Του Νίκου Λακόπουλου
Mετά το σκ΄άνδαλο των υποκλοπών το σκάνδαλο συγκάλυψης οδηγεί σε πολιτική κρίση πρωτοφανή για την Ελλάδα που -σύμφωνα με όλο και πιο πολλά διεθνή μέσα ενημέρωσης ολισθαίνει στον αυταρχισμό.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την παραβίαση του απορρήτου της επικοινωνίας και του Συντάγματος με στη στάση του κόμματος στη συνεδρίαση τη Επιτροπής Θεσμών και διαφάνειας ουσιαστικά την κατήργησε αφού έχει ήδη καταργήσει το Σύνταγμα με νόμους και νυχτερινές τροπολογίες.
Έχει ήδη συγκεντρώσει στον έλεγχό του εξουσίες για την ΕΥΠ, την ΕΡΤ και το ΑΠΕ, υποβάθμισε ανεξάρτητες αρχές, μετέτρεψε την κυβέρνηση σε ομάδα εργασίας -στην οποία τώρα λέει πως θα δώσει… πολιτικά προνόμια, ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης και την Δικαιοσύνη και μετέτρεψε τον θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας σε βοηθό τη κυβέρνησης.
Για την ακρίβεια, όπως επισημαίνει με άρθρο του ο Αντώνης Ρουπακιώτης “ενώ στην πράξη δεν έλαβε καμία πολιτική ευθύνη (άρνηση τροποποίησης του νόμου για ΑΔΑΕ που το κόμμα του εσπευσμένα ψήφισε κ.α.), επιχειρεί να εντάξει στο δικό του ιδεολογικοπολιτικό πλαίσιο και τις επιλογές της Π.τ.Δ., μόνο που γι’ αυτό απαιτείται η συνύπαρξη δύο παραγόντων”.
” Η Π.τ.Δ. αναφέρθηκε στην υπόθεση των υποκλοπών με τρόπο, που υποβοηθούσε την κυβερνητική θέση, αρκούμενη να αναφέρει μόνο τα σχετικά άρθρα του Συντάγματος. Το ζήτημα όμως δεν βρίσκεται στην υπενθύμιση των άρθρων, αλλά στην απαρέγκλιτη τήρησή τους, για την οποία έχει δυνατότητες – και όλοι το αντιλαμβάνονται – όσο και χρέος η Π.τ.Δ. να παρέμβει, χωρίς βέβαια να απαιτεί κανείς να υπεισέρχεται σε κυβερνητικές αρμοδιότητες”.
Προφανώς η παρακολούθηση Ανδρουλάκη και η Κουκάκη, αλλά και άλλων πολιτικών και πολιτικών είναι η κορυφή του παγόβουνου σε μια προσπάθεια δημιουργίας ενός συγκεντρωτικού κράτους όπου η Βουλή υπάρχει, αλλά δεν μπορεί να ελέγξει τον Πρωθυπουργό που εν προκειμένω αντί να αναλάβει πολιτικές ευθύνες είναι αυτός που τις απονέμει ως ένας θεσμός που είναι πάνω από την Βουλή και την Δικαιοσύνη.
Ωστόσο η κυβερνητική λειτουργία δεν μπορεί να είναι πάνω από το κράτος δικαίου κι όπως επισήμανε ο τλεως ΠτΔ Προκόπης Παυλόπουλος “κάθε φορά που η Κυβέρνηση ασκεί τις αρμοδιότητές της, συλλογικώς ή κατά την δραστηριοποίηση των επιμέρους μελών της, παραβιάζοντας τις επιταγές του Κράτους Δικαίου και της Αρχής της Νομιμότητας, κατ’ ουσία και κατ’ αποτέλεσμα παραβιάζει και τους όρους, υπό τους οποίους της έχει παραχωρηθεί η εμπιστοσύνη της Βουλής”.
“Η ποινική ευθύνη των μελών της Κυβέρνησης είναι οπωσδήποτε υποκειμενική” και η “η αντικειμενική πολιτική ευθύνη των μελών της Κυβέρνησης, υπό τα ως άνω χαρακτηριστικά και δεδομένα της, είναι αυστηρώς προσωπική. Άρα δεν μπορεί, κατ’ ουδένα τρόπο – επομένως ούτε και εμμέσως – να μετατεθεί και, εν συνεχεία, να «καταλογισθεί» σε άλλο μέλος της Κυβέρνησης από εκείνο, στο οποίο οφείλεται η πράξη ή η παράλειψη που έχει ως έννομη συνέπεια την δημιουργία της πολιτικής ευθύνης”.
Πολύ περισσότερο δεν μπορεί να την μεταθέσει σε μη μέλος της Κυβέρνησης όπως έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης όταν αποκαλύφθηκε η παρακολούθηση Ανδρουλάκη- από μια ανεξάρτητη αρχή και ΄όχι από την κυβέρνηση που ψευδόταν στην Επιτροπή Διαφάνειας -ένα ακόμα ποινικό αδίκημα.
Ο ανε΄΄υθυνος Πρωθυπουργός
Ο Πρωθυπουργός μετέθεσε την πολιτική ευθύνη στον ανηψιό του και γενικό γραμματέα και την ποινική ευθύνη στον διοικητή της ΕΥΠ, αφού πρώτα έσπευσε να τον απαλλάξει κρίνοντας ο ίδιος πως η πράξη του ήταν νόμιμη -καταργώντας δηλαδή την Δικαιοσύνη.
Το ότι ο υπεύθυνος για την ΕΥΠ “δεν ήξερε” είναι αστεία δικαιολογία και το ότι αν ΄΄ήξερε δεν θα τόκανε -αν και ήταν νόμιμο δημιουργεί ένα θεσμικό έκτρωμα όπου ο Πρωθυπουργός δεν είναι ο ελεγχόμενος, αλλ΄΄α αυτός που ελέγχει, δικάζει και τιμωρεί για ΄ένα έγκλημα που ο ίδιος αποφασίζει πως δεν έγινε.
Ο γενικός γραμματέας παραιτείται πλέον για λόγους ακατανόητους πέρα από μια αόριστη πολιτική ευθιξία που έχει ο ίδιος, αλλά δεν… έχει ο πραγματικός υπεύθυνος – ο Πρωθυπουργός. Αλλά – σύμφωνα με τον Προκόπη Παυλόπουλο –“ανάλογα τόσο με την βαρύτητα της ανακύπτουσας πολιτικής ευθύνης όσο και με το εκάστοτε επίπεδο της πολιτικής ευαισθησίας, την πολιτική ευθύνη μπορεί να την αναλάβουν, με δική τους αποκλειστικώς πρωτοβουλία, είτε η Κυβέρνηση συλλογικώς είτε το βαρυνόμενο μέλος της Κυβέρνησης, φθάνοντας ως και στην παραίτηση, η οποία συνιστά βεβαίως την κορύφωση της προσωπικής ανάληψης της ευθύνης αυτής”.
Η κυβέρνηση ωστόσο δεν παραιτείται -ούτε ο Πρωθυπουργός που καλεί την αντιπολίτευση να καταθέσει πρόταση δυσπιστίας- σε μια προσπάθεια να συμπαρασύρει όλο το κόμμα του στην πολιτική ευθύνη και μια απόπειρα να μετατρέψει την δικαιοσύνη σε υπόθεση μιας πολιτικής αναμέτρησης -όπου αν ο Πρωθυπουργός έχει την πλειοψηφία στη Βουλή μπορεί να παραβιάζει το Σύνταγμα.
Το απόρρητο που καταργεί διαφάνεια
Στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής που αναγκάσθηκε να συγκαλέσει η κυβέρνηση ο πρώην διοικητής της ΕΥΠ, ο πρώην ΓΓ του πρωθυπουργού και η εποπτεύουσα Εισαγγελέας της ΕΥΠ φέρονται να επικαλέστηκαν το απόρρητο για να μην απαντήσουν σε σημαντικές ερωτήσεις για τις παρακολουθήσεις πολιτικών προσώπων.
Αλλά αν δεν μπορούν να απαντήσουν πώς θα επέλθει η διαφάνεια και γιατί ο υπουργός Επικρατείας κάλεσε τον Νίκο Ανδρουλάκη για να τον ενημερώσει για κάτι που δεν μπορεί να κάνει -αφού υπάρχει ΄΄ενα απόρρητο που εν προκειμένω ακυρώνει τον ρόλο της Επιτροπής Διαφλανειας;
“Όμως η άρνηση συνεργασίας των άμεσα εμπλεκόμενων στην υπόθεση, ως καθ’ ύλην αρμόδιων, είναι αντίθετη με το Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής”σύμφωνα με τον συνταγματολόγο Ξεν. Κοντιάδη- “επειδή τέτοιο απόρρητο δεν ισχύει για την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, η λειτουργία της οποίας ρυθμίζεται από το ειδικό καθεστώς του άρθρου 43Α του Κανονισμού της Βουλής, που αναφέρεται ειδικά και στην ΕΥΠ.
Κατά την κρίσιμη διάταξη, «Οι συζητήσεις για τη δραστηριότητα της Ε.Υ.Π. είναι απόρρητες και τα μέλη της (ενν. της Επιτροπής) δεσμεύονται να τηρούν το απόρρητο αυτό και μετά τη λήξη της θητείας τους».
Με την επίκληση του απόρρητου ο ρόλος της επιτροπής και η Βουλή ακυρώνεται και ο Πρωθυπουργός είναι εκτεθειμένος, αφού μπορεί να δώσει την έγκρισή του ώστε να λυθεί και να έρθουν πράγματι «όλα στο φως». Αν το κάνει -πέρα από ομολογία ενοχής- θα κατηγορηθεί μαζί με το σκάνδαλο της “επισύνδεσης” -που είναι παράνομη- για την συγκάλυψη.
Ακούγεται ακόμα η φωνή του Κώστα Καραμανλή από τα Ανώγεια πως “η επίκληση του απορρήτου σε τέτοιες περιπτώσεις υποτάσσεται στην ανάγκη κάθαρσης του δημόσιου βίου». Την ίδια ώρα που ο πρόεδρος της Αρχής Διασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) Χρήστος Ράμμος, επισήμανε ότι δεν τίθεται ζήτημα απορρήτου όταν πρόκειται για εξέταση στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.
«Η άρνηση συνεργασίας των άμεσα εμπλεκόμενων στην υπόθεση, ως καθ’ ύλην αρμόδιων, είναι αντίθετη με το Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής, επειδή τέτοιο απόρρητο δεν ισχύει για την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, η λειτουργία της οποίας ρυθμίζεται από το ειδικό καθεστώς του άρθρου 43Α του Κανονισμού της Βουλής, που αναφέρεται ειδικά και στην ΕΥΠ.
Κατά την κρίσιμη διάταξη, “Οι συζητήσεις για τη δραστηριότητα της Ε.Υ.Π. είναι απόρρητες και τα μέλη της (ενν. της Επιτροπής) δεσμεύονται να τηρούν το απόρρητο αυτό και μετά τη λήξη της θητείας τους. Η άρνησή τους κατ’ επίκληση του απορρήτου είναι συνεπώς νομικά αστήρικτη και ματαιώνει την αποστολή και το έργο της Βουλής για τη διαλεύκανση του σκανδάλου».
Η ΕΥΠ μπορεί λοιπόν να παρακολουθεί ακόμα και τον Πρωθυπουργό ή τον Πρόεδρο Δημοκρατίας, αλλά να μην είναι υποχρεωμένη να δώσει εξηγήσεις και ο Πρωθυπουργός μπορεί μένει στη θέση του αν το επιτρέπουν οι… δημοσκοπήσεις.
Η Δικαιοσύνη γίνεται υπόθεση πολιτικών συσχετισμών. Και ένας πρωθυπουργός μπορεί να παραβιάζει το Σύνταγμα και να μην τιμωρείται με την προϋπόθεση ότι έχει την πλειοψηφία σε μια Βουλή που έχει καταργήσει τον ρόλο της.
Τουλάχιστο -όπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης- στην τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου- επιτρέπει έναν πολιτικό ρόλο στους υπουργούς -σε μια παραχώρηση που αποκαλύπτει ότι ως τώρα δεν είχαν.
Ο Κώστας Καραμανλής μιλώντας για απαξίωση των θεσμών και για κάθαρση του δημόσιου βίου είπε πως είναι “επιτακτική η ανάγκη να ξεκαθαριστεί ποιοί και με ποια δικαιολογία ζήτησαν κάτι τέτοιο και ποιοί και πώς το ενέκριναν, ενώ χαρακτήρισε τα γεγονότα «πέρα από κάθε όριο νοσηρής φαντασίας και πολιτικής ανοησίας».
Πρότεινε όμως και τη μόνη λύση για να συμβούν όλα αυτά: τη διακομματική συνεργασία: Η επόμενη κυβέρνηση δεν μπορεί να είναι μια απλή κυβέρνηση, αλλά θα πρέπει να δει τις ανοιχτές πύλες που επιτρέπουν να συμβεί αυτό που ζούμε τώρα: μια κυβέρνηση που καταργεί στην ουσία τη Βουλή -ενώ είναι ανοιχτή και συνεδριάζει.
Ο διοικητής της ΕΥΠ δεν μπορεί να δώσει πληροφορίες στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας -γιατί υπάρχει το απόρρητο! Κι ο Πρωθυπουργός δεν επιτρέπεται να ενημερωθεί για την δράση της ΕΥΠ- δεν έχει δικαίωμα, όπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Η δημοκρατία γίνεται πια υπόθεση νοημοσύνης.
