Υπόθεση Ηριάννα: Μπορεί να συμβεί και σε σένα

Tου Νίκου Λακόπουλου

“Καλύτερα ένας αθώος στη φυλακή, παρά ένας τρομοκράτης έξω”. Η καταδίκη του Τάσου Θεοφίλου -για ένα καπέλο- ίσως και μερικές σημειώσεις του σε  ένα …μυθιστόρημα και η φυλάκισή του για πέντε χρόνια- προτού αθωωθεί και αφεθεί ελεύθερος θέτει σοβαρά ζητήματα για το πως λειτουργεί η Δικαιοσύνη στην Ελλάδα. Αλλά θέτει και και σοβαρά ζητήματα για την δημοσιογραφία, τα πολιτικά αντανακλαστικά του νομικού κόσμου και του ίδιου του πολίτη -που δεν ασχολείται με τέτοια θέματα αφού δεν αφορούν τον ίδιο.

“Δεν γνωρίζω την υπόθεση, δεν είμαι νομικός, δεν με νοιάζει”. Πολλοί λίγοι θα μπουν σε λεπτομέρειες, αλλά όλοι έχουν άποψη. Τα δυο ονόματα της Ηριάννας είναι “χαρακτηριστική αναρχική επιλογή’θα πει ο ανυπέρβλητος Μπογδάνος που θα εξηγήσει “Ο σύντροφος του συντρόφου σου σύντροφός σου δεν είναι;».

Από καιρό τα κόμματα της Αριστεράς έχουν πάψει να υπερασπίζονται δικαιώματα μη τυχόν και θεωρηθούν συνοδοιπόροι, όπως τους κατηγορεί ο Μπογδάνος ή ο Άδωνης. Το σπάσιμο των βιτρίνων της Ερμού, εκ των υστέρων, “καίει” την Ηριάννα που καταδικάστηκε σε δεκατρία χρόνια φυλακή μάλλον επειδή είχε σχέση με “τρομοκράτη” που το δικαστήριο απάλλαξε. Αν είναι αθώα θα χάσει χρόνια στην φυλακή. Αν είναι ένοχη- για ποιο έγκλημα άραγε;- πάλι η ποινή της είναι εξοντωτική κι η τύχη της χειρότερη από ευεργετηθέντες εκ του νόμου εμπόρους ναρκωτικών και άλλους.

Τώρα ο εισαγγελέας που ήθελε την αποφυλάκιση του Μιχαλολιάκου και εμπόρων ναρκωτικών έκρινε πως δεν προφυλακισθεί υπάρχει κίνδυνος να τελέσεις νέες εγκληματικές πράξεις. Αλλά ποιες είναι οι παλιές; Η εκπαιδευτικός κατηγορείται ότι βρέθηκε DNA της σε όπλα που έθαψε κάποιος στην Πολυτεχνειούπολη. Ακόμα κι αν αυτό είναι αλήθεια η Ηριάννα καταδικάστηκε σε δεκατρία χρόνια φυλακή για ένα έγκλημα που δεν έγινε, αλλά θα γινόταν- αν είχε χρησιμοποιήσει αυτά τα όπλα!

Πιθανόν, όπως και σε άλλες περιπτώσεις, όλη η υπόθεση κρίνεται από έναν μυστηριώδη άνδρα που είδε να θάβουν τα όπλα και το κατήγγειλε στην αστυνομία. Ποιος είναι αυτός ο μυστηριώδης άνδρας; Η υπόθεση της Ηριάννας όσο και η αυτή του Τάσου Θεοφίλου -πέρα από την λειτουργία της δικαιοσύνης θέτουν θέμα επανεξέτασης του Νόμου 2821/2001. Ας πούμε η παρ. 6 “ Όποιος παρέχει κάθε είδους περιουσιακά στοιχεία, υλικά ή άυλα, κινητά ή ακίνητα ή κάθε είδους χρηματοοικονομικά μέσα, ανεξάρτητα από τον τρόπο κτήσης τους, σε τρομοκρατική οργάνωση ή σε μεμονωμένο τρομοκράτη ή για τη συγκρότηση τρομοκρατικής οργάνωσης” μπορεί να οδηγήσει στο δικαστήριο τη μαμά του ή τη σύζυγό ή σύντροφό του.

Η εκπαιδευτικός κατηγορείται ότι βρέθηκε DNA της σε όπλα που έθαψε κάποιος στην Πολυτεχνειούπολη. Ακόμα κι αν αυτό είναι αλήθεια η Ηριάννα καταδικάστηκε σε δεκατρία χρόνια φυλακή για ένα έγκλημα που δεν έγινε, αλλά θα γινόταν- αν είχε χρησιμοποιήσει αυτά τα όπλα!

“Η παροχή πληροφοριών και υλικών μέσων καθώς και η οικονομική ενίσχυση σε οργανώσεις ή σε άτομα τα οποία τελούν ‘’τρομοκρατικές’’ ενέργειες” μπορεί να ερμηνευθεί κατά βούληση. Η πρεμούρα των διωκτικών αρχών να κατασκευάσουν ομάδα και υπόπτους δεν είναι καινούργια -αλλά με το νόμο αυτό διευκολύνεται από αοριστίες και το DNA βοηθάει πολύ. Είναι η χρυσή λύση των διωκτικών αρχών που θέλουν πολύ “επιτυχίες”.

