Του Γ. Λακόπουλου
Το αποτέλεσμα των αρχαιρεσιών στη ΝΔ προσφέρει υλικό για πολλές ερμηνείες. Προς το παρόν κυριαρχούν οι προφανέστερες. Αλλά αν δούμε το βάθος των πραγμάτων θα καταλήξουμε ότι με αυτό το αποτέλεσμα δεν αλλάζουν όλα απλώς στο κομματικό ρετιρέ. Όλοι επίσης πρέπει να δικαιολογήσουν την ύπαρξή τους εξ αρχής, προκειμένου να ανανεωθούν τα χαρακτηριστικά του κόμματος εξουσίας και να μην επαναληφθεί το προηγούμενο του ΠΑΣΟΚ.
Είναι κάπως νωρίς για να προβλέψει κάνεις πώς ακριβώς θα εξελιχθούν τα πράγματα με λεπτομέρειες. Ωστόσο ήδη αναδεικνύονται κάποια συμπεράσματα.
Πρώτο: Το αποτέλεσμα της πρώτης Κυριακής είναι το καλύτερο δυνατό για την συντηρητική παράταξη, και για το ύψος της συμμετοχής αλλά και για την επιλογή των μονομάχων. Στο δεύτερο γύρο πέρασαν οι πλέον αξιόπιστες υποψηφιότητες. Η κομματική βάση απέκλεισε τα καραγκιοζιλίκια και τους υπερφιάλους. Από αυτή την άποψη κάποια πράγματα και κάποια προσωπα τελειώνουν και κάποια αλλά αρχίζουν.
Λόγου χάριν ο Αντώνης Σαμαράς δεν μπορεί πλέον να ονειρεύεται την επιστροφή του και η Ντόρα Μπακογιάννη θα δυσκολευτεί να θεμελιώσει μια μελλοντική υποψηφιότητά της. Οι Τζιτζικώστας και ο Γεωργιάδης απέτυχαν να εδραιωθούν ως ισχυροί κομματικοί παράγοντες και απομένει να φανεί αν λειτουργούσαν ως «λαγοί» και για ποιόν.
Ταυτόχρονα η ακροδεξιά μετάλλαξη στην οποία κάποιες δυνάμεις ήθελαν να ωθήσουν τη ΝΔ – άλλοι με το πρόσχημα της απορρόφησης των ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής και άλλοι με τον ισχυρισμό της αντιΣΥΡΙΖΑ πολιτικής – ενταφιάζεται.
Δεύτερο: Ο Καραμανλισμός είναι κυρίαρχο ρεύμα στη ΝΔ και κατ᾽ επέκταση στην ευρύτερη Δεξιά, αφού οι δυνάμεις που τον εκπροσωπούν πέτυχαν τον πρώτο στόχο τους: αποκλείστηκε αφ᾽ ενός ο υποψήφιος που προσπάθησε να τον αμφισβητήσει με το σλόγκαν της αντί-οικογενειοκρατίας και αφ᾽ ετέρου ο υποψήφιος που προσπαθούσε να αμφισβητήσει την ιδεολογική βάση του και να μετατρέψει τη ΝΔ σε αμιγή «Δεξιά» συνεχίζοντας την προσπάθεια του Σαμαρά. Η ΝΔ με τους δυο υποψηφίους που πέρασαν στον δεύτερο γύρο διατηρεί τα κεντροδεξιά χαρακτηριστικά της.
Τρίτο: Πίσω από την εμφανή κατάτμηση σε καραμανλικούς και μητσοτακικούς, προκύπτει η ισχυρή παραταξιακή συνείδηση του χώρου, που μπορεί να στηρίξει έναν πολιτικό φορέα με εσωτερικό διπολισμό, ώστε να κρατάει στις γραμμές του, ευρύ φάσμα οπαδών. Η ΝΔ απέφυγε τον κίνδυνο μετατροπής της σε προσωπικό, μονοτασικό σχήμα και διατηρεί το εύρος της, με εσωκομματικη πλειοψηφία και μειοψηφία. Το αναμενόμενο συνέδριο προφανώς θα παγιώσει αυτά τα χαρακτηριστικά, ακόμη και αν αλλάξει το όνομα και τα σύμβολα.
