Τα πολιτικά κόμματα μπροστά στις εκλογές: ένα ρευστό, αβέβαιο πολιτικό σκηνικό με σύνθημα να αλλάξουμε το… παρελθόν

Του Νίκου Λακόπουλου

Mε την Νέα Δημοκρατ΄ία να βρίσκεται σε πτώση -χωρίς να επωφελείται η αξιωματική αντιπολίτευση γεννάται το ερώτημα πού θα πάνε αυτοί που χάνονται για το κυβερνητικό κόμμα: η ΝΔ όπως δείχνει μια δημοσκόπηση της Metron Analysis -που δημοσιεύθηκε στο Βήμα συγκεντρώνει μόλις το 28% των ψηφοφόρων, έναντι 18,3 % του ΣΥΡΙΖΑ.

Η ΝΔ δηλαδή ακόμα και αν έρθει πρώτο κόμμα, δεν θα μπορέσει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση και η απλή αναλογική μπορεί να επιφυλάσσει εκπλήξεις: το ερώτημα είναι ποια και πόσα μικρά κόμματα θα πάρουν μέρος στις επόμενες εκλογές που δεν θα αργήσουν.

Το Κινάλ φαίνεται ενισχυμένο μετά το θάνατο της Φώφης Γεννηματά -σε ένα διάστημα που δεν έχει αρχηγό και με δεδομένο ότι ο ένας από τους τρεις πιθανότερους αυριανούς ηγέτες του θα έλθει τρίτος, δηλαδή δεν θα πάει στον δεύτερο γύρο -παρά τον θόρυβο που προκαλεί σήμερα.

Πιθανόν δηλαδή η συζήτηση για τη συνεργασ΄ία ΣΥΡΙΖΑ- Κινάλ με πρόεδρο τον Γι΄΄ωργο Παπανδρέου είναι μια συζήτηση χωρίς αξία -ειδικά αν ο υποψήφιος Πρόεδρος …έρθει τρίτος. ¨Όπως και η θορυβώδης εμφάνιση του Λοβέρδου ως νέου Προέδρου του.. ΠΑΣΟΚ.

Οι εκλογές αυτές μοιάζουν με τηλεπαιχνίδι και θα κρίνουν ποιος θα αποχωρήσει από το σπίτι: κανένας από τους υποψήφιους για την ηγεσία ενός μικρού κόμματος που νομίζει ότι θα γίνει μεγάλο δεν εκφράζει ούτε καν το μισό κόμμα και η επικράτηση του ενός θα διώξει τον άλλο.

¨Όλα δείχνουν πως οι εκλογές δεν θα είναι το τέλος, αλλά η αρχή εξελίξεων με βασικό ερώτημα την ταυτότητα του κόμματος- ανάμνηση ήδη και τις μελλοντικές συνεργασίες του -ως κόμμα ρυθμιστής που θα πρέπει να απαντ΄ήσει βασικά στο ερώτημα αν θα συνεργασθεί με την Νέα Δημοκρατία ή όχι.

Το σενάριο της “προοδευτικής κυβέρνησης”

Το σενάριο της “δημοκρατικής-προοδευτικής κυβέρνησης” προϋποθέτει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα ΄έλθει απλ΄ώς πρώτο κόμμα, αλλά θα πάρει ένα τέτοιο ποσοστό με το οποίο θα μπορεί να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση στις επαναληπτικές εκλογές.

Αλλιώς τα νούμερα δεν βγαίνουν: η άνοδος του Κινάλ ή ΠΑΣΟΚ ή όπως αλλιώς θα λέγεται το κόμμα ή τα κόμματα που θα προκύψουν από τις εκλογές ενός κόμματος που νομίζει ότι είναι παράταξη θα σημαίνει πτώση του ΣΥΡΙΖΑ.

Μοιραία θα πάμε σε δεύτερες ίσως και τρίτες εκλογές με το ερώτημα αν θα μείνει ΄ή θα φύγει ο Μητσοτάκης με όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά: μια ήττα του Μητσοτάκη ΄η νέα ήττα του Αλέξη Τσίπρα θα σημαίνει εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό που εμφανίζεται ρευστό και αβέβαιο.

