Του Μιχάλη Ψύλου
Πανηγυρίζουν ,δυστυχώς, οι Τουρκικές εφημερίδες για τα αποτελέσματα της συνόδου κορυφής της ΕΕ αναφορικά με τις κυρώσεις στην Αγκυρα. «Η Ελλάδα και η Γαλλία απέτυχαν να πάρουν αυτό που ήθελαν» γράφει η Milliyet.
«Η τελική δήλωση της συνόδου καθιστά σαφές ότι η ΕΕ έχει στρατηγικά συμφέροντα στην ανάπτυξη των σχέσεων με την Τουρκία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να δώσει την ευκαιρία στον διάλογο με την Τουρκία” προσθέτει η Τουρκική εφημερίδα.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η Turkiye : «Το αίτημα της Ελλάδας για σκληρές κυρώσεις στην Τουρκία δεν έγινε δεκτό. ΟΙ Βρυξέλλες θέλουν να δώσουν την ευκαιρία για διάλογο με την Αγκυρα». Η Sabah κάνει λόγο για «σοκ της Ελλάδας» και υποστηρίζει ότι «η ΕΕ επιμένει ότι πρέπει να ξεκινήσουν εκ νέου οι διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας».
Οσο και αν αυτά τα δημοσιεύματα εντάσσονται στην προπαγάνδα της Αγκυρας, θα πρέπει «Προσέχειν τοις εχθροίς, πρώτοι γαρ των αμαρτημάτων αισθάνονται» όπως έλεγε ο αρχαίος Κυνικός φιλόσοφος Αντισθένης. Να προσέχεις δηλαδή αυτά που λένε οι εχθροί σου, γιατί είναι οι πρώτοι που θα επισημάνουν τα λάθη σου».
Οι 27 καταδίκασαν φραστικά την επιθετικότητα και τις μονομερείς δράσεις της Αγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά στην πράξη έδωσαν στην Τουρκία άλλη μία περίοδο χάριτος τριών μηνών. Αποφάσισαν βέβαια να προσθέσουν κάποια νέα ονόματα ατόμων και εταιρειών στη μαύρη λίστα που υπάρχει επί του παρόντος για τις «μη εξουσιοδοτημένες» γεωτρήσεις της Τουρκίας στα χωρικά ύδατα της Κύπρου. Ξέρετε πόσους πλήττουν οι γελοίες αυτές κατ’όνομα «κυρώσεις»; Μολις …επτά ! Ναι επτά Τούρκους δημόσιους υπαλλήλους της κρατικής εταιρείας Πετρελαίου και τρεις θυγατρικές της, που θα ανακοινωθούν τις επόμενες ημέρες , όπως γράφει η γερμανική FAZ. Πολύ κακό για το τίποτα δηλαδή…
Αλλά και το χειρότερο: Η απόφαση της ΕΕ αναφέρει μόνο για «παράνομες γεωτρήσεις» και όχι για έρευνες, στην Ανατολική Μεσόγειο. Τι θα γίνει όμως αν η Αγκυρα στείλει και πάλι το Oruc Reis για έρευνες δυτικά του 28ου μεσημβρινού εντός της οριοθετημένης Ελληνικής ΑΟΖ; Η γερμανική FAZ αποκαλύπτει μάλιστα ότι η καγκελάριος Μέρκελ απέρριψε το αίτημα της Ελλάδας για εμπάργκο όπλων της ΕΕ στην Τουρκία , λέγοντας ότι τέτοια θέματα πρέπει να συζητηθούν στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Αλλά το ΝΑΤΟ σίγουρα δεν θα επιβάλει εμπάργκο όπλων σε ένα δικό του μέλος. Η Γερμανίδα καγκελάριος αρνήθηκε επίσης μετά τη σύνοδο να απαντήσει στο ερώτημα εάν η Γερμανία θα παραδώσει τα έξι σύγχρονα υποβρύχια 214 στην Τουρκία.
Από Αύγουστο χειμώνα και από Μάρτη καλοκαίρι
Όλα αυτά τα ερωτήματα, μαζί με τις … κυρώσεις, εστάλησαν προς απάντηση στις επόμενη σύνοδο κορυφής του Μαρτίου. Και αυτό είναι το πιο εξοργιστικό: Γιατί απλά ,οι Ευρωπαίοι έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τη δέσμευσή τους στην προηγούμενη σύνοδο ότι « η ΕΕ θα λάβει αποφάσεις κατά περίπτωση το αργότερο κατά τη σύνοδο του Δεκεμβρίου».
Και τώρα πάμε για τον Μάρτιο. Από Αύγουστο χειμώνα και από Μάρτη καλοκαίρι ,δηλαδή. Η όπως το λέει απλά ο λαός μας :«αν δεν θέλεις να ζυμώσεις, δέκα μέρες κοσκινίζεις». Αυτοί είναι δυστυχώς οι εταίροι μας. Και πρώτα απ` όλα οι Γερμανοί και όλοι όσοι κάνουν δουλειές με την Τουρκία.
