Του Μίνωα Ράπτη
Το παρόν άρθρο χωρίζεται σε δύο μέρη: πρώτον, τη σύντομη περιγραφή και ανασκόπηση των όσων έλαβαν χώρα στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ, και δεύτερον, στην ανάλυση των συμβάντων αλλά και των σημαντικών επερχόμενων εξελίξεων σε σημεία.–
Τα νέα της εισβολής ενός πλήθους διαδηλωτών στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ, έκαναν τον γύρο του κόσμου μέσα σε λίγα λεπτά. Η διεθνής κοινή γνώμη πάγωσε στο θέαμα του Ναού της Δημοκρατίας να παραδίνεται αδιαμαρτύρητα στα χέρια του όχλου, μια σκηνή βγαλμένη από την πολιτική ζωή μιας μπανανίας, έλαβε χώρα στο κράτος – ηγέτη του δυτικού κόσμου.
Η Αστυνομία της αμερικανικής πρωτεύουσας, έχει επιβεβαιώσει ως την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, 4 θανάτους να έχουν προκύψει από τις συγκρούσεις, η Δήμαρχος της πόλης κήρυξε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στο DC για 15 ημέρες – έως και την επερχόμενη ορκωμοσία του Εκλεγμένου Προέδρου Biden, η ομοσπονδιακή αστυνομία συνεχίζει να καταφθάνει από γειτονικές πολιτείες για ενισχύσεις, ενώ η διαδικασία επικύρωσης των εκλογικών αποτελεσμάτων (μια διαδικασία που σε προηγούμενες εκλογές ελάχιστα απασχολούσε τα ΜΜΕ), ολοκληρώθηκε ομαλά, με τους βουλευτές και τους Γερουσιαστές να επιστρέφουν στα έδρανά τους, συνοδεία της φρουράς και ομοσπονδιακών αξιωματικών.
Οι ενστάσεις που έχει καταθέσει ο απερχόμενος Πρόεδρος Trump απορρίπτονται η μία μετά την άλλη, με ολοένα και λιγότερους Ρεπουμπλικανούς να τις υπερασπίζονται. Οι Ρεπουμπλικανοί που εξακολουθούν να αμφισβητούν τα εκλογικά αποτελέσματα και στα δύο κοινοβουλευτικά σώματα είναι πλέον λιγότεροι από όσους τα αποδέχονται, ενώ καταφθάνουν συνεχώς παραιτήσεις απλών στελεχών αλλά και μελών της Κυβέρνησης. Το Facebook, το Twitter και το Instagram, επικαλούμενα τους κανονισμούς τους ως προς τη δημόσια προτροπή και υποκίνηση σε βία, διέγραψαν το βίντεο του Προέδρου Trump όπου ζητάει από τους υποστηρικτές του να σταματήσουν και να επιστρέψουν σπίτι, ενώ ταυτόχρονα κλείδωσαν τον λογαριασμό του Προέδρου για 24 ώρες.
3 πρώην Πρόεδροι και από τα 2 κόμματα (Clinton, Bush Jr και Obama), έχουν καταδικάσει τα επεισόδια, αλλά και τον ρόλο του Προέδρου Trump σε αυτήν τη μαύρη σελίδα για το αμερικανικό έθνος, ενώ μια υπολογίσιμη μερίδα Δημοκρατικών βουλευτών ετοιμάζουν ψήφισμα για την παραπομπή του Προέδρου Trump, που αν καταλήξει σε μια καταδίκη από τη Γερουσία, θα οδηγούσε στην απομάκρυνσή του από την προεδρεία ακόμη νωρίτερα από τις 20 Ιανουαρίου.
Παράλληλα, επίσημοι αξιωματούχοι και των δύο κομμάτων, ακόμα και μέλη του υπουργικού συμβουλίου και της ηγεσίας του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, σύμφωνα με ρεπορτάζ του CBS αλλά και του CNN, επιθυμούν την πρόωρη απομάκρυνση του Trump από την προεδρεία. Το σκεπτικό τους είναι ότι ο Trump θα εκμεταλλευτεί τις 14 μέρες που του απομένουν στην ηγεσία της χώρας, ώστε να εμποδίσει με αθέμιτα και αντισυνταγματικά μέσα, την ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας.
