Ο Τσίπρας, η Ελλάδα και η «Μεγάλη Αριστερά»

Η Ιστορία δεν είναι καμμιά

 κρέμα καραμελέ, που τρώγεται

 με κουταλάκι στη Βεράντα.

Γιάννης Σκαρίμπας

    Η ιστορία είναι το πιο επικίνδυνο χημικό του ανθρώπινο μυαλού.

Διεγείρει τα όνειρα, δηλητηριάζει τα έθνη.

Τα μπολιάζει με μεγαλομανία και μανία καταδίωξης.

 Πολ Βαλερί

Quο vadis, Domine?

 Ένας νέος ηγέτης με μπλου τζιν. Μια ελπίδα για μια νέα «Μεγάλη Αριστερά». Πολλοί πίστευαν ότι τα πράγματα δεν θα αλλάξουν ποτέ. Δυο γέρικα κόμματα θα εναλλάσσονται στην εξουσία με τους εγγονούς των παλιών ηγετών σε ένα «μάπετ σόου». Άλλοι ξοφλημένοι ιδεολογικά, πιστεύουν ότι ήρθε η δική τους ώρα σε ένα φαινόμενο “ντεζαβού». Το βέβαιο είναι ότι κάτι συμβαίνει, αλλά δεν ξέρουμε τι.

Οι νέοι πάντα ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο πότε φορώντας ψάθινα καπέλα, φλοτάν γραβάτες ή σκουλαρίκια. O Όθωνας ζητάει να πετάξουν βιτριόλι στους φοιτητές. Οι σύγχρονες κυβερνήσεις- μάλλον ληγμένα- δακρυγόνα.  Σήμερα η αστυνομία εισβάλλει στην κατάληψη της «Βίλα Αμαλία» στην Αθήνα και βγαίνει κρατώντας μια ντραμς κι δυο άδειες θήκες κιθάρας. Στις αρχές του αιώνα η Βασιλική Χωροφυλακή έκανε «ντου» στο καφενείο «Μαύρος Γάτος» της οδού Ιπποκράτους όπου αναρχικοί τραγουδούσαν επαναστατικά άσματα.

Η κυβέρνηση ενδιαφέρεται για την υγεία των πολιτών και αν, που και πως θα καπνίζουν. Σε μια άλλη, όχι τόσο μακρινή εποχή, ο δικτάτορας Πάγκαλος μετρούσε τις φούστες των γυναικών στο δρόμο. Το κομμουνιστικό κόμμα τότε διέγραφε στελέχη του ως «αδυνάμου χαρακτήρος» άτομα. Σήμερα γιατί δεν υπέβαλαν το βιβλίο τους προς έγκριση της Κεντρικής Επιτροπής.

Η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται σαν φάρσα. Ήταν εξ αρχής μια φάρσα.  Ακούγοντας του λόγους των κομμάτων νομίζεις ότι στις εκλογές κατεβαίνει ο Παπανδρέου, ο Παπαδόπουλος, ο Μπελογιάννης, ο Πλαστήρας ή ο Μεταξάς. Κανένα κόμμα δεν μπορεί να αλλάξει την Ελλάδα.  Τα «νέα» κόμματα μπορεί να ήδη ληγμένα. Ο ψηφοφόρος που ψηφίζει ένα από αυτά παίρνει και ένα δεύτερο ως δώρο.

Με σαρκασμό και διάθεση σκωπτική, λίγη μουσική και ελάχιστο χιούμορ η εργασία αυτή αναζητά το νήμα που συνδέει την Αριστερά με το τσάρλεστον, τη γραβάτα του μποέμ νεαρού Άρη Βελουχιώτη με το ζιβάγκο του Ανδρέα και το χτένισμα σε στυλ «καρφάκια» του Αλέξη Τσίπρα.  Φυσικά κανένας δεν ξέρει τι θα συμβεί στο τέλος. Αλλά η εποχή που ζούμε για κάποιο διαβολεμένο λόγο, μοιάζει με μια άλλη. Όταν η Ευρώπη ανακάλυπτε το τσάρλεστον.

Quο vadis, Domine?

* Πού πάτε, κύριε; “Quo vadis?” είναι μια λατινική έκφραση στις Απόκρυφες Πράξεις του Αγίου Πέτρου, που σημαίνει: «Τις θες εδώ, εσύ», «Που πας;” «Για που τόβαλες, κύριε;».

