Του Μελέτη Ρεντούμη

Εκεί που όλοι είμαστε απορροφημένοι με την προεκλογική περίοδο, τις δημοσκοπήσεις και τα debates, δεν γίνεται πραγματική και ουσιαστική συζήτηση, για το πώς πρέπει να κυβερνηθεί η χώρα την επόμενη μέρα ασχολούμαστε μόνο με το ποιους θα κυβερνήσουν.

Είναι επιτακτική ανάγκη κατά την γνώμη μου, όποια κυβέρνηση ή συνεργασία κομμάτων προκύψει, ν’ ασχοληθεί με το μείζον θέμα της χώρας, που είναι για μένα, η δημόσια διοίκηση, η γραφειοκρατία, η διαφθορά και εν τέλει η φοροδιαφυγή. Ο μόνος τρόπος ν’ αντιμετωπιστούν παράλληλα αυτές οι τέσσερις έννοιες, είναι η ψηφιακή οικονομία και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση για όλες τις σχέσεις πολίτη-κράτους, χωρίς καμία διαμεσολάβηση.

Αν επιτευχθεί το παραπάνω, τότε η χώρα θα πετύχει ένα καίριο πλήγμα στο πελατειακό κράτος, θα χτυπήσει ταυτόχρονα την γραφειοκρατία και την διαφθορά και φυσικά μέσω των ηλεκτρονικών ελέγχων των συναλλαγών θα μειωθεί αισθητά η φοροδιαφυγή.

Η νομοτελειακή συνέπεια των παραπάνω, θα είναι η ανάπτυξη στην χώρα, με αύξηση του βιοτικού επιπέδου και της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Υπάρχει όμως προηγούμενο πλήρους ηλεκτρονικής διακυβέρνησης; Η απάντηση είναι καταφατική και μάλιστα το έχει ήδη κάνει πράξη η μικρή Εσθονία!

Η Εσθονία είναι χώρα της Βαλτικής με πληθυσμό 1.4 εκατ. κατοίκους και συνολική έκταση 45.000 τ. χλμ.. Είναι μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ απ’ το 2004 και υιοθέτησε μάλιστα το ευρώ το 2011. Να θυμίσω ότι άνηκε στην Σοβιετική Ένωση μέχρι και το 1991! Αυτό σημαίνει ότι μέσα σε 20 μόλις χρόνια από την εποχή του κομμουνισμού, πέρασε σε διασύνδεση των συστημάτων και e-government, όταν εμείς στην Ελλάδα το συζητάμε ήδη πάνω από 30 χρόνια όντας ισότιμο μέλος της ΕΕ.

Είναι εντυπωσιακό όσον αφορά την διείσδυση της τεχνολογίας, ότι η χρήση του διαδικτύου στη χώρα καλύπτει το 76% του πληθυσμού, όταν το 98% των κατοίκων είναι καθημερινοί χρήστες του internet, ενώ το 95% των φορολογικών δηλώσεων, φυσικών και νομικών προσώπων γίνεται ηλεκτρονικά.

Πιο συγκεκριμένα, η εσθονική κυβέρνηση έθεσε σ’ εφαρμογή ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα το e-residency, το οποίο πρακτικά αποτελεί ένα εικονικό σπίτι, μια ηλεκτρονική κατοικία που ισοδυναμεί με υπηκοότητα για όσους συμμετέχουν, ανεξάρτητα αν είναι κάτοικοι ή όχι Εσθονίας. Μπορούν να το χρησιμοποιήσουν όλοι ανεξαιρέτως, που έχουν ή θέλουν να έχουν οικονομική δραστηριότητα στην χώρα. Η συμμετοχή επιτυγχάνεται με την καταβολή ενός παράβολου 50 €, όπου ξένοι υπήκοοι, μπορούν να αποκτήσουν μια εικονική νομική οντότητα, που δίνει τη δυνατότητα στα φυσικά πρόσωπα να διαθέτουν εσθονικό φορολογικό μητρώο, άμεσο άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού, αλλά και να καταχωρηθεί η επιχείρησή τους στο μητρώο εταιριών της περιοχής με δικαίωμα μάλιστα ηλεκτρονικής υπογραφής εξ’ αποστάσεως.

