Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος συμμετείχε σήμερα σε συζήτηση που διοργανώθηκε από την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με αντικείμενο το μέλλον της Σένγκεν. Στη συζήτηση συμμετείχε και ο Υπουργός Εσωτερικών της Βουλγαρίας κ. Valentin Radev. Ο κ. Αβραμόπουλος ανέφερε, μεταξύ άλλων, τα εξής:
“Η κινητικότητα αποτελεί ένα από τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά της εποχής μας και στο μέλλον θα ενταθεί ακόμα περισσότερο. Είναι προς το κοινό συμφέρον όλων μας να ενθαρρύνουμε την κινητικότητα, πρέπει, όμως, και να τη διαχειριστούμε αποτελεσματικά.
Η Σένγκεν αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η απουσία ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα συνιστά την ουσία της. Πάνω από 400 εκατομμύρια πολίτες και επισκέπτες μπορούν να κινούνται ελεύθερα, ενώ η κυκλοφορία των αγαθών και η παροχή υπηρεσιών πραγματοποιείται χωρίς εμπόδια.
Το σπουδαιότερο, πέρα από τα λογικά επιχειρήματα και τα οικονομικά οφέλη, είναι ότι η Σένγκεν αποτελεί σύμβολο της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χάρη στη Σένγκεν, σταμάτησαν να υπάρχουν σύνορα για τους πολίτες, τα ίδια σύνορα που στο παρελθόν προκάλεσαν διαμάχες και πολέμους.
Είμαι απόλυτα προσηλωμένος στη διατήρηση και ενίσχυση της Σένγκεν, ώστε να εξακολουθήσουμε να απολαμβάνουμε τα ίδια οφέλη και στο μέλλον.
Η Σένγκεν βρέθηκε αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις και απειλές. Οι πρωτόγνωρες μεταναστευτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, εδώ και πάνω από δύο χρόνια, δοκιμάζουν περισσότερο από ποτέ τη λειτουργία της.
Πολλά κράτη μέλη έχουν εισαγάγει προσωρινούς ελέγχους στα εσωτερικά τους σύνορα προσπαθώντας να διαχειριστούν τις παράτυπες μεταναστευτικές ροές, και ως αντίδραση στις πρόσφατες πολλαπλές τρομοκρατικές επιθέσεις. Ωστόσο οι προσωρινοί αυτοί έλεγχοι δεν μπορούν και δεν πρέπει να γίνουν μόνιμοι. Είναι, επομένως, πολύ σημαντικό να βρεθεί η σωστή ισορροπία που θα διασφαλίζει την κινητικότητα και θα εγγυάται την ασφάλεια. Με στόχο τη διατήρηση αυτής της ισορροπίας, προτείναμε την τροποποίηση του κώδικα συνόρων Σένγκεν.
Είναι ξεκάθαρο ότι η κύρια αρμοδιότητα όσον αφορά στην ασφάλεια ανήκει στα κράτη μέλη. Ας μην ξεχνάμε ότι η προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα αποτελεί ένα εύλογο μέτρο, το οποίο έχουν στη διάθεσή τους τα κράτη μέλη σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν βρίσκονται αντιμέτωπα με μια σοβαρή απειλή για την εσωτερική ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη.
Ωστόσο, πρόθεσή μας δεν αποτελεί η διευκόλυνση ή μόνιμη επαναφορά των συνοριακών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα. Αντιθέτως, προτείναμε την ενίσχυση των διαδικαστικών εγγυήσεων. Η επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα θα πρέπει να αποτελεί μέτρο έσχατης λύσης, με το Συμβούλιο να έχει τον τελευταίο λόγο, και τις απόψεις των εμπλεκομένων κρατών μελών να λαμβάνονται δεόντως υπόψη.
Εναλλακτικές λύσεις, όπως οι αστυνομικοί έλεγχοι και η διασυνοριακή συνεργασία, πρέπει πάντοτε να εφαρμόζονται κατά προτεραιότητα. Προβλέπω στην επίτευξη συμβιβαστικής λύσης σε σύντομο χρονικό διάστημα σε ό,τι αφορά την πρόταση αυτή, η οποία, κατά την άποψή μας, με πολύ προσοχή εξισορροπεί τα εύλογα συμφέροντα όλων των πλευρών.
