Ούτε ο Σαμαράς είναι “αστός”, ούτε ο Ζορό είναι Αριστερός

Του Νίκου Λακόπουλου

Το 1989 η πολιτική φαυλότητα οδήγησε σε μια ηθική αντίδραση που επέτρεψε την συνεργασία της παραδοσιακής Αριστεράς με την Δεξιά με στόχο την «κάθαρση». Ο στόχος δεν ήταν βέβαια τα σκάνδαλα. Ήταν ο τεμαχισμός του ΠΑΣΟΚ και η διανομή των ιματίων του. Το αποτέλεσμα ήταν το αντίθετο. Η Αριστερά έγινε τρία κομμάτια- και βάλε- και ο Ανδρέας Παπανδρέου επανήλθε δικαιωμένος -τουλάχιστο στα μάτια του μισού εκλογικού πληθυσμού. «Ήταν λάθος» θα πουν και οι δυο ηγέτες της Αριστεράς, μετά.

Τελικά η διανομή των ιματίων έγινε, όχι γιατί το ΠΑΣΟΚ διεφθάρη- που συνέβη με κάποια κοινωνική συνενοχή, αλλά γιατί δεν μπορούσε να διαφθείρεται άλλο, δηλαδή να ικανοποιεί την απληστία των ψηφοφόρων του- που το εγκατέλειψαν όταν είχε γίνει ήδη μια καθεστωτική, αλλά άχρηστη, δύναμη. Προφανώς ούτε οι Αγανακτισμένοι ήταν κομμουνιστές- αλλά μάλλον δανειολήπτες και επίδοξοι συμβασιούχοι- ούτε ο κόσμος στράφηκε τάχα στην Αριστερά. Το αντίθετο έχει συμβεί.

Δεν θα μάθουμε ποτέ τι ακριβώς έγινε με το περίφημο «Σκάνδαλο Κοσκωτά», αλλά μακροπρόθεσμα το βρωμερό κλίμα της εποχής- πλην της αποχής από την πολιτική- εξέθρεψε με το πέρασμα του χρόνου τιμητές του πολιτικού συστήματος- που δέκα χρόνια μετά θα πάρουν και την πολιτική μορφή ναζιστικών μορφωμάτων- που έχουν «καθαρά χέρια». Ουδέποτε η μετατροπή της πολιτικής σε ηθική δεν βοήθησε την ηθική της κοινωνίας. Αντίθετα.

Από το Βρώμικο 89 στο 2018

Από την Αρχαία Ελλάδα ως τον αιώνα τον άπαντα δεν θα πάψουμε να έχουμε σκάνδαλα κι αν δεν έχουμε κάποιοι να τα κατασκευάζουν σε βάρος των άλλων. Mε βάσιμη την υποψία πως όσοι διαμαρτύρονται που κάποιοι τα πήραν, πιθανόν να ήθελαν να τα πάρουν οι ίδιοι. Το πρόβλημα δεν είναι λοιπόν τα σκάνδαλα, όσο το πώς αντιμετωπίζει μια κοινωνία τα σκάνδαλα. Και σε ποιο βαθμό η πολιτική ζωή τα αξιοποιεί για να πλήξει ηγέτες, συγγενείς και φίλους σε παιχνίδι σκανδαλοθηρίας, νοσηρό κι αρρωστημένο.

Το 1989 δεν ήταν το θέμα το «σκάνδαλο Κοσκωτά» -όσο ήταν το ποιος θα εξουσιάζει την ενημέρωση. Ο Κοσκωτάς αξιοποιήθηκε με ψευδομάρτυρες- όπως αποδείχτηκε- για να πληγεί ο Ανδρέας Παπανδρέου ο οποίος- να μην ξεχάσουμε- εκτός από το ότι ήταν πίσω από το σκάνδαλο και κατέβαινε με πυτζάμες να πάρει λεφτά από τα πάμπερς- τόσα πολλά που δεν …χωρούσαν- ήταν μοιχός, τρομοκράτης, αλκοολικός, φαύλος, διεφθαρμένος -με εξώγαμο- και μελλοθάνατος -ως ασθενής.

Αυτό που δεν έμαθε ο ΣΥΡΙΖΑ από το Βρώμικο ΄89, ίσως το κατάλαβαν οι Φλωράκης και Κύρκος, αλλά ήταν αργά. Αν και ο Ανδρέας είχε “τελειώσει” πολιτικά -ακόμα και βιολογικά- η επίθεση όλων των συνασπισμένων κομμάτων δεξιάς κι αριστεράς εναντίον του τον οδήγησε σε ένα 40% -μπετόν αρμέ- κι ύστερα πάλι στην κυβέρνηση.

