Του Γ. Λακόπουλου
Μια απλή ερώτηση: Γιατί έφυγε ο Κοτζιάς; Η σωστή απάντηση δεν μπορεί είναι ότι «δεν ήταν καλός υπουργός Εξωτερικών». Το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση προβάλλει ως επιτυχία της τη Συμφωνία των Πρεσπών και σ’ αυτό βρίσκει σύμφωνη τη διεθνή κοινότητα. Δεν διώχνεις τον αρμόδιο υπουργό μετά από αυτό, υποσχόμενος μάλιστα να συνεχίσεις αυτό που άφησε.
Άλλωστε συνέβη το εκπληκτικό να δηλώσει ο Πρωθυπουργός ότι δεν διάβασε την επιστολή παραίτησης του υπουργού του- που έκανε δεκτή την Τέταρτη. “Ενημερώθηκα για μια επιστολή που βρίσκεται στο γραφείο του σε έναν φάκελο με την ένδειξη «αυστηρά προσωπικό» και θα τη διαβάσω προσεκτικά όταν επιστρέψω” διευκρίνισε… την Παρασκευή!
Εδώ βρίσκεται το μυστικό: Ο Κοτζιάς οδηγήθηκε στην έξοδο για να … μην συνεχιστεί αυτό που άφησε. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να παγώσει τη Συμφωνία των Πρεσπών- κάτι που με τον ίδιο υπουργό Εξωτερικών ήταν αδύνατο. Τα υπόλοιπα συνθέτουν μια παγίδα στην οποία έπεσε σαν αρχάριος.
Ο Πάνος Καμμένος, αυτοβούλως ή επειδή επιστρατεύθηκε, έθεσε ένα θέμα ηθικής τάξης σε βάρος του Νίκου Κοτζιά, για να τον αναγκάσει να φύγει. Κι αυτός πάτησε την πεπονόφλουδα. Θέμα κακοδιαχείρισης των μυστικών κονδυλίων του υπουργείου Εξωτερικών δεν υπάρχει και το γνωρίζουν όλοι -του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης μη εξαιρουμένου.
Το ξεκαθάρισε ήδη και ο… αναπληρωτής υπουργός Άμυνας Τάκης Ρήγας: «Τα μυστικά κονδύλια του υπουργείου Εξωτερικών έχουν να κάνουν με εθνικές ανάγκες και εθνικούς σκοπούς. Η Βουλή και οι αρχηγοί των κομμάτων γνωρίζουν για τα χρήματα που δίνονται, και για ποιους σκοπούς».
Άλλωστε στη συνεδρίαση υπουργικού συμβουλίου ο Νίκος Κοτζιάς-, επικαλούμενος και τον Ευκλείδη Τσακαλώτο που… δρομολογεί τις μετακινήσεις χρημάτων- αναφέρθηκε «στην Εκκλησία» -γενικά χωρίς λεπτομέρειες, όπως ήταν υποχρεωμένος. Αλλά παραδόξως ο υπουργός Οικονομικών σιώπησε.
Το ότι ο Πάνος Καμμένος μίλησε για ένα «σκάνδαλο με βίζες» -υπόθεση που βρίσκεται ήδη στη Δικαιοσύνη- και συνέδεσε τις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία με τα «λεφτά του Σόρος» ήταν το κερασάκι στην τούρτα που είχε μαγειρευτεί από πριν και ο παρορμητικός Κοτζιάς την κατάπιε ολόκληρη.
Έτσι έδωσε πάτημα για να τον αφήσει εκτός κυβέρνησης ο Πρωθυπουργός. Καθώς ήταν αδύνατο να το κάνει για λόγους εξωτερικής πολιτικής, τον άφησε ακάλυπτο στους ισχυρισμούς Καμμένου -χωρίς στοιχεία και αποδείξεις που… δεν του ζήτησε κανείς -και…απλώς περίμενε την παραίτησή του.
Η συμφωνία που έγινε βάρος…
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών αποδείχθηκε προβλέψιμος. Τα έκανε όλα λάθος, αρχής γενομένης από ότι έγινε βαπόρι και εγκατέλειψε τη συνεδρίαση, σε στυλ «παίρνω το καπελάκι μου και φεύγω» -όλοι τον έχουν δει να κυκλοφορεί με καπέλο. Και εν συνέχεια αιφνιδίασε -συνοδεία… δημοσιογράφων -τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που δεν ήταν δυνατόν εκ της θέσης του να έχει συνάφεια με το θέμα.
Η απομάκρυνση Κοτζιά ήταν η αναγκαία προϋπόθεση για να υλοποιηθεί μια νέα πολιτική επιλογή που άρχισε να διαμορφώνεται στο Μέγαρο Μαξίμου μετά το δημοψήφισμα στα Σκόπια και τις δυσκολίες του Ζάεφ, σε συνδυασμό με τις τις εκβιαστικές πιέσεις που ασκούσε προσωπικά στον Πρωθυπουργό ο υπουργός Άμυνας, πέρα από τη δημόσια συμπεριφορά του.
«Η συμφωνία οδηγείται σε αποτυχία» εκμυστηρεύθηκε σε συνομιλητή του στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού. «Ο Κοτζιάς μας οδήγησε σε αδιέξοδο» άρχισαν να ψιθυρίζουν κάποιοι άλλοι. Αυτό που χαιρετίστηκε ως θρίαμβος- και, σε ό,τι αφορά τη διεθνή αποδοχή, ήταν- έγινε ξαφνικά βάρος.
