Ο λαϊκισμός των άλλων

ΦΩΤΟ: ΑΠΕ ΜΠΕ/ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΠΕΛΕΣ

Γράφει ο Νίκος Μπίστης

Πάντα των άλλων. Για τον λαϊκισμό των δικών μας όμως κάνουμε τα στραβά μάτια. Δεν συγκαταλέγομαι σε αυτούς που θεωρούν ότι μια και μόνο αντίθεση υπάρχει στον σύγχρονο κόσμο, αυτή των λαϊκιστών με τους αντιλαϊκιστές. Χωρίς να παραγνωρίζω την επίδραση ενός λαϊκισμού, που εξαπλώνεται σε όλο το πολιτικό φάσμα, θεωρώ ότι δεν αποτελεί επαρκές ερμηνευτικό εργαλείο για τον  σύνθετο και πολύπλοκο κόσμο.

Η αντίθεση αυτή συνυπάρχει με την αντίθεση Αριστεράς- Δεξιάς σε μια σύγχρονη βέβαια ανάγνωση. Όσοι θέλουν να συγκροτήσουν ένα αντί ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο ρυμουλκώντας και την κεντροαριστερά ηθελημένα παραγνωρίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ από το καλοκαίρι του 2015 έκανε μια καθοριστική για την μετέπειτα πορεία του στροφή. Αυτή την γραμμή την υπηρετεί με πολλά μπρος πίσω , με αντιφάσεις και ταλαντεύσεις, πολλές φορές σαν να πίνει κώνειο…, αλλά τελικά σε αυτές τις ράγες μένει ως προς τις κορυφαίες τουλάχιστον επιλογές του.

Ένα καθόλου ευκαταφρόνητο κομμάτι του δυσφορεί σε αυτήν την ρεαλιστική στροφή, αναπολεί «ριζοσπαστικούς» καιρούς  και συμπεριφορές αλλά το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να επηρεάσει κάπως τον κεντρικό πολιτικό λόγο, όχι όμως την εφαρμοσμένη πολιτική. Και αυτό, πέραν των άλλων, γιατί κοιτώντας στα αριστερά του τρακάρει με τον Βαρουφάκη, την Κωνσταντοπούλου, τον Αλαβάνο, τον Λαφαζάνη και τελικά επιλέγει ανόρεχτα  τον ρεαλισμό από μια περιπέτεια με βέβαιη κατάληξη την αποτυχία (η σύμπτωση των τεσσάρων αφορά στις πολιτικές θέσεις και μόνο, όχι σε συμπεριφορές, πορείες και ήθος).

Παρεμπιπτόντως θα έχετε παρατηρήσει ότι όλοι οι παραπάνω το τελευταίο διάστημα βρίσκουν άπλετο χώρο στα αντιπολιτευτικά μέσα που κατά τα άλλα καταπολεμούν τον λαϊκισμό. Και δεν το κάνουν χάριν πολυφωνίας. Μπορούμε να προβλέψουμε και να ελπίσουμε ότι η εσωτερική σύγκρουση στον ΣΥΡΙΖΑ αυτή την φορά δεν θα καταλήξει σε διάσπαση αλλά σε επικράτηση των ρεαλιστών. Αυτό βέβαια δεν θα γίνει με κατάρες και συστράτευση με τους επιδιώκοντες «στρατηγική ήττα» του ΣΥΡΙΖΑ. Θα γίνει με σοβαρή κριτική μαζί με ενθάρρυνση σωστών πολιτικών.

Για να υπηρετήσουν, λοιπόν, κάποιοι  την πολιτική του «ή εμείς η αυτοί» στην αντίστροφη τώρα εκδοχή της, δεν αρνούνται μόνο την αναγνώριση της πρόδηλης μετατόπισης του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά εξαφανίζουν από τον ορίζοντα τους τον λαϊκισμό της αντιπολίτευσης. Και το θέμα δεν περιορίζεται στην Συμφωνία των Πρεσπών και την Συμφωνία με την Εκκλησία. Βέβαια το σφάλμα του Κυριάκου Μητσοτάκη με τις Πρέσπες είναι μεγάλο. Ο διχασμός σε εθνικόφρονες και μη, πατριώτες και μειοδότες είναι κεφάλαιο που έχει  πληρωθεί πανάκριβα. Το άνοιξε με τους αγανακτισμένους ο ΣΥΡΙΖΑ για κοινωνικοοικονομικά ζητήματα και τώρα δεν θέλει να το θυμάται. Το ανοίγει τώρα η ΝΔ για ένα πιο επικίνδυνο ως προς την φύση και την διάρκεια των συνεπειών του θέμα. Η αναβίωση αυτού του διχασμού στην βάση του πατριωτισμού και του έθνους εγκαθίσταται για τα καλά στο φαντασιακό μια μερίδας συμπολιτών μας.

Στο  ενδιαφέρον βιβλίο «Πως πεθαίνουν οι δημοκρατίες» εκδόσεις Μεταίχμιο , οι Steven Levitsky και Daniel Ziblatt παραθέτουν  μέτρα προστασίας από τον λαϊκισμό. Καλούν τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου να απομονώσουν τις ακραίες φωνές, να μην τους δίνουν βήμα , ή κοινοβουλευτικές έδρες « επειδή έχουν κόσμο», να μην ανέχονται τον εθνικισμό . Βγάζοντας συμπεράσματα από τον Μεσοπόλεμο επισημαίνουν τις αυταπάτες όσων νόμιζαν ότι συμβιβαζόμενοι με την Ακροδεξιά, στο τέλος θα την εκπολιτίσουν και θα την ενσωματώσουν. Αυτή η αυταπάτη είναι πάλι παρούσα στην Ευρώπη αλλά και στην χώρα μας.

Η ΝΔ είναι ένα δημοκρατικό κόμμα της κεντροδεξιάς και είναι προς το συμφέρον της χώρας και της δημοκρατίας να παραμείνει έτσι. Όποιος επισημαίνει την δεξιά στροφή της και αρνητικά φαινόμενα που έχουν πυκνώσει εσχάτως – η μη πρόσκληση του ΣΥΡΙΖΑ στο Συνέδριο της ΝΔ είναι το πιο πρόσφατο δώρο στους φανατικούς- δεν το κάνει χαιρέκακα και με ιδιοτέλεια. Πάντως όχι εγώ. Δεν θα μπορέσει η ΝΔ να αντισταθεί στις πιέσεις για περαιτέρω κλίση επί δεξιά αν δεν συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πολιτικός αντίπαλος και όχι εχθρός, εκτός μάλιστα  δημοκρατικού τόξου. Παραμονές εκλογών είναι μεγάλος ο πειρασμός να μιμηθεί σε επίπεδο εκλογικής τακτικής και εν γένει συμπεριφοράς  τον ΣΥΡΙΖΑ της περιόδου 2011- 2014. Φοβάμαι ότι ενδίδει σε αυτόν τον πειρασμό. Οι καιροί όμως έχουν αλλάξει, είναι αμφίβολο αν αυτή η πολιτική θα  βοηθήσει την ίδια. Ένα είναι σίγουρο, ότι είναι βλαπτική για τον τόπο.

ΑΠΟ ΤΟ THE CALLER