Του Αντώνη Παπαγιαννίδη
Γιόρτασε, λοιπόν, τα Φώτα ο Πρωθυπουργός στην Γαύδο.
Την οποία Γαύδο η Τουρκία έχει επιχειρήσει, παρά το γεωγραφικό παράδοξο που διαπιστώνει όποιος κοιτάξει τον χάρτη, να υπαγάγει στην έννοια των «γκρίζων ζωνών». Αν μη τι άλλο, η οργανωμένη αυτή κίνηση Μητσοτάκη (όταν πολλαπλασιάζονται για παράδειγμα οι συνθήκες παρολίγον θερμού επεισοδίου) δείχνει ότι γίνεται πλέον αντιληπτό στην Ελλάδα του – αισίως – 2023 ότι ο ετεροκαθορισμός στην διαμόρφωση και άσκηση πολιτικής, και μάλιστα εξωτερικής πολιτικής στην περιοχή όπου μας έταξε ως χώρα και λαό η ιστορία, συνεπάγεται κινδύνους. Διαμορφώνει δυσάρεστες καταστάσεις.
Γιατί κάνουμε λόγο για ετεροκαθορισμό; Μα… επειδή υπάρχει! Μάλιστα επ’ εσχάτων ανθεί. Δείτε την υπόθεση των χωρικών υδάτων/της επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης από τα 6 στα 12 μίλια στην περιοχή ΝοτιοΔυτικά και Νότια της Κρήτης; Δρομολογείται η συζήτηση δια διαρροών(η πάγια Ελληνική τακτική, διαδοχικών Κυβερνήσεων) και μάλιστα με αναφορά στο αμέσως επόμενο – προεκλογικό – 3μηνο. Αυτό, μετά και την στερεότυπη δήλωση ότι η επέκταση πέραν των 6 μιλίων αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα που η Ελλάδα «θα ασκήσει όταν και όποτε κριθεί ότι εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα» (πληθωρική η αναφορά όταν είχε γίνει η επέκταση σε 12 μίλια στο Ιόνιο, οπότε είχε κριθεί χρήσιμο να εξηγηθεί ότι «υπερβαίνει τα 13.000 τετρ. Χιλιόμετρα η επέκταση του εθνικού μας χώρου»…).
Έρχεται όμως η Τουρκική πλευρά και με διαδοχικές τοποθετήσεις Ακάρ, Τσαβούσογλου και με πανστρατιά στην (χειραγωγημένη) δημόσια σφαίρα ενσωματώνει την Κρήτη (γενικώς, χωρίς διαφοροποίηση Βορρά, Ανατολής, Νότου: ξαναδείτε τον χάρτη) στο casus belli όπως αυτό είχε κηρυχθεί από την Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση για το Αιγαίο (τον Ιούνιο του 1995, μήνες πριν τα Ιμια δηλαδή). Η συνέχεια: «μαζεύονται οι Ελληνικοί σχεδιασμοί για την αιγιαλίτιδα νοτίως της Κρήτης. μάλιστα, ανασύρεται το επιχείρημα ότι τότε θα έχει μπει στις ράγες η τελική προεκλογική εκστρατεία (λες και αυτό δεν ήταν ήδη γνωστό). Ποια εντύπωση μένει πίσω;
Ποια εντύπωση, μάλιστα, μετά την εξόχως χλιαρή αντίδραση π.χ. του Στεητ Ντηπάρτμεντ στην τελευταία αυτή ανταλλαγή τοποθετήσεων Άγκυρας-Αθηνών;
Επειδή όμως αναφερθήκαμε σε εκλογές και σε προεκλογικούς χειρισμούς, δείτε και την άλλη – θα λέγαμε χειρότερη στην λειτουργία της – περίπτωση ετεροκαθορισμού. Ζήσαμε τις τελευταίες ημέρες το συνεχώς επανερχόμενο γαϊτανάκι όχι απλώς των προβλέψεων, προβολών και πονταρισμάτων – μηντιακών, πολιτικών, υπουργικών, αλλά και ευθέως Πρωθυπουργικών – σχετικά με την ημερομηνία των εκλογών . (Της πρώτης κάλπης: κρατήστε το, αυτό). Και διαχέεται η πληροφόρηση, εν είδει επεξήγησης, ότι επιδεξίως καλιμπράρεται η Ελληνική ημερομηνία προκειμένου να ευθυγραμμισθεί με την αντίστοιχη Τουρκική. Μάλιστα συνοδεύεται όλο αυτό με την λογικοφανή επισήμανση ότι δεν θάπρεπε τυχόν ΕλληνοΤουρκική κρίση να τύχει χειρισμού από υπηρεσιακή Κυβέρνηση, ανάμεσα στις δικές μας δυο-και-βλέπουμε εκλογές, με διερευνητικές εντολές εν ροή κλπ.
