Του Βασίλη Σκουρή
Οι αιχμές Τσίπρα για την «πολιτική του tik tok», οι αναφορές στην «πληθυντική αριστερά», η έμφαση στην ασφάλεια και η πλατφόρμα του για την Ευρώπη- Τι θα πράξει στο μέλλον.
Τον πήχη για τις ευρωεκλογές έθεσε για τον ΣΥΡΙΖΑ ο Αλέξης Τσίπρας, αφήνοντας σαφείς αιχμές για την «πολιτική του tik tok» της ηγεσίας του αλλά και για το σύνολο της «πληθυντικής αριστεράς», ενώ ταυτόχρονα παρουσίασε μέρος της νέας πλατφόρμας του για την κεντροαριστερά και την Ευρώπη.
«Στην Ελλάδα το διακύβευμα των εκλογών είναι να επανισσοροπήσει το πολιτικό σύστημα», είπε χαρακτηριστικά μιλώντας στο «Φόρουμ των Δελφών» και επιβεβαιώνοντας πλήρως το ρεπορτάζ του Dnews (ΕΔΩ) το περασμένο Σάββατο.
Κατ΄ ουσίαν, δηλαδή, ο ιστορικός πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εκτιμά ότι με τη φθορά του Κυριάκου Μητσοτάκη από θέματα της περασμένης περιόδου (πχ υποκλοπές, Τέμπη κοκ) πήχης για την Κουμουνδούρου δεν μπορεί να είναι το 17,8% που παρέδωσε ο ίδιος το κόμμα, καθώς το ποσοστό αυτό τον οδήγησε στην παραίτηση από την ηγεσία. Η ισορρόπηση του πολιτικού συστήματος σημαίνει εκείνος που επιδιώκει να κερδίσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη να βρεθεί στις ευρωκάλπες σε απόσταση βολής από τη ΝΔ, ώστε να επιδιώξει ολοκλήρωση της νίκης στις εθνικές εκλογές, όποτε και αν αυτές γίνουν. Υπόθεση που δεν θεωρεί ανέφικτη από τη στιγμή που σημειώνει πως «ο Μητσοτάκης τρέχει σε έναν στίβο μόνος του και κινδυνεύει να έρθει δεύτερος». «Κινδυνεύουμε να έχουμε έναν αγώνα φοιτητικών εκλογών και όλοι να χάσουν», αναφέρει προσθέτοντας ότι ο Μητσοτάκης έχει αντίπαλο τον κανέναν! Αξίζει δε να σημειωθεί ότι με την υιοθέτηση της φράσης «πληθυντική αριστερά» έχει στο μυαλό του το εύρος της γαλλικής αριστεράς, ενώ τοποθετώντας τον όρο στα ελληνικά δεδομένα συμπεριλαμβάνει σε αυτή τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ, την Ανανεωτική Αριστερά και, εν μέρει, και το ΚΚΕ!
Ο τέως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ προειδοποιεί για την άνοδο της ακροδεξιάς και της αντιπολιτικής, αφήνοντας σαφείς αιχμές: «Ξέρετε, έχουμε φτάσει σε ένα επίπεδο και κρίσης εκπροσώπησης αλλά και απαξίωσης της πολιτικής. Δεν είναι μόνο το Tik-Tok πολιτική». Παράλληλα, επεσήμανε την ανάγκη η αριστερά και ο προοδευτικός κόσμος να μην αφήσουν στην ακροδεξιά και τη δεξιά την ασφάλεια, επισημαίνοντας ωστόσο πως πρέπει «να βγάλουμε από την έννοια της ασφάλειας το πηλήκιο και να μιλήσουμε με την ευρύτερη σημασία της έννοιας».
