Η χώρα δεν χρειάζεται νέο κόμμα, αλλά νέους πολιτικούς στα κόμματα

 Στην ούγια της αυτή η θεωρία έχει μια ακατανόητη επιμονή: τη διάλυση του ΠΑΣΟΚ! Το επιχείρημα είναι ότι «ξόφλησε». Το λέει ο Πάγκαλος -που ψηφίζει πλέον τη Δεξιά-και πρώην υπουργοί με τους οποίους ήταν πρώτο τραπέζι πίστα σε τρεις διαφορετικούς αρχηγούς του ΠΑΣΟΚ και Πρωθυπουργούς.

Ξόφλησε όντως το ΠΑΣΟΚ; Ή μήπως αυτή είναι η εύκολη δικαιολογία για όσους δεν πιστεύουν σε τίποτε, δεν έχουν διάθεση να αγωνιστούν για τίποτε, δεν θέλουν να προσφέρουν τίποτε, αλλά νοιάζονται μόνο για την προσωπική σταδιοδρομία που εξασφάλισαν επί ΠΑΣΟΚ ; Κυρίως μετά το 1996 όταν τη μια μέρα ήσουν συνδικαλιστής- στο κράτος- την άλλη έβγαινες βουλευτής και την παράλλη ήσουν υπουργός.

Πώς ξοφλάει ένα κόμμα, αλλά όχι και τα στελέχη του; Αν τέλειωσε το ΠΑΣΟΚ γιατί δεν τελείωσαν και όσοι το υπηρέτησαν; Δεν γίνεται από τη μια να λες για την ιστορική προσφορά του ΠΑΣΟΚ στη χώρα και από την άλλη να διακηρύσσεις ότι …τελείωσε.

Πώς γίνεται τη μια να αναφέρεσαι στις παρακαταθήκες του Ανδρέα Παπανδρέου και την άλλη να ζητάς την εξαφάνιση τους; Πώς μπορεί να ζητάς νέο κόμμα της Κεντροαριστεράς και να το εννοείς σαν ενδεχόμενο συμπλήρωμα της Δεξιάς και του νεομητσοτακισμού- αν επικρατήσει;

Δεν μπορεί να ήταν καλό το ΠΑΣΟΚ όταν είχες δόξες και τιμές και να έγινε ανυπόληπτο τώρα που δεν τις έχεις- αλλά τις θέλεις, αλλιώς θα καθόσουν στα -χρυσά- αυγά σου. Ας μην κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε τι κρύβεται πίσω από την εμμονή διάλυσης του ΠΑΣΟΚ και την σύσταση νέου κόμματος: η προσδοκία της νέας καριέρας από όσους σταδιοδρόμησαν ήδη το ΠΑΣΟΚ και πέρασαν αυτοί καλά και οι άλλοι χειρότερα.

Αν την ιστορία κινεί η βούληση των προσώπων, το πρόβλημα δεν είναι το ΠΑΣΟΚ. Είναι τα πρόσωπα που επικαθόρισαν την πορεία του μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου. Ο ίδιος στη χειρότερη στιγμή της ιστορίας του, το 1989, το κράτησε στο 38% και το επανάφερε στην εξουσία. Δεν είχε «ξοφλήσει»τότε;

Ποιος ξεχνάει τη ζοφερή ατμόσφαιρα σε βάρος του ΠΑΣΟΚ και του Παπανδρέου που είχε δημιουργήσει -καλή ώρα- ο πατήρ Μητσοτάκης , αξιοποιώντας υπαρκτά και ανύπαρκτα σκάνδαλα, αλλά και την …κρεβατοκάμαρα του Ανδρέα; Εκτός από τον Κ. Σημίτη βέβαια που ήταν με την … ατμόσφαιρα.

Άρα, λοιπόν, το αίτημα νέο κόμμα είναι εκ του πονηρού. Απλώς άλλοι επιδιώκουν να ιδρυθεί ένα νέο κόμμα εκ θεμελίων. Άλλοι προσπαθούν να πλασάρουν ως νέο την ανακύκλωση του παλιού. Εκεί φαίνεται η γύμνια αυτής της συζήτησης.

Από τη μια Φώφη κυριαρχεί ως κόρη του πατρός – αλά Γ. Παπανδρέου- και από την άλλη ένας κύκλος πρώην υπουργών που ζητούν σύγκλιση όλων των δυνάμεων του «χώρου» -ποιος είναι ο «χώρος» άραγε, αλλά όχι για ανασύσταση του ΠΑΣΟΚ. Για την κατάργησή του.

