Του Νίκου Λακόπουλου
Λίγο πριν το συνέδριο του και την οριστικοποίηση του ονόματος του το Κίνημα Αλλαγής με την παρουσία των Γεννηματά- Θεοδωράκη στο συνέδριο της Νέας Δημοκρατία και όσα είπαν- ή άκουσαν από τον Κυριάκο Μητσοτάκη πρόδωσαν αυτό που όλοι ήξεραν. Πως το Κίνημα Συναλλαγής προορίζεται για κυβερνητικός σύμμαχος της Νέας Δημοκρατίας- είτε έχει αυτονομία, είτε όχι όπως διεκρίνησε η Ντόρα Μπακογιάννη.
Ποιον δουλεύουν; Aυτό ήταν το μήνυμα των εσωκομματικών εκλογών; Η μεγάλη συμμετοχή στις εκλογές για άλλους ήταν η ανάγκη για την αναβίωση του ΠΑΣΟΚ και για άλλους η φυγή προς το μέλλον με κάτι πιο νέο. Προφανώς η Φώφη ετοιμάζεται να αντικαταστήσει το πορτρέτο του Αντρέα με το δικό της- ίσως μαζί και του Σταύρου- που έχει και φωτογένεια, αλλά τι δεν πάει καλά στην εικόνα;
Η συμμαχία κάτω από την ομπρέλα του Κέντρου, του Ανοιχτού Κέντρου ή της Κεντροαριστεράς μπορεί να εκφράζει ένα μέρος του πλήθους- που θέλει συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία- αλλά όχι και το μεγαλύτερο μέρος της βάσης που ακούει Δεξιά ή Μητσοτάκης και ανατριχιάζει. Τα δυο Παιδιά της Αλλαγής, η Φώφη κι ο Σταύρος- κατά βάση απολίτικα χωρίς ίχνος πολιτικής σκέψης και με δεξιά έως οπορτουνιστική ιδεολογία προφανώς δεν είναι γνήσιοι απόγονοι του Ανδρέα Παπανδρέου που θέλουν να αποκαθηλώσουν παίρνοντας ως “ηγέτες” τη θέση του.
Ήταν πολύ παλιά όταν η τότε ηγεσία της Νεολαίας του ΠΑΣΟΚ επισκέφτηκε τον Πρόεδρο στην ονομαστική γιορτή να του ευχηθούν “Χρόνια Πολλά”. Δεκαετία 80 οι ΠΑΣΠίτες έχουν ξυρίσει τα μούσια, πέταξαν τα τζάκετ κι άρχισαν να δοκιμάζουν γραβάτες και παπούτσια Timberland, “δεξιά” λακόστ και άλλα …καθεστωτικά ρούχα.
“Θεέ μου, τη δεξιά νεολαία έχουμε” είπε στον συνομιλητή του ο παλιός τροτσκιστής, ηγέτης του ΠΑΚ διανοούμενος της Νέας Αριστεράς λίγο πριν φορέσει κι αυτός Armani. Προφανώς το ΠΑΣΟΚ είχε ήδη μεταλλαχθεί, αλλά οι επόμενες μεταλλάξεις θα το έφερναν σε μια νέα θέση. Το ΠΑΣΟΚ που έκανε υπουργούς τον Βορίδη και τον Άδωνι- σε κυβέρνηση συνεργασίας- δεν είχε καμμιά σχέση με κείνο που ξεκίνησε το 1974.
Οι νέοι ηγέτες διαβάζουν τις παλιές διακηρύξεις για να διορθώσουν κάτι, δεν είναι η συνέχεια του ΕΑΜ όπως έλεγε ο Ανδρέας με τον Μάρκο Βαφειάδη να κάθεται με ένα μπερέ στα δικά του κοινοβουλευτικά έδρανα. Το ΠΑΣΟΚ του ΓΑΠ ήταν πιο δεξιά από την Νέα Δημοκρατία του Κώστα Καραμανλή- που φαίνεται να εμπνέεται από τον Ανδρέα.
Η πρώτη κίνηση αποκαθήλωσης του Ανδρέα έγινε από τον γιο του που απάλειψε την λέξη σοσιαλισμός από το πρόγραμμά του διαμορφώνοντας ένα κόμμα χωρίς ταξική έκφραση -γενικά για “νοικοκυραίους”- λίγο σοσιαλδημοκρατικό, λίγο νεοφιλελεύθερο με συνθήματα ουδέτερα όπως “Πάμε Μαζί”- αλλά που πάμε.
