Του Γιάννη Αγουρίδη
Το χρονοδιάγραμμα μέχρι τις 21 Ιουνίου, οπότε το Eurogroup αποφασίζει την έξοδο από τα Μνημόνια. Περί τα τέλη Φεβρουαρίου και ειδικότερα στις 26 του μήνα αναμένονται οι επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα. Ο αρχικός προγραμματισμός προέβλεπε να έρθουν κοντά στα μέσα Μαρτίου, ωστόσο όλες οι πλευρές δείχνουν να επιθυμούν να ολοκληρωθούν οι εκκρεμότητες εντός χρονοδιαγράμματος * Σε χρόνο παράλληλο, η ελληνική κυβέρνηση θα επεξεργάζεται το σχέδιο ανάπτυξης των επόμενων ετών – σύμφωνα με τις δηλώσεις του Ευκλείδη Τσακαλώτου, θα παρουσιαστεί πριν το Πάσχα.
Εάν το ΔΝΤ κρατήσει απαισιόδοξη στάση, τότε ενδέχεται να μην εφαρμοστούν τα αντίμετρα του 2018, τα οποία είναι ιδιαιτέρως σημαντικά για τις χαμηλότερες οικονομικά ομάδες της ελληνικής κοινωνίας (παιδικοί σταθμοί, γεύματα κ.λπ.) ή, πολύ χειρότερα (αν εμμείνει στην πρόβλεψη για 1,5%) να τεθεί θέμα εφαρμογής της μείωσης του αφορολογήτου από το 2019
Η συμμετοχή του ΔΝΤ στο τρίτο ελληνικό πρόγραμμα θα κρίνει εν πολλοίς μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων, από τη μεταμνημονιακή περίοδο και την ελάφρυνση χρέους μέχρι και το πότε θα εφαρμοστούν μέτρα και αντίμετρα της επόμενης περιόδου. “Το ΔΝΤ παίζει 60-40 να μείνει στο ελληνικό πρόγραμμα”, ανέφεραν στην “Α” πηγές με γνώση της όλης κατάστασης, όταν το περασμένο καλοκαίρι η ποσόστωση ήταν αντίθετη υπέρ του να αποχωρήσει.
Το ΔΝΤ αλλάζει τα δεδομένα
Ποια είναι όμως τα σημεία όπου υπεισέρχεται η μεταβλητή του ΔΝΤ, αλλάζοντας τα δεδομένα; Πρώτα από όλα, σύμφωνα με έγκυρες πηγές της “Α”, η επιπλέον ελάφρυνση του ελληνικού χρέους δεν πρόκειται να συνδεθεί με κανενός είδους προαπαιτούμενα κι αυτό καθότι το ΔΝΤ δεν πρόκειται να δεχθεί σύνδεση μεταρρυθμίσεων με αναδιάρθρωση χρέους. Σε περίπτωση όμως που αποχωρήσει το ΔΝΤ από το πρόγραμμα, τότε είναι πιθανό οι Ευρωπαίοι εταίροι (ή κάποιοι εξ αυτών) να προσπαθήσουν να συνδέσουν την επιπλέον ελάφρυνση με προαπαιτούμενες μεταρρυθμίσεις.
Το ΔΝΤ φέρεται από την πλευρά του να συμμετέχει άμεσα σε όλες τις σχετικές διαδικασίες, εντούτοις δεν πρόκειται να εκφραστεί τελεσιδίκως παρά μόνο μετά τη σύνοδό του τον Απρίλιο και αφού προηγηθούν οι σχετικές συζητήσεις που αναμένεται να γίνουν στην Ουάσιγκτον και με τη νέα γερμανική κυβέρνηση.
Το “αγκάθι” μέτρων και αντίμετρων
Στον αντίποδα, η παραμονή του ΔΝΤ ενδέχεται να δημιουργήσει ζήτημα με την πρότερη έλευση του αφορολόγητου, καθώς τον Μάιο όλες οι πλευρές θα κάτσουν σε ένα τραπέζι για να εκτιμήσουν αν θα επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019. Εάν το ΔΝΤ κρατήσει απαισιόδοξη στάση, τότε ενδέχεται να μην εφαρμοστούν τα αντίμετρα του 2018, τα οποία είναι ιδιαιτέρως σημαντικά για τις χαμηλότερες οικονομικά ομάδες της ελληνικής κοινωνίας (παιδικοί σταθμοί, γεύματα κ.λπ.) ή, πολύ χειρότερα (αν εμμείνει στην πρόβλεψη για 1,5%) να τεθεί θέμα εφαρμογής της μείωσης του αφορολογήτου από το 2019. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι οι επιτελείς του Ταμείου έχουν πραγματοποιήσει πολλά βήματα προς τα πίσω κατά τους τελευταίους μήνες και, παράλληλα, οι Ευρωπαίοι έχουν εικόνα του τι μπορεί να “αντέξει” πολιτικά η παρούσα κυβέρνηση, ενώ σύσσωμη η Κομισιόν αλλά και ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν δείχνουν να θέλουν να φτάσουν στις ευρωεκλογές του 2019 με μια επιτυχημένη συνταγή για το ελληνικό ζήτημα, κάτι το οποίο φάνηκε με κάθε τρόπο κατά τη διήμερη επίσκεψη Μοσκοβισί στην Αθήνα.
Πιο γρήγορα η τέταρτη αξιολόγηση
Η στάση του Ταμείου θα ξεκαθαρίσει κατά το επόμενο διάστημα. Άλλωστε, περί τα τέλη Φεβρουαρίου και ειδικότερα στις 26 του μήνα αναμένονται οι επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα. Ο αρχικός προγραμματισμός προέβλεπε να έρθουν κοντά στα μέσα Μαρτίου, ωστόσο όλες οι πλευρές δείχνουν να επιθυμούν να ολοκληρωθούν όλες οι εκκρεμότητες εντός χρονοδιαγράμματος. Σύμφωνα με το νέο πρόγραμμα, το οποίο προέκυψε μετά τη συνεδρίαση του προχθεσινού EWG, θα προηγηθεί η κάθοδος των τεχνικών κλιμακίων λίγες μέρες νωρίτερα, μετά τη σύνοδο του Eurogroup της 19ης Φεβρουαρίου.
Κανονικά η δόση
Μέχρι τότε αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί σχεδόν το σύνολο προαπαιτουμένων της τρίτης αξιολόγησης. Εξαίρεση θα αποτελέσουν το θέμα του Ελληνικού, για το οποίο όμως την ευθύνη φέρει το Συμβούλιο της Επικρατείας, αλλά και εκείνο των πλειστηριασμών. Ωστόσο το τελευταίο συνδέεται με την υποδόση του 1 δισ. ευρώ, η οποία αναμένεται να εγκριθεί τον Απρίλιο. Επομένως, οι πηγές του ΥΠΟΙΚ ανέφεραν ότι δεν θα τεθεί κανενός είδους ζήτημα με το βασικό τμήμα της δόσης που φτάνει τα 5,7 δισ. ευρώ και θα εκταμιευτεί στο επόμενο Eurogroup, ενώ το σημερινό EWG αναμένεται να τονίσει ότι υπάρχει πρόοδος, αναμένοντας όμως και την τελική ολοκλήρωση όλων των προαπαιτουμένων.