Και οι δυο πλευρές αναφέρονται σε «νέο κόμμα της κεντροαριστεράς» που δεν θα είναι το ΠΑΣΟΚ, το οποίο όμως ιστορικά είναι η Κεντροαριστερά στην Ελλάδα. Μπορεί να υπάρχει ένα τέτοιο κόμμα και ποιοι θα το ακολουθήσουν; Ποιους θα ακολουθήσουν; Αυτούς που ήδη απέρριψαν;

Το κόμμα, σύμφωνα με τον πιο έγκυρο ορισμό του, είναι «ανώτερη μορφή οργάνωσης του λαού». Το ΠΑΣΟΚ πάντως όταν ξεκίνησε αυτό ήταν.  Άσχετα αν πλέον ως κόμμα εκλαμβάνεται ως σύμπραξη μιας ομάδας πολιτικών με ένα σύμπλεγμα οικονομικών και μιντιακών παραγόντων με σκοπό την παραγωγή προπαγάνδας που θα οδηγήσει στην κατάληψη της εξουσίας και εν συνεχεία στη διατήρησή της. Χωρίς αρχές, χωρίς οργάνωση, χωρίς πολιτικούς στόχους.

Κυρίως χωρίς ιδεολογία, από την οποία προκύπτει η πολιτική, η οργάνωση και η μέθοδος δράσης. Η ιδεολογία δεν τους χρειάζεται. Άλλωστε επιβάλλει περιορισμούς συμπεριφοράς. Προσπαθούν να την αντικαταστήσουν με «ιδέες» , που στην πράξη είναι κατασκευές από ομάδες ειδικών.

Όπως φτιάχνεται μια σαπουνόπερα, αυτοί προσπαθούν να φτιάξουν κόμμα. Από την εξίσωσή όμως λείπει ο λαός. Αυτόν θα προσπαθούν να τα μαζέψουν με τεχνικές πολιτικού μάρκετινγκ.

Αυτοί οι σχεδιασμοί παραβλέπουν ότι οι άνθρωποι εκδηλώνουν την πολιτική συμπεριφορά τους με κριτήρια ιστορικά, προσωπικά, ιδεολογικά, αισθητικά, βιωματικά και προφανώς συμφεροντολογικά με τη καλή ή την κακή έννοια.

Έτσι συγκροτήθηκαν τα κόμματα στην Ελλάδ : πάνω σε κοινωνικά ρεύματα ,με ιστορικό φόντο, με διαφορές ενίοτε και με συγκρούσεις. Δεν τα αποφάσισε κάποιος …επιχειρηματίας.  Έτσι συγκροτήθηκε και το τριατομικό μεταπολιτευτικό σκηνικό: η ΝΔ το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ ήταν τα τρία διακριτά ρεύματα με αντίστοιχες ιδεολογικές, κοινωνικές και ιστορικές αναφορές που τα δέσμευαν κατά κάποιο τρόπο. Χωρίς ανάλογες δεσμεύσεις δεν υπάρχει κόμμα.

Αντικειμενικά τα πεδία αυτών των αναφορών υφίστανται και σήμερα και περιγράφονται κάθε φορά από τα συμφραζόμενα της συγκυρίας, την ακτινοβολία της ηγεσίας, την στελέχωση, την κοινοβουλευτική επιρροή τους.

Η ΝΔ και το ΚΚΕ – για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι νωρίς ακόμη- το κατάλαβαν και δεν παρασύρονται από τις ανοδικές και καθοδικές τάσεις τους για ανοίξουν συζήτησή για κατάργηση τους. Στην ουσία είναι μια τυχοδιωκτική συζήτηση που αποσκοπεί να κρύψει ενοχές και ευθύνες. Να ξεγελάσει την κοινή γνώμη.

Αυτό ακριβώς κάνει το ΠΑΣΟΚ και τα παρακλάδια του που έχουν ως κοινό τόπο την ιδιοτελή αναζήτηση της εξουσίας, όχι την άσκηση της πολιτικής. Άλλο ΠΑΣΟΚ, άλλο σταδιοδρομία με το ΠΑΣΟΚ.

Το ΠΑΣΟΚ ως φορέας ιδεών δεν πάσχει. Πολλά από τα στελέχη του πάσχουν. Οι πιο αξιοπρεπείς, αλλά και οι πιο πολιτικοποιημένοι, αποσύρθηκαν και για τη διαδρομή τους θα αποφανθεί η ιστορία. Τουλάχιστον διατήρησαν τις αξίες τους, που δεν είχαν ως αφετηρία την άσκηση εξουσίας.