 Ο Πέτρος προσπαθεί να ξεφύγει από τους διώκτες του στη Ρώμη και να αποφύγει την σταύρωση του. Στον δρόμο, έξω από την πόλη, συναντά τον αναστημένο Χριστό. Ο Πέτρος ρωτά τον Ιησού “Quo vadis?” Και Εκείνος απαντά “Πάω στη Ρώμη για να σταυρωθώ και πάλι”.

 Ο Πέτρος επιστρέφει στην πόλη και σταυρώνεται. Τον σταύρωσαν, μάλιστα, ανάποδα.

Λένε ότι οι νέοι θα επαναστατήσουν αλλά θα γυρίσουν στο μαντρί.

Δεν μας ξέρουν καλά. Δεν τους αρέσουν οι ιδέες μας,

αλλά θα ακούνε πάντα την μουσική μας,

που θα έχει απλωθεί παντού.

Φράνκ Ζάππα

Greece

Στις 3, ξημερώματα 4 Μαρτίου, το 2008, βράδυ στην Αθήνα το χιόνι του Φεβρουαρίου είχε λιώσει. Μια ξαφνική λιακάδα, σα να προσπέρασε την Άνοιξη. Και μπήκαμε ξαφνικά στο καλοκαίρι.

Ένα μικρό αριστερό κόμμα που αγωνιζόταν να μπει στη Βουλή, πιάνοντας το όριο του 3% εμφάνισε στις δημοσκοπήσεις το εκπληκτικό ποσοστό 18,4%.  Ένα χρόνο πριν, ο «Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς» κατέβαινε στις εκλογές για τον Δήμο Αθήνας με έναν υποψήφιο που μόλις είχε περάσει τα τριάντα. Πολιτικός μηχανικός, κάτοικος Εξαρχείων, χαμογελούσε, στην αφίσα που διαφήμιζε την υποψηφιότητα του:

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ

ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΑΘΗΝΑΣ

Ο νεαρός κρατάει ένα κομμάτι από το παζλ της πόλης με ένα δέντρο και λέει:

– «Μπείτε στο παιχνίδι. Πάρτε την Αθήνα στα χέρια σας».

Οι εκλογές του έδωσαν κοντά στο 11%. Ο ραδιοφωνικός παραγωγός Γρηγόρης Ψαριανός, που δεν προερχόταν από το κόμμα, βγήκε  πρώτος, ξεπερνώντας τα «ιστορικά» στελέχη. Φαίνεται πως κάτι παράξενο συμβαίνει.

Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά την «Αλλαγή» του 1981 η πολιτική ζωή εμφάνιζε εκφυλιστικά φαινόμενα που οδήγησαν τους πολίτες στην απάθεια. Οι δυο μεγάλοι ηγέτες που δημιούργησαν το νέο πολιτικό σύστημα της πιο μακρόχρονης αβασίλευτης δημοκρατίας έχουν πεθάνει. Μετά από είκοσι χρόνια στην εξουσία, το «κίνημα της αλλαγής» είχε κουράσει ή ακόμα χειρότερα, είχε κάνει τον κόσμο να το μισήσει τόσο ώστε να θέλει να το τιμωρήσει.

Πολλοί εκτιμούν ότι η περίοδος της πρώτης διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ ήταν μια «πολιτική άνοιξη» που ικανοποίησε  τα οράματα των γενιών της Εθνικής Αντίστασης, του «1-1-4», όσα διεκδίκησαν οι γενιές του Πολυτεχνείου και της Αμφισβήτησης. Τριάντα χρόνια όμως μετά οι διαδηλώσεις δονούνται από το σύνθημα «Η χούντα δεν τελείωσε το 73» και μιλούν για τα προδομένα όνειρα μιας ακόμα γενιάς.

Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα δεν έχουν στοχεύουν στο μέλλον, όσο στο να διορθώσουν το παρελθόν. Σε δυο διαδοχικές φάσεις, το 74 και το 81,  ο δρόμος για τη δημοκρατία άνοιξε. Σε άλλες δυο το «Βρώμικο 1989» και το 2004 έκλεισε. Η «Ισχυρή Ελλάδα» βαδίζει πάλι σκυφτή.

