Του Νίκου Λακόπουλου
“Είναι μιάμιση τη νύχτα και απ’ όλους τους μιναρέδες στην Τουρκία ακούγεται ασταμάτητα αυτή η ειδική μακρόσυρτη προσευχή που λέγεται σε περιπτώσεις θανάτου. Τελειώνει η μία, αρχίζει η άλλη. Το μπουμπουνητό των μαχητικών αεροσκαφών πάνω απ’ τις στέγες μας μπερδεύεται με αυτή την προσευχή, που φτάνει μέχρι το μεδούλι και που για μας αναγγέλλει το θάνατο. Όταν οι ήχοι απ’ τις συμπλοκές σταματάνε, έρχονται από τα τζαμιά ανακοινώσεις για αντίσταση στο στρατό:
«Τζιχάντ είναι! Βγείτε για τον Αλλάχ στους δρόμους!» Τι κάνετε, όταν αναρωτιέστε αν το επόμενο πρωί θα ξυπνήσετε με ένα στρατιωτικό πραξικόπημα ή σε μία Ισλαμική Δημοκρατία;”.
Το κείμενο το έγραψε η συγγραφέας Ετζέ Τεμελκουράν στην ιστοσελίδα της γερμανικής εφημερίδας «Frankfurter Allgemeine Zeitung». «Η τουρκική δημοκρατία πέθανε, γι’ αυτό ακούγεται η σελά».”Στην αρχή ήταν όντως σχεδόν αστείο, ήταν πιο λογικό να πιστέψεις ότι ήταν σκηνοθετημένο. Μία χούφτα σαστισμένοι νέοι στρατιώτες είχε κλείσει μία από τις γέφυρες στο Βόσπορο. Φωνάζανε στους ανθρώπους: «Πηγαίνετε σπίτια σας!» Έχω γράψει ένα μυθιστόρημα για το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980, ξέρω ότι κανένα πραξικόπημα δεν γίνεται έτσι”.
Oι θεωρίες ότι το πραξικόπημα ήταν στημένο από τον Ερντογάν, όσο και πως ένα i-phone το απέτρεψε είναι καλές για μυθιστορήματα. Aλλά πολλές φορές η πραγματικότητα υπερβαίνει την φαντασία. Ποιος σχεδίασε το μυστηριώδες πραξικόπημα; Aπό πότε το ήξερε ο Ερντογάν, αν η ελληνική ΕΥΠ το είχε μάθει το απόγευμα; Σε ποιο άλλο πραξικόπημα η αστυνομία καλεί τον κόσμο σε διαδηλώσεις; Kαι ποιος δίνει στη δημοσιότητα βίντεο από πλάνα του πραξικοπήματος και τι έχει κόψει από αυτά;
Ο πρώην αρχηγός αεροπορίας -που ξυλοκοπήθηκε για να αναλάβει την ευθύνη λέει πως ήταν σε γάμο κι ήταν εναντίον του. Το μόνο βέβαιο είναι πως από τη νύχτα εκείνη έχει ένα αυτί λιγότερο. Ο Γκιουλέν, ο Δαίμονας, ο πρώην μέντορας του Ερντογάν, που λείπει- λέει τριάντα χρόνια – το κατήγγειλε πιο γρήγορα από τους Αμερικάνους. Ο συνταγματάρχης που εμφανίστηκε ως αρχηγός από τα μίντια, εξαφανίστηκε μετά από τα πλάνα. Ο ηγέτης του πραξικοπήματος ανα-ζητείται ακόμα.
Τέσσερις φάκελοι με “αποδεικτικά στοιχεία”φτάνουν σήμερα στις ΗΠΑ από την τουρκική κυβέρνηση που αποδεικνύουν ότι ο ηγέτης είναι ο 77χρονος Γκιουλέν- που δεν έχει αντίρρηση να εκδοθεί στην Τουρκία. Προφανώς οι φάκελοι με τα στοιχεία ήταν έτοιμοι πριν το πραξικόπημα, όπως και οι λίστες με 2.700 δικαστικούς, 15.000 εκπαιδευτικούς σε ένα πογκρόμ που θυμίζει άλλες εποχές από τον Μεσαίωνα.