Επίσης, ν’ αναφέρω ότι η σελίδα λειτουργεί σαν ένα ηλεκτρονικό ΚΕΠ, καθώς 4.000 υπηρεσίες της εσθονικής διοίκησης προσφέρονται online, καταργώντας τις επισκέψεις σε εσθονικές δημόσιες υπηρεσίες.

Μάλιστα η ιστοσελίδα e-estonia, περιέχει όλες τις πληροφορίες και για τους ξένους, ώστε να υπαχθούν στο καθεστώς της πλατφόρμας e-residency, ενώ έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής προορισμός για νέους επιχειρηματίες και ιδρυτές εταιριών start-up, καθώς συνδυάζει την άμεση αδειοδότηση (4 ώρες) την καταχώριση στα οικεία μητρώα, με την χαμηλή φορολογία (0% για το κέρδος και 20% μόνο για διανομή μερίσματος).

Τέλος, πέραν των ηλεκτρονικών υπηρεσιών , ο συνολικός τρόπος ταυτοποίησης του πολίτη γίνεται μέσω ενός Εθνικού Συστήματος Ταυτοτήτων (National ID Card System), το οποίο θεωρείται από τα πλέον ανεπτυγμένα σε όλο τον κόσμο. Η κάρτα αυτή δεν είναι απλά μια ταυτότητα, αλλά αποτελεί το κλειδί για όλες τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες που διατίθενται στους πολίτες.

Και για να μην έχετε κάποια απορία ως προς την χρησιμότητα της κάρτας, απλά συγκρατείστε που την χρησιμοποιούν: ταξιδιωτικό έγγραφο για την ΕE, εθνική ταυτότητα, κάρτα κοινωνικής ασφάλισης με όλες τις παροχές, κάρτα υγείας, καθώς και κάρτα προπληρωμένων διαδρομών για τα ΜΜΕ. Παρόλο που δεν είναι ακόμα υποχρεωτική, έχει πολύ μεγάλο βαθμό αποδοχής, και σύντομα θα είναι ο μόνος τρόπος ταυτοπροσωπίας και διακίνησης φυσικών προσώπων στη χώρα.

Είναι επόμενο με βάση τα παραπάνω, να έχει αναπτυχθεί υπέρμετρα το ηλεκτρονικό εμπόριο τόσο για αγορές καταναλωτών όσο και μεταξύ επιχειρήσεων B2B, καθώς το σταθερό, ασφαλές και ηλεκτρονικό περιβάλλον, δίχως γραφειοκρατία, αποτελεί ήδη τον παράδεισο των νέων επενδύσεων από χώρες εκτός ΕΕ.

Αντιλαμβάνεστε συνεπώς, πόσο μεγάλες ευκαιρίες χάνει ήδη η χώρα μας, με τα κονδύλια που έχει εκταμιεύσει και την τεχνογνωσία που διαθέτει ήδη, όλα αυτά τα χρόνια.

Θα πρότεινα λοιπόν, στους υποψήφιους αυτών των εκλογών, να δεσμευθούν σ’ ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο, ψηφιοποίησης της οικονομίας, μέσω του e-government, με τρόπο διακομματικό, με σταθερά στελέχη από την αγορά βάσει στόχων, που θ’ ασχοληθούν με το εν λόγω project για τα επόμενα 5 χρόνια.

Αντιθέτως, θα πρέπει να σταματήσουν τις κούφιες υποσχέσεις, καθώς και το τί έγινε στο παρελθόν επί δικών τους κυβερνήσεων, όταν τα προβλήματα είναι μπροστά μας και απαιτούν άμεσες και πρακτικές λύσεις.

Ας παραδειγματιστούμε λοιπόν από χώρες όπως η Εσθονία, στο θέμα της δημόσιας διοίκησης και διακυβέρνησης και ας κινητοποιήσουμε άμεσα μετεκλογικά τους απαραίτητους πόρους, ώστε να υλοποιήσουμε μια αντίστοιχη μεταρρύθμιση που θα μείνει παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

*Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας της Δυναμικής Ελλάδας.