Άλλοι όμως εξέλαβαν, εξ όνυχος, την πολιτική ως καριέρα από την οποία ωφελήθηκαν. Έγιναν γνωστοί, έβγαλαν λεφτά, αναδείχθηκαν χωρίς προσόντα, σπουδές και δουλειά, διοίκησαν κατ΄ απονομήν και επ’ ωφέλεια τους οι περισσότεροι. Υπήρξαν αποτελεσματικοί κυρίως στην προώθηση τους εαυτού τους.

Το ΠΑΣΟΚ ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου . Αλλά όπως έλεγε ο ίδιος μπορούσε να υπάρξει και μετά από αυτόν. Αλλά η Ιστορία δεν του έκανε το χατίρι.  Η επικράτηση του Σημίτη με τη στήριξη κύκλων που εναντιώνονταν στο ΠΑΣΟΚ, η ανεπάρκεια και οι άδηλες επιδιώξεις του Γ. Παπανδρέου, η αυτοκαταστροφική λειτουργία του Βενιζέλου και η ξύλινη παρουσία της Φώφης απομάκρυναν το Κίνημα από τις πήγες του: την ιδεολογία του και την κοινωνία.

Το φίμωσαν ιδεολογικά, το διέλυσαν οργανωτικά και το κατέστρεψαν πολιτικά. Η 3η Σεπτέμβρη αντικαταστάθηκε με το δόγμα: εξουσία για την εξουσία. Αυτά το αποδυνάμωσαν, όχι η «δίκη του Άκη» και τα κουραφέξαλα όσων αναζητούν αποδιοπομπαίους τράγους, για να κρύψουν τις πομπές τους.

Το ΠΑΣΟΚ δεν ξόφλησε ακριβώς. Ξοφλήσαν όσοι το πήραν στο λαιμό τους- και έχουν ονοματεπώνυμο. Το ΠΑΣΟΚ είναι εκεί με την ιστορία του, την ιδεολογία του, τα ντοκουμέντα την ιδρυτικής πράξης του. Εφόσον παλιά στελέχη του θέλουν να επιστρέψουν στην πολιτική σκηνή γιατί δεν επιστρέφουν στο ΠΑΣΟΚ; Αν πράγματι χρειάζεται η πολιτική την αξία τους γιατί δεν την προσφέρουν στο κόμμα που τους ανέδειξε; Γιατί επιμένουν ότι «το ΠΑΣΟΚ ξόφλησε και χρειάζεται νέο κόμμα».

Δεν χρειάζεται κανένα νέο κόμμα. Αυτό ισχύει και για τη ΝΔ, το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Τα κόμματα δεν είναι μόδα: να δούμε τι φοριέται εφέτος. Είναι φορείς ιδεών, ιστορίας, προοπτικής στη μια ή στην άλλη κατεύθυνση. Έρχονται από κάπου και πηγαίνουν κάπου.

Δεν μπορούν να κατασκευαστούν κόμματα και το πείραμα Θεοδωράκη το έδειξε- για να μην πάμε στα παλαιότερα. Ο Σαμαράς έγινε Πρωθυπουργός ως ΝΔ, ως Πολιτική Άνοιξη. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής που οδήγησε από το Συναγερμό στην ΕΡΕ και από την ΕΡΕ στην ΝΔ και ο Ανδρέας Παπανδρέου από την Ένωση Κέντρου στο ΠΑΣΟΚ, ήταν άλλα μεγέθη. Και είχαν προηγηθεί ιστορικά γεγονότα.

Στην Ευρώπη ακόμη και όταν παλαιά κόμματα πήραν νέα μορφή δεν προσπάθησαν να το κρύψουν. Παρέμειναν τα γνωστά, διακριτά ιδεολογικά ρεύματα που ανασυγκροτήθηκαν στην ίδια βάση, αλλά με πολιτικό εποικοδόμημα προσαρμοσμένο στα νέα δεδομένα και στα πρόσωπα που μπορούν να την εκφράσουν αξιόπιστα.