Μεταξύ των άλλων στις εκλογές κρίνεται οριστικά και το σύστημα απλής αναλογικής ή δυνατότητα δηλαδή για συμμαχικές κυβερνήσεις -που εμφανίζονται στην Ελλάδα ως εκτρώματα θνησιγενή ελλείψει προγραμματικών συγκλίσεων.

Μακροπρόθεσμα τίθενται ερωτήματα που αφορούν την ταυτότητα όλων των μεγάλων κομμάτων με δεδομένο ότι εδώ και καιρό ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων τους έχουν απομακρυνθεί από την κάλπη και το παιχνίδι παίζεται στη μισή σκακιέρα.

Τι κόμμα θα είναι η Νέα Δημοκρατία μετά τον Μητσοτάκη -που την θεωρούσε πριν γίνει αρχηγός γερασμένο κόμμα της παρακμής; Ποια θα είναι η τ΄ύχη του ανοιχτού κόμματος που υποσχέθηκε αλλά μισοέκανε ο Αλέξης Τσίπρας; Kαι τι θα συμβεί στο κενό που άφησε η κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ σε ένα χώρο που ονομάζεται “Κέντρο”, αλλά πρέπει να απαντήσει αν ανήκει στην Αριστερά ή την Δεξιά;

H επαναφορά της Νέας Δημοκρατίας στα ποσοστά της εποχής του Κώστα Καραμανλή με ένα κόμμα που ο Μητσοτάκης ΄΄΄ηθελε να εκτείνεται από την δεξιά- και την ακροδεξιά- ως την κεντροαριστερά δεν επιτεύχθηκε καθώς καταρρέει με εφτά-οχτώ κόμματα στα δεξιά του να διεκδικούν μικρά ποσοστά που όλα μαζί μπορεί να του στερήσουν την εξουσία.

Η λατρεία του ¨΄”Κέντρου” και η Αλλαγή

Η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ στο να γίνει ανοιχτό ριζοσπαστικό κόμμα σκοντάφτει στην κομματική γραφειοκρατία που προτιμά ένα κ΄όμμα μικρότερο, αλλά “αριστερό” -δηλαδή αρνείται να μοιραστεί την κομματική εξουσία και να εκφρ΄άσει το κ΄ομμα την κοινωνική του βάση.

Και η αναβίωση του ΠΑΣΟΚ με τα χρέη που έχει απέναντι στην Ιστορία περνάει από ένα πολιτικό δικαστήριο, μια κάθαρση, που δεν μπορεί παρ΄α να πάρει την μορφή διάσπασης -ως προϋπόθεση για μια αριστερή ή δεξιά ταυτότητα.

Έτσι κι αλλιώς όμως σε όλα τα κόμματα πολλές φορές οι διασπάσεις είναι προϋπόθεση για να αναζητήσουν μια ιδεολογική καθαρότητα που θα τα κάνει μεγαλύτερα. ¨Όσο προϋπόθεση για τους ηγέτες τους είναι η απαλλαγή από όσους τους περιορίζουν σε ένα ρόλο διαχειριστή του κόμματος με ένα κομματικό ιερατείο να είναι η αόρατος αρχή που μπορεί να αλλάζει και ηγέτες.

Με ηγέτες που κοιτάζουν πρώτα τις δημοσκοπήσεις κι ύστερα αποφασίζουν τι… πιστεύουν ή εκφράζουν ισορροπίες το πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να εκφράσει το μέλλον, αλλά μόνο να διορθώσει το παρελθόν. ¨Όπως κάνουν διαρκώς τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα με αποτέλεσμα να έχουμε πολλά “κεντρώα” κόμματα, να μην έχουμε τελικά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, Πράσινους ή Φιλελεύθερους, αλλά κομματικές σούπες.

Λίγο αριστερ΄ά, λίγο δεξιά, πάντα στο “κέντρο”, ανήμπορα να συγκρουστούν, να γίνουν ριζοσπαστικά ή να έχουν έστω μια πολιτική ταυτότητα -καταλήγουν στο να έχουν κεντρικά συνθήματα το “Π΄άμε”, “Πάμε μαζί”, “Πάμε όλοι μαζί” -και πάντα “Α΄λλαγή” -που τελικά δεν συμβαίνει.