Η επόμενη γενιά- του Αλέξη Τσίπρα- θα μεγαλώσει μέσα στην αντίληψη πως «όλοι τα παίρνουν»- ακόμα και οι μαθητές στις …εκδρομές, όπως ίδιος έχει πει. Ωστόσο, από την εποχή του Βενιζέλου και του Πλαστήρα ως τον Καραμανλή και τον Παπανδρέου οι Έλληνες πολιτικοί -κατά κανόνα- ήταν λιγότερο διεφθαρμένοι από ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων- πελατών που αν δεν πουλούσαν όλοι την ψήφο τους, λάδωναν την πολεοδομία και την Εφορία- σε μεγάλη κλίμακα- ή δεν έκοβαν αποδείξεις.

Το νοσηρό κλίμα της ηθικολογίας παράγει περισσότερη διαφθορά. Κανένας δεν ασχολήθηκε με το ότι όταν ο Μητσοτάκης- πατέρας- κατηγορούσε τον Ανδρέα για υποκλοπές τις έκανε ο ίδιος με τον Αρχικοριό- που είχε και για θέματα αρχαιοκαπηλείας. Κι όταν το ΠΑΣΟΚ παρέδωσε τον Άκη Τσοχατζόπουλο στην δικαιοσύνη δεν πέτυχε την αυτοκάθαρση, τον εξαγνισμό του. Αντίθετα είδε το ποσοστό του να εξατμίζεται, πρωτοκλασάτα στελέχη του να εξαφανίζονται από το πολιτικό προσκήνιο και την ιδιότητα του ΠΑΣΟΚ ουσιαστικά να ενοχοποιείται με τον ίδιο τρόπο που η Δεξιά γνώρισε την ενοχοποίησή της για τα πολιτικά εγκλήματα του παρακράτους -και του μετεμφυλιακού κράτους της.

Κανένας δεν πρόσεξε πως ο Κων/νος Καραμανλής συγκρούστηκε με την Ακροδεξιά και το Παλάτι- πλην του ότι αποχώρησε από το ΝΑΤΟ, έκανε εθνικοποιήσεις, νομιμοποίησε το Κομμουνιστικό Κόμμα και …έφερε το ΠΑΣΟΚ. Η ηθικοποίηση της πολιτικής συσκοτίζει την πολιτική δράση, τις ιδέες και την πολιτική. Στα μάτια του «αντιδεξιού» της εποχής ο Καραμανλής είναι ο πατριάρχης της Δεξιάς, ίσως ο δολοφόνος του Λαμπράκη- ως ηθικός αυτουργός- όπως κατηγορήθηκε και από το άμωμο «Κέντρο» και την ΕΔΑ. Στα μάτια του δεξιού, αλλά και του πουριτανού αριστερού, ο Αντρέας Παπανδρέου ένας φαύλος- με πολλές γυναίκες- που έκανε το έγκλημα να πηγαίνει στα μπουζούκια και να χορεύει -άκου!- ζεϊμπέκικο- με αποτέλεσμα να καταστρέψει -και- την…ελληνική γλώσσα.

Σκάνδαλα, πολιτική και ηθικολογία

Τα κόμματα με άξονα τον ηγέτη -και την εκάστοτε ιδεολογία Του- είναι απο-ιδεολογικοποιημένα μπουλούκια, συρφετοί με βασικό αίτημα μια θέση στο δημόσιο και την νομή της εξουσίας.  Η Αριστερά -θυματοποιημένη- αγιοποιείται και η Δεξιά δεν κρίνεται για τις απόψεις της. Το να είσαι δεξιός- ή Πασόκος- είναι το έγκλημα. Είναι και οι δυο διεφθαρμένοι- απέναντι σε μια άσπιλη Αριστερά και πιο άσπιλη Ακροδεξιά- που έρχονται ως Άγγελοι- Εκδικητές με ή χωρίς ρομφαία.

Ο ΣΥΡΙΖΑ -όσο και η «Χρυσή Αυγή»- αναδείχτηκαν από το Κίνημα των Αγανακτισμένων- όχι μόνο να αλλάξουν -ανάλογα με τα ποσοστά τους- το πολιτικό σύστημα, αλλά και να τιμωρήσουν τους Καναλάρχες, του Ολιγάρχες, τους Διεφθαρμένους. Πίσω από τα λόγια, «τιμωρών»- και ηθικολόγων υπάρχει η εξαφάνιση του Άλλου- είτε πρόκειται για την επάρατη Δεξιά,  είτε το ΠΑΣΟΚ-, αλλά πώς θα ποινικοποιήσουμε το να είναι κάποιος δεξιός, σοσιαλιστής ή σοσιαλδημοκράτης;

