Η άμβλωση του νεοφιλελέ

Του Τάκη Ψαρίδη

Άστραψε και βρόντηξε ο νεοφιλελές -και πιο πολύ αυτός της «ακροκεντρώας» μορφής που ως συνήθως είναι και πιο υστερικός, για την απόσυρση της αφίσας με το «αγέννητο παιδί». Έγραψε ότι είναι «ήττα της ελευθερίας της έκφρασης» και μιλά για “όχλο” που φιμώνει την αντίθετη άποψη. Βεβαίως αυτήν την ελευθερία της έκφρασης την αντιλαμβάνεται «αλά καρτ» και τα παραδείγματα είναι πολλά.

Ουδείς εκπλήσσεται. Ο νεοφιλελές κατανοεί μόνο μια ελευθερία, αυτήν χωρίς εμπόδια και μόνο μια ελευθερία της έκφρασης, αυτήν στο πλαίσιο της  «κανονικότητας» μιας ασύδοτης αγοράς. Δεν θέλει κανένα εμπόδιο στην «πρωτοβουλία» του, είτε αυτό είναι νόμος, είτε θεσμός, είτε δίκαιο, είτε πράγμα, είτε άνθρωπος.

Το κράτος το θέλει μόνο στον ρόλο του «φύλακα» για να προστατεύει την αγορά, την περιουσία του και τις «πρωτοβουλίες» του. Τους φόρους, που χάρις σε αυτούς τον προστατεύει το κράτος και στηρίζουν το κοινωνικό κράτος για όλους, τους θεωρεί κλοπή του μόχθου του (Robert Νόζικ). Με τον ίδιο τρόπο ο νεοφιλελές αντιμετωπίζει και τα ανθρώπινα δικαιώματα, φτάνοντας ακόμα και στο σημείο να στηρίζει το «δικαίωμα» στην ανθρώπινη εκμετάλλευση, επειδή δήθεν αυτή προωθεί την ανάπτυξη της αγοράς.

Στην ουσία ο νεοφιλελές κάνει μια διαρκή άμβλωση στον εαυτόν του. Απορρίπτει από τον εγκέφαλο του κάθε έμβρυο ιδέας, ελευθερίας και ανθρώπινου δικαιώματος που δεν εξυπηρετεί την «ιδιωτική πρωτοβουλία» και την ασυδοσία της αγοράς. Ταυτοχρόνως ισχυρίζεται ότι δεν διακατέχεται από καμία ιδεολογία, παρά μόνο από μία «κοινή λογική», η οποία όμως εμφορείται από μια σαφέστατη ιδεολογία, που πολλές φορές την εφαρμόζει και με θρησκευτικό ταλιμπανισμό.     

Στον χορό της ιδεολογικής αντιπαράθεσης, με αφορμή την αφίσα, μπήκαν και διάφοροι «κανονικοί» αριστεροί που προβληματίζονται με ερωτήσεις του είδους, «αν ένα βιβλίο προωθεί την μισαλλοδοξία» το καίμε;; Τα τσιτάτα από την «Ανοιχτή κοινωνία» του Πόππερ δίνουν και παίρνουν και η σύγχυση εξαπλώνεται..

Η απάντηση είναι απλή. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν τίθενται σε διαπραγμάτευση, ούτε και σε μια δήθεν «ελεύθερη» και «δημοκρατική» ψηφοφορία, για το ποιος συμφωνεί να πνίγονται οι πρόσφυγες, ή αν η γυναίκα είναι δολοφόνος επειδή θέλει να ορίζει το σώμα της. Ούτε και καταδικάζονται με αφίσες. Φυσικά και δεν καίμε κανένα βιβλίο, αλλά φυσικά και υπάρχει δίκαιο, συντάγματα και καταστατικοί χάρτες που προασπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ελευθερία της έκφρασης έξω από το πλαίσιο μιας κοινωνικής και θεσμικής κανονικότητας δεν υπάρχει. Απλώς το είδος και το ποιόν αυτής της κανονικότητας αποκαλύπτει και το ποιόν του πολιτισμού μας. Και πολιτισμός δεν είναι η ανάπτυξη και η ασυδοσία της αγοράς. Πολιτισμός είναι ο πολιτισμός του δικαίου και των ανθρώπινων δικαιωμάτων και ελευθεριών. Όπως και του θεμελιώδους δικαιώματος μιας γυναίκας να αποφασίζει η ίδια για το σώμα της.

Αυτό το δικαίωμα δεν το καταλαβαίνει ο νεοφιλελές που ουσιαστικά το απορρίπτει στο όνομα της ελευθερίας της έκφρασης. Αν όμως του πεις ότι το σώμα της γυναίκας είναι η ιδιωτική της «επιχείρηση» και έχει δικαίωμα να αποφασίζει για αυτήν, τότε θα το καταλάβει.

Εφόσον το ρήμα «πουλώ» σε όλες του τις κλίσεις, αποτελεί για τον νεοφιλελέ την γενική κατάσταση ανθρώπων και πραγμάτων, τότε ας μην απορούμε για την εγκεφαλική του συρρίκνωση. Κάθε ιδέα, ανθρώπινο δικαίωμα και ελευθερία, την κατανοεί μόνο με όρους αγοράς, δηλαδή μόνο στην πιο αγοραία και χυδαία μορφή της.-