Από το 1821 που άρχισε η ελληνική επανάσταση η Ελλάδα βρίσκεται υπό την κηδεμονία ξένων δυνάμεων. Ποτέ δεν γνώρισε μεγαλύτερο διάστημα αβασίλευτης δημοκρατίας. Ίσως από εθνική νωχέλεια η Ελλάδα πίστεψε πως δεν είναι πια νεο-αποικία. Τα βασικά συνθήματα της περιόδου 1971-81- να φύγουν οι βάσεις, εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία και δημοκρατία- ηχούν παράταιρα, όταν έρχονται οι επιδοτήσεις από την ΕΟΚ, όπως ακριβώς ξεχάστηκαν τα συνθήματα για λαοκρατία, όταν ήρθαν τα δολάρια του Σχεδίου Μάρσαλ.

Η τηλεόραση έφερε την απάθεια. Η σημερινή Ελλάδα δεν έχει απόλυτη μνήμη για το πότε και πως γεννήθηκε. Τα παιδιά στο σχολείο συγχέουν την εξέγερση του Πολυτεχνείου με την Εθνική Αντίσταση, την Τουρκοκρατία με την Γερμανική Κατοχή. Η τηλεόραση βγάζει τους πολιτικούς της που συχνά έχουν ονόματα παλιότερων πολιτικών. Τα σημερινά κόμματα αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν κακόηχες λέξεις κι έχουν πολύ απλά συνθήματα, σχεδόν ίδια, με βασικότερο το «Πάμε», με παραλλαγές το «Πάμε τώρα», «Πάμε μαζί» ή «Πάμε όλοι μαζί».

Τα κόμματα είναι πια της προϊόντα της διαφήμισης και οι πολιτικοί «εικόνες». Τα προγράμματα τους διαμορφώνονται στα μέτρα του «μέσου πολίτη» και μοιάζουν μεταξύ τους. Συχνά,  οι πολιτικοί μοιάζουν με πλασιέ. Οι ψηφοφόροι πείστηκαν πως κανένα κόμμα δεν μπορεί να αναγεννήσει ή να καταστρέψει την Ελλάδα. Προσδοκούν μικρές αλλαγές, πρόσβαση στη νομή της εξουσίας με μια θέση στο δημόσιο, πολιτικούς «χαμηλού προφίλ» που να μη τους ζητάν να σηκωθούν από τον καναπέ τους.

Οι νέοι πολιτικοί είναι κάτι ανάμεσα σε κλόουν, μίμους και καρικατούρες. Ο τηλεθεατής βαριέται.Τα συνδικάτα αποτελούν τροχοπέδη. Aστοί και προλετάριοι χάθηκαν μέσα σε ένα πολύπλοκο σύστημα, όπου την λύση δεν μπορεί να δώσει ούτε ο  «Κόκκινος», ούτε άλλος στρατός. Τίποτα νέο δεν μπορούσε να προκύψει από αυτή την πολιτική ομοιομορφία. Όλα ήταν light.
Τα «νέα» κινήματα μυρίζουν ναφθαλίνη. Δεν θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα, αλλά να μας οδηγήσουν πίσω σε «ειδυλλιακές» εποχές, που «νοσταλγούμε», ίσως γιατί δεν τις έχουμε ζήσει. Σήμερα η Ελλάδα κάθεται πάλι στον καθρέφτη της και περιμένει, λες, ένα καράβι. Μπορεί να είναι ένα καράβι που έχει περάσει.  Η Αριστερά αναζητά τη ανάσταση της στα κινήματα των μαθητών. Αλλά δεν φαίνεται πουθενά το άλογο του Βελουχιώτη. Μόνο, αραιά και που, οι αγρότες της Θεσσαλίας καταλαμβάνουν με τρακτέρ και μερσεντές την εθνική οδό και λένε δυνατά στο κινητό:

«ΑΠΟΨΕ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΤΟ ΝΕΟ ΚΙΛΕΛΕΡ».

Κάπου εδώ εμφανίζεται από το πουθενά με ένα τσουλούφι, ο Αλέξης.

O Mίμης

Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που ο Μίμης φώναξε την Άννα, να του φέρει ξύλα και λάσπη, να χτίσει ένα σπιτάκι. Ο πρώτος άνθρωπος πάτησε το πόδι του στο Φεγγάρι.