Όταν οι νέοι κανόνες θα αρχίσουν να εφαρμόζονται θα επιτρέψουν την πρόληψη καταχρήσεων και τη διασφάλιση της τήρησής τους από όλους. Ταυτόχρονα, η κινητικότητα εντός των συνόρων μας προϋποθέτει και ασφαλή εξωτερικά σύνορα. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, από το 2015, έχουμε επιτύχει σημαντική πρόοδο σε ό, τι αφορά τη διαχείριση των εξωτερικών μας συνόρων. Ο αριθμός των αφίξεων των μεταναστών μέσω των διαδρομών της Ανατολικής και Κεντρικής Μεσογείου έχει μειωθεί σημαντικά. Βασικό ρόλο διαδραμάτισε η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, η οποία βρίσκεται σε πλήρη επιχειρησιακή λειτουργία.
Η Σένγκεν αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η απουσία ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα συνιστά την ουσία της. Πάνω από 400 εκατομμύρια πολίτες και επισκέπτες μπορούν να κινούνται ελεύθερα, ενώ η κυκλοφορία των αγαθών και η παροχή υπηρεσιών πραγματοποιείται χωρίς εμπόδια.
Αυτή τη στιγμή, η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή έχει διαθέσει σχεδόν 1200 συνοριοφύλακες για την υποστήριξη των κρατών μελών στα εξωτερικά σύνορα, ενώ βρίσκεται σε ετοιμότητα και μια πρόσθετη ομάδα επιφυλακής 1.500 συνοριοφυλάκων για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
Αν θέλουμε να μην πραγματοποιούνται έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα, θα πρέπει να συνεχίσουμε να ενισχύουμε τα εξωτερικά μας σύνορα. Πρέπει επίσης να αποφασίσουμε εάν θέλουμε η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή να συνεχίσει να λειτουργεί ως έχει ή να την ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο στο μέλλον για να υπάρξει μια πραγματικά Ευρωπαϊκή Διαχείριση των Συνόρων.
Η Σένγκεν αποτελεί εγγύηση για μια γεωγραφικά ενωμένη Ευρώπη, για τη διασφάλιση της ενότητας των λαών μας και όλων των ευρωπαίων πολιτών.”
Για το ζήτημα αυτό απαιτείται μια ρεαλιστική προσέγγιση από τα κράτη μέλη. Σε ό,τι αφορά τις συζητήσεις στο πλαίσιο του μελλοντικού προϋπολογισμού της ΕΕ και ανεξάρτητα από τις αποφάσεις που θα ληφθούν, πρέπει να εξασφαλισθεί η απαραίτητη χρηματοδότηση. Έως το 2020, η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή θα διαθέτει 1.000 στελέχη και ετήσιο προϋπολογισμό που θα ανέρχεται σε 335 εκατομμύρια ευρώ. Εάν, για παράδειγμα, επιθυμούμε να ενισχύσουμε επιχειρησιακά τον Οργανισμό με 3.000 ευρωπαίους συνοριοφύλακες, θα χρειαστούμε περίπου 20 με 25 δισ. ευρώ για τα επόμενα 7 χρόνια.
Για να δημιουργήσουμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης των συνόρων της ΕΕ, με 100.000 στελέχη και ένα σημαντικό απόθεμα τεχνικού εξοπλισμού ταχείας αντίδρασης, συγκρίσιμο με τα συστήματα των ΗΠΑ ή του Καναδά, θα χρειαστούμε χρηματοδότηση ύψους 150 δις ευρώ για τα επόμενα 7 χρόνια. Αυτό ανέρχεται στο 14 % του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ, και στο αντίστοιχο ποσοστό ενός ετήσιου προϋπολογισμού της ΕΕ.
Χάρη στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, ενισχύσαμε και τη διαδικασία των επιστροφών. Οι επιστροφές όλων όσοι δεν έχουν δικαίωμα παραμονής σε κράτη μέλη της ΕΕ αποτελεί τον μόνο τρόπο για να εξασφαλιστεί η αξιοπιστία και η ορθή λειτουργία των συστημάτων μετανάστευσης και ασύλου. Αποτελεί, επίσης, τον μόνο τρόπο για να εξασφαλίσουμε τη συνεχή υποστήριξη στις διαρκώς αυξανόμενες προσπάθειες που καταβάλλουμε για να φιλοξενηθούν στις χώρες μας όσοι πραγματικά δικαιούνται διεθνούς προστασίας.