Ο Αλέξης Τσίπρας, παρουσιάζοντας βασικά σημεία της πλατφόρμας του για την Ευρώπη, το παραγωγικό μοντέλο της χώρας, αλλά και απαντώντας στα όσα έγραψε στα απομνημονεύματά του ο Σόιμπλε, διαβεβαίωσε ξανά πως σκοπός του δεν είναι να επιστρέψει στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, όμως δεν έχει παραιτηθεί από την πολιτική. «Και σε κάθε περίπτωση να παρεμβαίνω μέσα σε αυτό που στο πρώτο ερώτημά σας απάντησα ότι θεωρώ ότι το κρίσιμο θέμα για την Κεντροαριστερά σήμερα. Δηλαδή η παραγωγή πολιτικής και η προσπάθεια επαναπροσέγγισης της σημασίας της πολιτικής» είπε στον Α. Μαγκηριάδη που συντόνιζε τη συζήτηση, για να προσθέσει: «Διότι θεωρώ ότι συνεχίζω να πρεσβεύω και να υπηρετώ αξίες που με έφεραν στο πολιτικό προσκήνιο και μου έδωσαν τη δυνατότητα να κάνω σημαντικά πράγματα και για τη χώρα μου και για τις ιδέες μου. Να παλεύω για μια δικαιότερη κοινωνία, για περισσότερη δικαιοσύνη, για λιγότερη εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, για την ειρήνη, για τη βιώσιμη ανάπτυξη, για ένα πιο δίκαιο κοινό μας μέλλον. Αυτός είναι ο στόχος μου, αυτό θα συνεχίσω να προσπαθώ από άλλους ρόλους, όχι από την πρώτη γραμμή, αλλά από τη γραμμή της παραγωγής ιδεών και πολιτικής».
Οι οκτώ άξονες της ομιλίας του
Στο «Φόρουμ των Δελφών» ο Αλέξης Τσίπρας επικέντρωσε σε οκτώ σημεία της ομιλίας του, τα οποία σύμφωνα με τους συνεργάτες του έχουν ως εξής:
1. Η Αριστερά με την πληθυντική της έννοια πρέπει να επαναπροσεγγίσει τα οράματα και τις αξίες της πολιτικής, να δώσει νόημα στην πολιτική και όχι μόνο στην επικοινωνία και κυρίως να αντιμετωπίσει το κρίσιμο αίσθημα της ανασφάλειας και του φόβου, επαναπατρίζοντας την έννοια της ασφάλειας. Δεν μπορούμε να χαρίσουμε την έννοια της ασφάλειας στην δεξιά και την ακροδεξιά.
2. Το διακύβευμα των ευρωεκλογών στην Ελλάδα, πέρα από τον ορατό και εδώ κίνδυνο της ανόδου της ακροδεξιάς είναι να επανισορροπίσει στο πολιτικό σύστημα. Δηλαδή να έχουμε μια αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία θα είναι σε θέση να διεκδικήσει με αξιώσεις την κυβέρνηση στον επόμενο γύρο των εθνικών εκλογών, άρα να έχει ένα αποτέλεσμα εκλογικό. Να αξιοποιήσει την ετεροχρονισμένη φθορά της κυβέρνησης Μητσοτάκη για τις δικές της επιλογές.
3. Οι προϋποθέσεις για να έχουμε σήμερα θετικά μακροοικονομικά μεγέθη είχαν τεθεί στην περίοδο της διακυβέρνησης ‘15 –‘19, όπου αποκτήσαμε πρόσβαση στις αγορές, όπου αυξήσαμε την αξιοπιστία μας, φτιάξαμε ένα μαξιλάρι ασφάλειας, επανήλθαμε σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ρυθμισαμε το χρέος. Ωστόσο πολλά από τα σημερινά ποιοτικά στοιχεία στην οικονομία είναι αυτά που μας οδήγησαν στην κρίση, ιδίως το παραγωγικό μοντέλο. Και αυτό που με ανησυχεί περισσότερο είναι ότι οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης δεν διαχέονται με δικαιοσύνη στην ελληνική κοινωνία. Το ότι παράγεται πλούτος σε ένα περιορισμένο μέγεθος ποσοστιαία και αυτός καταναλώνεται και ανατροφοδοτεί την ανάπτυξη, αυτό δεν είναι βιώσιμο. Δεν δημιουργεί στοιχεία ούτε βιωσιμότητας ούτε ανθεκτικότητας.
4. Μια κρίσιμη έννοια είναι η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης η οποία δεν διασφαλίζεται μονοσήμαντα, ενισχύοντας τον αμυντικό της προϋπολογισμό, την αποτρεπτική της ικανότητα, εντασσόμενη όμως αυτή η αμυντική της ικανότητα στους σχεδιασμούς τους γεωπολιτικούς τρίτων. Των Ηνωμένων Πολιτειών, για παράδειγμα. Δεν έχω δει καμία ουσιαστική πρωτοβουλία της ΕΕ στην κατεύθυνση της εξυπηρέτησης των δικών της γεωπολιτικών στόχων. Η Ευρώπη εκ των πραγμάτων δεν μπορεί παρά να είναι συνυφασμένη με την έννοια του κράτους δικαίου, της ειρήνης και της σταθερότητας. Αυτό εκπέμπει ως πολιτικό μόρφωμα αξιακά η Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα περίμενα λοιπόν να είναι πιο δραστήρια στην κατεύθυνση των διπλωματικών πρωτοβουλιών, ώστε να σταματήσει η παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Θα περίμενα μια σοβαρή πρωτοβουλία, ειρηνευτική για εκεχειρία στη Γάζα. Όταν έχουμε πάνω από 35.000 νεκρούς, εκ των οποίων το 70% λένε ότι είναι άμαχοι, ο ίδιος ο Μπορέλ είπε ότι είναι άμαχοι. Ούτε απεσταλμένο δεν έχει ορίσει η ΕΕ διαμεσολαβητή για το Κυπριακό, ενώ είναι άβουλη στην προοπτική διεύρυνσης των Δυτικών Βαλκανίων. Άρα θεωρώ ότι έχει ένα πολύ σημαντικό έλλειμμα αυτή τη στιγμή στρατηγικής αυτονομίας η Ευρώπη.
5. Ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνησε επί Τραμπ και κατάφερε και τον στρατηγικό διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που άνοιξε. Την ανάπτυξη συνεργασίας με Ισραήλ, Κύπρο, Ηνωμένες Πολιτείες. Τον East Med, πολύ μεγάλη επιτυχία. Επί Τραμπ όμως, επίσης αργότερα είδαμε το Τουρκολυβικό και είδαμε την αδιαφορία της αμερικανικής κυβέρνησης για το Oruc Reis που έκανε βόλτες στο Αιγαίο. Είδαμε την αδιαφορία για τον Έβρο. Είδαμε δηλαδή δύο όψεις της κυβέρνησης Τραμπ. Άρα είναι στο χέρι της δικής μας εξωτερικής πολιτικής και της δικής μας στρατηγικής και της ευρωπαϊκής στρατηγικής πώς θα χειριστεί κάτι το οποίο είναι ένα πιθανό ενδεχόμενο.
6. Η Τουρκία έχει μια σαφή στρατηγική είτε κλιμακώνει την ένταση είτε επιχειρεί την αποκλιμάκωση της έντασης. Οι θέσεις της είναι σαφείς. Σε αυτή τη φάση. Διάγουμε μια περίοδο αποκλιμάκωσης της έντασης, όπου η Τουρκία θέλει να αξιοποιήσει αυτή την αποκλιμάκωση προκειμένου να επιχειρήσει τον επαναπροσδιορισμό των σχέσεών της τόσο με τις ΗΠΑ, με την Ευρώπη αλλά και με τις χώρες της περιοχής. Το θέμα είναι η δικιά μας στρατηγική ποια είναι; Πώς φανταζόμαστε τη χώρα να συμβιώνει με έναν γείτονα ο οποίος διαρκώς και γίνεται πιο ισχυρός και παραμένει άτεγκτος σε σχέση με τις διεκδικήσεις του, πολλές εκ των οποίων είναι πέρα και έξω από το πλαίσιο του διεθνούς δικαίου; Θέλουμε να αναβάλουμε την προοπτική διεκδίκησης μιας δίκαιης και βιώσιμης επίλυσης των διαφορών μας; Θέλουμε να επισπεύσουμε; Διεκδικούμε μια λύση η οποία να είναι στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, χωρίς όμως υποχωρήσεις σε κρίσιμα ζωτικής σημασίας θέματα που αφορούν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα; Δεν είναι απολύτως σαφές. Σε ότι μας αφορούσε όσο ήμασταν κυβέρνηση ήταν σαφές. Πλέον βλέπουμε από τη μια τον κύριο Μητσοτάκη ένα μεγάλο διάστημα της προηγούμενη τετραετία να είναι πολύ σε ένταση και να κατηγορεί τους πολιτικούς του αντιπάλους ότι είναι εθνική εξαίρεση, και μετά, όταν καλμάρει η Τουρκία, να βγαίνει και να λέει πάμε να κάνουμε τώρα υποχωρήσεις. Αυτό δεν αποτελεί μια συνεκτική στρατηγική, κατά τη γνώμη μου. Νομίζω ότι η πολιτική της αναβλητικότητας δεν οδηγεί πουθενά. Πιστεύω λοιπόν, ότι θα έπρεπε η χώρα να αξιοποιήσει αυτή την περίοδο που η Τουρκία θέλει να επαναπροσδιορίσει τη σχέση της με τους συμμάχους της, προκειμένου να τη δεσμεύσει σε ένα πλαίσιο επίλυσης των διαφορών στη βάση του διεθνούς δικαίου. Διότι όταν αποκαταστήσεις τις σχέσεις, θα ξαναγυρίσει την ένταση. Άρα λοιπόν, θεωρώ ότι χάνουμε κρίσιμο χρόνο. Θεωρώ, και το έχω πει από το 2021 ότι θα έπρεπε να συνδέσουμε την προοπτική της Χάγης που είναι η επίλυση στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, με την αναθεώρηση τελωνειακής ένωσης με την Τουρκία; Δηλαδή η ευρωτουρκική σχέση να είναι συνδεδεμένη με την καλή γειτονία και την επίλυση των διαφορών στη βάση του διεθνούς δικαίου.
