνα 2004″, έγραψε το”Βήμα”. “Οι Αγώνες του 2004 βοήθησαν τη χώρα. Η μη αξιοποίησή τους περιόρισε τα οφέλη”, ανέφερε το “Πρώτο Θέμα”.
Έτσι μια εκκρεμότητα σε οτι αφορά τους αριθμούς έκλεισε.
Ένα πρόωρο αντίδοτο για την κρίση
Δεν έκλεισε όμως και ούτε θα κλείσει πότε η αισθηση πολλών ότι αυτό που συνέβη τον Αύγουστο του 2004 δεν ήταν μόνο η μεγάλη ευκαιρία που χάθηκε για την Ελλάδα. Ήταν το αντίδοτο για την κρίση, προτού κάνει την εμφάνιση της.
Αν οι Ολυμπιακοί Αγώνες είχαν αξιοποιηθεί, ενδεχομένως η χώρα δεν θα έφτανε στη δημοσιονομική εκτροπή του 2009 και στον διεθνή οικονομικό έλεγχο το 2010.
Κανείς δεν μπορεί να μιλάει με υποθέσεις, αλλά η αναλυτική προσέγγιση του ΙΟΒΕ οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ελληνική οικονομία θα είχε αποκτήσει πολλά αντισώματα ,αν συνέχιζε την κεκτημένη πορεία του 2004.
Πολύ περισσότερο η ελληνική κοινωνία θα ήταν περισσότερο έτοιμη να διαχειριστεί την κρίση χωρίς μαθητευόμενους «σωτήρες». Η αξιοποίηση των δυνατοτήτων της χώρας με μάνατζμεντ -σαν αυτό που επέβαλε η Γιάννα Αγγελοπούλου στην Επιτροη Αθηνα 2004 , μπορούσε να αντιμετωπίσει την κρίση προτού εμφανιστεί.
Πρόσφατα ο Άλαν Χάμπαρντ, γνωστός βετεράνος αθλητικογράφος στην βρετανική εφημερίδα Independent της Κυριακής και παλιότερα στον Observer, έγραψε μάλιστα ότι ενδεχομένως θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί και η ίδια η κρίση με τη μέθοδο του Κ. Σημίτη: όταν είδε τα δύσκολα απευθύνθηκε στην οικογένεια Αγγελοπούλου, οπότε άνθρωποι με αποδειγμένες ικανότητες τα κατάφεραν πολύ καλύτερα από τα κομματικά στελέχη. (Δες: https://anoixtoparathyro.gr/μπορεί-η-ελλάδ…εί-με-τη-μέθοδ/).
Στο μπεστ -σέλερ της Γιάννας Αγγελοπούλου,- που κυκλοφόρησε και σε ψηφιακή μορφή- με τίτλο το όνομά της-από τις Εκδόσεις Λιβάνη, υπάρχει η συναρπαστική αφήγηση, αλλά και χρήσιμες διαφωτιστικές λεπτομέρειες για την μετατροπή μιας υπό κατάρρευση διοργάνωσης σε εθνικό θρίαμβο.
Εν πάση περιπτώσει, τα πράγματα πήραν την πορεία που πήραν και δεν αλλάζουν. Κάθε χρόνο όμως τέτοια μέρα καλό είναι να θυμόμαστε ότι εκείνο το βράδυ η Ελλάδα πέρασε απέναντι. Γιατί δούλεψε με σχέδιο με πρόγραμμα, με επιμονή και έμπνευση. Πρωτίστως, γιατί υπήρξε ηγεσία ικανή, ανιδιοτελής και αποφασισμένη να κινήσει τα πράγματα μέχρι το στόχο -και το έκανε επιτυγχάνοντας έναν άθλο.
Απλώς, στη συνέχεια, επέστρεψε η άλλη όψη της ίδιας χώρας. Και επαλυθευθηκε αυτό που έλεγε ο Αμερικανός συγγραφέας Γκορ Βιντάλ: «Ένας άθλος δεν μένει ποτέ ατιμώρητος».
