Του Νίκου Λακόπουλου
Η δεύτερη εμφάνιση των υποψηφίων για την ηγεσία του νέου φορέα στην τηλεόραση αποκάλυψε -πέρα από την πολιτική σύγχυση και την ιδεολογική ανεπάρκεια- το γεγονός ότι οι μνηστήρες δεν μπορούν να απαντήσουν στα προβλήματα της κοινωνίας του χώρου, αλλά την καλούν να λύσει τα δικά τους προβλήματα.
Ο ναρκισσισμός του «εγώ θα ενώσω την παράταξη» μαζί με την παγίδα να απαντάνε στην ερώτηση τι θα κάνανε αν ήταν …πρωθυπουργοί έβαζαν ασυναίσθητα στους -λίγους- τηλεθεατές το ερώτημα αν τους έδιναν κάποιο υπουργείο και σε ποια κυβέρνηση. Η απάντηση είναι απογοητευτική: αν κανένας δεν μπορεί να εκπροσωπήσει την “παράταξη” γιατί να το κάνουν όλοι μαζί;
Πολλές φορές η ενότητα δεν είναι το ζητούμενο, όσο η ιδεολογική καθαρότητα. Οι ηγέτες δεν υπήρξαν ποτέ αν δεν εκφράζανε κάτι και πολύ περισσότερο αν εκφράζανε απλώς την πολιτική μετριότητα- μια έννοια που πολλοί αναζητούν στην έννοια του “Κέντρου”. Τα κόμματα είναι αριστερά ή δεξιά, κομμουνιστικά ή αντικομμουνιστικά, σοσιαλιστικά, αλλά δεν υπάρχουν στην Ιστορία “κεντρώα” κόμματα- μια μετεμφυλιακή πολιτική πατέντα, τελικά αδιέξοδη- όπως η περίφημη Ένωσις Κέντρου.
Πολύ γρήγορα αυτός ο αχταρμάς με “ηγέτες” μικρών κομμάτων ηττήθηκε από ένα ΠΑΣΟΚ -που είχε σαφή αριστερό -έως μαρξιστικό χαρακτήρα που αναζητούσε προγόνους στο ΕΑΜ -ΕΛΑΣ κι όχι τον Ελ. Βενιζέλο ή ακόμα και τον Γεώργιο Παπανδρέου. Αυτοί εδώ κατέβασαν τα κάδρα -ακόμα και του Ανδρέα Παπανδρέου- δημιουργώντας ένα κενό μέσα στο οποίο θα πέσουν μέσα -ως ένα κόμμα της συγγνώμης, αυτενοχοποιημένο, που δεν ξέρει αν ανήκει στη Δεξιά ή την Αριστερά, ούτε με ποιον θα συμμαχήσει.
Πολύ περισσότερο ο νέος φορέας δεν μπορεί να γοητεύσει και στοχεύει σε έναν απο-γοητευμένο από τον ΣΥΡΙΖΑ κοινό που βλέπει με δυσφορία -ή και γέλια- την εικόνα αυτών των “ηγετών” που βασικά φιλοδοξούν να είναι διάδοχοι του Ανδρέα Παπανδρέου- χωρίς να τον υπερασπίζονται. Γιατί τι άλλο θα μπορούσε να είναι ο νέος φορέας αν όχι ο διάδοχος του ΠΑΣΟΚ- ανάλογα ποιας εποχής διαλέγει ο καθένας- δηλαδή μιας ιστορικής συνέχειας που διεκδικεί πλέον ο …Αλέξης Τσίπρας;
Η αυτοπεποίθηση του φαβορί του πάνελ, της Φώφης Γεννηματά ότι δεν τίθεται ερώτημα με ποιον θα συμμαχήσουν γιατί συνιστά «ηττοπάθεια»- δηλαδή ο νέος φορέας θα διαλέξει τι θα κάνει, ως φορέας εξουσίας- είναι αβάσιμη. Όσο οι υποψήφιοι πλησιάζουν τις κάλπες τόσο οι ψηφοφόροι απομακρύνονται από αυτήν.