Η συντριβή του ΠΑΣΟΚ στα χέρια του ΓΑΠ- όπως υπέγραφε στο διαδίκτυο- δεν οφειλόταν στο μνημόνιο- άλλωστε δεν είχε την ίδια τύχη η Νέα Δημοκρατία να πέσει από το 44% στο 13%. Ήταν κατά βάθος απολίτικη και αταξική πολιτική του ‘Γιώργου που θα τα άλλαζε όλα”, αλλά δεν άλλαξε τίποτα.
Κατά βάθος ο Gap δεν ήθελε να αλλάξει την Ελλάδα αλλά τους Έλληνες. Άρχισε με τον νόμο για το κάπνισμα, σαν νάχε να κάνει με ιθαγενείς- υπηκόους, που θα εκπολιτίσει. Ένας politicaly correct ανέκφραστος ηγέτης χαμηλού προφίλ, που μάλλον δεν ήταν το ίδιο άτομο που μερικά χρόνια πριν έκανε δηλώσεις υπέρ αποποινικοποίησης της χρήσης των ναρκωτικών. Πιθανόν να έτρεξε μόνος του και να βγήκε δεύτερος.
Από τα παλιά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, έμειναν στο κόμμα όσοι πρόλαβαν να ξυριστούν. Οι άλλοι, -με τα παλιομοδίτικα μουστάκια- θα βγουν από το κάδρο για να μπει μια νέα φρέσκια γενιά στελεχών, – γυναίκες κυρίως-, όπως η νεαρή Μπιρμπίλη που “σκάει” στο υπουργικό συμβούλιο ντυμένη σα να πάει στο γυμναστήριο. Η κυβέρνηση μοιάζει με αστή που πάει στη λαϊκή αγορά, φορώντας ψηλοτάκουνο. Το νέο ΠΑΣΟΚ είναι άχρωμο, άγευστο, άοσμο, μοδάτο και ξενέρωτο. Η κυβέρνηση των άφθαρτων νέων, αποδείχτηκε ότι αποτελούνταν από όσους φίλους μπόρεσε να κάνει στο facebook και να γνωρίσει στο κολλέγιο και το γυμναστήριο. Όπως και η προσπάθεια να φέρει κοντά Ελλάδα και Τουρκία και να λύσει το “Κυπριακό” με το Σχέδιο Ανάν.
Ακόμα και ο “δεξιός Σημίτης” ως πραγματικός σοσιαλδημοκράτης είχε συνείδηση πως ανήκει στην Αριστερά, πως οι σοσιαλδημοκράτες είχαν πάντα μια μαρξιστική παράδοση- ως την Δεύτερη Διεθνή- μόνο που η απρόσμενη άνοδός του στην κυβέρνηση έφερε -μετά τον Καραμνανλή και τον Αντρέα- την φιγούρα του ηγέτη που είναι Λίγος.
Ήταν η εποχή που η ΠΑΣΠ καλούσε σε πάρτι της την ….Τζούλια Αλεξανδράτου, όταν ο Βενιζέλος έμπαινε στο ΠΑΣΟΚ -με ένα πολιτικό λόγο που θα ταίριαζε σε οποιαδήποτε κόμμα. Ανάμεσα στους προγόνους του ΠΑΣΟΚ είναι τώρα ο …Νικόλαος Πλαστήρας, ο κεντρώος, όχι ο Μαύρος Καβαλάρης της επαναστατικής κυβέρνησης που έφερε τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου- τον πρόγονο του Σημίτη, όπως θα ήθελε ο ίδιος- στην πρώτη “σοσιαλιστική” κυβέρνηση της αβασίλευτης δημοκρατίας, την δεκαετία του ΄20.
Ο διάδοχος του Σημίτη, ο Γιώργος Παπανδρέου, ήθελε να μοντέρνο κόμμα -να αποβάλλει το παλιό, όπως ακριβώς και ο Σταύρος Θεοδωράκης. Πολλοί τον θυμούνται με το κολάν. Άλλοι να σκουπίζει επιδεικτικά το χώρο του συνεδρίου. Κι όλοι θυμούνται τη σάουνα και το γυμναστήριο. Από τα παλιά στελέχη του ΠΑΣΟΚ έμειναν στο κόμμα όσοι πρόλαβαν να ξυριστούν. Οι άλλοι –με τα παλιομοδίτικα μουστάκια– θα βγουν από το κάδρο για να μπει μια νέα, φρέσκια γενιά στελεχών –γυναίκες κυρίως–, όπως η νεαρή Μπιρμπίλη που σκάει στο υπουργικό συμβούλιο ντυμένη σαν να πηγαίνει στο γυμναστήριο. Η κυβέρνηση μοιάζει με αστή που πάει στη λαϊκή αγορά φορώντας ψηλοτάκουνο. Το νέο ΠΑΣΟΚ είναι άχρωμο, άγευστο, άοσμο, μοδάτο και ξενέρωτο.
Οι μισοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ μετακινήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ, χάρη στον Αλέξη Τσίπρα, που άρχισε να προβάρει τον ρόλο του του Ανδρέα- με το ζιβάγκο, πριν το 1985. Άλλοι πήγαν στη Δεξιά και μια κρίσιμη μάζα είχε φύγει ήδη με τον Τσοβόλα. Ο Ευ. Βενιζέλος παρέλαβε ένα κόμμα στο 13%, αλλά το πήγε στα τάρταρα.
Η Φώφη Γεννηματά ανέλαβε ένα κόμμα κατεστραμμένο που κανείς δεν ήθελε, φώναξε πίσω τον ΓΑΠ κι έτσι έχουμε ένα νέο «φορέα» με ηγέτη, χωρίς όνομα, πρόγραμμα, σύμβολα, αλλά με κοινοβουλευτική ομάδα- που αν κρίνουμε από την στάση της στη Βουλή, έχει διάφορες απόψεις και καμία συνοχή. Δεν μπορεί να αποφασίσει για τίποτα. Δεν μπορεί να συμφωνήσει ούτε καν στο αν θα είναι κόμμα, ομοσπονδία κόμματα ή πολιτικό κάμπινγκ. Μια πολιτική κατασκήνωση δηλαδή που εξυπηρετεί τις ανάγκες των ηγετών για την εκλογή τους στη Βουλή και τη συμμετοχή τους στην κυβέρνηση -όποια κι αν είναι. Να δούμε τι ποσοστό θα πάρουμε και μετά βλέπουμε.Ό,τι κάτσει!
Αν ο Σημίτης και ο Βενιζέλος μπορούσαν να αρθρώσουν ένα πολιτικό λόγο οι νέοι ηγέτες του Κινήματος της Αλλαγής θα πρέπει να αντλούν τα “οράματά τους” από τα εξώφυλλα περιοδικών- ούτε καν τα ψαγμένα περιοδικά του life style, αλλά τον Μπλεκ ή την Σούπερ Κατερίνα. Που να ξέρουν τα παιδιά τι σημαίνει να είσαι σοσιαλδημοκράτης, μόνο “Κέντρο” -δηλαδή στη μέση κι ό,τι κάτσει!
Προφανώς το ΠΑΣΟΚ έχει πεθάνει ως παλιό και το πέτανε όπως πέταγαν στα σκουπίδια οι πρώην χωριάτες τα έπιπλα της γιαγιάς- σύμβολα όχι μόνο ενός κακού παρελθόντος, αλλά και της φτώχειας. Η φτώχεια τώρα έγινε ιδεολογική και ο φιλόστοργος Κυριάκος- απόφοιτος του Χάρβαρντ- τα πήρε υπό τις φτερούγες του και αντί να τρέχουν να φτιάξουν ένα κόμμα από την αρχή θα τους δώσει και μερικά υπουργεία -να κόψουν δρόμο.
Μόνο που ο κόσμος που ήθελε πολύ μια έκφραση πολιτική αξιοπρεπή πέρα από την Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει μιλήσει ακόμα. Καμμιά φορά το τέλος- η καταστροφή- μοιάζει να έρχεται ως επιτυχία- σαν κι αυτή που εμφανίζουν οι δημοσκοπήσεις που λένε πως μπορείς να γίνεις “ηγέτης” ακόμα κι αν δεν έχεις να πεις τίποτα, αρκεί λίγη φωτογένεια και καλές δημόσιες σχέσεις.
Αμ, δε.