Δεν είναι μόνο η Ηριάννα – που καταδικάζεται σε 13 χρόνια (!) γιατί βρέθηκε ( DNA της σε όπλα σε μια αποθήκη – ενώ ο υποτιθέμενος τρομοκράτης έχει απαλλαγεί. Με απλά λόγια δεν έχουμε καμιά τρομοκρατική πράξη, αλλά έχουμε καταδίκη και μάλιστα βαριά. Δεκάδες νέοι  καταδικάζονται για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση- επειδή δηλώνουν -με αφέλεια- στα δικαστήρια “Είμαι αναρχικός και είμαι υπερήφανος” -άρα συμμετέχουν σε εγκληματική οργάνωση.

Σε μια άλλη περίπτωση η Αντιτρομοκρατική εντόπισε σε πολυκατοικία στην Κυψέλη επτά ρουκέτες κι ένα αντιαρματικό που είχε χρησιμοποιηθεί στην επίθεση κατά της αμερικανικής πρεσβείας το 2007.  Η ΕΛ.ΑΣ. φαίνεται να έφτασε στο διαμέρισμα μέσω του ΤΑΧΙS, όταν η εφορία διαπίστωσε το μισθωτήριο με το ψεύτικο όνομα!

Η σύλληψη ενός 30χρονου οδηγεί σε μια γυναίκα που θα δηλώσει πως το αποτύπωμα σε βιβλίο στο σπίτι του νεκρού Φούντα οφείλεται στο ότι «δεν συνηθίζω στην καθημερινότητά μου να κυκλοφορώ με γάντια!”. Ο 3οχρονος  θα προφυλακισθεί, όταν ανέλαβε την πολιτική ευθύνη, αλλά μαζί του και η γυναίκα του  -με την οποία έχει δυο παιδιά- που ” δεν γνώριζε ότι ήμουν μέλος της οργάνωσης”.

Ο Πρόεδρος τον ρωτά αν υπήρξε αρχηγός ή συναρχηγός της οργάνωσης και κείνος λέει: «Είναι αστείο να μιλάμε για διεύθυνση σε μία αναρχική ομάδα». Η αστυνομία εμφανίζει μερικές φωτογραφίες από ερημική περιοχή που παρουσιάζει ως χώρο άσκησης των τρομοκρατών, αλλά στις φωτό δεν υπάρχουν τρομοκράτες. Η βαλλιστική εξέταση θα δείξει ότι οι κάλυκες που βρέθηκαν στο χώρο δεν προέρχονται από τα καλάσνικοφ.

Η δίκη θα στηριχθεί σε καταθέσεις ότι  «μιλούσαν συνωμοτικά στα τηλέφωνα, και συναντιούνταν στο άλσος και όχι σε καφετέριες και στην άρνησή τους να δώσουν δείγμα για εξέταση DNA. Τελικά αν και ο εισαγγελέας θα προτείνει την αθώωση αφού “ήταν αναρχική οργάνωση, χωρίς αρχηγία» οι τρεις «αρχηγοί» καταδικάστηκαν σε κάθειρξη 50 ετών.

Η σύζυγος αθωώθηκε. Η Ηριάννα όχι. Ένα από τα επιχειρήματα του εισαγγελέα ήταν ένα ταξίδι στη Βαρκελώνη, που είναι κέντρο τρομοκρατών! Ο Νόμος του 2011 έγινε για την 17 Νοέμβρη, όπου ο αρχηγός- δεν έχει διαπράξει κανένα φόνο- ή δεν υπάρχουν στοιχεία, πλην μισού αποτυπώματος. Έκτοτε την δικαιοσύνη την οργανώνουν στην Ελλάδα- όπως και στις ΗΠΑ-  “μυστηριώδεις άνδρες” σαν κι αυτόν που οδήγησε στη σύλληψη της Ηριάννας που κατηγορείται ότι άγγιξε μια σακούλα με όπλα -που όμως δεν αντιστοιχούν σε καμία εγκληματική ενέργεια.

Η Αντιτρομοκρατική παρακολούθησε δύο υπόπτους και τους συνέλαβε στο σπίτι κατηγορούμενου για συμμετοχή στους Πυρήνες της Φωτιάς -με το άρθρο 187Α για συγκρότηση, ένταξη και συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση, για να αθωωθεί αρχικά. Η 29χρονη έδωσε δείγμα DNA οικειοθελώς και αφέθηκε ελεύθερη, χωρίς ωστόσο να προκύψει κάποιο στοιχείο εναντίον της.

Δύο χρόνια μετά, με αφορμή ένα «εύρημα» των κρατικών εργαστηρίων, η Ηριάνα σύρθηκε στα δικαστήρια για «ένταξη και συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση» και «λήψη, κατοχή, μεταφορά και απόκρυψη όπλων και πυρομαχικών με σκοπό τη διάθεσή τους σε τρίτους για διάπραξη κακουργήματος και τον παράνομο εφοδιασμό ομάδων και οργανώσεων».