Αυτό που δεν έμαθε ποτέ η νέα γενιά των γιαπηδο-αριστερών- που η Ιστορία τους χρωστούσε την εξουσία λόγω των αγώνων των προγόνων τους- ήταν πόσο έχασε η Αριστερά από το ρήγμα με την Σοσιαλδημοκρατία -που στην Γερμανία έφερε- με ένα …μνημόνιο- τον Χίτλερ στην εξουσία. Στην Ελλάδα ο Μεταξάς ήρθε μετά από ένα σκάνδαλο των Βενιζελικών και μια χρεοκοπία. Κι η επόμενη χούντα επειδή η Αριστερά και το Κέντρο δεν κατάλαβαν πώς έπρεπε να στηρίξουν τον ….Καραμανλή -στη σύγκρουση με το Παλάτι και το Παρακράτος.

Η θυματοποίηση -και αγιοποίηση- της Αριστεράς με τον ηρωισμό της αποκρύπτει τα λάθη της. H επόμενη γενιά τρομοκρατών- αντίθετα με παλιότερες που έκαναν λαϊκά δικαστήρια- όπου υπήρχε κατηγορία και το ενδεχόμενο της αθώωσης- δεν χρειάζεται να δικαιολογήσει την πρακτική της με προκηρύξεις. Είναι αυτόκλητοι και αυτοδικαιωμένοι τιμωροί, νάρκισσοι και εισαγγελείς στο χώρο του δικού της -βίαιου- κράτους . Καμιά φορά- με ανορθόγραφα κείμενα- κατηγορούν κάποιον όχι γιατί είναι δεξιός ή Πασόκος, ακόμα και Αριστερός -της συστημικής Αριστεράς. Γιατί είναι μικροαστός ή εργαζόμενος που, ειδικά αν είναι αστυνομικός, πρέπει -αυτοδίκαια- να πεθάνει.

Στο μεταξύ η “αριστερή” τρομοκρατία με την “δεξιά”, την φασιστική μοιάζουν πια δυο σταγόνες με κοινό εχθρό το αστικό καθεστώς- το “σύστημα”. Λίγοι θα παρατηρήσουν πως ο Μουσολίνι και ο Χίτλερ προέρχονται από κόμματα “εργατικά”. Η κρίση της πολιτικής αρχίζει ως μία κοινωνική παθογένεια όταν οι ιδέες συσκοτίζονται και η ηθική με συναισθηματικό τρόπο αναλαμβάνει να υποκαταστήσει -με μίσος- την ιδεολογία.

Οι ιδέες αποτελούν πλέον ένα κατηγορητήριο κι η πολιτική ένα δικαστήριο- που έχει βγάλει την απόφαση και εκκρεμεί το όνομα του κατηγορουμένου. Συνήθως με ιδιότητα που δεν αφορά το ίδιο το πρόσωπό του, αλλά την τάξη, την πολιτική παράταξη, την φυλή, το έθνος ή την θρησκεία του. Ο πολιτικός λόγος γίνεται άλογος και παραληρηματικός με συγκεχυμένα πολιτικά προτάγματα, όπως αυτά του γραμματέα του ΣΥΡΙΖΑ με το μανιφέστο του προ καιρού. «Αφού ο παππούς μου ήταν στο ΕΑΜ και ο αδελφός μου στο Πολυτεχνείο ή το Χημείο, δικαιούται η οικογένειά μου να διοριστεί στο δημόσιο».

Το σύστημα καταρρέει» γράφει η «Αυγή». Θα χτυπήσουμε τους νταβατζήδες, αν περιορίσουμε τα κανάλια σε τέσσερα. Δηλαδή θα αναγκάσουμε όσους έβλεπαν τα κανάλια της διαπλοκής να βλέπουν άλλα κανάλια- μιας χειρότερης διαπλοκής. Ο ΣΥΡΙΖΑ πιάνεται στα δίχτυα που έστησε μόνος του. Αν ήταν πράγματι ένα αριστερό κόμμα δεν θα συνεργαζόταν με ένα δεξιό κόμμα, ούτε θάκανε τον αντιμνημονιακό αγώνα -με τόσο ψέμα, λαϊκισμό κι αφέλεια- με στόχο μόνο και μόνο την εξουσία. Γιατί ούτε η πραγματική Αριστερά έχει ως αυτοσκοπό την εξουσία, ούτε μπορείς να καταγγέλλεις την διαφθορά και να είσαι στην εξουσία -που από μόνη της διαφθείρει.

Στο μεταξύ, μέσα από το νοσηρό κλίμα που διαμορφώνεται όπως στο 1989 η πολιτική ζωή, όπως και τα μέσα ενημέρωσης, θα περνάνε στα χέρια του υποκόσμου. Μια νέα γενιά αλκοολικών- πρώην «ελπιδοφόρων» – μπαίνει στην πόλη που βυθίζεται στη βρομιά και την δυσωδία. Μια ακόμα «χαμένη Άνοιξη», μια ακόμα χαμένη ευκαιρία.

