Γράφει ο Γιώργος Λακόπουλος
Στη μεταπολιτευτική πολιτική ζωή, ηγέτες με «στόφα» και το αντίστοιχο βεληνεκές, ήταν οι δυο Καραμανλήδες, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Χαρίλαος Φλωράκης και ο Αλέξης Τσίπρας.
Για πρώτη φορά στο δημόσιο βίο του νεότερου ελληνικού κράτους η έννοια του «πολιτικού ηγέτη» είναι είδος σε ανεπάρκεια. Δεν υπάρχουν ταγοί της κοινωνίας για να ηγηθούν των πολιτικών δυνάμεων και να ανοίξουν δρόμους με βάση τις ιδέες τους…
Στην πολιτική λείπουν προσωπικότητες με ακτινοβολία και ικανότητα συσπείρωσης των πολιτών με τη δύναμή του λόγου τους, της ιδεολογίας και της γνώσης τους.
Δεν υπάρχουν πολιτικοί που να διεκδικούν αναγνώριση ακόμη και από τους αντίπαλους τους, με το κύρος και το ανάστημά τους στο δημόσιο χώρο.
Στη Βουλή – ανώτατο στάδιο ανάδειξης της πολιτικής – από τη μια εκλογή στην άλλη, λιγοστεύουν οι κοινοβουλευτικοί με προσόντα. Δεν υπάρχουν καν ρήτορες. Ο καλύτερος από όλους, ο Βαγγέλης Βενιζέλος, βρίσκεται για δεύτερη φορά χωρίς έδρα…
Πλησιάζει η στιγμή να θυμηθούμε τον παλιό πολιτικό. Ήταν παλαιοκομματικός και ενδεχομένως τζαναμπέτης, αλλά είχε προσωπικά στοιχεία που σήμερα σπανίζουν στην πολιτική τάξη: έμπαινε στην πολιτική αφού είχε αποκατασταθεί κοινωνικά και οικονομικά και όχι για να αποκατασταθεί, έβγαινε από την πολιτική φτωχότερος από ότι μπήκε και είχε αίσθηση αποστολής.
Επιπλέον πίστευε σ’ αυτά που έλεγε – δεν του τα υπαγόρευε ο χρηματοδότης του, ούτε τα κατασκεύαζε ο επικοινωνιολόγος του. Το πολύ πολύ να τον δέσμευε το κόμμα.
Σ’ αυτό το περιβάλλον άνθισαν μεγάλοι πολιτικοί ηγέτες – ακριβώς γιατί είχαν χαρίσματα, περιεχόμενο, δεξιότητες και πίστη σε κάτι, που έπειθε και άλλους να το ακολουθήσουν. Ανεξάρτητα από ιδεολογικές επιλογές και πολιτικές ταυτότητες, ήταν αυτοδύναμες οντότητες με επάρκεια και ηγετικότητα.
Στη μεταπολιτευτική πολιτική ζωή, ηγέτες με αυτή τη «στόφα» και το αντίστοιχο βεληνεκές, ήταν οι δυο Καραμανλήδες, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Χαρίλαος Φλωράκης και ο Αλέξης Τσίπρας. Είχαν ταλέντο, προσωπική ακτινοβολία και ελκυστική δημόσια παρουσία – αναγνωρισμένη πέραν των κομματικών ορίων τους.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι πανίσχυρος Πρωθυπουργός και αρχηγός της ΝΔ, αλλά ηγέτης δεν θεωρείται ούτε στην παράταξη της οποίας τον πολιτικό φορέα άλωσε. Όταν κλείσει ο κύκλος της εξουσίας του δεν θα του δίνει σημασία κανένας ως πολιτική μορφή.
Όπως στον Κ. Σημίτη, που κυβέρνησε οκτώ χρόνια και δεν γυρίζει άνθρωπος να τον κοιτάξει – παρά την οργανωμένη προσπάθεια υστεροφημίας του. Για τους Γ. Παπανδρέου, Σαμαρά και Κώστα Μητσοτάκη, καλύτερα να μην μιλάμε.
Η έλλειψη πολιτικών ηγετών αλλάζει τον χαρακτήρα της πολιτικής και τους κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού. Στη θέση τους μπαίνουν οι ισχυροί του χρήματος και των ΜΜΕ, που χειραγωγούν το δημόσιο βίο και ωθούν σε αποφάσεις – κυβέρνησης και αντιπολίτευσης – σύμφωνες με τα συμφέροντα τους.
