Του Γ. Λακόπουλου
Ο Μιχάλης Σάλλας είναι πλέον επίτιμος πρόεδρος στην Τράπεζας Πειραιώς που ο ίδιος δημιούργησε, καθώς, όπως όλοι ξέρουν, αποφάσισε να αποχωρήσει, αντί να απαντήσει με τον τρόπο του στον πόλεμο που δεχόταν από τη τρόικα και τη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος ταυτόχρονα.
Προτίμησε να σιωπήσει, αφού σε αντίθετη περίπτωση πολλά πράγματα θα ήταν διαφορετικά στην τραπεζική αγορά, αλλά και σε πολιτικά γραφεία εντός και εκτός της χώρας. Αυτό όμως είναι άλλη υπόθεση.
Απήλθε, αλλά ο παλιός είναι αλλιώς. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί δυο πράγματα.
Πρώτον, ότι την τράπεζα την κρατάει ο ίσκιος του όρθια: πηγαίνοντας καθημερινά στο γραφείο του, μέχρι να οριστεί ο διάδοχος του, εμψυχώνει τα στελέχη, που έστησαν μαζί του αυτό τον χρηματοοικονομικό γίγαντα, να μείνουν στη θέση τους και να υπηρετούν τους μετόχους και τους πελάτες.
Δεύτερον, ήταν αρκετή μια απλή παρέμβαση του για τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια για να σαρώσει τις ισοπεδωτικές ιδέες που διακινούνται τελευταία γι’ αυτό το θέμα με εσωτερική και εξωτερική προέλευση. Με επιδίωξη να παραδοθούν περιουσιακά στοιχεία ιδιωτών και τραπεζών στη βουλιμία ξένων παραγόντων του παρα-χρηματοπιστωτικού χώρου,που σπεύδουν ήδη για αρπαχτές.
Ο μεγαλύτερος τραπεζίτης της εποχής επαναφέρει μια προηγούμενη ιδέα του με την οποία το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς οι δανειολήπτες να κινδυνεύουν με πλειστηριασμούς. Ανέκαθεν έλεγε ότι είναι καταστροφική εξέλιξη και για τις τράπεζες και για την οικονομία- και φυσικά για τους υπόχρεους- καθώς θα οδηγηθούν όλες οι πλευρές σε δυσμενέστερη θέση.
Μιλώντας στο ηλεκτρονικό ” Πρώτο Θέμα” παρακινεί την ελληνική Πολιτεία να κινηθεί σε κατευθύνσεις που θα ανακουφίσουν όσους χρωστάνε και ταυτόχρονα θα προστατεύσουν την αξία των ακινήτων και τους ισολογισμούς των τραπεζών.Δεν είναι απλώς μια ιδέα αλλά μια τεκμηριωμένη και ορθολογική λύση που θα λειτουργήσει σαν ομπρέλα προστασίας για όλους τους εμπλεκόμενους. Αλλά και για το πολιτικό σύστημα που θα υποστεί τη λαϊκή οργή και το κόστος των τραπεζικών καταρρεύσεων, του μαζικού “ξεπιστώματος” και της διάλυσης της αγοράς ακινήτων.
Ο ιδρυτής του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς καταθέτει την πρόταση του, αλλά δεν κρύβει και τα λόγια του:
” Μην ξεχνάμε ότι η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο κόσμος και η οικονομία της χώρας είναι τραγική. Μέσα σε λίγα χρόνια έπεσε 30% το Εθνικό Προϊόν, προστέθηκαν 1,5 εκατομμύριο άνεργοι και χάθηκε κατά την εκτίμησή μου από την περιουσία των Ελλήνων περισσότερο από ένα τρισ. ευρώ. Την ευθύνη γι’ αυτό την έχουμε όλοι, προπαντός την έχει διαχρονικά το πολιτικό σύστημα της χώρας και χωρίς αμφιβολία τα τελευταία χρόνια και το εσφαλμένο πρόγραμμα της Τρόικας”.
Ακριβώς γ’ αυτούς τους λόγους και αντί να επιβάλουν οι τροϊκανοί τις θεωρίες τους επιμένει ότι “θα έπρεπε λοιπόν οι Θεσμοί να αποδεχθούν μία λύση διαφορετικού χαρακτήρα και να δείξουν μεγαλύτερη υπευθυνότητα μπροστά σε μία τέτοια καταστροφή”.
Αυτή η λύση, έτσι όπως την διαμορφώνει η εμπειρία του δοκιμασμένου τραπεζίτη με την κοινωνική ματιά στα πράγματα ταυτόχρονα με τη τεχνοκρατική γνώση,έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:
“Οι τράπεζες θα μπορούσαν να διαχωρίσουν το κάθε κόκκινο στεγαστικό δάνειο σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος του δανείου που θα αντιστοιχεί π.χ. στο 90% της αξίας του ακινήτου, θα προτείνεται από την Τράπεζα για ” “sales and lease back”, επεκτείνοντας αντίστοιχα την διάρκειά του και μειώνοντας σημαντικά το ύψος της μηνιαίας εξυπηρέτησης σύμφωνα με τις δυνατότητες του δανειολήπτη”.
Αυτή η εφικτή πρακτική θα έχει άμεσα αποτελέσματα:
“Διασφαλίζεται ότι ο δανειολήπτης δεν πρόκειται να απομακρυνθεί από το σπίτι του ή να χάσει το ακίνητό του. Σε ό,τι αφορά το υπόλοιπο μέρος του δανείου, εφόσον σε μία περίοδο π.χ. 5 ετών δεν αποκαθίστανται οι αξίες των ακινήτων, να διαγράφεται το 50% της διαφοράς ανάμεσα στο συνολικό ύψος του δανείου και του ποσού που έχει μετατραπεί σε “sales and lease back” . Το υπόλοιπο 50% θα διαγράφεται στην επόμενη 5ετία, εάν και πάλι δεν έχουν μεταβληθεί προς τα πάνω οι αξίες των ακινήτων. Εάν ωστόσο έχει αποπληρωθεί μέρος του δανείου εξυπακούεται ότι αυτό θα συνεκτιμηθεί”.
Απλά και καθαρά πράγματα, σε μια συγκυρία που πολλά στη χώρα δεν είναι ούτε απλά ούτε καθαρά. Το θέμα είναι αν πρωτίστως η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται την ουσία της πρότασης και αν οι εμπλεκόμενοι φορείς θα την αναδεικνύουν σε αιχμή της θέση τους. Προτού τα δάνεια παραδοθούν στα αρπακτικά funds που καιροφυλακτούν και φυσικά δεν θέλουν Σάλλες στο δρόμο τους.