«Άννα, φέρε, πέτρες. Φέρε ξύλα, φέρε λάσπη. Θα χτίσω ένα σπιτάκι» λέει ο Μίμης στο “Αλφαβητάριο” των Γιανέλλη – Σακκά.

Τα δυο αδελφάκια ίδρωσαν. Ίδρωσαν στην δουλειά κι έκτισαν το σπιτάκι. “Έλλη,να ένα μήλο»  «Λόλα, να ένα άλλο. Άννα, να μήλα. Πα, πα, η πάπια. Πι- πι- το παπί.» «Πέτα Άννα το τόπι.  Άννα, πέτα το τόπι».

Ο Γιούρι Γκαγκάριν πάτησε φρένο στο διαστημόπλοιο και προσγειώθηκε στη Σελήνη. « Πείτε στο Κόμμα και προσωπικά στον Νικήτα Σέργκεβιτς Χρουτσόφ πως είμαι καλά.» Ο Μίμης, είχε αρχίσει τα κόλπα του, παίζοντας με ένα τόπι. «”Λα, λα, όλα, Λα, Λα, Λόλα!”.  Μαζί με το σπιτάκι του Μίμη και της Άννας, χτίστηκε και το Τείχος του Βερολίνου. Ύστερα ήρθαν οι Beatles, βρήκαν τελικά δισκογραφική εταιρεία, και πούλησαν πιο πολλούς δίσκους, από όσα αντίτυπα πουλούσε η Βίβλος.

– «Είμαστε πιο δημοφιλείς, από τον Χριστό», θα πει, αλαζονικά, ο Τζον Λένον.

Ο Γιώργος Θαλάσσης, ο “Μικρός Ήρως” παντρεύτηκε την αγαπημένη του Κατερίνα. Μάλλον δεν την άγγιξε πριν τον γάμο. Μόνο φιλιά.  Ο “Παναθηναϊκός” έφτασε στο Γουέμπλευ. O Βασιλιάς έφυγε, ο Καραμανλής γύρισε. Ο Ανδρέας έφυγε και ξαναγύρισε.  Ό Μίμης μεγάλωσε και μπήκε στην ΚΝΕ.

Κόκκινος ήλιος γαρούφαλο στο πέτο μου/Σπίτι και φίλος το κόμμα της δουλειάς,
Κόκκινος ήλιος γαλάζιο το κασκέτο μου/Σύντροφος ίσκιος η μάνα η εργατιά.

 O “Μικρός Ήρως”  φυλακίστηκε από την χούντα, εξορίστηκε, έκανε την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Η Άννα μπήκε στον “‘Ρήγα”, αλλά αποχώρησε με την διάσπαση της “Β’ Πανελλαδικής”. Ο Μίμης αποχώρησε από την ΚΝΕ. Το σπιτάκι είχε πια πέσει. Ο Μίμης μπήκε τελικά στο ΠΑΣΟΚ. Στις τελευταίες εξετάσεις του ανακάλυψε ότι έχει χοληστερίνη, πολλά τριγλυκερίδια, μπορεί να πίνει λιγάκι. Τον είδα τελευταία φορά στην συναυλία των Pink Floyd. Είχε κοιλίτσα. Έκανε πως δεν με είδε.

Τα παλιά αναγνωστικά ανατυπώθηκαν και έγιναν ανάρπαστα.  Το Παντοπωλείον “Λίγα από όλα” του Λαδίκα, είχε κλείσει από καιρό. Τα παιδιά του Μίμη και της Άννας, βλέπουν MTV . Tελευταία φορά είδα και την Άννα στην συναυλία των Rolling Stones. Μου έκανε εντύπωση πόσες χιλιάδες εξηντάρηδες ροκάδες ήταν εκεί. Στα σχολεία τα παιδιά δεν διδάσκονται πια τραγουδάκια όπως: « Χαίρεται ο πεύκος το βουνό  κι η ρεματιά τη λεύκα,με το λευκό της το κορμί  και τα ασημένια φύλλα».

