Του Μιχάλη Ψύλου
Σκληροπυρηνικός αυταρχικός μισογύνης ύποπτος για διαφθορά αμφισβητεί την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και το κράτος δικαίου πολέμιος της ελευθερίας του Τύπου . Το όνομά του Γιάνες Γιάνσα και είναι ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας. Θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητος αν δεν αναλάμβανε από την 1η Ιουλίου για ένα εξάμηνο την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης προκαλώντας κρύο ιδρώτα στους υπόλοιπους Ευρωπαίους. «Πρέπει να προσέξουμε πολύ τώρα τις κεντρικές ευρωπαϊκές αξίες: της ελευθερίας της δικαιοσύνης και της ελευθερίας της έκφρασης» γράφει η γερμανική Tagesschau.
Ο 62χρονος ακροδεξιός λαϊκιστής Γιάνσα είναι στην εξουσία από τον Μάρτιο του 2020 όταν κατέρρευσε η προηγούμενη κυβέρνηση. Αν και με μειοψηφία στη Βουλή έχει ξεπεράσει αρκετές φορές οριακά βέβαια τις προσπάθειες της αντιπολίτευσης να τον απομακρύνει από το αξίωμά του με προτάσεις μομφής στη Βουλή. Η τελευταία πρόταση μομφής κατά του Γιάνσα κατατέθηκε πριν λίγες ημέρες από τα τέσσερα κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά ο Σλοβένος πρωθυπουργός ξεπέρασε τον κάβο με 44-42 σε σύνολο 90 βουλευτών. Την ίδια ώρα βέβαια έξω από τη Βουλή είχαν συγκεντρωθεί χιλιάδες Σλοβένοι φωνάζοντας : «τέλος στο φασισμό» και «να παραιτηθεί η κυβέρνηση» αλλά το αυτί του Γιάνσα δεν κρυώνει .
Ψηφίζει αντιδραστικούς νόμους αξιοποιώντας την πανδημία
«Αλλωστε ο Σλοβένος πρωθυπουργός δεν δίστασε να εκμεταλλευτεί την πανδημία για να περάσει αρκετούς νόμους που περιορίζουν δραστικά τις δημόσιες ελευθερίες» όπως γράφει η Γαλλική Les Echos.
Για να απαντάει στις επικρίσεις-κυρίως εναντίον των δημοσιογράφων της αντιπολίτευσης – ο Γιάνσα έχει ένα «όπλο»: Το twitter . Δεν φαίνεται και να κάνει άλλη δουλειά ολημερίς από το να επιτίθεται μέσα από το twitter σε κάθε επικριτική φωνή. Εντός αλλά και εκτός Σλοβενίας. Προχθές επιτέθηκε στην αυστριακή εφημερίδα Kleine Zeitung για ένα επικριτικό για τον ίδιο άρθρο. Ο Σλοβένος πρωθυπουργός ανέβασε στο twitter μια φωτογραφία που δείχνει ένα μικρό κορίτσι να γράφει στα αγγλικά στον τοίχο: ‘Εάν επαναλάβεις ένα ψέμα αρκετές φορές θα γίνει αλήθεια» .Μόνο που η λέξη «αλήθεια» έχει διαγραφεί με κόκκινο σπρέι και έχει αντικατασταθεί από τη λέξη «δημοσιογραφία». Από τα πυρά του Γιάνσα δεν ξέφυγε ούτε η ευρωπαϊκή ιστοσελίδα Politico την οποία ο Σλοβένος πρωθυπουργός χαρακτήρισε « διανομέα ψευδών ειδήσεων» επειδή εξέτασε κριτικά τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση της Λουμπλιάνα αντιμετωπίζει τον εγχώριο Τύπο.
Η ανεξάρτητη δημοσιογραφία στο στόχαστρο
«Τέτοια tweets από τον Γιάνεζ Γιάνσα δεν αποτελούν εξαίρεση αλλά τον κανόνα» γράφει η Les Echos και προσθέτει: «Ουδείς άλλος Ευρωπαίος αρχηγός κυβέρνησης δεν προβαίνει προσωπικά σε έναν τόσο σκληρό λεκτικό πόλεμο εναντίον των μέσων ενημέρωσης». Ούτε καν ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν δεν επιτίθεται προσωπικά στους δημοσιογράφους λέει ο Φλόριαν Μπίμπερ καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και ειδικός για την Νοτιοανατολική Ευρώπη.Δεν είναι τυχαίο λοιπόν το παρατσούκλι που έχουν κολλήσει στον Γιάνσα οι δημοσιογράφοι : «Στρατάρχης Twitto» -βασισμένο στον πρόεδρο της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας στρατάρχη Τίτο. «Ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας προσπαθεί να οικοδομήσει ένα παράλληλο σύστημα μέσων ενημέρωσης που να είναι πιστά σε αυτόν και κυρίως πολύ δραστήρα στο Διαδίκτυο για να δείξει ένα άλλο προφίλ» τονίζει ο καθηγητής Μπίμπερ.
