Του Νίκου Λακόπουλου
Την περασμένη βδομάδα, πριν τις εκλογές, ο υπουργός Οικονομικών διαβεβαίωνε τους πολίτες ότι «οι τράπεζες ανοίγουν την Τρίτη – με σίγουρη συμφωνία». Την ημέρα των εκλογών ανακοίνωσε ότι δεν είπε αυτό. Είπε ότι θα ήταν δυνατόν -θεωρητικά!- να ανοίξουν.
Δεν επρόκειτο για μία ακόμα αυτοδιάψευση. Πιθανόν να ακολουθούσε και νέα δήλωση – όπως για τον έλεγχο κεφαλαίων. Το υπουργείο άλλαζε θέση ανά τέσσερις ώρες. Αλλά τον πρόλαβε ο πρωθυπουργός.
Κι ένα παιδί θα καταλάβαινε πως η κυβέρνηση αυτοσχεδίαζε με βάση την έμπνευση της στιγμής: αν η κυβέρνηση είχε στόχο να κλείσει τις τράπεζες, ας το έκανε οργανωμένα πριν αδειάσουν. Η σκληρή στάση, η αναλγησία, η εμπάθεια μερικών από τους “Εταίρους- Τοκογλύφους Δανειστές- Εκβιαστές” τοποθετεί τον Γιάννη Βαρουφάκη στο απυρόβλητο.
Δεν ελέγχουμε εδώ τις απόψεις του -δεν μας ενδιαφέρει. Είναι με την πλευρά του δίκιου και της υπερηφάνειας ενός λαού που μάχεται για το δίκιο του. Ας κάνει και λάθος!
Ο υπουργός Οικονομικών έξι μήνες αφότου έγινε θέμα στα μίντια όλου του κόσμου, πότε με τις εκπληκτικές δηλώσεις του, πότε με το ντύσιμό του ή το περίφημο «Ουάου», παραιτήθηκε. Αλλά “το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου θα μείνει στην παγκόσμια ιστορία ως μοναδική στιγμή που ένας μικρός ευρωπαϊκός λαός όρθωσε το ανάστημά του εναντίον της Χρεοδουλοπαροικίας».
Η Ιστορία, όπως λέει ο ίδιος, κοστίζει. Το γιατί είπαμε «Όχι» στο «τελεσίγραφο» για να «μετατραπεί σε Ναι με μια έντιμη συμφωνία» είναι ένα άλλο θέμα. Στο χώρο της επιστήμης το πείραμα είναι σημαντικό. Στην πολιτική είναι γοητευτικό. Στην κυβέρνηση είναι επικίνδυνο.
Ένας ιδιοφυής νάρκισσος
Ο άνθρωπος που κρατούσε ως χθες την τύχη του ευρώ -ή έτσι νόμιζε- είναι ένας ιδιοφυής και νάρκισσος επαναστάτης ή ένας αλαζονικός “τζογαδόρος” που έπαιξε τη χώρα του στα ζάρια; Tο ένα φυσικά δεν αποκλείει το άλλο. Για την ιδιοφυία του Βαρουφάκη -την ίσως παρανοϊκή- δεν μετρά η τυπική λογική, όσο το παιχνίδι.
Το ρίσκο, ο κίνδυνος, η αδρεναλίνη, το σόου κι ο φόβος είναι η άγρια χαρά του επιβάτη μιας μοτοσυκλέτας – χίλια κυβικά και πάνω. Αλλά ο συνεπιβάτης, η Ελλάδα κι ο κόσμος όλος , έχει «λαλήσει». Μερικοί βλέπουν στο βλέμμα του υπουργού πως το μάτι του γυαλίζει! Οι φήμες ότι το νόμισμα του Βαρουφάκη, κωλόχαρτο – κατά τον Μίμη Ανδρουλάκη- ή ψηφιακό, όπως λένε, κυκλοφορεί εντός της εβδομάδας έχουν απλωθεί. Οι τράπεζες έχουν κλείσει, τα χρήματα εξαντλούνται. Ουρές παντού.
Κάπως αργά, ο πρωθυπουργός κατάλαβε ότι κάτι δεν πάει καλά. Το σενάριο που ζούμε τόχε περιγράψει στα άρθρα και τα βιβλία του – από το 2010-2011- ο δαιμόνιος καθηγητής:
«Σε είκοσι λεπτά θα είχαν στεγνώσει όλα τα ΑΤΜ καθώς όλοι θα γνώριζαν ότι το νέο νόμισμα θα υποτιμηθεί βάναυσα (σε σχέση με το ευρώ) μερικά λεπτά της ώρας μετά την δημιουργία του. Φυσιολογικά, όλοι θα τραβούσαν όσο πιο πολλά ευρώ μπορούσαν από τις τράπεζες. Αύριο το πρωί οι ουρές έξω από τις τράπεζες θα ήταν ατελείωτες και μετά από μια ώρα οι τράπεζες θα κατέβαζαν τα ρολά. Η οικονομία θα κατέρρεε».