Η ευρωπαϊκή ιστοσελίδα Euractiv αποκαλύπτει μάλιστα, επικαλούμενη διπλωματικές πηγές, ότι «η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο Πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ ήταν οι ηγέτες της ΕΕ που αντιτάχθηκαν ανοιχτά στις κυρώσεις κατά της Άγκυρας… Αλλες χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Μάλτα και η Ουγγαρία ήταν επίσης αντίθετες στην επιβολή κυρώσεων, αλλά δεν το εξέφρασαν ανοιχτά».
Ευρωπαίος διπλωμάτης τόνισε μάλιστα ότι «ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Μπορίσοφ είναι γνωστός φίλος του Ερντογάν και η συμπεριφορά του είναι απρόβλεπτη”. Σύμφωνα με το EURACTIV πάντως «σε πολιτικό επίπεδο, η στάση της Γερμανίας και της Βουλγαρίας έχει επίσης μεγάλη σημασία, δεδομένου ότι τόσο η Μέρκελ όσο και ο Μπορίσοφ ανήκουν στην ίδια πολιτική οικογένεια, στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, μαζί με το κυβερνών κόμμα Νέα Δημοκρατία της Ελλάδας».
Οσο για τους πραγματικούς φίλους μας ; «Η Αυστρία υποστήριξε τις κυρώσεις, ενώ η Γαλλία, η οποία ζήτησε σκληρή αντίδραση στην ΕΕ, αλλά ,σύμφωνα με πληροφορίες, μείωσε τη ρητορική της στη σύνοδο κορυφής». Παρόλα αυτά , ο Ερντογάν δεν χαρίστηκε στον Γάλλο πρόεδρο και τον χαρακτήρισε -αμέσως μετά τη σύνοδο- «πολιτικά άπειρο και αρχάριο». Προέβλεψε μάλιστα ότι «ο Μακρόν έχει ήδη… τελειώσει, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις»…Για να καταλάβει και ο Μακρόν ότι ο κατευνασμός δεν λειτουργεί στον Ερντογάν.
Η γερμανική Die Welt το γράφει χωρίς περιστροφές: Η σύνοδος ήταν μια επιτυχία της Μέρκελ…Αντί να επιβάλουν αυστηρές οικονομικές κυρώσεις στην Τουρκία, οι συμμετέχοντες τάχθηκαν κατά των … φαινομενικά βίαιων διαμαρτυριών από την Ελλάδα και την Κύπρο, εφαρμόζοντας μόνο πρόσθετες, πιο ήπιες κυρώσεις εναντίον ατόμων».
Αλλά και η Suddeutsche Zeitungπου είχε καταφερθεί κατά των δήθεν «μαξιμαλιστικών θέσεων Ελλάδας και Κύπρου», τώρα γράφει με μπόλικη δόση ειρωνείας σχολιάζοντας την απόφαση των 27: «Είναι από αυτές τις δηλώσεις που αποφασίζονται στις συνόδους κορυφής της ΕΕ. Μερικές φορές οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων βρίσκουν φράσεις που είναι τόσο αόριστες που όλα παραμένουν ανοιχτά».
Περιμένοντας τον …Γκοντό
Οι 27 κατάφεραν ακόμη να δείξουν σε όλον τον κόσμο γιατί η Ευρωπαική Ενωση είναι δύναμη δευτέρας κατηγορίας, αφού δήλωσαν ότι θα περιμένουν για να συντονιστούν στο θέμα της Τουρκίας με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ. Ωραία δικαιολογία! Θα περιμένουν δηλαδή να δούν πώς θα αντιμετωπίσει τον Ερντογάν ο νέος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Ο οποίος βέβαια όταν αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά του στις 20 Ιανουαρίου θα έχει μπροστά του ένα βουνό προβλημάτων-με πρώτο τις ολέθριες συνέπειες της πανδημίας- και μόνο με τον Ερντογάν δεν πρόκειται να ασχοληθεί .
Αλλωστε και ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος έχει αρχίσει με το γνωστό Οθωμανικό παζάρι να ρίχνει γέφυρες προς τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου. Επιστρέφοντας μάλιστα από τον Ρωμαϊκό Θρίαμβό του και τις παρελάσεις στο Μπακού για τη νίκη στο Καραμπάχ, ο Τούρκος πρόεδρος δεν δίστασε να πλέξει το εγκώμιο του Μπάιντεν, αλλά και να του υπενθυμίσει ότι ο Ομπάμα θεωρούσε τον Ερντογάν ως ένα από τους πέντε καλύτερους φίλους του..
Ο Ερντογάν δεν θα μείνει φυσικά με σταυρωμένα τα χέρια. Τη γραμμή τη δίνει ο διευθυντής της Yeni Safak και στενός συνεργάτης του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καραγκιούλ.