Οι Γκρίζοι Λύκοι
Οι εικόνες με “πολίτες” να λυντσάρουν φαντάρους- προφανώς αθώους κι άσχετους με τους πραξικοπηματίες. Οι συλληφθέντες αξιωματικοί με εμφανή ίχνη βασανιστηρίων, που συνελήφθησαν πριν μάθουμε ποιοι έκαναν το πραξικόπημα. Οι φαντάροι που λένε πως νόμιζαν ότι ήταν σε άσκηση. Οι δηλώσεις για την θανατική ποινή- που ζητά ο λαός. Τα πογκρόμ κατά Κούρδων. Το πλήθος που ζητά τιμωρία των τρομοκρατών- ονομάζοντας το Πε-Κα-Κά. Όλα δείχνουν πως ο Ερντογάν δεν είναι το θύμα, αλλά ο θύτης.
Πίσω από το νέο καθεστώς -που υποβάλλει η σαρία στο όνομα της “δημοκρατίας” και του Αλλάχ- κρύβονται οι Γκρίζοι Λύκοι που πρωταγωνίστησαν στη βία του όχλου- κάνοντας συχνά το σήμα τους στις κάμερες και αλαλάζοντας πως ‘Ο Θεός είναι μεγάλος”. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Τουρκίας, Γιλντιρίμ Τουγκρούλ Τουρκές, είναι γιος του ιδρυτή των Γκρίζων Λύκων, Αρπασλάν Τουρκές που προσχώρησε στο AKP τον Αύγουστο του 2015 για να φέρει την “ισλαμική δημοκρατία”. Ο αποπεμθείς Νταβούτογλου, διανοούμενος που διαφωνούσε με το σχέδιο, δεν έκανε για την δουλειά. Ο νέος πρωθυπουργός, είναι αυτός που ενόσω όλοι περίμεναν να δουν το πρόσωπο του ηγέτη ή έστω εκπροσώπου του “Συμβουλίου Ειρήνης” που έκανε το πραξικόπημα, εμφανίστηκε με το μουστάκι του στις τηλεοράσεις.
Ήταν αυτός που όταν μια αμαξοστοιχία εκτροχιάστηκε με σαράντα νεκρούς δεν παραιτήθηκε. Ο τουρκικός τύπος ένα χρόνο δημοσίευσε μια φωτό με τον ίδιο να τρώει με άντρες και στο πίσω τραπέζι η γυναίκα του- μανδηλοφορούσα- να τρώει μόνη της. Ήθελε να σπουδάσει στον Βόσπορο, το Πανεπιστήμιο στην Κωνσταντινούπολη, αλλά δεν πήγε επειδή είχε δει “τα αγόρια και τα κορίτσια να κάθονται και να μιλούν μαζί στην πανεπιστημιούπολη”. Αυτός είναι ο πρωθυπουργός που ανέλαβε να εκπροσωπήσει- σαν έτοιμος από καιρό- την κυβέρνηση στο πραξικόπημα που δεν έχει ακόμα εκπρόσωπο. Εμφανίστηκε πρώτος στην τηλεόραση κι ενώ ο Ερντογάν ήταν άφαντος, κάνοντας μάλλον γύρους με το αεροπλάνο του.
Οι Ιμάμηδες και τα I-phones
Η εικόνα του Ερντογάν στο κινητό δεν μας έλεγε ότι τα iphones νίκησαν τα τανκς- ιδιαίτερα όταν οι σαστισμένοι στρατιώτες δεν πυροβολούσαν, αλλά υποχωρούσαν και παραδίδονταν. Οι γυμνοί στρατιώτες που διαπομπεύονται ενώ έχουν παραδοθεί δεν είναι φυσικά πραξικοπηματίες, αλλά θύματα. Ο Ερντογάν όταν εμφανίστηκε στην τηλεόραση μέσω κινητού και οι φήμες έλεγαν πως ζήτησε άσυλο σε άλλη χώρα ήταν ένας αδύναμος ηγέτης που είχε χάσει το παιχνίδι. Τι συνέβη στο μεταξύ; Γιατί τα αεροπλάνα δεν χτύπησαν το δικό του και γιατί δεν πήγε ακόμα στην Άγκυρα; To παιχνίδι κρίθηκε από την στάση που κράτησε ο στρατός, τα λάθη των κινηματιών, η ατολμία τους και η εσπευσμένη κίνησή τους αντί για το πρωί νωρίς το βράδυ.
Οι ιμάμηδες που καλούσαν τον κόσμο στα τζάμια ήταν αυτοί που έσωσαν την κατάσταση κι όχι το social media. Πολύ πριν εμφανισθεί ο αδύναμος, σαν κυνηγημένος ηγέτης τους, συνέβη κάτι πρωτάκουστο για την Τουρκία κι όλο τον κόσμο. Ήταν η αστυνομία που καλούσε τον κόσμο σε διαδηλώσεις. Φυσικά υπήρχε αντίσταση με πρώτους- πρώτους δημοσιογράφους καναλιών που ίσως κλείσει ο Ερντογάν. Οι χαμένοι είναι η -όποια- δημοκρατία, οι κομμουνιστές, οι αντιφρονούντες, οι εχθροί του Ερντογάν.
“Υπήρξε μια απόπειρα πραξικοπήματος από πρόσωπα των οποίων η ταυτότητα και ο σκοπός δεν έχουν ακόμη ξεκαθαριστεί. Είναι άξιο προσοχής ότι αυτή η προσπάθεια έρχεται σε μια στιγμή που ο Ταγίπ Ερντογάν ήταν έτοιμος να προσχωρήσει σε νέες τοποθετήσεις / κρίσεις στην ηγεσία του στρατού” λέει το Πε-Κα-Κά. “Αυτή η διαδικασία αποτελεί απόδειξη της έλλειψης δημοκρατίας στην Τουρκία. Τέτοιες αντιπαραθέσεις για την εξουσία και απόπειρες διεκδίκησης της όποτε αυτό είναι δυνατό συναντούμε σε χώρες χωρίς δημοκρατία όπου μία αντιδραστική εξουσία κάνει πραξικοπηματικές προσπάθειες να ανατρέψει μία άλλη αντιδραστική εξουσία όποτε οι συνθήκες είναι κατάλληλες. Αυτό συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Τουρκία”.
Η θανατική ποινή
Οι εθνικιστές έσπευσαν σήμερα να ταχθούν υπέρ της θανατικής ποινής. Οι Γκρίζοι Λύκοι είχαν ήδη συμμαχήσει με τον Ερντογάν παίρνοντας θέση στην κυβέρνηση. Οι διωκόμενοι στρατιωτικοί, αστυνομικοί, δικαστικοί, εκπαιδευτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι- προφανώς με λίστες προγραφών που ήταν έτοιμες- δεν αφορούν όσους ενεπλάκησαν στο πραξικόπημα -που δεν ξεπερνούν τις τρεις χιλιάδες. Αφορούν όσους δεν είναι με τον Ερντογάν, υπόπτους κι φυσικά αθώους. To πραξικόπημα είχε γίνει ένα χρόνο πριν όταν ο πρόεδρος εγκαινίασε το παλάτι του, έκαψε χωριά κι έσφαξε Κούρδους, συμμάχησε με τους Γκρίζους Λύκους κι έγινε σουλτάνος με παλάτι, αλλά χωρίς τις εξουσίες που θα πάρει τώρα.
‘Σιγά μην τους ταϊζω στις φυλακές” είπε στο CNN. Ο “σουλτάνος” δεν βρήκε λόγια για την δημοκρατία, ούτε για συμφιλίωση. ή για αυτοκριτική και υπόσχεση για δημοκρατία. Η “εξέγερση” ήταν δώρο θεού, όπως είπε, που θα του επιτρέψει να τιμωρήσει τους εχθρούς του. O ίδιος είπε πως είχαν παρατηρήσει κινητικότητα από το μεσημέρι στο στρατό, άρα το περίμεναν. Το επιβεβαίωσε σήμερα ένας στρατηγός, -“το ξέραμε από τις τέσσερις το απόγευμα”. Το ήξεραν οι ελληνικές μυστικές υπηρεσίες. Η αστυνομία δεν αιφνιδιάστηκε κι αντέδρασε αμέσως.
“Πιο σοβαρό έγινε το πράγμα, όταν ο Ερντογάν εμφανίστηκε στα κανάλια της τηλεόρασης μέσω της υπηρεσίας chat Facetime και καλούσε το λαό να βγει στους δρόμους, για να προστατέψει τη δημοκρατία. Ήμουν πεπεισμένη ότι κανένας, που λόγω συλλογικής μνήμης γνώριζε πόσο βίαια είναι τα πραξικοπήματα, δεν θα έβγαινε στους δρόμους. Ωστόσο, μέσα σε λίγα λεπτά γέμισαν οι δρόμοι με αυτοκίνητα γεμάτα ανθρώπους, που φώναζαν «Αλλάχου Άκμπαρ – Ο Θεός είναι μεγάλος!». Ένα παράλογο θέαμα” λέει η συγγραφέας Ετζέ Τεμελκουράν.