Οι Νέοι Εργατικοί ήταν το ίδιο το Εργατικό Κόμμα και δεν το έκρυβε, ούτε αποκήρυξε το παρελθόν του. Άλλαξε ηγεσία και τρόπο αντίληψης των πράγματων, όχι θέση στο πολιτικό φάσμα. Όσο για την Ιταλία από τη οποία αρέσκονται να παπαγαλίζουν μεθόδους τύπου «Eλιάς» κάποιοι εγχώριοι σουλατσαδόροι δεν είναι και το καλύτερο παράδειγμα.

Σε κάθε περίπτωση δεν γίνεται να μιλάμε για νέο κόμμα και να εννοούμε από τη μια την κόρη του Γεννηματά και τον γιο του Παπανδρέου και από την άλλη τους… υπουργούς του!

Όχι μόνο το ΠΑΣΟΚ, αλλά όλα τα κόμματα μια χαρά είναι ως φορείς ιδεών και ιστορικού φορτιού. Πάσχουν στα πρόσωπα- ιδίως οι ηγεσίες. Αλλά δεν γίνεται, όταν φταίει ο γάιδαρος, να τα βάζουμε με το σαμάρι.

Αυτό που χρειάζονται είναι ανασυγκρότηση. Αναδιατύπωση του λόγου υπό νέα -αλλά και παλιότερα- πρόσωπα που θα κινούνται στις ίδιες ράγες. Αλλά θα είναι έντιμοι, καθαροί, μορφωμένοι και.. ιδεολόγοι, όχι καριερίστες. Θα δίνουν ιδεολογικές και πολιτικές μάχες όχι μάχες εξουσίας και καριέρας.

Ένα τέτοιο κόμμα είναι η ΝΔ και το ΚΚΕ. Θα μπορούσε να παραμείνει και το ΠΑΣΟΚ, αν δεν το μετάλλασσαν οι επίγονοι του ιδρυτή του και κυρίως ο γιος του και ο Βενιζέλος – για να φτάσει στη Φώφη, που θεωρεί ότι μπορεί να το αντικαταστήσει με τον …εαυτό της!

Τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ – πρώην και νυν- που μιλούν για νέο κόμμα οδηγούν σε εκφυλισμό την έννοια του κόμματος. Ιδίως αν ληφθεί υπόψη το .. σπόνσορινγκ από συστήματα οικονομικής και μιντιακή εξουσίας. Για ποιο νέο κόμμα μιλάμε; Τα πολλά κόμματα δεν είναι Δημοκρατία, γιατί από τη στιγμή που είναι πολλά δεν είναι κόμματα. ΠΑΣΟΚ και τίποτε άλλο.

Αν θέλουν όσοι σταδιοδρόμησαν στο ΠΑΣΟΚ να αφήσουν παρακαταθήκες ιδού πεδίον δόξης λαμπρό: η συμβολή στην αναστήλωση του ΠΑΣΟΚ, έστω και χωρίς τους ίδιους στην πρώτη γραμμή. Ας το κάνουν γιατί το οφείλουν στο κόμμα που τους ανέδειξε.

Π.χ. οι τρεις πρώην υπουργοί – Ραγκούσης, Διαμαντοπούλου Φλωρίδης– που θα ανακοινώσουν τις αποφάσεις τους στις 29 Μαρτίου να δηλώσουν ότι προσχωρούν στο ΠΑΣΟΚ και να καλέσουν και άλλους να κάνουν τον ίδιο. Να βάλουν μόνο έναν όρο. Η Φώφη Γεννηματά και η ομάδα που την περιβάλει θα δεχθούν την ανασυγκρότηση του κόμματος που θεμελίωσε ο Ανδρέας Παπανδρέου εξής αρχής. Με βάση την ιδρυτική ιδεολογία του και εκλογή όλων των προσώπων εξ αρχής. Τόσο απλό.

Αν το έκαναν, τότε, όπως συνέβη και μετά το 1974, έτσι το ΠΑΣΟΚ θα ξαναγινόταν το κομματικό πρότυπο που θα αναγκαστούν να αντιγράψουν οι λοιπές πολιτικές δυνάμεις: ίδιο κόμμα, ίδια ιδεολογία, άλλα πρόσωπα. Αυτό σημαίνει αυτοκριτική.

Για τους τρεις είναι μια ευκαιρία. Να σπάσουν το φράγμα που αποτρέπει τους νέους ανθρώπους να ενταχθούν στις γραμμές του κόμματος. Αλλιώς δεν έχουν καμία τύχη. Όσο για τη Γεννηματά, αν το απορρίψει, θα το καταλάβει, μόλις το ΠΑΣΟΚ φύγει από τη μαρκίζα.