Η Αριστερά και ο Ζορό

Η Αριστερά που εμφανίζεται ως τιμωρός, εκδικητής ή που ορίζεται ως “αντιδεξιά” δεν υπακούει στο αρχαϊκό πρότυπο του αριστερού. ‘Οταν η Αριστερά ήταν πρωταρχικά ηγεμονική ιδεολογική δύναμη. Ο Αριστερός αυτός- πολύ συχνά υπερήρωας με μια ηθική και ιδεολογική ανωτερότητα- δεν εμπλεκόταν στα στιγμιότυπα της αντιδεξιάς- “αντικαπιταλιστικής”- υστερίας. Αντίθετα υπερέβαινε αυτές τις αντιθέσεις με στόχο μια άλλη κοινωνία- με άλλη ιδεολογία και ηθική- ίσως και μια λάμψη στα μάτια.

Η εργατική τάξη, έπρεπε να εξυψωθεί- κατά το μαρξικό πεπρωμένο- σε ηγέτιδα τάξη του έθνους. Το Κόμμα της δεν ήρθε να τιμωρήσει, την Δεξιά ή το καθεστώς, αλλά να υπερβεί την ιστορία φτιάχνοντας μια άλλη κοινωνία. Αλλά το Κόμμα αυτό τέλειωσε όταν τα κανόνια του Κόκκινου Στρατού στράφηκαν εναντίον ναυτών  και εργατών- πράγμα που δεν έμαθε ακόμα αυτή η Αριστερά που τρέφεται με ρώσικες μεταφράσεις και ιστορικά κάδρα στο γραφείο της.

Ο Ζορρό δεν ήταν Αριστερός. Κι η “αριστερή” τιμωρητική τρομοκρατία -με τα λαϊκά δικαστήρια- αποκαλύφθηκε από καιρό πως υπαγορευόταν από άλλα μη πολιτικά κίνητρα αφού πίσω από τους φόνους- σε μια εποχή που η αστική δημοκρατία κατήργησε τη θανατική ποινή- πέρα από το πάθος του φόνου έκρυβε τελικά έναν εκπρόσωπο του Τιμωρού Θεού- βγαλμένο μέσα από την Παλαιά Διαθήκη κι όχι από το Κομμουνιστικό Μανιφέστο: ο ίδιος ο Μαρξ δεν σκότωσε ποτέ κανέναν!

Κατά συνέπεια η ιδεολογική κρίση της Αριστεράς είναι που την μετατρέπει σε μισαλλόδοξη “αντιδεξιά” δύναμη με αισθήματα όχλου, αντί να εκφράζει έναν πολιτικό πολιτισμό ηθικής ανωτερότητας. Σήμερα ξέρουμε πως το καθεστώς που θα δημιουργούσε ο Πολάκης- αφού ξεπάστρευε τους εχθρούς με ένστικα βίαια και ποταπά- θα ήταν εφιαλτικό. Ξέρουμε πως τον περίφημο  Μπεζεντάκο- που θα καταργούσε τα …κάστρα των αστών- τον εκτέλεσε το Κόμμα ως …μπουχαρινικό.

Αντίθετα η Αριστερά- αν υπάρχει- οφείλει αντί να επιτρέψει στους Σαμαρο-Βενιζέλους να εκπροσωπούν την αστική δημοκρατία- ως θεσμοί οι …ίδιοι, με ένα λόγο μάλλον φεουδαλικής αντίληψης- να τους αφαιρέσει κάθε τέτοιο δικαίωμα. Γιατί η Αριστερά, εξ ορισμού, είναι που εκπροσωπεί την δημο-κρατία, αλλιώς δεν υπάρχει.

Αν θέλουμε να βρούμε έναν εκπρόσωπο του αστικού καθεστώτος στην Ελλάδα -που το εκπροσώπησε πριν το δημιουργήσει- είναι ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Οι Σαμαροβενιζέλοι  ήρθαν αυτόκλητοι εκπρόσωποί του -έναντι μάλλον του ….Κομμουνισμού!- με μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους, αλλά σε λίγα χρόνια δεν θα τους θυμάται κανένας.

Το καθεστώς μπορεί να ζήσει ή να πεθάνει και χωρίς αυτούς. Δεν είναι οι καταθέσεις των “κουκουλοφόρων” μαρτύρων εναντίον τους το “τέλος της αστικής δημοκρατίας”. Κυρίως γιατί όλα αυτά δείχνουν πως στην Ελλάδα η “αστική δημοκρατία” αργεί ακόμα.