Πρέπει, επίσης, να γνωρίζουμε ποιοι διασχίζουν τα σύνορά μας, και να είμαστε σε θέση να εμποδίσουμε όσους συνιστούν απειλή, εξασφαλίζοντας παράλληλα την κινητικότητα για τους bonafide ταξιδιώτες. Έχουμε ήδη επιτύχει σημαντική πρόοδο. Έχει ήδη υπάρξει συμφωνία για το νέο σύστημα εισόδου-εξόδου, και επόμενη προτεραιότητά μας είναι το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών και Άδειας Ταξιδίου (ETIAS). Επίσης, βρίσκονται υπό συζήτηση προτάσεις για την ενίσχυση υφιστάμενων συστημάτων, όπως το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου (ECRIS). Και στα δυο αυτά ζητήματα, θα πρέπει να επιτευχθεί συμφωνία το συντομότερο δυνατόν.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρομέτρου, το 92 % των πολιτών της ΕΕ συμφωνεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να ανταλλάσουν πληροφορίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος. Στόχος μας επομένως είναι να βελτιώσουμε την ανταλλαγή πληροφοριών και να εξασφαλίσουμε τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων μας.
Αστυνομικοί, συνοριοφύλακες, υπάλληλοι αρμόδιοι για θέματα μετανάστευσης και δικαστικές αρχές πρέπει να αποκτήσουν ταχεία πρόσβαση στα δεδομένα που χρειάζονται για να φέρουν εις πέρας τα καθήκοντά τους. Για τον λόγο αυτό έχουμε προτείνει τη δημιουργία ενιαίας πλατφόρμας, η οποία θα μπορεί να αποτελέσει μια ευρωπαϊκή πύλη αναζήτησης για όλα τα κεντρικά συστήματα.
Έχουμε θέσει τα θεμέλια για την ενίσχυση των εξωτερικών μας συνόρων. Ωστόσο, πρέπει να καταβάλλουμε περαιτέρω προσπάθειες για τη διατήρηση της Σένγκεν, ώστε να καταστεί ακόμα πιο ισχυρή και ανθεκτική. Για τον λόγο αυτό, σκοπεύουμε να παρουσιάσουμε την ιδέα μιας Ευρωπαϊκής Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Συνόρων. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστεί ότι κάθε ένας από περίπου 100.000 συνοριοφύλακες σε ολόκληρη την ΕΕ δεν θα εφαρμόζουν μόνο τους ίδιους κανόνες Σένγκεν αλλά και θα συνεργάζονται με το ίδιο πνεύμα, τις ίδιες αξίες και θα έχουν κοινή αποστολή δημιουργώντας μια πραγματική «Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή».
Τέλος, επιτρέψτε μου να επαναλάβω ένα σημαντικό στοιχείο. Ισχυρή Σένγκεν σημαίνει και ενιαία Σένγκεν. Καλούμε το Συμβούλιο να λάβει απόφαση σχετικά με την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην οικογένεια Σένγκεν και, φυσικά, της Κροατίας, μόλις είναι έτοιμη τεχνικά.
Θα πρέπει να μετατρέψουμε την κρίση των τελευταίων 3 ετών σε ευκαιρία για μια πιο ισχυρή και αποτελεσματική συνεργασία. Πρέπει να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στους τομείς της μετανάστευσης, της ασφάλειας και της διαχείρισης των συνόρων, με πνεύμα αλληλεγγύης, κοινής ευθύνης και εμπιστοσύνης.
Παράλληλα, πρέπει να ενισχύσουμε και να διαφυλάξουμε τον χώρο Σένγκεν, ως σύμβολο της ενότητάς μας. Η Ευρώπη θα συνεχίσει να υφίσταται μόνον εάν είναι ενωμένη πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και γεωγραφικά.
Η Σένγκεν αποτελεί εγγύηση για μια γεωγραφικά ενωμένη Ευρώπη, για τη διασφάλιση της ενότητας των λαών μας και όλων των ευρωπαίων πολιτών.”
