Συγ-κεκρυμμένες ενοχές κι ευθύνες

Toυ Γιάννη Πανούση

Ο χειμώνας που θα’ρθει

θάχει ιδιόκτητες καταιγίδες.

Θα χαμογελάει με χαρτοπόλεμο.

Σταύρος Σταυρόπουλος, Πράξη εξαφάνισης

 

Η εποχή της επικοινωνίας καθαγιάζει την υπεροχή της εικόνας πάνω στο γεγονός,αδιαφορώντας συχνά για την ίδια την αλήθεια.

Η εικονική κοινωνία,ο στοχασμός με είδωλα, η γλώσσα των σπότ και των σημείων, η αυταπάτη της διείσδυσης στο αόρατο/ορατό των δικτύων διαπλάθουν το άτομο με ψευδή συνείδηση. Αυτή η τεχνασματική η αποσπασματική προσέγγιση της πραγματικότητας πολλές φορές αποσυνδέει πλήρως τον δέκτη, τον κάνει να χάσει την προσωπική του επαφή με το γίγνεσθαι, αυτοματοποιεί τις αντιδράσεις του.

Από τη άλλη η μαζική επικοινωνία συνιστά τον βασικό σκελετό του δικτύου κοινωνικής ζωής και πολιτικής ενημέρωσης γι’αυτό και ορισμένοι πιστεύουν ότι ο όποιος έλεγχος των ΜΜΕ θα τους προσδώσει δύναμη παρέμβασης και επιρροής.Κάνουν λάθος;

Εξαρτάται από το πολιτιστικό επίπεδο των αναγνωστών/ακροατών/τηλεθεατών γιατί, ως γνωστόν, η αποκωδικοποίηση των μηνυμάτων [ακόμα και των κατασκευασμένων και των ‘κατευθυνόμενων’] γίνεται με βάση το προτιμητέο νόημα, το οποίο θέλει να προσδώσει ο δέκτης στη μεταδιδόμενη πληροφορία.

Η διαβιβαστική προσέγγιση της επικοινωνίας που βασίζεται σε μία συναισθηματική κατοχή, με την έννοια μιάς τόσο κρίσιμης επιρροής, ώστε ν’αλλάξει το κοινό στάση και συμπεριφορά λόγω της διαβίβασης επιλεγμένων κι επιλεκτικών πληροφοριών, μόνο στο χώρο της προπαγάνδας και της χειραγώγησης του λαού μπορεί να  τη συναντήσουμε. Πρόκειται για τεχνική αυταρχικής διακυβέρνησς και διοικητικού ελέγχου με μηδενική πιθανότητα επιτυχίας σήμερα.

Η αρχή της ορατότητας του δημοσίου χώρου προστατεύεται από πολλούς θεσμούς αλλά κι από τον ενεργό πολίτη. Κατά συνέπεια η θεσμική διαχείριση της ελευθερίας και πολυφωνίας των ΜΜΕ από την μεριά της Πολιτείας δεν πρέπει να εξαρτάται από τον τρόπο που πολλά ΜΜΕ καταχρηστικά χρησιμοποιούν την ελευθερία της πληροφόρησης, αλλά από το επίπεδο πολιτισμού και την ποιότητα της Δημοκρατίας.

Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Επειδή πιστεύω ότι πάλι, σ’ ένα λεπτό θέμα ανισοκατανομής της πληροφορίας, ευθύνης, διαφάνειας και λογοδοσίας, χάσαμε το Δάσος, περιπλανώμενοι άλλοτε ως πονηροί  λύκοι κι άλλοτε ως αθώες κοκκινοσκουφίτσες, στα ολισθηρά και σκοτεινά  μονοπάτια της ανομίας και της διαπλοκής.