7. Η Γερμανία είχε τεράστιες ευθύνες για τη χρηματοπιστωτική κρίση, την κρίση χρέους. Του 2008 – 2009, η Ελλάδα είχε ένα μικρό μέρος του χρέους της ΕΕ, μάλιστα πολύ μικρό. Θέλησε λοιπόν ο Σόιμπλε να ρίξει όλο το πολιτικό του βάρος πάνω στην Ελλάδα, για να κρύψει έτσι τα δικά του λάθη. Η Ελλάδα ωστόσο κατάφερε το 2018 κάτι το οποίο το 2015 θεωρείτο ανέφικτο. Και να παραμείνει στην Ευρωζώνη και να ολοκληρώσει τα προγράμματα , δύσκολων κάποιων εκ των οποίων όμως αναγκαίων μεταρρυθμίσεων και να βγει στις αγορές εξασφαλίζοντας αναδιάρθρωση του χρέους που μας δίνει τη δυνατότητα να είμαστε με το κεφάλι πάνω από το νερό, τουλάχιστον για μια δεκαετία ακόμα. Δεν θα είναι εσαεί. Αυτό δεν ήταν καθόλου δεδομένο το 2015 και κυρίως δεν ήταν πάνω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ήρθε στο τραπέζι μαζι με ένα χρηματοδοτικό πακέτο που έδινε τη δυνατότητα να ολοκληρώσουμε το πρόγραμμα, να αποπληρώσουμε τα χρέη και με αναδιάρθρωση του χρέους, μετά τη δραματοποίηση την έντονη του δημοψηφίσματος του 2015, που έδωσε τη δυνατότητα και στην πλευρά των δανειστών να κάνουν ένα βήμα πίσω και στην πλευρά τη δική μας να κάνουμε ένα βήμα πίσω.
8. Πιστεύω ότι με τα λάθη και τα σωστά έχουμε μια παρακαταθήκη πίσω μας, σημαντική, στην οποία οποία πρέπει να αναστοχαστούμε, συλλογικά και προσωπικά. Και να δω αυτοκριτικά στιγμές αυτής της περιόδου, αλλά και να εξηγήσω νηφάλια κάποιες στιγμές, οι οποίες στο δημόσιο διάλογο δεν εξηγήθηκαν ορθά ή παρερμηνεύτηκαν. Και σε κάθε περίπτωση να παρεμβαίνω μέσα σε αυτό που στο πρώτο ερώτημά σας απάντησα ότι θεωρώ ότι το κρίσιμο θέμα για την Κεντροαριστερά σήμερα. Δηλαδή τη παραγωγή πολιτικής και τη προσπάθεια επαναπροσέγγισης της σημασίας της πολιτικής. Πρέπει να μιλήσουμε ξανά και να εμπνεύσουμε τους νέους ανθρώπους, τον κόσμο, με οράματα, με ιδέες, με αξίες.
9. Rebranding στις αξίες που πρεσβεύω και υπηρετώ δεν θα κάνω. Διότι θεωρώ ότι συνεχίζω να πρεσβεύω και να υπηρετώ αξίες που με έφεραν στο πολιτικό προσκήνιο και μου έδωσαν τη δυνατότητα να κάνω σημαντικά πράγματα και για τη χώρα μου και για τις ιδέες μου. Να παλεύω για μια δικαιότερη κοινωνία, για περισσότερη δικαιοσύνη, για λιγότερη εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, για την ειρήνη, για τη βιώσιμη ανάπτυξη, για ένα πιο δίκαιο κοινό μας μέλλον.
AΠΟ ΤΟ DNEWS