«Το μήνυμα που δόθηκε στο Μπακού, δεν περιορίζεται στο Καραμπάχ, είναι πέρα από τη νίκη που επιτεύχθηκε σε έναν πόλεμο 44 ημερών. Δεν είναι μόνο για την Αρμενία. Αυτό το μήνυμα, στέλνει η Τουρκία σε ολόκληρο τον κόσμο, για ολόκληρο τον 21ο αιώνα. Στη συνέχεια θα δοθεί αλλού, αλλού στη γεωγραφία. Επειδή η Τουρκία επέστρεψε. Η Τουρκία έχει θριαμβεύσει όπου αν επεκτείνει το χέρι της». Και δυστυχώς αυτές τις ακραίες εθνικιστικές και γιατί όχι αιμοσταγείς απόψεις έρχεται να ενισχύσει η πολιτική του κατευνασμού ,που για άλλη μια φορά υιοθέτησαν οι 27 ευρωπαίοι ηγέτες.
Θέλουν να βάλουν το ψευδοκράτος στο τραπέζι μιας διεθνούς διάσκεψης για τη Μεσόγειο
Εχοντας μάλιστα το πράσινο φως από την ΕΕ για διερευνητικές συνομιλίες, ο Τούρκος πρόεδρος θα θελήσει να προωθήσει τώρα την ιδέα μιας διεθνούς Διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο, χωρίς φυσικά προϋποθέσεις και όρους, αλλά με κύριο στόχο να βάλει το τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος στο ίδιο τραπέζι με τα κράτη της περιοχής. Αυτό θα ήταν άλλωστε το πρώτο βήμα και για την de jure διχοτόμηση της Κύπρου με την αποδοχή της τουρκικής λογικής των δύο κρατών στη Μεγαλόνησο.
Σε αυτό εστιάζει και η ανακοίνωση που εξέδωσε το Τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών για την ευρωπαϊκή σύνοδο. Πέρα από κάποιες μεμψιμοιρίες, το τουρκικό ΥΠΕΞ τονίζει προκλητικά ότι «ο πιο υγιεινός τρόπος για τους Ελληνοκύπριους είναι να συναντηθούν με τους Τουρκοκύπριους για να αρχίσουν να συζητούν την κατανομή των υδρογονανθράκων που προκαλούν ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο και την κατανομή των εσόδων τους, και να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για μια λύση.
Στο πλαίσιο αυτό -αναφέρει το τουρκικό ΥΠΕΞ «μια περιφερειακή διάσκεψη της Ανατολικής Μεσογείου είναι επίσης μια ευκαιρία από αυτή την άποψη». Και η ανακοίνωση καταλήγει με τη γνωστή απειλή ότι «τα νόμιμα δικαιώματα της χώρας μας και της “ΤΔΒΚ” θα συνεχίσουν να προστατεύονται με αποφασιστικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο»
Eνα βήμα κάθε τρίμηνο δεν κάνει τον Ερντογάν πειθήνιο
Οι αποφάσεις της συνόδου κορυφής απέχουν λοιπόν παρασάγγας από αυτά που ζητούσε η Αθήνα επί μήνες. Και ένα βήμα κάθε τρίμηνο δεν κάνει τον Ερντογάν πειθήνιο… Ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης στη συνέντευξή του την περασμένη Δευτέρα στον Alpha εξέφραζε την πεποίθησή ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα διακινδυνεύσει το δικό της κύρος…το Δεκέμβριο θα πάρουμε αποφάσεις και θα υπάρχουν, θα δρομολογηθούν, οι συνέπειες για την Τουρκία».
Συνέπειες όμως ουσιαστικές προς το παρόν και σχεδόν για τους επόμενους τέσσερις μήνες δεν θα υπάρξουν. Και την ίδια ώρα το Τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών επαναλαμβάνει τη θέση της Αγκυρας για την «επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών με την Αθήνα, χωρίς όρους και προϋποθέσεις». Κάτι για το οποίο αναμένεται να ενταθούν και οι πιέσεις της Γερμανίας και των Βρυξελλών ώστε να μην χρειαστεί καν να …πιεστεί ο Ερντογάν την άνοιξη .
Το κλίμα που διαμορφώνεται είναι άσχημο, καθώς η απόφαση της συνόδου κορυφής αναμφίβολα συνιστά το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα. Δίνει το πράσινο φως στην Τουρκία να συνεχίσει τις προκλήσεις της για τη δημιουργία τετελεσμένων μέχρι την επόμενη σύνοδο κορυφής της 25ης Μαρτίου. Ναι, στην επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 για την εθνική Παλιγγενεσία.
Κάποιες άλλες ευρωπαϊκές χώρες ,όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία επέσειαν επί μήνες την απειλή του βέτο -έστω και θέματα που διαφωνούσε και σωστά η πολιτισμένη Ευρώπη -αλλά τελικά κατάφεραν να κερδίσουν μια συμβιβαστική λύση που τους ευνοεί. Γιατί όπως έλεγε ο Κυνικός Αντισθένης: «Όστις εταίρους δέδοικε, δούλος ων λέληθεν εαυτόν» -«όποιος φοβάται τους άλλους, γίνεται δούλος χωρίς να το καταλάβει»…