Πολλές φορές με άμεσες παρεμβάσεις στους επικεφαλής κομμάτων και κυβερνήσεων. Πάει ο καιρός που δεν θα τολμούσε μεγαλοεπιχειρηματίας να σηκώσει το τηλέφωνο για να τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Όταν ο νεότερος Καραμανλής έστελνε σε… υφυπουργό, τον ισχυρό μιντιακό παράγοντα που του ζητούσε συνάντηση… κορυφής. Ή όταν ο Τσιπρας απέρριπτε τη συνδρομή που του πρόσφερε η γάτα Ιμαλαίων…
Παλαιότερα οι επιχειρηματίες έκαναν ουρά για να γίνουν δεκτοί από τους πολιτικούς – που ήταν αυτοδημιούργητοι με βάση τις πολιτικές τους ικανότητες.
Σήμερα κάνουν ουρά οι πολιτικοί για να μπουν στην αυλή επιχειρηματιών. Ακόμη και όσοι φτάνουν στην κορυφή της εξουσίας το οφείλουν στην υποστήριξη κάποιων ισχυρών, τους οποίους ξεπληρώνουν και δεν θα ήθελαν να τους κάνουν εχθρούς τους.
Αυτή η εξέλιξη αλλάζει και τις λειτουργίες των κομμάτων – με βασική χαρακτηριστικό την αποδυνάμωση των επικεφαλής τους από εξωτερικούς παράγοντες που διατηρούν… ιδιωτικούς στρατούς στα κόμματα. Από αυτή τη άποψη η πολιτική σκηνή μετατρέπεται σε παζλ που διαμορφώνουν οι «νταβατζήδες».
Σ’ αυτό το πλαίσιο έχουν ενδιαφέρον οι «τριάδες» πολιτικών στελεχών που εμφανισθήκαν τελευταία και τείνουν να διαταράξουν τις ισορροπίες μέσα στα κόμματα, αλλά και στις σχέσεις μεταξύ τους.
Η «τρόικα» Ραγκούση – Ζαχαριάδη – Θεοχαρόπουλου, στον ΣΥΡΙΖΑ ζητάει αλλαγή πολιτικής ομάδας στο Ευρωκοινοβούλιο.
Η «πολυμερής» τριάδα Αχτσιόγλου – Τεμπονέρα – Χριστοδουλάκη ανοίγει το ζήτημα αναζήτησης ηγέτη που θα αντιμετωπίσει τον Μητσοτάκη στις επόμενες εθνικές εκλογές.
Στη ΝΔ η τριπλέτα του ΛΑΟΣ Βορίδης – Πλεύρης – Γεωργιάδης αποδιαρθρώθηκε. Αλλά υπάρχει πλέον ένα ιδιαίτερο τρίγωνο χωρίς εσωτερική συνοχή, ίσως και καμιά επαφή μεταξύ τους, από τους Σαμαρά – Βορίδη – Νικήτα Κακλαμάνη, που αμφισβητούν τις επιλογές Μητσοτάκη. Στη ουσία τον ίδιο ως φυσικό εκπρόσωπο της Δεξιάς.
Χωρίς ηγέτες με πυγμή που θα περιφρουρούν την πολιτική ως αποκλειστικό πεδίο πολιτικών αποφάσεων για τη χώρα και την κοινωνία και θα απολογούνται μόνο στη συνείδησή τους και στο εκλογικό σώμα η φύση του Κοινοβουλευτισμού αλλοιώνεται. Και η Δημοκρατία παραδίδεται σε κύκλους εκτός πολιτικής που δεν ελέγχονται από κανέναν.
Κάποιοι προσπαθούν να το ορίσουν ως «μεταπολιτική» και να καταργήσουν τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στις ιδεολογίες, ώστε το νέο είδος, αριβίστα, πολιτικού απλώς κάνει καριέρα σε διαφορετικά κόμματα χωρίς αρχές και ηθική στις επιλογές του.
Όταν τα κόμματα πάψουν να είναι ανώτερες μορφές οργάνωσης του λαού και οι πολιτικοί φορείς ιδεών, οι κοινωνίες θα μείνουν ανυπεράσπιστες και οι κυβερνήσεις θα συγκροτούνται από μαριονέτες.
Οπότε αντίο Δημοκρατία…
ΑΠΟ ΤΟ IEIDISEIS.GR
