Του Μελέτη Ρεντούμη
Το μεταναστευτικό και προσφυγικό θέμα εξελίσσεται δυστυχώς, σε μείζον πρόβλημα για την χώρα μας, με τις ροές στα νησιά του ΒΑ Αιγαίου να μην μειώνονται ουσιαστικά, δεδομένων και των δύσκολων καιρικών συνθηκών, με αποτέλεσμα οι προβλέψεις για το καλοκαίρι να είναι ιδιαίτερα δυσοίωνες, όσον αφορά την αύξηση των αφίξεων και την επιβάρυνση των νησιών του Αιγαίου, όπως η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος, η Κως και η Λέρος.
Είναι γεγονός ότι το πρόβλημα προϋπήρχε της νέας κυβέρνησης, η οποία όμως όταν ανέλαβε δεν το αντιμετώπισε δραστικά και είχε αρκεστεί μόνο σε δηλώσεις και σε προσπάθειες διαλόγου με την ΕΕ σε ακαδημαϊκό επίπεδο.
Πλέον τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται ιδιαίτερα κρίσιμα αν όχι επικίνδυνα, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να έχει ήδη καταρτίσει ένα σχέδιο αντιμετώπισης του θέματος και προσπάθειας αποσυμφόρησης των νησιών που πλήττονται καθημερινά.
Πιο συγκεκριμένα, κλείνουν οι υφιστάμενες δομές που λειτουργούσαν κυρίως ως ανοικτές και δημιουργούνται νέες που θα λειτουργούν σε ακτίνα αρκετών χιλιομέτρων από τις πόλεις με τον βασικό πληθυσμό, ενώ θα έχουν τον ρόλο τόσο προαναχωρησιακών κέντρων, όσο και κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης μεταναστών.
Οι δομές αυτές θα είναι πρακτικά κλειστές και θα ανοίγουν με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις για κάποιες ώρες της ημέρας, ώστε να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες των μεταναστών, ενώ τα βράδια θα είναι πάντα κλειστές.
Στις δομές αυτές θα φιλοξενούνται οι νεοαφιχθέντες, όσοι έχουν παραβατική συμπεριφορά και σε όσους έχει κριθεί ότι δεν δικαιούνται άσυλο και βρίσκονται σε διαδικασία επιστροφής.
Επίσης για να περιοριστούν τα φαινόμενα ανομίας και εγκληματικής συμπεριφοράς, οι οικογένειες θα βρίσκονται όλες μαζί σε συγκεκριμένο χώρο μέσα στις δομές, ενώ θα καταβληθεί προσπάθεια να βρίσκονται υπό διαρκή προστασία τα ανήλικα παιδιά, τα οποία έχουν φθάσει στην Ελλάδα ασυνόδευτα.
Για να μπορέσουν να λειτουργήσουν οι νέες δομές, που θα έχουν μέγιστη χωρητικότητα 5.000 ατόμων, η κυβέρνηση θα προβεί στο μέτρο της επίταξης, για όσα οικόπεδα δεν ανήκουν στο ελληνικό δημόσιο, ενώ θα αποζημιωθούν βάσει του μέτρου για 3 χρόνια οι ιδιώτες με μίσθωση από το δημόσιο.
Βέβαια τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί δεν έχουν βρει σύμφωνες τις τοπικές κοινωνίες προς το παρόν με τους δημάρχους και τους περιφερειάρχες είτε να αντιδρούν έντονα ή να εκφράζουν επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα του μέτρου.
Είναι γεγονός ότι μία απομακρυσμένη δομή με τις συνεχείς ροές μεταναστών, δεν λύνει το πρόβλημα, όμως όλα θα εξαρτηθούν από τον ρυθμό απόδοσης των επιστροφών στις χώρες καταγωγής τους, είτε στην μετάβασή τους στην Ευρώπη σε χώρες που θα έχουν συμφωνήσει βάσει συγκεκριμένης κατανομής, για όσους πραγματικά δικαιούνται άσυλο.
Το βασικό πρόβλημα βέβαια στην χώρα μας είναι ότι ένα μεγάλο ποσό μεταναστών δεν αποτελούνται από Σύρους που έχουν να αντιμετωπίσουν μία εμπόλεμη κατάσταση, αλλά προέρχονται από αφρικανικές κυρίως χώρες με στόχο την αναζήτηση μίας καλύτερης ζωής στην Ευρώπη με ενδιάμεσο σταθμό την Ελλάδα.
Όπως γίνεται κατανοητό, είναι αδύνατο αυτοί οι άνθρωποι να παραμείνουν επί μακρό χρονικό διάστημα στα νησιά χωρίς αξιοπρεπείς συνθήκες, καθώς επιβαρύνουν την ήδη πληγωμένη οικονομία των ακριτικών περιοχών, ενώ είναι πολύ πιθανό να εξωθηθούν στην παρανομία.
Εν κατακλείδι, το σχέδιο της κυβέρνησης είναι απλά η αρχή της επίλυσης και όχι η ίδια η λύση, καθώς απαιτείται αρχικά, τόσο η κατανομή των μεταναστών μέσα στην ελληνική επικράτεια και στην συνέχεια η συμφωνία επιστροφής τους σε τρίτες χώρες εκτός ΕΕ, όσο και η μετάβασή τους, εντός της ΕΕ ακόμη και χωρίς την διεκπεραίωση της αίτησής τους, με στόχο την τελική αξιολόγησή τους από τις χώρες της Ευρώπης, που θα συμμετέχουν σε αυτή την διαδικασία, μέσα από μία κεντρική οδηγία της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός