Η απόπειρα δικαστικού πραξικοπήματος και η υπεράσπιση του Συντάγματος

Του Νίκου Λακόπουλου

H νέα παρέμβαση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου με απειλές και υποδείξεις στο έργο της ΑΔΑΕ για τη διερεύνηση των υποκλοπών θέτει θέμα λειτουργίας της Ελληνικής Δικαιοσύνης που θα πρέπει να απασχολήσει το σύνολο των κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Η ανακοίνωση του κ. Ράμμου που κάνει λόγο για «ξεκάθαρη παραβίαση της εκ του Συντάγματος ανεξαρτησίας της ΑΔΑΕ» συνοδεύτηκε από την δήλωση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι παραιτείται της βουλευτικής του ασυλίας και κι αν θέλει ο κ. Ντογιάκος να τον συλλάβει στο γραφείο του στην Κουμουνδούρου.

Η παρέμβαση Ντογιάκου έγινε καθώς ο κ. Ράμμος και τα αρμόδια κλιμάκια της ΑΔΑΕ έχουν ήδη πραγματοποιήσει τους ελέγχους στους παρόχους για τυχόν επισυνδέσεις της ΕΥΠ και έχουν οδηγηθεί σε σημαντικά ευρήματα.

Η προσπάθεια του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρου Ντογιάκου να μπλοκάρει τις προσπάθειες της ΑΔΑΕ για την αποκάλυψη του σκανδάλου δείχνει τον πανικό του καθεστώτος Μητσοτάκη που μετά την κυβέρνηση εκθέτει και την ελληνική Δικαιοσύνη.

Η γνωμοδότηση Ντογιάκου αποσκοπεί στο να φρενάρει ο έλεγχος της Αρχής Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών” θα γράψει το Politico, ενώ το Euractive επισημαίνει πως “θέτει σε δοκιμασία το κράτος δικαίου στην Ελλάδα”.

Ο καθηγητής Ξενοφών Κοντιάδης θα πει πως “δεν έχει αρμοδιότητα ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου να ορίζει και να οριοθετεί τις αρμοδιότητες μίας Ανεξάρτητης Αρχής. Είναι έξω από τον ρόλο του.  Όπως είναι και έξω από τον ρόλο και των άλλων εξουσιών να ασκούν προληπτικό έλεγχο στο έργο ανεξάρτητων αρχών και να τους υπαγορεύουν τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν. Αυτό είναι το πρώτο πρόβλημα».

“Ο νόμος στο άρθρο 6 του νόμου 3115 του 2003 δεν άλλαξε με τον νέο νόμο. Αυτό το άρθρο 6 προβλέπει την ελεγκτική αρμοδιότητας της ΑΔΑΕ. Προβλέπει πως έχει την αρμοδιότητα να εποπτεύει τις μεγάλες εταιρείες που είναι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας για την τήρηση προστασίας του απορρήτου”.

Η ΑΔΑΕ και το Σύνταγμα

Ο Χρήστος Ράμμος, πρόεδρος της ΑΔΑΕ, θα πει πως το Σύνταγμα φωτίζει την ερμηνεία των νόμων και όχι το αντίστροφο και επομένως ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου δεν μπορεί να γνωμοδοτεί επί ζητημάτων γενικού ενδιαφέροντος:

«Η επίμαχη γνωμοδότηση του κ. Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, πέρα από το γεγονός ότι νομικά δεν έχει παράγει καμία απολύτως δέσμευση (ως γνωστόν δέσμευση στην ελληνική έννομη τάξη παράγουν μόνο οι δικαιοδοτικές αποφάσεις των δικαστηρίων), παραβιάζει εξόφθαλμα την ευθέως εκ του Συντάγματος εκπορευόμενη ανεξαρτησία της ΑΔΑΕ, η οποία μέχρι σήμερα είχε πάντοτε γίνει σεβαστή».

“Η ρητή, κατά το άρθρο 19, παρ. 2, του Συντάγματος, συνταγματική κατοχύρωση της ΑΔΑΕ ως ανεξάρτητης αρχής, διασφαλίζουσας μάλιστα το απολύτως απαραβίαστο δικαίωμα στο απόρρητο των επικοινωνιών, έχει την έννοια ότι κανένα κρατικό όργανο δεν μπορεί να ασκήσει επί της εν λόγω Αρχής οιαδήποτε μορφή προληπτικού ελέγχου ή προληπτικής εποπτείας (εντολή, κατευθυντήρια ερμηνευτική οδηγία κ.λπ.)”.

Ο αναπληρωτής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ. Ακρίτας Κα¨ϊτατζή θα πει πως η γνωμοδότηση «δεν είναι απλώς άκομψη, είναι θεσμικά σοκαριστική».