Υπάρχει ανοιχτό λοιπόν το ενδεχόμενο, εάν συμφωνήσουν ομόφωνα το Υπουργικό Συμβούλιο και ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Mike Pence, να ενεργοποιηθεί η 25η Τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ, και να απομακρυνθεί ο Trump, παρά τη θέλησή του από το αξίωμα του Προέδρου. Αυτό σημαίνει ότι για όσες μέρες απομένουν έως την ορκωμοσία Biden στις 20/01, ο παραδοσιακά συντηρητικός Mike Pence, θα υπηρετήσει ως ο 46ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, για τη συντομότερη προεδρική θητεία στην Ιστορία της χώρας.
Ανομολόγητα: Η κοινωνική συνοχή του αμερικανικού λαού, έχει πληγεί ανεπανόρθωτα την τελευταία δεκαετία, δηλαδή πολύ πριν την έλευση Trump στην εξουσία. Από την εμφάνιση του Alt-Right κινήματος, του Tea Party, του OccupyWallStreet, του Defund the Police κλπ, της εκατέρωθεν δηλαδή ιδεολογικής ριζοσπαστικοποίησης, που αντί να γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ του λαού, δημιούργησε μεγαλύτερες διαιρέσεις, πατώντας πάνω στις ήδη προϋπάρχουσες. Μερίδιο ευθύνης για αυτήν την κλιμάκωση, φέρουν με τον δικό τους τρόπο και οι δύο πτέρυγες του κομματικού σκηνικού, αλλά η Ιστορία έχει ήδη καταγράψει, ότι η πρώτη έφοδος στο Καπιτώλιο μετά τη Βρετανική εισβολή στις αρχές του 19ου αιώνα, σημειώθηκε επί προεδρίας (κι έπειτα από έμμεση προτροπή), ενός εκ των πιο αμφιλεγόμενων Προέδρων: του Donald Trump.
- This Is A Coup: Το απερίγραπτο θέαμα που παρακολούθησαν έκθαμβοι εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο, χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως απόπειρα πραξικοπήματος. Πραξικόπημα θεωρείται παραδοσιακά από την πολιτική επιστήμη, μια οργανωμένη απόπειρα κατάληψης της εξουσίας. Το τεράστιο χτύπημα που υπέστη η Δημοκρατία από τα χθεσινά γεγονότα όμως, περισσότερο συμβολικό είναι, παρά ταυτίζεται με οργανωμένη απόπειρα κατάλυσης του δημοκρατικού πολιτεύματος, χωρίς αυτό να μειώνει τις όποιες συνέπειες ενδέχεται να αντικρύσουμε στο μέλλον.
- Κύκνειο Άσμα: Στη φρικαλέα αυτή εξέλιξη, μεγάλη μερίδα αναλυτών εντόπισε το πολιτικό τέλος του φαινομένου Trump. Όσον αφορά το πολιτικό μέλλον του 74χρονου Προέδρου, γίνεται πλέον ολοένα και πιο προφανές, ότι σκοπός του ποτέ δεν ήταν να ανατρέψει πραγματικά το εκλογικό αποτέλεσμα του περασμένου Νοεμβρίου. Ο άνθρωπος που έλαβε πάνω από 70 εκατομμύρια ψήφους, περισσότερες από τον οποιονδήποτε Ρεπουμπλικανό υποψήφιο στην Ιστορία, δόμησε όλο το μετεκλογικό του αφήγημα στη νόθευση του εκλογικού αποτελέσματος, τις «κλεμμένες» εκλογές, και όπως κάθε χαρακτηριστική περίπτωση λαϊκιστή, δημιούργησε μόνος του ένα πρόβλημα, επιθυμώντας να δώσει την λύση σε αυτό (εν προκειμένω καλώντας τους οπαδούς του να γυρίσουν σπίτι αναίμακτα).