Ποιες όμως είναι αυτές οι οργανώσεις; Και ποιο είναι το έγκλημα; Όπως φαίνεται από το κατηγορητήριο η πανεπιστημιακός -που είχε ερωτική σχέση με τον αθωωθέντα ύποπτο έπιασε ένα γεμιστήρα-ή κάποιος μετέφερε εκεί μέρος του DNA της.

Δικάστηκε σε δεκατρία χρόνια όχι γιατί χρησιμοποίησε ποτέ αυτό το όπλο, ούτε γιατί είχε σκοπό να το κάνει. Αλλά το δικαστήριο έκρινε ότι είχε σκοπό να το διαθέσει σε τρίτους που θα προέβαιναν σε κακουργήματα. Όπως και στην περίπτωση του Θεοφίλου- το δικαστήριο καλείται να υποθέσει, να διαγνώσει να προθέσεις, να κρίνει σκοπούς και προφανώς ιδέες: ” Όλοι δεν διατηρούσαν μεταξύ τους μόνο κοινωνικές επαφές, αλλά εντάσσονται στον ευρύτερο αντιεξουσιαστικό χώρο, ανεξάρτητα από τις εκπαιδευτικές επιδόσεις τους».

Ο άνδρας που είδε από την ταράτσα του- έναν άνδρα -και όχι γυναίκα- να θάβει το κουτί με τα όπλα δεν εμφανίσθηκε στα δικαστήρια. Η ίδια η ψηφοφορία 3-2 δείχνει πως η υπόθεση αυτή μπάζει από παντού, ο εισαγγελέας κατηγορείται για πολιτική στάση, αλλά η ουσία είναι αλλού. Ο μυστηριώδης άνδρας -που δεν εμφανίζεται κι ο νόμος που επιτρέπει -αν δεν επιβάλλει- να δικάζουν βάσει σκοπών ή βάση της ένταξης σε μια ομάδα που μπορεί να θεωρείται εγκληματική, ακόμα κι αν δεν έχει διαπράξει κανένα έγκλημα.

Ο νόμος βόλεψε για τη 17 Νοέμβρη, βόλεψε και για την “Χρυσή Αυγή”.  Η συμμετοχή σε ‘’εγκληματική οργάνωση’’ -μπορεί να αφορά κι ένα άτομο!- ακόμα κι αν δεν υπάρχει το έγκλημα. Ο πατέρας ή ο σύντροφος του “δράστη” μπορεί να είναι χρηματοδότης ή πληροφοριοδότης του σε ‘”ένα πανηγύρι των τρελών”, όπως λέει η ίδια.

Με την κινητοποίηση για την Ηριάννα ένα άλλο δικαστήριο- προφανώς με άλλη σύνθεση,όχι επειδή το θέλει η κυβέρνηση- θα την αποφυλακίσει κι ένα Εφετείο θα την αθωώσει. Αλλά μαζί με τον πολιτικό πολιτισμό μας κι ο νομικός έχει γίνει σμπαράλια. Γιατί -αν το σκεφτείς- μπορεί να συμβεί και σε σένα, στην κόρη σου ή κάποιο συγγενή σου. Γιατί η λογική του νόμου αυτού είναι πως όλοι είμαστε ύποπτοι -ειδικά αν έχουμε κόρες που τα φτιάχνουν με τρομοκράτες -ακόμα κι αν δεν είναι τρομοκράτες.

Η ανατροπή του νομικού πολιτισμού από το “καλύτερα ένας αθώος έξω” συνίσταται στο ότι όλοι είμαστε ένοχοι, ώσπου να αποδείξουμε την αθωότητά μας, ανάλογα με τις αστυνομικές ικανότητες- και τις πολιτικές τοποθετήσεις του δικαστή -που πρέπει να κρίνει τους “σκοπούς μας”. Το DNA αντικαθιστά την παλιά “κόλα χαρτί” και ο άνθρωπος που απονέμει δικαιοσύνη- μέσα σε ένα εικονικό κόσμο με πλαστές αποδείξεις- είναι ο “μυστηριώδης άνδρας” -που δεν εμφανίζεται στο δικαστήριο, όπου ο δικαστής παίρνει το ρόλο του εισαγγελέα -αν όχι του δημίου.

Ο ένας υπουργός είχε προαναγγείλει την ενοχή της, ο άλλος των αθωώνει.  Το “κίνημα” των πιο βίαιων υπερασπιστών της την ενοχοποιεί αναδρομικά την Ηριάννα αν και καταδικάστηκε για ένα έγκλημα που δεν έγινε ποτέ, αλλά ούτε είχε πρόθεση να κάνει. Όπως ακριβώς στην ταινία “Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ” ή όπως σε ένα διήγημα του Μαρκές, όπου η ηρωίδα παίρνει κατά λάθος ένα λεωφορείο που οδηγεί σε ένα ψυχιατρείο: η προσπάθεια της να αποδείξει ότι δεν είναι τρελή είναι η απόδειξη της τρέλας της που τελικά θα την τρελάνει.