Ύστερα όμως, έρχεται για δικούς του λόγους ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και μισο-ανακοινώνει αλλαγή στις προθέσεις το υ, που αρχικά ήταν για Ιούνιο. Οπότε, τι βλέπουμε εδώ; Ξαναρχίζει το καλιμπράρισμα των δικών μας προθέσεων – πάλιν με πηγή Μαξίμου – και προτάσσονται άλλες δικαιολογίες (περί ιερότητας της Κυριακής των Βαϊων, περί συμπαραδηλώσεων της Κυριακής του Θωμά, με επεξηγήσεις περί διαδικασιών των Πανελλαδικών εξετάσεων κοκ). Και πάλι: τι εντύπωση μένει πίσω απ’ αυτό το γαϊτανάκι πίσω από την Τουρκική διαχείριση του προεκλογικού χρόνου;
Α, ναι, και μην ξεχνούμε ότι τυχόν περίεργες μετεκλογικές εξελίξεις σε μια Τουρκία όπου – ατυχώς, ατυχέστατα, αλλά πασίδηλα – τα κόμματα της νυν Αντιπολίτευσης υπερθεματίζουν λεκτικά σε αναθεωρητισμό στο Αιγαίο (π.χ. κοροϊδεύοντας τον Προέδρο Ερντογάν γιατί μιλάει για αφοπλισμό των νησιών που «κατέχει» η Ελλάδα και δεν δρα αναλόγως) υπόσχονται/απειλούν δύσκολες επιλογές για την αντίστοιχα μετεκλογική Ελληνική Κυβέρνηση. Μετά τις δεύτερες-και-βλέπουμε κάλπες που μας υπόσχονται οι υπεύθυνοι της πολιτικής στρατηγικής (Μαξίμου, αλλ’ όχι μόνον).
Σταματούμε εδώ τα περί ετεροκαθορισμού γιατί είναι πιο ξεκάθαρη η εικόνα. Γιατί π.χ. στο άλλο/μεγάλο μέτωπο των θέσεων στο Ουκρανικό όπου ακούσαμε επισήμως – όχι στο πληκτρολόγιο του Facebook ή στα τηλεπαράθυρα – την διατύπωση «βρισκόμαστε σε πόλεμο με την Ρωσία», και τούτο την στιγμή που σημαντικοί Ευρωπαίοι εταίροι όπως η Γαλλία ή η Γερμανία αποφεύγουν κάθε παρόμοια διατύπωση, αφήνοντάς την σε Άγγλους/Πολωνούς/Βαλτικές χώρες, ας πούμε ότι είναι για την Ελληνική δημόσια σφαίρα μέτωπο πιο μακρυνό και συμβολικό. Οπότε… μια μεγαλοστομία δεν βλάπτει!
Ενώ και η άλλη τάση, αυτή στα Ευρωπαϊκά, να συμπαρατασσόμαστε με ό,τι καινούργια πρόταση διαφανεί πως προωθεί την Ευρωπαϊστική διαχείριση – δημιουργία Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας; άρση της ομοφωνίας στην υφιστάμενη ΕΕ «27»; ενεργειακοί σχεδιασμοί ; – ενώ μπορεί μεν μετ’ ου πολύ να συγκρούεται με δυσάρεστες διαπιστώσεις – στην Πολιτική Κοινότητα η Άγκυρα διεκδικεί πολιτικό χώρο που δεν εξασφάλισε στην Ευρωπαϊκή προοπτική της. στις ψηφοφορίες σε φάσεις κρίσης, όπως στο ενεργειακό, «ανακαλύπτεται» πάλιν η χρησιμότητα της ομοφωνίας κοκ – ας πούμε ότι είναι περισσότερο ενδοοικογενειακή υπόθεση.
Πάντως, συνολικά, ο ετεροκαθορισμός συνεπάγεται κινδύνους, όσο κι αν στην συνηθισμένη στην ευκολία δημόσια σφαίρα της Ελλάδας του 2023 αποτελεί εξαρτημένο αντανακλαστικό του πολιτικού προσωπικού.
*Ο Αντώνης Παπαγιαννίδης είναι δικηγόρος με ειδίκευση στα Ευρωπαϊκά θέματα και τα θέματα Τύπου, έχει δουλέψει από παλιά ως δημοσιογράφος. Σήμερα είναι Γενικός Διευθυντής του Ομίλου economia.
ΑΠΟ ΤΟ TVXS