Το παιχνίδι του τρόμου
Ο πρώην υπουργός πιστεύει πως οι δανειστές θα έκαναν ουρά να μας δανείσουν! Ωστόσο ανατριχιάζει στην ιδέα εθνικού νομίσματος την ίδια στιγμή που την επιδιώκει. Γιατί “μέχρι το κράτος να παράξει το νέο νόμισμα (κάτι που παίρνει βδομάδες), η χώρα θα είχε βυθιστεί στο απόλυτο σκότος. Χωρίς πρόσβαση στις χρηματαγορές, στο απεχθές ΔΝΤ, στην ανεκδιήγητη ΕΕ, το ρολόι θα γύρναγε πίσω πολλές δεκαετίες”.
“ Η φτώχεια θα εισέβαλε στο 80% των νοικοκυριών. Κάποια στιγμή θα ξανα-βρίσκαμε μια κάποια ισορροπία αλλά τίποτα δεν μου εγγυάται ότι η ισορροπία αυτή θα ήταν καλύτερη από την σημερινή. Οι επιτήδειοι και πάλι κερδισμένοι θα ήταν (καθώς θα είχαν διατηρήσει πρόσβαση σε λογαριασμούς ευρώ εκτός Ελλάδας) ενώ η συντριπτική πλειοψηφία θα καταριόταν την ώρα που κηρύχθηκε η μετα-Μνημονιακή στάση πληρωμών».
H άποψη του Βαρουφάκη είναι ότι η χρεοκοπία δεν είναι κακή. Μόλις πρόσφατα, τον Δεκέμβρη του 2014 επανέρχεται για να πει πως «Έτσι θα χορέψουν οι αγορές πεντοζάλη». Η επιστημονική του άποψη δεν στηρίζεται σε κάποια θεωρία αυτή τη φορά, αλλά στο γεγονός ότι είναι “γνήσιος Κρητικός, έστω και ψευδο-κρητικός!”
“ Μακάρι μια ελληνική κυβέρνηση να οδηγούσε τον χορό των αγορών, αντί να σέρνεται συνεχώς σε ένα οικτρό γαϊτανάκι θεσμικών δανειστών και αρπακτικών «επενδυτών». Όσο διαρκούν αυτές οι διαπραγματεύσεις, οι αγορές και οι κερδοσκόποι θα είναι σε κατάσταση αποπληξίας. Όταν ολοκληρωθούν, με την Ελλάδα ξανά βιώσιμη χώρα, τότε, πράγματι, οι αγορές θα σπεύσουν να χορέψουν από πεντοζάλη έως και βαλς στους δικούς μας σκοπούς”.
Και οι αγορές δεν βρέθηκαν σε κατάσταση αποπληξίας, όσο οι συνταξιούχοι, οι καταθέτες. “Έχουμε φάρμακα και καύσιμα για έξι μήνες” δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών. Πολλοί είναι αποφασισμένοι για το Κούγκι -που είχε προαναγγείλει κι ετοιμάζονται να τρώνε …σκυλοτροφές, όπως έκανε ο λαός της Βενεζουέλας- κατά τη δήλωση του προέδρου της που ήρθε να βοηθήσει.
“Δεν ξανακάθομαι μ΄αυτόν τύπο” φέρεται να είπε ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς – μάλλον έντρομος. Ο Γιάννης Δραγασάκης προσπαθεί να αποφύγει το δημοψήφισμα. Κι ο Σταθάκης -ο τρίτος Κρητικός (!)- της ομάδας πάει για ψαράκια σε ένα υπερπολυτελές εστιατόριο. Τα μπλογκ λένε πως τα δικά του -και πολλά – λεφτά δεν κινδυνεύουν.
“Είναι αναρμόστο να καθίσω και γω στην ουρά με τους συνταξιούχους” δηλώνει ο δόκτωρ της ελληνικής οικονομίας. Είναι η στιγμή που κάποιοι στα άρθρα του, όπως αυτό στο Protagon το 2011, προσέχουν κάποιες αντιφάσεις.