Ο μελλοντικός αρχηγός -κι όχι …απλός πρόεδρος- κατά τον Σταύρο Θεοδωράκη θα πρέπει να κοιτάζει αντί για τον ουρανό στο έδαφος: δεν είναι αυτό που περίμενε ο τηλεθεατής -που μάλλον είχε την εντύπωση πως ξαναείδε αυτό το έργο. Η δημοσιογράφος του Alfa έθεσε ποιο καθαρά και ωμά το θέμα. Μήπως ο ηγέτης της Κεντροαριστεράς -όπως δήλωσε το 31% μιας δημοσκόπησης- υπάρχει και είναι ο Αλέξης Τσίπρας- δηλαδή από άλλο κόμμα;
Το μόνο βέβαιο από τη συνάντηση αυτή ήταν πώς αν και ο καθένας ορκίζεται στη ενότητα -για ποιο όμως σκοπό;- οι εννέα υποψήφιοι του ενιαίου φορέα ανήκουν σε άλλα κόμματα- ο καθένας. Φαίνεται να συμφωνούν στην ενότητα -για τις εκλογές και μόνον, αλλά δεν έχουν την ίδια άποψη στο αν φταίει που δεν έχουμε … Προεδρική Δημοκρατία, τι θα κάνουν με τα μνημόνια και πόσο κακός είναι ο Μητσοτάκης. Δεν μπορούν να αποφασίσουν ούτε καν για ένα νομοσχέδιο για την ταυτότητα φύλου, το εκλογικό σύστημα, ή πώς θα λένε τον νέο φορέα.
Θα είναι ένα κόμμα κεντρο-σοσιαλ-αριστερο-φιλελεύθερο με ολίγην οικολογία, που θυμίζει το “Μήπως είσαι ΚΟΔΗΣΟ;”. Θα μπορούσαν να αποτελούν μια Ένωση Όσων Μισούν τον …Τσίπρα. Μπορεί για ένα σύλλογο για την διόρθωση του …παρελθόντος. Δεν υπήρξε καμμιά ανάλυση για το τι συνέβη στη χώρα, καμμιά ιδέα ή πρόταση για το τι πρέπει να γίνει- εκτός βεβαίως από την ανάπτυξη- μια καλή έννοια για έκθεση ιδεών κι όχι για πολιτικό πρόγραμμα που δεν πρέπει να εύχεται, αλλά να περιγράφει ποια ανάπτυξη και πώς θα έλθει.
H πολιτική ουδετερότητα που υποκρύπτει και μια ταξική ουδετερότητα -εν είδει “εθνικής συμμαχίας”- δείχνει πως καλά δεν διάβασαν Μαρξ, αλλά ούτε Πλεχάνωφ -κάτι τέλος πάντων που να δείχνει μια πολιτική ιδεολογία, μια ταξική αναφορά, μια στάση απέναντι στην Ιστορία, τα κινήματα, τα γεγονότα. Η ιστορική ανοσία μαζί με την πολιτική αγραμματοσύνη υποκρύπτει και την εκλογική κουτοπονηρία. “Θα δούμε και θα αποφασίσουμε”, μόνο που ο “πελάτης” -ο τηλεθεατής, χρήσιμος μόνο ως ψηφοφόρος, το έχει κάνει ήδη.
Πέρα από την αντιπάθεια για τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ -που μάλλον ¨κατέστρεψε τη χώρα”- μαζί με την “παράταξη”- θα πρόσεξε κανείς την αντιπάθεια ορισμένων και για το ΠΑΣΟΚ που όμως αποτελεί τον βασικό κορμό της παράταξης, όπως είπε ο Γιώργος Καμίνης.