- Διλήμματα: Θα μπορούσε ποτέ ο Trump, έχοντας πει και έχοντας κάνει όλα αυτά από την ημέρα των εκλογών, να παρευρεθεί στην ορκωμοσία Biden ή να συμμετέχει στην τελετή παράδοσης – παραλαβής και παράλληλα να διατηρήσει στα μάτια των οπαδών του, την εικόνα του αντισυστημικού ήρωα; Ή θα κατάφερνε ποτέ κάτι τέτοιο αποδεχόμενος την ήττα;
- Τραμπισμός: Κάθε καλά υπολογισμένη κίνηση του Trump, γίνεται με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Ο τρόπος που τον αντιμετωπίζουν μετεκλογικά τα ΜΜΕ, οι βασικές πλατφόρμες social media, οι ανώτεροι αξιωματούχοι του Δημοκρατικού Κόμματος, και εσχάτως, μεγάλη μερίδα του Ρεπουμπλικανού Κόμματος, επισφραγίζουν τη σχέση του με το Κίνημα που δημιούργησε, το πολιτικό ρεύμα του Τραμπισμού.
- Θύμα: Μια ενδεχόμενη πρόωρη απομάκρυνση του από το προεδρικό αξίωμα, θα συμβάλλει ακριβώς σε αυτό το προφίλ του αντισυστημικού παίκτη που τόσο επιμελώς χτίζει για τον εαυτό του, ενώ θα τον γλιτώσει παράλληλα από εξευτελιστικές για τον εγωισμό του καταστάσεις, όπως το να αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο με τη βία ή να αναγκαστεί σε μια… «θεσμική» τελετή παράδοσης – παραλαβής,
- Επίδειξη Δύναμης: Παρακολουθώντας τις σοκαριστικές εικόνες μέσα, έξω και γύρω από το Καπιτώλιο, τη σημαία της Ομοσπονδίας που χρησιμοποιήθηκε στον Εμφύλιο από τους Νότιους που ήθελαν να αποσχιστούν από την Ένωση να κυματίζει μέσα στο Κογκρέσο, περνούσαν συνέχεια από το μυαλό μου 2 λέξεις: επίδειξη δύναμης. Ο Donald Trump, ξέρει ότι θα φύγει. Και θέλει οι αντίπαλοι του να γνωρίζουν για το τι είναι ικανός να κάνει πριν και αφού φύγει.
- Διαίρει και Βασίλευε: Ο διχασμός που βιώνει αυτή τη στιγμή το σύνολο της αμερικανικής κοινωνίας, ενυπάρχει παράλληλα με το δικό του τρόπο και στο εσωτερικό του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Ο Πρόεδρος Trump δεν έχει διστάσει ανά τα χρόνια να εξαπολύσει επιθέσεις σε εκλεγμένους ρεπουμπλικανούς, ιστορικά στελέχη έως και πρώην Προέδρους, όταν εκείνοι εκδήλωναν με τον οποιονδήποτε τρόπο την αποστροφή τους προς τα όσα κάνει. Η διαίρεση αυτή, ανάμεσα σε υποστηρικτές και πολέμιους του Trump, δεν προεξοφλεί το τέλος της κατάστασης «ομηρείας» που βιώνει το κόμμα, αλλά ακόμη εντονότερες διαμάχες μελλοντικά για την ιδεολογική ισορροπία και ηγεμονία, με την οικογένεια του απερχόμενου Πρόεδρου πέραν απ’ τον ίδιο, έτοιμη να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις.
- Αποστάσεις: Αποστάσεις ασφαλείας κρατάει η πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών από τον ηγέτη τους, με πιο χαρακτηριστικά τα παραδείγματα των Mike Pence και Mitch McConnell, που μέχρι πρόσφατα υπήρξαν ακραιφνείς υποστηρικτές των θέσεων του. Ο Pence, βαθιά συντηρητικός ιδεολογικά, αισθητά περισσότερο από τον Trump σε κοινωνικά θέματα, υπήρξε η ήπια δύναμη δίπλα σε έναν απρόβλεπτο Πρόεδρο, και φαίνεται ότι έχει αρχίσει να κοιτάζει προς το δικό του πολιτικό μέλλον.