Η γνωμοδότηση 1/2023 του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου συνιστά απροκάλυπτη παρέμβαση στη λειτουργία συνταγματικά κατοχυρωμένης ανεξάρτητης αρχής. Ο εισαγγελέας μπορεί να γνωμοδοτεί για ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος, όχι όμως σε υποθέσεις για τις οποίες διενεργείται αρμοδίως έρευνα από δικαστήριο ή ανεξάρτητη αρχή.

“Η γνωμοδότηση δόθηκε μετά από ερώτημα όχι κάποιας δικαστικής ή διοικητικής αρχής, αλλά μεγάλης ιδιωτικής τηλεπικοινωνιακής επιχείρησης. Δηλαδή φορέα με επαρκέστατη νομική υπηρεσία, που δεν αναζητά νομική πληροφόρηση αλλά μια γνώμη με το κύρος του ανώτατου εισαγγελικού λειτουργού. Αυτή η ιδιότυπη ιδιωτικοποίηση της δικαστικής λειτουργίας μπορεί τυπικά να μην απαγορεύεται, είναι όμως σίγουρα θεσμικά άκομψη”.

Η παρέμβαση του Προκόπη Παυλόπουλου

Η παρέμβαση με άρθρο του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου -δημοσιεύεται στις παρεμβάσεις είναι καταλυτική για τον ρόλο της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), ι με βάση τις διατάξεις του άρθρου 19 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος:

Ουδεμία κρατική αρχή μπορεί να παρεμποδίσει, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, την ΑΔΑΕ κατά την άσκηση των, σύμφωνα με το Σύνταγμα ερμηνευόμενων, αρμοδιοτήτων της με βάση τις ως άνω διατάξεις του ν. 3115/2003, όπως εκάστοτε ισχύουν.

“Αποτελεί πλέον «κοινό τόπο» το γεγονός, ότι οι «περιπέτειες» του κατά τις διατάξεις του άρθρου 19 του Συντάγματος δικαιώματος που αφορά το απόρρητο των επικοινωνιών καθιστούν επιτακτική την ανάγκη περαιτέρω θωράκισης των θεσμών της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας μας, με κύρια προτεραιότητα την περαιτέρω θωράκιση καθώς και τον πλήρη σεβασμό του εγγυητικού ρόλου του Συντάγματος στο κανονιστικό πεδίο της ακώλυτης άσκησης όλων, ανεξαιρέτως, των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου”.

“Σε όσους δε έχουν προσπαθήσει και προσπαθούν να «δικαιολογήσουν», με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, ανάλογες δικαστικές «υπερβάσεις» δήθεν στο όνομα της συνταγματικώς κατοχυρωμένης λειτουργικής και προσωπικής ανεξαρτησίας των δικαστικών οργάνων κατά την άσκηση της δικαιοδοσίας τους, η απάντηση είναι αρκούντως απλή με βάση και όσα ήδη τονίσθηκαν: Εκείνοι που «επιχειρηματολογούν» με αυτή την λογική μάλλον αγνοούν -ή θέλουν να αγνοούν, για τους δικούς τους λόγους- ότι ανάλογη, έστω και όχι εντελώς όμοια θεσμικώς, ανεξαρτησία αναγνωρίζει το Σύνταγμα και στα στελέχη της ΑΔΑΕ, ως Ανεξάρτητης Αρχής, κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της».

Η Ολλανδή ευρωβουλευτής, εισηγήτρια της Επιτροπής PEGA χαρακτηρίζει τη νέα εξέλιξη ως πολύ ανησυχητική και έχοντας επισημάνει το γεγονός πως το σκάνδαλο έχει αποκαλυφθεί εδώ και πολύ καιρό σημαίνοντας κόκκινο συναγερμό για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκθετος απο τον ΄περασμένο Αύγουστο, όταν είχε αρνηθεί πως γίνονται παρακολουθήσεις, τις παραδέχτηκε, αλλά “δεν ήξερε”, όταν η ΑΔΑΕ επισκέφτηκε τα γραφεία της Wind και διαπίστωσε την “επισύνδεση” του τηλεφώνου του Νίκου Ανδρουλάκη.

Από τότε φίμωσε την Βουλή και τις Επιτροπές και έκανε μια προσπάθεια να καταργήσει το Σύνταγμα με ένα νόμο που θα καταργούσε την ΑΔΑΕ -τον οποίο ζητά να εφαρμοστεί ο κ. Ντογιάκος σε ένα ρόλο που αναλαμβάνει μόνος του.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη διασύρει την ελληνική δημοκρατία και οδηγεί σε διασυρμό τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου που προχώρησε σε μία «γνωμοδότηση» για να καλύψει το σκάνδαλο των υποκλοπών.

Τώρα πια δεν τίθεται μόνο θέμα παραίτησης του Πρωθυπουργού, αλλά και του κ. Ντογιάκου.