Δεν υπήρξε καμιά αναφορά στον Ανδρέα Παπανδρέου- αν και τον θυμήθηκε πρόσφατα ο …Αλέξης Τσίπρας. Ο ηγέτης της παράταξης, όπως είπε ο Σταύρος Θεοδωράκης, είναι ο …Ελευθέριος Βενιζέλος. Κατά σύμπτωση το ίδιο λέει και ο -άλλωστε …συγγενής του- Μητσοτάκης!
Ο ίδιος περιέγραψε με σαφήνεια ποιοι αποτελούν το κοινό του νέου φορέα- που θα πρέπει να βρει κι ένα όνομα διαφορετικό- ως προϊόν- να μη μοιάζει με άλλα. Κάτι αντίστοιχο ίσως με το Ποτάμι: Ανεμοθύελλα του Ανοιχτού Κέντρου, Δημοκρατικός Κεραυνός, Βουνό χωρίς μνήμη, Ανοιχτή Θάλασσα ή κάποιο αντίστοιχο όνομα –σαν του κόμματός του, που να ταιριάζει πιο πολύ σε ουζερί, παρά σε κόμμα.
Η βάση του κόμματος είναι οι «κεντρώοι», αλλά και οι «κεντροαριστεροί» -άγνωστο αν ορίζονται όπως μπαίνουμε ή όπως βγαίνουμε. Ύστερα οι σοσιαλδημοκράτες -μια μοντέρνα ιδέα, αν και η σοσιαλδημοκρατία -μετά από εκατόν πενήντα χρόνια ζωής- πνέει τα λοίσθια στην Ευρώπη.
Δεν αποκλείονται οι Φιλελεύθεροι και οι Οικολόγοι- που όμως δεν φαίνεται να υπάρχουν ή ανήκουν σε άλλα κόμματα. Άμα στίψεις όλα μαζί του φρούτα της πολιτικής ανανέωσης θα βγάλεις ένα άνοστο κι άγευστο- κεντροδεξιό κι όχι “κεντροαριστερό φορέα”. Δεν υπάρχει Κεντροαριστερά χωρίς Αριστερά.
Προφανώς Κέντρο είναι η άχρωμη απόρριψη των άκρων και η Κεντροαριστερά δεν περιλαμβάνει και την Αριστερά. Η λέξη π.χ. σοσιαλισμός δεν ακούγεται, ούτε το όνομα του Ανδρέα Παπανδρέου. Είναι πιο εύηχη η λέξη σοσιαλδημοκρατία και πόσο όμορφο ακούγεται το Κέντρο- πλην όμως το κατοχύρωσε το όνομα ο …Βασίλης Λεβέντης.
Ο νέος φορέας θα δυσκολευθεί να βρει όνομα, αλλά πιο πολύ στα …σύμβολα. Άντε τώρα να βρεις γραφίστα να εκφράσει την πολιτική σκέψη της Φώφης και του Σταύρου- που μάλλον μοίρασαν τις θέσεις του προέδρου και του αντιπρόεδρου- ως κομματάρχες. Θα είναι κάτι σε εμπριμέ, με μπλε, κόκκινες και πράσινες βούλες.
Αν και θα ταίριαζε και το πορτρέτο του Βενιζέλου- του Ελευθέριου, που τον έλεγαν επί το λαϊκότερον και Λευτεράκη, δίπλα σ΄αυτό του Σταύρου, της Φώφης και άλλων ηγετών. Δίπλα σε μια ελληνική σημαία να κυμματίζει -προς τα δεξιά- ανέμελα, μα πολύ ανέμελα…
Το βρέφος αυτό- χωρίς Ιστορία- θα καταρρεύσει πάνω στον πρώτο διπολισμό, θα χάσει τα λόγια του -και τους ηγέτες, που δεν θα ξαναβγουν ούτε καν βουλευτές, όταν ο ψηφοφόρος, δηλαδή ο Λαός, το ρωτήσει: “Τίνος είσαι και πώς σε λένε, παιδί μου;”