- Fake News: Φημολογείται έντονα, ότι ένα από τα «χόμπι» του Donald Trump μετά την απομάκρυνσή του από το Οβάλ Γραφείο, θα είναι η δημιουργία ενός δικού του τηλεοπτικού δικτύου, στο οποίο θα εκφράζονται ελεύθερα και χωρίς λογοκρισία οι πολιτικές του απόψεις και θα αναπαράγονται αμεσολάβητα τα μηνύματά του προς τον αμερικανικό λαό.
- Άτακτη υποχώρηση: Οι ευθύνες για το φιάσκο στη φύλαξη ενός εκ των σημαντικότερων κτιρίων για την αμερικανική πολιτεία είναι τεράστιες, και οφείλουν να αναζητηθούν. Ήταν τόσο απροσδόκητη η εξέλιξη αυτή, που δεν ακολουθήθηκαν μια σειρά από πρωτόκολλα, με χαρακτηριστικότερο τη μη-καταστροφή ευαίσθητων εγγράφων και αρχείων. Όπως προκύπτει από φωτογραφίες που διέρρευσαν οι ίδιοι οι ταραξίες, κατάφεραν να εισέλθουν στον χώρο της Προέδρου της Βουλής, Nancy Pelosi, βρίσκοντας το γραφείο της εκτεθειμένο και τον υπολογιστή της ανοιχτό.
- Απολογισμός: Στα θετικά της όλης κατάστασης, σημειώνεται η ισχυρή πολιτική αναβάθμιση που συνάντησε ο θεσμός της Αντιπροεδρίας των ΗΠΑ. Ο Trump είχε δημοσίως θέσει τον Αντιπρόεδρο Mike Pence προ των ευθυνών του, ως προεδρεύοντα της διαδικασίας επικύρωσης των αποτελεσμάτων. Ο Pence, γνωρίζοντας την οργή που θα συναντήσει εσωκομματικά από υποστηρικτές του Προέδρου, στάθηκε στο ύψος των συνταγματικών του καθηκόντων, δίνοντας ο ίδιος την εντολή να αναπτυχθούν στο Καπιτώλιο ομοσπονδιακές δυνάμεις, αλλά και εξασφαλίζοντας την ομαλή διεξαγωγή της διαδικασίας όταν αυτή ξεκίνησε πάλι.
- Απαρατήρητα: Μέσα στα συνεχή έκτακτα δελτία αναφορικά με την κατάσταση στο Καπιτώλιο, πέρασε στα ψηλά η εκλογική νίκη των δύο Δημοκρατικών υποψηφίων της Georgia για τις 2 κενές θέσεις στη Γερουσία. Με τις νίκες αυτές, ή σύνθεση της Γερουσίας θα αποτελείται για τα επόμενα δύο χρόνια από 50 Ρεπουμπλικανούς, 48 Δημοκρατικούς και 2 Ανεξάρτητους (συνεργαζόμενους με Δημοκρατικούς). Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι η νέα Αντιπρόεδρος, Kamala Harris, θα λειτουργήσει βάσει Κανονισμού, ως η 101η Γερουσιαστής, δημιουργώντας μια οριακή πλειοψηφία για τους Δημοκρατικούς.
Αξιοσημείωτο: ο Δημοκρατικός έλεγχος των δύο κοινοβουλευτικών σωμάτων και του Λευκού Οίκου, θα δώσει στο Joe Biden μια ευχέρεια κινήσεων στην προώθηση της πολιτικής του ατζέντας νομοθετικά, δίχως αυτό να σημαίνει ότι δε θα συναντήσει δριμεία αντίδραση, όπως συνάντησε ο Δημοκρατικός προκάτοχός του, Obama. Ιδιαιτέρως καλά νέα για την Ελλάδα, η τοποθέτηση του Γερουσιαστή Menendez στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, καθώς ο φιλέλληνας Δημοκρατικός, έχει πάρει ξεκάθαρη θέση για τις διεκδικήσεις της Τουρκίας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
Πολιτικός Επιστήμονας, Απόφοιτος ΔΠΘ