Στο στόχαστρο του «δικτάτορα Twitto»έχει μπει ακόμη και το Σλοβενικό Πρακτορείο Ειδήσεων (STA) το οποίο ο Γιάνσα θέλει να το κλείσει γιατί οι δημοσιογράφοι του αρνούνται να γίνουν φερέφωνα της κυβέρνησης. «Μας περικόπτουν συνεχώς την κρατική επιχορήγηση» λέει η αρχισυντάκτρια του STA Μόζιτσα Ζόρκο. «Δεν ξέρουμε αν θα διατηρήσουμε τις δουλειές μας και είναι δύσκολο να δουλέψουμε με τέτοια αβεβαιότητα. Η κυβέρνηση προσπαθεί επίσης να μας δυσφημίσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης» λέει η Σλοβένα δημοσιογράφος
Στα τέλη Μαρτίου ο Γιάνσα κλήθηκε στο Ευρωκοινοβούλιο να δώσει πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου. Αρνήθηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις και αντίθετα ήθελε να δείξει ένα προπαγανδιστικό βίντεο. Η Γερμανίδα ευρωβουλευτής Καταρίνα Μπάρλει από το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα προειδοποιεί ότι με τον Γιάνσα στην προεδρία της ΕΕ θα δούμε απίστευτες καταστάσεις στην Ευρώπη. «Ο Γιάνες Γιάνσα είναι φίλος του Ορμπαν του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας και ετοιμάζεται να ακολουθήσει τα βήματά του» τονίζει η Μπάρλεϊ.
Το τραγικό είναι ότι ο Γιάνσα κατηγορεί τους δημοσιογράφους που τον επικρίνουν όχι μόνο ως “ψεύτες και απατεώνες» αλλά πάνω απ ‘όλα ως «μεταμφιεσμένους κομμουνιστές»! Όταν μάλιστα ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας ξεκίνησε την επαγγελματική του ζωή ως δημοσιογράφος του κομμουνιστικού κόμματος της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας.
«Μινι-Τραμπ»
Ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας παρουσιάζεται «σαν ένα είδος μίνι-Tραμπ »λέει ο Κρίστιαν Μιρ επικεφαλής του γερμανικού τμήματος των Reporters Without Borders (ROG). Αλλωστε .ο Γιάνσα δεν έκρυψε ποτέ τη συμπάθειά του για τον τέως πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ. Πάνω απ` όλα όμως το είδωλο του Γιάνσα είναι η Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπανόπου η πλειονότητα των μέσων ενημέρωσης στηρίζει την κυβέρνηση.
Ο Σλοβένος πρωθυπουργός έχει βρει φίλα προσκείμενους επενδυτές που ελέγχουν δεκάδες μέσα ενημέρωσης δημιουργώντας ένα πολύ ευνοϊκό περιβάλλον για τον Γιάνσα.
Οσοι δημοσιογράφοι επικρίνουν μάλιστα τον πρωθυπουργό της Σλοβενίας δέχονται απειλές ακόμη και φυσικές επιθέσεις. Ο βραβευμένος δημοσιογράφος Πρίμοζ Τσίρμαν δέχτηκε σφοδρή επίθεση από φιλοκυβερνητική εφημερίδα ότι «θα μαζεύει τη μύτη του σε κομμάτια» . Ο αντιπολιτευόμενος αρθρογράφος Ματία Στέπισνικ απειλήθηκε ότι θα δεχτεί σφαίρα στο κεφάλι ενώ γυναίκες δημοσιογράφοι λαμβάνουν σεξιστικά μηνύματα στα email τους όπως καταγγέλλει η Σλοβενική Ενωση Δημοσιογράφων.
Αλίμονο στην ΕΕ
Η Κομισιόν αντέδρασε έντονα στις επιθέσεις εναντίον Σλοβένων και ξένων δημοσιογράφων. «Δεν δεχόμαστε προσβλητικές παρατηρήσεις για δημοσιογράφους» δήλωσε εκπρόσωπος της Επιτροπής στις Βρυξέλλες . Ο Γιάνσα έστειλε στη συνέχεια μια οργισμένη επιστολή προς τον Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν καταγγέλλοντας παρέμβαση στα εσωτερικά τη χώρας.
Ο Γιάνσα δεν δίστασε επίσης να υπονομεύει τη νεοσυσταθείσα Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) – έναν οργανισμό που έχει σχεδιαστεί για να αποκαλύψει και να διώξει κατάχρηση κοινοτικών πόρων . Ενώ έχουν επιλεγεί δύο Σλοβένοι εισαγγελείς ως υποψήφιο μέσω μιας τεχνοκρατικής διαδικασίας η κυβέρνηση Γιάνσα αρνήθηκε να τους αναγνωρίσει ζητώντας να προταθούν νέοι υποψήφιοι. Η υπουργός Δικαιοσύνης Λιλιάνα Κοζλόβιτς αναγκάστηκε μάλιστα να παραιτηθεί σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Ο Γιάνες Γιάνσα αναλαμβάνει λοιπόν σε λίγες ημέρες για ένα εξάμηνο την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ. Και φυσικά θα μπορεί θέσει τα σημαντικά ζητήματα και τις προτεραιότητες στην ατζέντα της ΕΕ. Το σύμβολο της σλοβενικής προεδρίας θα είναι μάλιστα ένας λευκός πάνθηρας. Τυχαίο; Ο Γιάνσα έχει γράψει ένα βιβλίο με τίτλο : «Ο Λευκός Πάνθηρας»! Γιάνσα κερνάει Γιάνσα πίνει…