“Εμείς φοβόμασταν τη νύχτα που ξημέρωνε Σάββατο. Στο αεροδρόμιο άνθρωποι έδιναν κλοτσιές σε τεθωρακισμένα, πολίτες έπιαναν ομήρους νεαρούς στρατιώτες που ούτε καν αντιστέκονταν, υπήρξαν ακόμα και περιστατικά λιντσαρίσματος στρατιωτών. Τα συνθήματα «Αλλάχου Άκμπαρ» σύντομα ακούγονταν και στο CNN Türk. Μέσα σε μια ώρα, αφού η παρουσιάστρια είχε πει: «Στρατιώτες καταλαμβάνουν το σταθμό», εμείς δεν βλέπαμε στην οθόνη στρατιώτες με μία διακήρυξη για το πραξικόπημα, αλλά έναν παράξενο νεαρό άντρα, προφανώς οπαδό του Ερντογάν. Φώναξε τρεις φορές «Αλλάχου Άκμπαρ» στην κάμερα κι ύστερα κάθισε βαριεστημένος. Όλη η χώρα παρακολουθούσε εκείνον τον άντρα με το ροζ μπλουζάκι, που ασχολούνταν με το κινητό του και προσπαθούσε με το τηλεχειριστήριο να θέσει σε λειτουργία τις συσκευές τηλεόρασης του σταθμού. Συγχρόνως βάζαμε μαξιλάρια στα τζάμια στα παράθυρα που έτριζαν από το μπουμπουνητό των μαχητικών αεροσκαφών. Τίποτα καινούργιο για μας, η θλίψη και ο φόβος μας διαρκώς διακόπτονται από παραλογισμό. Εμείς φοβόμασταν τη νύχτα που ξημέρωνε Σάββατο. Μόνο ο πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν φοβόταν!”
Το αεροπλάνο φαίνεται έκανε κύκλους για πολλή ώρα στον αέρα. Τελικά προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Ατατούρκ. Τον περίμενε ο γαμπρός του, ο υπουργός μας Ενέργειας Μπεράτ Αλμπαϊράκ. Μαχητικά αεροσκάφη βομβάρδιζαν το Κοινοβούλιο στην Άγκυρα. Οι γνώστες της Ιστορίας έκαναν συγκρίσεις με το Ράιχσταγκ. Ήταν εντυπωσιακό πόσο ήρεμα αντέδρασαν εκείνοι οι δύο: «Χάρη μας κάνει ο Αλλάχ μ’ αυτό. Γιατί; Επειδή αυτό το περιστατικό θα φέρει μία εκκαθάριση στις ένοπλες δυνάμεις μας».
Αυτές είναι οι κρίσιμες λεπτομέρειες του μυστηριώδους πραξικοπήματος που όλοι ήξεραν ότι θα συμβεί- εκτός από τον υπουργό που δεν ήξερε τι είναι το …facetime και ρωτούσε- σύμφωνα με τον Guardian-γιατί αυτός …δεν είχε. Ένα πραξικόπημα που η αστυνομία καλεί τον κόσμο να βγει στο δρόμο και μάλιστα πριν τους πραξικοπηματίες. Γιατί δεν είναι αλήθεια πως οι πραξικοπηματίες δεν πήραν μέτρα για το ίντερνετ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Άλλωστε- η τελευταία είδηση- είναι πως μιλούσαν μεταξύ τους με το Whats up.
‘Μ’ αυτό ήταν σαφές σε τι χώρα θα ξυπνούσαμε το επόμενο πρωί. Σε μια χώρα, στην οποία κυκλοφορούν φωτογραφίες, που δείχνουν έναν από εκείνους, που κλήθηκαν να βγουν στους δρόμους για να υπερασπιστούν τη δημοκρατία, να κόβει το λαρύγγι σε έναν στρατιώτη που είχε παραδοθεί. Ήταν το πρωί μιας χώρας, στην οποία δεν ενισχύθηκε η δημοκρατία, αλλά ο Ερντογάν”.