Τα μηνύματα μιας ομιλίας: O Kώστας Καραμανλής δηλώνει παρών ως εθνικός ηγέτης -Αποστάσεις από την κυβέρνηση και κριτική στη Δύση και στις ΗΠΑ- Καθαρή γραμμή μη διαπραγμάτευσης με την Τουρκία

Του Νίκου Λακόπουλου

Με τον πιο καραμανλικό τρόπο ο πρ΄ώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής μιλώντας στο Μέγαρο Μουσικής στο ακροατήριο των μελών της Παναθηναϊκής Ένωσης Γυναικών έκανε μια εμφάνιση εθνικού ηγέτη και πήρε αποστάσεις από την κυβέρνηση λέγοντας πως «με εκπτώσεις σε θέματα εξωτερικής πολιτικής δεν εξαγοράζεται η ειρήνη”.

“Η συνεκμετάλλευση δεν είναι νοητή εάν προηγουμένως δεν έχει επακριβώς οριοθετηθεί το τι ανήκει στην κάθε πλευρά σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο” είπε. “Η πραγματική στόχευση της Άγκυρας “είναι η ανατροπή προς όφελος της του status quo στην περιοχή και η επιβολή καθεστώτος ηγεμονίας της.”

Χωρίς να αναφερθεί καθόλου στην κυβέρνηση ο Κώστας Καραμανλής έδωσε ένα σαφές μήνυμα λέγοντας πως “η μετακίνηση από πάγιες εθνικές θέσεις οδηγεί σε αντιλήψεις συμβιβασμού με τις μονομερείς και διαχρονικά αυξανόμενες τουρκικές αξιώσεις”.

“Οι παραδοχές αυτές δεν επιτρέπουν αυταπάτες και ψευδαισθήσεις” είπε. “Η άποψη ότι για την ένταση στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις υπάρχει αμοιβαία ευθύνη, ότι η ελληνική στάση ρέπει στον μαξιμαλισμό, ότι πρέπει να επιδείξουμε μεγαλύτερη ευελιξία και συμβιβαστική διάθεση, ότι δεν μπορούμε να αρνούμαστε την διεύρυνση της ατζέντας των προς επίλυση θεμάτων που κατά το δοκούν φορτώνει ολοένα η Τουρκία, είναι εσφαλμένη. Εσφαλμένη διότι διαβάζει λάθος την Τουρκία. Γιατί στηρίζεται σε λάθος δεδομένα και οδηγεί σε ψευδαισθήσεις. Κυρίως στην ψευδαίσθηση ότι αρκεί να δείξουμε κάποια υποχωρητικότητα και όλα θα διευθετηθούν προς όφελος όλων.

Για ποιον χτυπά την καμπάνα;

Το καμπανάκι που χτύπησε καταχειροκροτούμενους από ένα ακροατήριο στο οποίο βρισκόνταν εβδομήντα βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας -ανάμεσά τους η Ντόρα Μπακογιάννη, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς και ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος ήταν ηχηρό:

“Δεν αμφισβητώ την ειλικρίνεια προθέσεων και τον πατριωτισμό κανενός. Σέβομαι τις αντιλήψεις όλων. Θέλω όμως να υπογραμμίσω ότι η υιοθέτηση μιας τέτοιας συμπεριφοράς θα οδηγούσε σε σοβαρές, ίσως και μοιραίες βλάβες στα εθνικά συμφέροντα και θα αποθράσυνε ακόμα περισσότερο την άλλη πλευρά”.

Τα μηνύματα αφορούν και τις ΗΠΑ που “δεν είναι όμως ξεκάθαρο εάν έχουν εξ ίσου ισχυρά κίνητρα για την ταχεία περάτωση του πολέμου”. Αφορούσαν την Ευρωπαϊκή Ένωση:

“Η Ευρώπη με τις γνωστές αδυναμίες της, την ανολοκλήρωτη ολοκλήρωσή της, τον αυτοπεριορισμό της σε ρόλο παθητικού θεατή στις παγκόσμιες εξελίξεις καλείται να υπερβεί εαυτόν και να βρει την δύναμη να πρωταγωνιστήσει».

Αφορούσαν όμως και την εσωτερική πολιτική αφού “η κατανομή του πλούτου περιορίζεται διαρκώς σε λιγότερα χέρια και εξωθούνται στο περιθώριο ολοένα και περισσότερες κοινωνικές ομάδες που ανήκουν στα αστικά-μικροαστικά στρώματα. Υγιής όμως δημοκρατία χωρίς κοινωνική συνοχή δεν είναι εφικτή. Προοπτική ηρεμίας και ομαλότητας με αποκλεισμούς και στέρηση της ελπίδας από τους πολλούς για ένα καλύτερο αύριο, είναι όνειρο θερινής νυκτός».

H πολιτική σημασία της ομιλίας

Για τα μέσα ενημέρωσης η ομιλία Καραμανλή ήταν αλλού μονόστηλο όπως στην Καθημερινή κι αλλού πρώτο θέμα -όπως στην Εστία και την Εφημερίδα των Συντακτών: “Καραμανλής αδειάζει Μητσοτάκη”. (Στα Νέα το θέμα δεν υπάρχει στην πρώτη σελίδα).

Η φράση “με εκπτώσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας δεν εξαγοράζεται η ειρήνη” κυριαρχεί στους τίτλους δημιουργώντας το ερώτημα αν υπάρχει κάποιος που κάνει εκπτώσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας προσπαθώντας να εξαγοράσει την ειρήνη.

Η απουσία αναφοράς στην κυβέρνηση και η αναφορά στην Βόρεια Μακεδονία -χωρίς το όνομά της- χαρακτήρισαν το ύφος μιας “καραμανλικής” ομιλίας με την οποία ο πρώην πρωθυπουργός δεν επιχείρησε να κάνει κριτική στην κυβέρνηση όσο να την συμβουλεύσει βάζοντας κόκκινες γραμμές -ως εθνικός κι όχι κομματικός ηγέτης.

¨Οπως έκανε και στην προηγούμενη ομιλία του πριν τρία χρόνια στο Βελλίδειο ο Κώστας Καραμανλής προειδοποίησε για εθνικούς κινδύνους στους οποίους μπορεί να οδηγούν πολιτικές συμπεριφορές:

“Η υιοθέτηση μιας τέτοιας συμπεριφοράς θα οδηγούσε σε σοβαρές, ίσως και μοιραίες βλάβες στα εθνικά συμφέροντα και θα αποθράσυνε ακόμα περισσότερο την άλλη πλευρά” είπε μιλώντας για αυταπάτες και ψευδαισθήσεις.

Το βασικό μήνυμα -με αποδέκτη την κυβέρνηση- είναι πως η μετακίνηση από πάγιες εθνικές θέσεις οδηγεί σε αντιλήψεις συμβιβασμού:

“Η στάση αυτή, της σταθερής γραμμής υπεράσπισης και προβολής των εθνικών θέσεων χαρακτηρίζεται ενίοτε επικριτικά ως λογική της ακινησίας. Αν όμως η δήθεν κινητικότητα, δηλαδή η μετακίνηση από πάγιες εθνικές θέσεις οδηγεί σε αντιλήψεις συμβιβασμού με τις μονομερείς και διαχρονικά αυξανόμενες τουρκικές αξιώσεις, το επιχείρημα είναι και έωλο και επικίνδυνο.

Με εκπτώσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας δεν εξαγοράζεται η ειρήνη. Το αντίθετο. Οι εκπτώσεις τέτοιου είδους απλώς μεγαλώνουν την βουλιμία και εντείνουν τις ηγεμονικές επιδιώξεις και τον επεκτατισμό των γειτόνων”.

(Ολόκληρη η ομιλία στις Παρεμβάσεις)