“Το ευρώ πεθαίνει. Για αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία. Μια ψυχή που είναι να βγει, ας βγει. Να μην καταρρεύσει το ευρώ, είναι η απάντησή μου. Πάγια θέση μου ήταν ότι το ευρώ χτίστηκε σε σαθρές βάσεις. Άλλο όμως αυτό και άλλο το τι θέλουμε τώρα που το ευρώ υπάρχει και οι χώρες μας βρίσκονται εντός της ευρωζώνης. Μετά από δέκα και πλέον χρόνια συμμετοχής σε αυτό, η κατάρρευση του ευρώ θα επιφέρει μεγάλα δεινά για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή ήπειρο”.
Ο θάνατος του ευρώ και το νέο μάρκο
Ο οικονομολόγος εδώ δίνει τη θέση του στον συγγραφέα –επιστημονικής, -φυσικά- φαντασίας. Η κατάργηση του κοινού νομίσματος θα οδηγήσει στο σπάσιμο του γαλλο-γερμανικού άξονα. Το Παρίσι θα βρεθεί λοιπόν από την απέναντι όχθη του Ρήνου, σε μια λατινική νομισματική ένωση με την Ιταλία και την Ισπανία. Το νέο μάρκο (!) θα φέρει ύφεση. Η νέα ένωση θα ξεκινά από τον Ρήνο και θα αγγίζει την τέως Σοβιετία. Η γερμανική βιομηχανία θα χάσει σημαντικό μέρος των εξαγωγών της προς την Κίνα. Η Ευρώπη θα μπει σε πολιτικές και οικονομικές περιπέτειες. Ο θάνατος του ευρώ θα σπρώξει την οικουμένη σε μια βαθιά Παγκόσμια Ύφεση.
Αυτά έλεγε ο Yanis στους Ευρωπαίους ομολόγους του, που δυσανασχέτησαν τόσο με την υπεροψία του –σαν παγώνι-, όσο και με τη διάθεσή του να τους κάνει μάθημα. Το ευρώ δεν θα αντέξει την ελληνική έξοδο.
«Μόλις ανακοινωθεί θα στεγνώσουν τα ΑΤΜ στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία, τα Ιταλικά spreads θα φτάσουν το 25%, η αξιολόγηση του γαλλικού χρέους θα πέσει στο ΑΑ-, το Βέλγιο θα διαλυθεί και, πολύ σύντομα, η Γερμανία θα ανακοινώσει την δική της έξοδο από το ευρώ».
«Αλλά δεν κατανοούν -γράφει- «γιατί δεν προχωρώ λίγο παραπέρα, προτείνοντας ότι, αμέσως μετά την στάση πληρωμών, την έξοδο από το ευρώ και την επιστροφή στην δραχμή. Η έκδοση νέου νομίσματος θα δημιουργήσει μια διπλή, διαιρεμένη οικονομία. Έτσι, θα έχουμε δύο Ελλάδες. Την Ελλάδα εκείνων που δεν έχουν πρόσβαση σε ευρώ, και οι οποίοι θα εγκλωβιστούν σε μια τριτοκοσμική Ελλάδα».
Τι κάνουμε, λοιπόν; Ξεκινάμε συζητήσεις με την Ιταλία και την Ισπανία για μια πιθανή νομισματική ενοποίηση μαζί τους. Αν χρεοκοπήσουμε, οι δανειστές θα …τρέξουν να μας δανείσουν! Βέβαια μέχρι να παράξει το κράτος νέο νόμισμα «το ρολόι θα γύρναγε πίσω πολλές δεκαετίες». Κι η συντριπτική πλειοψηφία θα καταριόταν την ώρα και τη στιγμή που κηρύχτηκε η «μετα-μνημονιακή στάση πληρωμών». Η έξοδος από το ευρώ για μια ελλειμματική χώρα «θα μας έστελνε στην νεολιθική εποχή πριν καλά-καλά το καταλάβουμε».
Ο Βαρουφάκης έχει διδάξει στο Τέξας, το Ώστιν, το Σιάτλ, την Αυστραλία και αλλού. Πιθανόν ο Έλληνας πρωθυπουργός εντυπωσιάστηκε από τις θεωρίες του και τη «διεθνή» του παρουσία. Δεν γνώριζε πως κι ένας καθηγητής Μηχανολογίας είναι πιθανόν να μην έχει ανοίξει ποτέ το καπό ενός αυτοκινήτου. Το πάει κι αυτός στο συνεργείο.