Τέταρτο: Όποιος από τους δύο νικητές του πρώτου γύρου επικρατήσει στον δεύτερο, είναι υποχρεωμένος να μετατρέψει το κόμμα που ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής σε κάτι άλλο από αυτό που ήταν ως σήμερα. Ίσως και να το καταργήσει για να βάλει στη θέση του έναν νέο πολιτικό φορέα περισσότερο προσαρμοσμένο στις ανάγκες της εποχής. Απλώς είτε ο Μειμαράκης, είτε ο Μητσοτάκης θα το κάνουν για διαφορετικό λόγο.
Ο πρώτος διατηρεί τη δικαίωμα μιας ανατρεπτικής πρωτοβουλίας: να προχωρήσει στην αυτοδιάλυση και να ανοίξει το δρόμο της επιστροφής του νεώτερου Καραμανλή, με νέο κόμμα. Ο πρώην Πρωθυπουργός μπορεί να οργανώσει για δεύτερη φορά – ίσως με ένα διευρυμένο σχήμα – την επέλαση της συντηρητικής παράταξης προς την εξουσία, όπως έκανε το 1997.
Ο δεύτερος για να το φέρει στα μέτρα του και να ενισχύσει τη δυναμική που εμφανώς αναπτύσσει, ώστε να δοκιμάσει στις επόμενες εκλογές την τύχη του, χωρίς τα ξεπερασμένα χαρακτηριστικά που καθηλώνουν σε χαμηλά ποσοστά τα τελευταία χρόνια .
Και στις δυο περιπτώσεις το λογότυπο «ΝΔ» είτε θα αποχρωματιστεί και θα πάρει νέες πολιτικές αποχρώσεις στο ίδιο ιδεολογικό φόντο, είτε θα καταργηθεί για να μπει στη θέση του ένα νέο πολιτικό κόμμα. Η ΝΔ ως «πολιτικό προϊόν» αλλάζει εποχή και η αλλαγή εποχής αλλάζει τη ΝΔ.
Από αυτή την άποψη και στις δυο περιπτώσεις στην αναμέτρηση της 10ης Ιανουαρίου οι αντίπαλοι δεν είναι Μειμαράκης-Μητσοτάκης, αλλά Καραμανλής-Μητσοτάκης. Επίσης και στις δυο περιπτώσεις ο πρώτος κίνδυνος που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η ενδεχόμενη διάσπαση από τον «τρίτο άνθρωπο» της συγκυρίας: τον Αντώνη Σαμαρά, που τα χάνει όλα με την τροπή που πήρε η εσωκομματική αναμέτρηση.
Πέμπτο: Οι εξελίξεις στη ΝΔ θα επηρεάσουν δραστικά τις πολιτικές εξελίξεις και αυτό με τη σειρά του θα έχει επιπτώσεις όχι μόνο στο πολιτικό κλίμα αλλά και στην πορεία των άλλων κόμματων. Συνοπτικά μπορεί να πει κανείς ότι η κυβέρνηση θα αποκτήσει για πρώτη φορά «κανονικό» πολιτικό αντίπαλο, που θα επιχειρήσει να εμφανιστεί ως εναλλακτική λύση και αυτό θα εξισορροπήσει το πολιτικό σύστημα
Το ΠΑΣΟΚ που θα είχε καλύτερη τύχη σε περίπτωση περεταίρω αποδιάρθρωσης της ΝΔ θα αρχίσει να συμπιέζεται, όπως και το Ποτάμι και ειδικά σε περίπτωση επικράτησης του Κ. Μητσοτάκη. Σε περίπτωση επικράτησης του Μειμαράκη το ίδιο θα συμβεί με τους ΑΝΕΛ του Καμένου.
Μένει να δούμε τις επιπτώσεις στην ακροδεξιά. Πολλά θα εξαρτηθούν από τον ρόλο που θα προσδιορίσει για τον εαυτό του ο Σαμαράς στο εξής. Πολλοί πάντως προβλέπουν ότι η Χρυσή Αυγή θα εξαλειφθεί και θα απορροφηθεί από ένα νέο σχήμα τύπου Εθνικού Μετώπου της Λεπέν.
