Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου
Η δεκαετία του ‘20 έφερε τον «ντα-ντα» και το τσάρλεστον, αλλά και τον Στάλιν και τον Χίτλερ. Ο Σίγκμουντ Φρόιντ το «υποσυνείδητο». Η μόδα στο Παρίσι καλλίγραμμα πόδια με δαντελιένιες-βιολετί!- κάλτσες. Τα νέα στενά και σχιστά ρούχα δυσκολεύουν τις γυναίκες να καθίσουν και να περπατήσουν, αλλά επιτρέπουν να φαίνονται οι γραμμές τους. Ο Αντρέ Μπρετόν γράφει ένα ποίημα για «πολύ νέα κορίτσια που οδηγούν θηρία αλυσοδεμένα”. Η ταινία επιστημονικής φαντασίας του Ζορζ Μελιέ, ‘Ταξίδι στη Σελήνη” εισάγει τους θεατές στον κόσμο του απείρου.
Ο Βενιζέλος με τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923, χάνει την Σμύρνη, την Ίμβρο και την Τένεδο. Η νέα μεγαλύτερη Ελλάδα, όμως, έχει αυξήσει την παραγωγή της κατά 80% μέσα σε δέκα χρόνια. Νέες τάξεις γεννιούνται μαζί με το “φοιτηταριάτο» και το προλεταριάτο που πρωταγωνιστεύν σε διαδηλώσεις με νεκρούς. Οι αγρότες είναι συντηρητικοί, οι εργάτες δεξιοί και οι φοιτητές ενδυνάμει μικροαστοί, που θα ξεχάσουν την Επανάσταση μόλις πάρουν το πτυχίο. Για την Επανάσταση μένει να την κάνει μόνον η αστική τάξη. Ή ο στρατός. Στα πενήντα χρόνια βασιλείας του Γεωργίου του Α, ο στρατός δεν είχε ανάμειξη με την πολιτική. Η Επανάσταση στο Γουδί, -ένα συλλαλητήριο στο Πεδίο του Άρεως με πενήντα χιλιάδες από τους διακόσιες χιλιάδες Αθηναίους- ζητά καλύτερη φορολογία, να μπει τέρμα στα ρουσφέτια, προστασία από την τοκογλυφία και δημόσιο τομέα με αξιοκρατία. Ο Πρόεδρος των Συντεχνιών Παπαφώτης θα πει στην ομιλία του ότι «ο στρατός είναι οστούν εκ των οστέων μας, σάρξ εκ τη σαρκός μας». Ο στρατός δεν θα γυρίσει ξανά στους στρατώνες, μέχρι το 1974 που θα τελειώσει η χούντα των συνταγματαρχών. Ούτε καν –πια- των στρατηγών!
Στις 25 Ιουνίου 1925, ο στρατηγός Πάγκαλος, που πρωταγωνίστησε στην Επανάσταση στο Γουδί, με τα τεθωρακισμένα “Δημοκρατικά Τάγματα», που εκείνος δημιούργησε, , ξεκίνησε από το Ρουφ , συναντήθηκε με τον αντισυνταγματάρχη Ντερτιλή, που δραπέτευσε από την φυλακή και τηλεφώνησε σε δυο-τρεις ναυάρχους να καταλάβουν τον στόλο. Ταυτόχρονα επικοινώνησε με την κυβέρνηση για να της ανακοινώσει, χαλαρά, ότι είναι έκπτωτη. Ο πρωθυπουργός Μιχαλακόπουλος δεν είχε αντίρρηση. Απαγόρευσε μάλιστα, τα μέτρα κατά των κινηματιών. Ο Γεώργιος Παπανδρέου συνελήφθη, ενώ πήγαινε να παραδοθεί. Ο Πάγκαλος πήρε ψήφο εμπιστοσύνης σε ένα μισοάδειο κοινοβούλιο που θα ψηφίσει υπέρ της κατάργησης του.
Ο «εκλεγμένος» δικτάτορας έψαχνε ακόμα για υπουργούς, όταν ο “Μαύρος Καβαλάρης” από την Καρδίτσα, όπου βρισκόταν υπό αστυνομική επιτήρηση, φτάνει κρυφά σε ένα σπίτι στο Κολωνάκι. Εκεί τον περικύκλωσε ο πρώην βενιζελικός Ζέρβας και τον ανάγκασε να παραδοθεί. Ο Πλαστήρας ζήτησε να παραδοθεί σε στρατηγό. Ήρθε ένας στρατηγός και ο “Τιμωρός της Δημοκρατίας” οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος στο πολεμικό πλοίο “Λέων” για να εξορισθεί στην Ιταλία. Οι αστυνομικοί σταματούν τις γυναίκες στο δρόμο και μετράνε αν απέχουν οι φούστες τους τριάντα πόντους από το έδαφος.