Μέχρι τον Μάιο η απόφαση
Σύμφωνα και με τον κοινοτικό επίτροπο Πιέρ Μοσκοβισί, τέταρτο Μνημόνιο δεν πρόκειται να υπάρξει. Οι δηλώσεις του ιδίου δείχνουν ότι αναζητείται η ενδεδειγμένη φόρμουλα της μεταμνημονιακής εποχής χωρίς την ύπαρξη προληπτικής πιστωτικής γραμμής, ενώ η εξίσωση του χρέους έχει ξεκινήσει να… επιλύεται, χωρίς να είσαι σαφές το πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία. Μια πρώτη συζήτηση σε τεχνικό επίπεδο έγινε στην πρόσφατη συνεδρίαση του EuroWorking Group, ενώ, σύμφωνα με τον προγραμματισμό, οι αποφάσεις για το χρέος επιδιώκεται να κλείσουν στο Eurogroup του Μαρτίου, αν και δεν αποκλείεται και αυτή η απόφαση να φτάσει μέχρι τον Μάιο.
Ο Χουλιαράκης “τρέχει” το χρέος
Βασικό στοιχείο επίλυσης αποτελεί η σύνδεση των αναπτυξιακών στόχων της επόμενης περιόδου στη βάση της γαλλική πρότασης, η οποία συζητείται ήδη από κοινού με το ΔΝΤ, όπως πληροφορείται η “Α”. Από ελληνικής πλευράς, ο αρμόδιος που “τρέχει” το ζήτημα της ελάφρυνσης είναι ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, ενώ από την ευρωπαϊκή πλευρά σημαίνοντα ρόλο διαδραματίζουν ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλιγκ, αλλά και ο κ. Φάιλμπριφ, διάδοχος του Βίζερ στην κεφαλή του EWG.
Τα επόμενα βήματα ώς την 21η Ιουνίου
Από εκεί και πέρα, εκτός της ολοκλήρωσης των 88 προαπαιτουμένων της τέταρτης αξιολόγησης, θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις με συμφωνία όλων των εμπλεκόμενων πλευρών για το είδος της μεταμνημονιακής εποχής, την επιπλέον ελάφρυνση του χρέους αλλά και το ελληνικό ολιστικό αναπτυξιακό στρατηγικό σχέδιο που εκπονεί η κυβέρνηση. Σε χρόνο παράλληλο, η ελληνική κυβέρνηση θα επεξεργάζεται το σχέδιο ανάπτυξης των επόμενων ετών – σύμφωνα με τις δηλώσεις του Ευκλείδη Τσακαλώτου, θα παρουσιαστεί πριν το Πάσχα. Ο προγραμματισμός υπαγορεύει σύνθεση όλων των κομματιών του παζλ στις 21 Ιουνίου, στο τελευταίο Eurogroup πριν τις καλοκαιρινές διακοπές, δύο μήνες πριν την τυπική λήξη του τρίτου προγράμματος του ESM. O Πιέρ Μοσκοβισί δήλωσε ότι τότε επιδιώκεται μια «παγκόσμια συμφωνία».
Η επόμενη έξοδος στις αγορές
Πάντως, η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε καλό μακροοικονομικό δρόμο ως φαίνεται. Με βάση τα αποτελέσματα της έκδοσης επταετών ομολόγων, στο οικονομικό επιτελείο επικρατεί ικανοποίηση. Ενδεικτική είναι η δήλωση του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου, σύμφωνα με την οποία «η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές αποτελεί απόδειξη ότι όχι μόνο μπορούμε να αντλήσουμε νέα χρήματα, αλλά είμαστε σε θέση να το κάνουμε και κάτω από συνθήκες όχι ιδιαίτερα ευνοϊκές». Το πλάνο από εδώ και στο εξής κάνει λόγο για νέα έξοδο μετά τις 4 Μαρτίου, οπότε και διεξάγονται οι ιταλικές εκλογές, προκειμένου να χτιστεί το «μαξιλάρι» των 19 δισ. που επιθυμεί η κυβέρνηση για να επιτύχει καθαρή έξοδο. Το αν η επόμενη έξοδος θα γίνει συντηρητικά, ήτοι με τριετή ομόλογα, ή με κάποια που θα φτάσουν ή θα ξεπεράσουν τη δεκαετία αναμένεται να καθοριστεί το επόμενο διάστημα.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΓΗ
