Ερμηνεύοντας την Ρωσοτουρκική «φιλία»

Tου Σωκράτη Αργύρη*

Στην Ελλάδα θεωρείται η Ρωσία ότι είναι μόνο ένα μεγάλο Ορθόδοξο Έθνος (ενώ στη χώρα μένουν ακόμα 185 εθνότητες1 και όλες οι μονοθεϊστικές θρησκείες έχουν πιστούς) που μας ενώνει μια κοινή πορεία και πολλές φορές εναποθέσαμε ως έθνος σ’ αυτήν την μοίρα μας. Πράγμα που δυστυχώς ακόμα πολιτικοί σχηματισμοί το έχουν ως κύριο επιχείρημα, όχι γιατί η πλευρά της πολιτικής ηγεσίας της Ρωσίας συμμερίζεται αυτή την άποψη, αλλά περισσότερο συνδέεται αυτό, με τις βλέψεις του Πατριαρχείου της Μόσχας που προσπαθεί να γίνει η τρίτη Ρώμη εις βάρος του Οικουμενικού Πατριάρχη.

Βέβαια ήρθαν έτσι τα πράγματα εξ αιτίας της κατάρρευσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, που σ’ αυτό συνετέλεσε τόσο η Εκκλησία η οποία ασκώντας επιρροή στο εκκλησίασμα με το θέμα του Σχίσματος, όσο δηλαδή είχε παραμείνει ακόμα στη Βασιλεύουσα2, το παρέδωσε ως ανδράποδο στον Σουλτάνο αφού εξασφάλισε όμως πρώτα την περιουσία της και την αναγόρευση του Πατριάρχη ως ηγέτη του Ρουμ Μιλλέτ.

Αλλά και η ίδια η Αυτοκρατορία, πολύ πριν πέσει στα χέρια του Μωάμεθ Β’ η Κωνσταντινούπολη, ήταν ήδη υποτελής στους Οθωμανούς και όταν επί Μανουήλ Παλαιολόγου γίνεται από τον Σουλτάνο Βαγιαζήτ Α’ μια εκστρατεία για κατάληψη της Πόλης, τότε ο Ιωάννης, ο γιος του Μανουήλ, ζήτησε από τον πατέρα του να κάνουν αντίσταση εναντίον των Τούρκων, ο Μανουήλ τον αποστομώνει με την φράση: «ού χρείαν έχομεν Αυτοκράτορος αλλά οικονόμου», δηλαδή μας χρειάζεται οικονόμος και όχι Αυτοκράτορας. Ήταν πλέον λίγο αργά και αν δεν νικούσε ο Ταμερλάνος τον Βαγιαζήτ Α’ στην μάχη της Άγκυρας το 1402 που μάλιστα τον έπιασε αιχμάλωτο και μετά από ένα εξάμηνο θα πέθαινε (αυτή η ήττα σκοπίμως αποσιωπάται από τον Ερντογάν και επειδή υπάρχει σχετικός πίνακας που απεικονίζει την αιχμαλωσία του, θα ήταν μια καλή πρόταση να αγορασθεί από την Εθνική Πινακοθήκη) η Πόλης θα είχε πέσει νωρίτερα.

Επειδή η χώρα ετοιμάζεται για τους εορτασμούς από τα 200 χρόνια της έναρξης της επανάστασης (γιατί το τέλος της δεν είχε το αποτέλεσμα που όλοι προσδοκούσαν αρχικά, ίσως ιστορικά να είναι και η μοίρα όλων των επαναστάσεων το μοιραίο τέλος, βλ. π.χ την γαλλική, οκτωβριανή, γερμανική, ισπανική κλπ) αλλά και επειδή από την άλλη πλευρά του Αιγαίου θα εορτάσουν τα 100 χρόνια της ίδρυσης του κράτους που προέκυψε μετά την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο και, όπως τον αποκαλούν, απελευθερωτικό αγώνα του Κεμάλ Πασά ενάντια στις δυνάμεις της Αντάντ και αν οι Έλληνες του Πόντου τότε τραγουδούσαν το

Κεμάλ πασά να καίεσαι,
τ’ οσπίτι σ’ να παίρ’ βρούλαν,
και την καρή σ’ ν’ ελέπς ατεν
στον Βενιζέλον δούλαν.

Κεμάλ πασά, Κεμάλ πασά
κατήβασον το φέσι σ’
έχ’ κ’ έρχουντανε οι Πόντιοι
να κόφτ’νε το νεφές ισ’…

η πραγματικά στρατιωτική του ιδιοφυΐα και οι συμμαχίες που έκανε τον βοήθησαν να μη υποκύψει στους όρους της Συνθήκης των Σεβρών.
Σ’ αυτό και όχι μόνο εντάσσεται και η συμφωνία του Κεμάλ Πασά με τον Λένιν,  που σ’ αυτό συνετέλεσε η προσπάθεια του Λένιν να προσεταιριστεί τους «λαούς της Ανατολής», ουσιαστικά δηλαδή τους τουρκογενείς και εν γένει μουσουλμανικούς πληθυσμούς της τότε σοβιετικής Ρωσίας για να δημιουργήσει ένα μέτωπο ανάσχεσης των Βρετανών στον Καύκασο και Κεντρική Ασία και ιδιαίτερη ιστορική αξία έχει η σύγκληση του Συνεδρίου των λαών της Ανατολής, από το Β΄ Συνέδριο της Γ’ Κομμουνιστικής Διεθνούς, στο Μπακού τον Σεπτέμβριο του 1920, όπου τότε ο κομμουνιστής Ζηνόβιεφ, ως Πρόεδρος, μίλησε στη γλώσσα τους και τους ζήτησε να κηρύξουν «ιερό πόλεμο» ενάντια στον ιμπεριαλισμό.
https://www.marxists.org


Έτσι και σήμερα βλέπουμε το Κρεμλίνο να χαράσει μια παρόμοια και παράλληλη  πορεία σε θέματα γεωστρατηγικής με την Άγκυρα (μη ξεχνάμε οτι το Μεγάλο Δουκάτο της Μόσχας μέχρι το 1480 ήταν υποτελής των Μογγόλων-Τατάρων) γιατί αναγνωρίζει ότι αν και δεν έχουν πια κοινά σύνορα όπως στη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, η Ρωσία έχει τεράστιες περιοχές όπου ζουν τουρκογενείς μουσουλμανικοί πληθυσμοί, που δεν θέλει την Άγκυρα να ασκεί σ’ αυτούς την όποια επιρροή της, όπως συμβαίνει στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας με τους τουρκόφωνους μουσουλμάνους Ουιγούρους που ζουν στην επαρχία Σιντζιάνγκ της Δυτικής Κίνας και γι’ αυτό τον λόγο το Πεκίνο βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την Τουρκία για υποκίνηση τους για ανεξαρτησία στην πλούσια σε υδρογονάνθρακες περιοχή τους.

Έτσι στη Ρωσική Ομοσπονδία υπάρχουν οι παρακάτω ομόσπονδες δημοκρατίες με τουρκογενή πληθυσμό:

Ρωσική ΟμοσπονδίαΈκταση (σε  τ. χλμ)Πληθυσμός
Δημοκρατία του Ταταρστάν68.0003.838.374
Δημοκρατία του Μπασκορτοστάν143.6004.072.292
Δημοκρατία της Τσουβασίας18.3001.313.754
Δημοκρατία της Γιακουτίας3.103.200949.280
Δημοκρατία του Νταγκεστάν50.3002.576.531
Δημοκρατία των Καρατσάι-Τσερκεσίων14.100439.470        
Δημοκρατία του Καμπαρντίνο-Μπαλκάρια12.500901.494        
Σύνολο3.410.00014.091.195

Όταν το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφιζε το δικαίωμα των ομογενών μας στη συμμετοχή των, στις εθνικές εκλογές, ο Ερτντογάν συμμετείχε στις εκδηλώσεις από τα 75 χρόνια εξορίας, από τον Στάλιν, των Μεσκέτιων Τούρκων από την Γεωργία, γιατί γνωρίζει ότι η ένωση όλων των Τουρανικών φυλών είναι ένα επί πλέον όπλο στην ηγεμονική του στρατηγική που επεκτείνεται όχι μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο όπως νομίζουμε.
https://el.globalvoices.org
https://youtu.be


Την ίδια μέρα επίσης παρέλαβε τα διαπιστευτήρια των πρεσβευτών της Λευκορωσίας, Ελλάδας και Μεξικού.

Στην ανακοίνωση της Τουρκικής Προεδρίας διαβάζουμε μια σημαντική λεπτομέρεια. Η σύζυγος του Μεξικανού πρέσβη είναι η εγγονή του «αιμοσταγούς Σουλτάνου» και Χαλίφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Αμπτούλ Χαμίτ ΙΙ (είχε σφαγιάσει 20.000 Αρμένιους) από την κόρη του Αϋσέ Σουλτάν η οποία είχε παραστεί σε εκδήλωση για τα μέλη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του Αμπτούλ Χαμίτ ΙΙ (είχε 22 συζύγους).
https://www.iletisim.gov.tr

Στη σημερινή μεταμοντέρνα πολιτική σκηνή, που χαρακτηρίζεται από έλλειψη ιεραρχίας και οργανωμένης δομής, η έκφανση της οποίας συνίσταται σε εξαιρετική περιπλοκότητα, αντίφαση, ασάφεια, ποικιλομορφία, διασυνδετικότητα ή διαναφορικότητα πρέπει να αντιληφθούν πολλοί στη χώρα μας γιατί θεωρείται η Τουρκία πάντα ως προνομιακός εταίρος, γιατί επί Ψυχρού πολέμου ήταν η σπουδαία γεωστρατηγική αξία της για το ΝΑΤΟ, ενώ τώρα αντίστοιχα είναι ευθέως ανάλογη και για την ΕΕ που ο σπουδαιότερος λόγος είναι ότι τώρα εκεί έχουν επενδύσει μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρίες και εξ άλλου είναι μία μεγάλη αγορά για τα εμπορεύματα της.
Υ.Γ.: Ο Ibrahim Kalin είναι ο αρχιτέκτονας της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας στηριζόμενος στο δόγμα του soft balancing policy. Δηλαδή σε απλά ελληνικά ισότιμες σχέσεις με ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία. Ο καθένας μπορεί να κρίνει αν έχει επιτύχει στο ρόλο του.


Υ.Γ.: Ο Ibrahim Kalin είναι ο αρχιτέκτονας της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας στηριζόμενος στο δόγμα του soft balancing policy. Δηλαδή σε απλά ελληνικά ισότιμες σχέσεις με ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία. Ο καθένας μπορεί να κρίνει αν έχει επιτύχει στο ρόλο του.

https://www.consilium.europa.eu

1 https://en.m.wikipedia.org
2https://www.politeianet.gr

*Ο Σωκράτης Αργύρης έχει κάνει σπουδές Ιστορίας και Οικονομίας στη Γαλλία και Αγγλία.