  Ο κούρδος ηγέτης Οτσαλάν δεν είναι τελικά φίλος. Με τους Τούρκους, όχι μόνο είμαστε πια φίλοι, αλλά και κουμπάροι. Τζάμπα τόσα παπούτσια στις διαδηλώσεις για το Κυπριακό. Α, ρε, Μίμη! Δεν υπήρξαν «κρυφά σχολειά» ποτέ. Ήταν ένας μύθος. Δεν χρειαζόνταν άλλωστε. Στην Τουρκοκρατία τα σχολεία ήταν νόμιμα. Πιθανόν και η Επανάσταση του ΄21 να ήταν ένα ιστορικό λάθος.  Ο Πάπας ζήτησε συγγνώμη από την Ορθόδοξη Eκκλησία για την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204, αλλά δεν έγινε δεκτή από τους καλογέρους του “Aγίου Όρους”.   Τώρα αντι-ιμπεριαλιστές είναι οι παπάδες, οι εθνικιστές και παραδοσιακοί κομμουνιστές. Κατά σύμπτωση είναι όλοι φαλλοκράτες, που απεχθάνονται τα love parade, ομοφυλόφιλης υπερηφάνειας, τις καινοτομίες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ένας μαύρος υπουργός χτυπά στην πλάτη τον έλληνα πρωθυπουργό. Φιλικά. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, ήλθε στην Ελλάδα και ζήτησε συγγνώμη για τη χούντα. Δεν υπάρχει θέμα. Παρεξήγηση.   Η Άννα δεν ανήκει πλέον πουθενά. Έχει πειστεί ότι ο Λένιν ήταν πράκτορας των Γερμανών. Στα σχολεία υπάρχουν πια παιδιά με ονόματα όπως Αλί, Χασάν, Αndrέας, αλλά με αλβανική προφορά. Νέα παιδιά, νέα γλώσσα, νέα αναγνωστικά. Δεν προλάβαμε να συνέλθουμε από το γεγονός ότι την ελληνική σημαία στα σχολεία, την κρατάει αλβανός, ώσπου την πήρε ένας μαύρος.

“Ένα-ένα-τέσσερα”- Χούντα- Πολυτεχνείο- Αλλαγή- Δεκεμβριανά 2008. Πέρασαν τα χρόνια. Τα γαλλικά λεξικά έβγαλαν το λήμμα έλληνας=λωποδύτης, απατεώνας, κλέφτης. Στα σχολεία δεν λένε ‘Ζήτω ο Στρατός!”, ‘Ζήτω το Έθνος!”, ούτε τραγουδάνε: «Της πατρίδος μου η σημαία έχει χρώμα γαλανό  και στη μέση χαραγμένο έναν κάτασπρο σταυρό».

Πιθανόν όλα να άρχισαν την εποχή που καταργήθηκε η υπογεγραμμένη. Ύστερα καταργήθηκαν τα πνεύματα και οι τόνοι. Οι τελευταίες ειδήσεις λένε από τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου το ήττα και το ωμέγα, έπεσαν σε ενέδρα, τραυματίστηκαν σοβαρά και κινδυνεύει  η ζωή τους.

“Nάτος, νάτος ο αϊτός, όμορφος καμαρωτός. Νάτος πως πετά ψηλά, μας κοιτάζει και γελά» έλεγε τότε  η Αγλαϊα στον Μίμη.  Η Αννα πέταξε το τόπι. Άραγε, νικήσαμε; Κανένας δεν ξέρει, αλλά φαίνεται ότι πολλά χρόνια μετά κάποιοι έπιασαν αυτό το τόπι.

ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ:

Το φορτηγό, Τα πάμπερ

Το βιβλίο του Νίκου Λακόπουλου Ο ΑΛΕΞΗΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ κυκλοφόρησε το 2008 από τις Εκδόσεις Ηλέκτρα και -αναθεωρημένο και εμπλουτισμένο- το 2014 από τις Εκδόσεις Λιβάνη. Κυκλοφορούν ακόμη ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ (Εκδόσεις Δίαυλος- Εκδόσεις Πατάκη), ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΝΑΖΙΣΜΟΥ (Εκδόσεις Καστανιώτη). Υπό έκδοση: ΑΝ ΖΟΥΣΑ, ΤΩΡΑ- Φανταστικές συνεντεύξεις, ΤΟ ΜΑΓΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ, ΤΟ ΑΙΜΑ ΣΤΟ ΘΡΟΝΟ.