Η κρίση έφερε τον ανήσυχο οικονομολόγο να μιλά ως απλός πολίτης στις συγκεντρώσεις τον Αγανακτισμένων, αφού είχε ήδη υπάρξει σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου. Οι σχέσεις με την οικογένεια ήταν στενές αφότου ο ίδιος ο Ανδρέας τον παρότρυνε να σπουδάσει οικονομικά και τούδωσε συστατική επιστολή.
“Σας υπόσχομαι δάκρυα και αίμα!”
Πενήντα τεσσάρων χρονών σήμερα ο Αιγυπτιώτης καθηγητής – γιος προέδρου της «Χαλυβουργικής» -που είχε εξοριστεί στη Μακρόνησο- είχε δάσκαλο το ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ Πέτρο Μόραλη. Από τον Μάρτιο του 2012 ερευνά την εικονική οικονομία – μια πλατφόρμα ψηφιακή. Το 2013 εργάστηκε σε ένα παιχνίδι για την πρόβλεψη των τάσεων στο gaming. Δεν έγινε γνωστός και δημοφιλής τόσο για τις θεωρίες του, όσο για το στιλ του. Το κασκόλ, τη μηχανή, το ότι πήγαινε στο υπουργικό συμβούλιο με T-shirt και με τα πόδια. Τις εκρηκτικές δηλώσεις του. «Υπόσχομαι «αίμα και δάκρυα», όπως ο Τσόρτσιλ. «Γιατί όχι να το κάνουμε Κούγκι» «Να μάθετε να ζείτε λιτοδίαιτα!».
Ουσιαστικά όλα τα είπε. Πολλοί θα τον κατηγορήσουν για το ότι έδινε τόσες πολλές συνεντεύξεις. Μερικοί υποψιάζονται ότι περνάει πολλή ώρα στον καθρέφτη. Ίσως να κάνει κάθε δήλωση ανάλογα με το τι φοράει. Η φωτογράφιση για το «Παρί-Ματς» με τη γυναίκα του τη Δανάη θάπρεπε να του πήρε τουλάχιστον μια μέρα. Σε ένα παγκόσμιο φόρουμ ζήτησε να ξαναφτιάξουν το σκίτσο του –στο πρόγραμμα- γιατί δεν του άρεσε όπως φαινόντουσαν τα μαλλιά του.
Στον λιτό βίο που πρότεινε –για τους άλλους μάλλον- ο καθηγητής δεν έχει διευκρινίσει αν περιλαμβάνονται οι σκυλοτροφές. Ο ναρκισσισμός συνδυάζεται πολύ καλά με τον βολονταρισμό όσων πιστεύουν πως η Ελλάδα είναι χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Ο Αλέξης Τσίπρας πείστηκε ότι ο υπουργός του υπομόνευε τη διαπραγμάτευση και επιδίωκε τη χρεοκοπία. Ίσως για να εφαρμόσει τη θεωρία του. Το ενδιαφέρον του ερευνητή δεν είναι όσα ήδη γνωρίζει. Είναι να δει τι θα συμβεί. Ζει το έργο του με αγωνία. Κυρίως με την αγωνία των άλλων.
Αυτός είναι ο Γιάνης Βαρουφάκης, ο Κρητικός, ο Περήφανος, ο “Ζορμπάς”, ο easy rider, ο “ήρωας’ που γκρέμισε τον καθωσπρεπισμό. O ροκ σταρ, το σεξ σύμπολ, ο καθηγητής που φοράει “τι- σερτ” και απαγγέλλει ποιήματα. Ο εστέτ, ο “αποσυνάγωγος”, ο περφόρμερ, o “περηφανιάρης”!
Πέτυχε να βάλει την Ελλάδα- έστω αρνητικά- στα τσαρτς όλου του κόσμου. Παραιτήθηκε αλλά δεν θα χαθεί. Άλλωστε είναι τόσο δημοφιλής που περιμένουν όλοι τα νέα του βιβλία ή τα νέα του …τραγούδια. Κι αν κάνει συναυλία, τα εισιτήρια θα έχουν ήδη εξαντληθεί.
Θα υπηρετήσει την -πρώτη φορά στην κυβέρνηση -Αριστερά από άλλο υπουργείο; Θα κάνει δικό του κόμμα, όπως λένε μερικοί και θέλουν πολλοί; Θα αποσυρθεί στο πανεπιστήμιο; Ό,τι κι αν συμβεί, ένα είναι βέβαιο. Σαν σταρ του σινεμά, με τη χιλιάρα μηχανή ο Υanis θα ξαναεμφανισθεί. Θα βάλει το σταντ. Και δε θα αρνηθεί μια πόζα μπροστά στη φωτογραφική μηχανή.