Ο Κονδύλης που είχε καταστείλει ταυτόχρονα δυο κινήματα φιλοβασιλικών πριν λίγο, κυκλώνει με στρατιώτες το σπίτι του Ζέρβα. Ο μετέπειτα αρχηγός του ΕΔΕΣ σπάει τον κλοιό και διαφεύγει με ένα άλογο κι ένα τεθωρακισμένο. Ο “Κεραυνός” τον καταδιώκει στην Πλατεία Ρηγίλης. Οι νεκροί είναι δεκάδες. Ύστερα από αυτήν την τρελλή καταδίωξη ο “Κεραυνός” αναλαμβάνει -δικαιωματικά!- την Προεδρία της Δημοκρατίας, παραδίδει την εξουσία και πάει για εκλογές χωρίς να συμμετέχει ο ίδιος.
Ο πρώην «ήρωας» της Ευρώπης επιστρέφει να θωρακίσει τα σύνορα της χώρας με το σύμφωνο φιλίας με τον Κεμάλ Ατατούρκ. Το Κομμουνιστικό Κόμμα είναι νόμιμο. Ο Βενιζέλος θα θωρακίσει και το καθεστώς με τον «Νόμο για την προστασία του πολιτεύματος», που στέλνει τους κομμουνιστές σε φυλακές και εξορίες. Ύστερα, εν μέσω προεκλογικής περιόδου, κηρύσσει πτώχευση και παραιτείται. Ο Παπαναστασίου αναγγέλει μέτρα υπέρ των αγροτών, αλλά θα μείνει στην κυβέρνηση, αυτή τη φορά, μόνο εννέα μέρες. Στις 5 Μαρτίου 1933 μια νυχτερινή αντιβενιζελική διαδήλωση ξεσπά με συνθήματα: “Κάτω οι Κλέφτες!” “Χριστός Ανέστη!”.
Οι δυο συνασπισμοί βενιζελικών και αντιβενιζελικών ισοβαθμούν στις εκλογές αλλά χάρη στο εκλογικό σύστημα η “Ηνωμένη Αντιπολίτευση” των Τσαλδάρη, Κονδύλη, Μεταξά πήρε 26 έδρες επιπλέον. Ο “Μαύρος Καβαλάρης” ξαναχτυπά με νέο κίνημα, καταδιώκεται και διαφεύγει στο εξωτερικό. Στις 6 Ιουνίου 1933, ο Βενιζέλος ανεβαίνει την Κηφισίας, με τη Πακάρ του μέσα σε ένα μεγαλειώδες σεληνόφως, όταν ένα αυτοκίνητο βγαίνει μπροστά στο αυτοκίνητο του και το γαζώνει με σφαίρες στην περιοχή του Παραδείσου. Εκείνος, ψύχραιμα, τραβάει τη γυναίκα στο δάπεδο του αμαξιού και λέει στον οδηγό να μη σταματήσει, αλλά να αναπτύξει ταχύτητα.
-Προχώρα Γιάννη, θέλουν να μας σκοτώσουν!
Οι επίδοξοι δολοφόνοι καταδιώκουν ως το Γηροκομείο το αυτοκίνητο πυροβολώντας. Η Έλενα Βενιζέλου έχει δυο τραύματα κάτω από την ματωμένη γούνα της, αλλά θα επιζήσει. Ένας οδηγός θα πεθάνει. Ανάμεσα στους οργανωτές της –δεύτερης- απόπειρας δολοφονίας του Βενιζέλου ήταν ο διοικητής Ασφαλείας και ο Λήσταρχος Καραθανάσης που πήρε δυο εκατομμύρια δραχμές από τον μετέπειτα δοσίλογο πρωθυπουργό Ιωάννη Ράλλη να το κάνει. Στη δίκη του ο Λήσταρχος τοποθετεί βόμβες στα σπίτια των ενόρκων. Η δίκη αναβάλλεται.
Το Φαρ Ουέστ ωχριά μπροστά στην Ελληνική Δημοκρατία. Όχι, όμως και το Μπρούκλιν, όπου ένα παιδί που παράτησε το σχολείο εκμεταλλεύεται την ποτοαπαγόρευση, και πλουτίζει με την συμμορία του, “καθαρίζοντας” τις αντίπαλες. Ο Αλφόνσο Αλ Καπόνε. Στο Τέξας, οι ερωτευμένοι ληστές “Μπόνι και Κλάιντ” έκαναν το μοιραίο λάθος να σκοτώσουν δύο αστυνομικούς. Όταν έπεσαν σε μπλόκο το αυτοκίνητο τους γαζώθηκε με περισσότερες από πενήντα σφαίρες. Δίπλα στα δύο πτώματα βρέθηκαν μια καραμπίνα με κομμένη κάνη, ένα ρεβόλβερ, ένα μισοφαγωμένο σάντουιτς και στο πίσω κάθισμα – γαζωμένο κι αυτό- ένα σαξόφωνο.
Ο Κωνσταντίνος Καβάφης, “ιδιότυπος”,”ποιητής της παρακμής”σε ένα ποίημα του, πριν πεθάνει, θα προτάξει μια αραβική παροιμία:
«Aζά καν ελκαλάμ μιν φάντα, ασσουκούτ μιν ζαχάμπ».
«Είναι χρυσός η σιωπή και άργυρος ο λόγος.»
Τον Απρίλιο, στο αναμενόμενο νέο κίνημα οι βενιζελικοί μπερδεύονται κι αντί για πραξικόπημα καταλήγουν να κάνουν βόλτα στο Αιγαίο. Ο Βενιζέλος περιμένει στην Κρήτη το πλοίο για μια νέα πορεία στον λαό, παθαίνει εγκεφαλικό και φεύγει μέσω Ρόδου για το εξωτερικό. Ο Κονδύλης φέρνει με τα ίδια όπλα που τον έδιωξε, ξανά τον Βασιλιά με ένα «δημοψήφισμα» στο οποίο οι ψήφοι ξεπέρασαν τον 
αριθμό των ψηφοφόρων κι έφτασαν το 101%. Προς δυσάρεστη έκπληξη του «Κεραυνού» ο Γεώργιος, ο Β, τον αποπέμπει με έναν τιμητικό Μεγαλόσταυρο, και δίνει αμνηστεία. Η χώρα πάει για εκλογές με απλή αναλογική, στις οποίες το “Παλλαϊκό Μέτωπο” με επικεφαλής τον Νίκο Πλουμπίδη, με 5,76% θα γίνει ρυθμιστής της πολιτικής ζωής.
Το ΚΚΕ θα κάνει με το Κόμμα Φιλελευθέρων το “Σύμφωνο Σκλάβαινα- Σοφούλη” και θα δώσει ψήφο ανοχής. Το αντάλλαγμα ήταν να καταργηθεί το «ιδιώνυμο» με το οποίο διώκονταν οι κομμουνιστές, να δοθεί αμνηστία, να μειωθεί η τιμή του ψωμιού και να καταργηθεί η προσωποκράτηση για τα χρέη. Ήταν η τελευταία φορά, που το ΚΚΕ εμφανίστηκε στη Βουλή έως το 1974, που νομιμοποιήθηκε. Οι Φιλελεύθεροι δεν τήρησαν την συμφωνία και υποστήριξαν την Κυβέρνηση Μεταξά, που διόρισε ο βασιλιάς.
Ανάμεσα στους βουλευτές του Παλλαϊκού Μετώπου είναι και κάποιος που έχει ξεπεράσει σε σταυρούς τον Νίκο Ζαχαριάδη στον Πειραιά. Είναι μανιάτης και κούτβης φυλακισμένος στην Ακτίνα Θ’ των φυλακών της Κέρκυρας, αλλά όταν θα βγει με δήλωση μετανοίας θα γίνει πράκτορας της Ασφάλειας. Ο υφυπουργός Ασφαλείας Μανιαδάκης που είχε εμπνευστεί τις «δηλώσεις μετανοίας» και την ανάκριση με ρετσινόλαδο έχει την ιδέα να φτιάξουν ένα δεύτερο ΚΚΕ με άλλη Κεντρική Επιτροπή και ένα δεύτερο «Ριζοσπάστη»! Ο Μανώλης Μανωλέας είναι το πιο κατάλληλο πρόσωπο. Όπως κι ο παλιός διευθυντής του «Ρίζου» Μιχάλης Τυρίμος, που μόλις είχε μάθει ότι ο αδελφός του εκτελέστηκε στην Σοβιετική Ένωση ως τροτσκιστής.
Το 1940 στην Ελλάδα ένα φασιστικό κόμμα πολεμά τον φασισμό και δυο κομμουνιστικά το υποστηρίζουν! Ο γραμματέας του ΚΚΕ που θεωρεί την παλιά Κεντρική Επιτροπή διαβρωμένη από την Ασφάλεια δημοσιεύει τα κείμενα του στον ψεύτικο «Ριζοσπάστη»! Ο Μανωλέας θα γίνει τελικά συνεργάτης της Γκεστάπο και θα δημιουργήσει την «Εθνική Σοσιαλιστική Πανελλήνια Οργάνωση», ώσπου η ΟΠΛΑ, τον εκτέλεσε τον Γενάρη του 1944 έξω από το τραμ στην οδό Θησέως στην Καλλιθέα. Το ίδιο τέλος θα έχει κι ο Τυρίμος. Ο Μανιαδάκης ακολούθησε την κυβέρνηση 
Τσουδερού τον Μάϊο του 1941 στην Αίγυπτο, αλλά εξαφανίζεται στην μακρυνή Αργεντινή για οχτώ χρόνια. Θα επιστρέψει όμως για να κάνει δικό του κόμμα και θα βγεί βουλευτής. Η πατρίδα του, το Σοφικό Κορινθίας, θα τον τιμήσει με την «Οδό Μανιαδάκη».
(Συνεχίζεται)
Το βιβλίο του Νίκου Λακόπουλου Ο ΑΛΕΞΗΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Λιβάνη.