Ο Καμμένος ως… «εγγυητής»
Σ’ αυτό έπαιξε ρόλο και η προώθηση ενός διαστροφικού σεναρίου: ακόμη και αν η συμφωνία περάσει στα Σκόπια, να μετακινηθεί προς κύρωση από την Ελλάδα στην επόμενη Βουλή. Πρακτικά στα… τέλη του 2019, είτε γίνουν οι εκλογές τον Μάιο, είτε στο τέλος της τετραετίας. Ουσιαστικά να παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες…
Οι εμπνευστές αυτού το σεναρίου κρίνουν ότι -πέραν της εκτόνωσης όποιων εντάσεων σε βάρος της κυβέρνησης στη Βόρεια Ελλάδα -η παραπομπή της συμφωνίας σε μετεκλογική διαχείριση την καθιστά κεντρικό θέμα των εκλογών. Αυτό φέρεται να ζητάει επισήμως και η ΝΔ, αλλά ο σκοπός της αναβολής είναι να αποβεί σε βάρος της και προς όφελος του… Πάνου Καμμένου.
Ο κυβερνητικός εταίρος θα πιέζει προεκλογικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη να δεσμευτεί ότι δεν θα δεχθεί με κανένα τρόπο τον όρο «Μακεδονία» στην ονομασία της γειτονικής χώρας. Και επειδή αυτό είναι αδύνατο εικάζεται ότι θα κερδίσει ψήφους ο Καμμένος, ώστε να μπει στη Βουλή, ως εγγυητής της «ελληνικότητας της Μακεδονίας».
Παραδόξως (;) αυτοί οι σχεδιασμοί ενισχύθηκαν από την αποκάλυψη της μυστικής αποστολής Σπυράκη στον Ζάεφ για λογαριασμό του προέδρου της ΝΔ. Σύμφωνα με όσα έφτασαν στην κυβέρνηση -και σε άλλους παραλήπτες- ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζητούσε από τον Πρωθυπουργό των Σκοπίων, να καθυστερήσει τη συμφωνία για να την υπογράψει μαζί του, προτάσσοντας ότι “ο Τσίπρας είναι αναξιόπιστος”.
Προφανώς την προόριζε για την πρώτη «μεγάλη επιτυχία του», αν γίνει πρωθυπουργός, υπολογίζοντας ότι θα την ψηφίσει -ως έχει σήμερα -η αντιπολίτευση, ενώ θα εκτονωθούν με κυβερνητικά ανταλλάγματα οι ενδεχόμενες αντιδράσεις βουλευτών του. Δεν υπάρχει τίποτε στο οποίο να μην είναι ίδιος με τον Γ. Παπανδρέου.
Διεθνείς αντιδράσεις
Δεν είναι παράδοξο ότι και εκτός χώρας η εξώθηση του Κοτζιά σε παραίτηση, ερμηνεύθηκε ως προανάκρουσμα παγώματος της συμφωνίας. Ο κοινοτικός επίτροπος Γιοχάνες Χαν, η αμερικάνικη κυβέρνηση, αλλά και ο πρωθυπουργός Ζάεφ- που επικοινώνησε επειγόντως με τον Έλληνα Πρωθυπουργό -ζήτησαν επιβεβαίωση ότι θα συνεχιστεί η ελληνική πολιτική μέχρι να κλείσει οριστικά αυτό το θέμα με την αμοιβαία επικύρωση.
Ο Πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ότι ανέλαβε ο ίδιος υπουργός Εξωτερικών για να “διασφαλίσει την επιτυχή ολοκλήρωση της ιστορικής Συμφωνίας των Πρεσπών που αναβαθμίζει τον διεθνή ρόλο της χώρας”– με μια δήλωση τα συμφραζόμενα της οποίας υποδήλωναν ότι δεν εκτιμά ότι θα εκπληρώσουν προηγουμένως τις υποχρεώσεις τους τα Σκόπια, όπως προβλέπεται.
Πολιτικοί παρατηρητές σημειώνουν ότι σε ό,τι αφορά την Ελλάδα η δέσμευση του Πρωθυπουργού χάνει την ουσία της, εφόσον δεν ακολούθησε δήλωση αλλαγής θέσης του υπουργού Άμυνας- και ούτε προβλέπεται. Αντίθετα ο Πάνος Καμμένος παρότι κοινοβουλευτικά και κομματικά διαρκώς αποδυναμώνεται, εμφανίζεται ως ενισχυμένος, αλλά και με περίεργες συμμαχίες εντός της κυβέρνησης.
Οι ίδιοι παρατηρητές σημειώνουν ότι η πρώτη επίσημη ένδειξη ότι η Ελλάδα εγκαταλείπει τη Συμφωνία θα είναι καταστροφική για τη χώρα, που δεν θα αποφύγει τη διεθνή αποδοκιμασία. Προσθέτουν μάλιστα ότι μετά τις τελευταίες εξελίξεις περιορίζονται οι πιθανότητες να περάσει από τη σημερινή Βουλή, καθώς αναδύονται ζητήματα εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση από τους βουλευτές άλλων κομμάτων -που είχαν εκτεθεί υπέρ της συμφωνίας.
Οι ίδιοι δεν παραλείπουν ότι ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας ότι θα μπορούσε μια ενδεχόμενη κυβέρνηση Μητσοτάκη να εκκινήσει, όπως λέει ο πρόεδρος της ΝΔ, εξ αρχής διαπραγμάτευση για λύση. Συνεπώς, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι ότι η γειτονική χώρα θα κατοχυρωθεί οριστικά και αμετάκλητα ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Σ αυτή την περίπτωση Ελλάδα θα πληρώσει ακόμη πιο βαρύ τίμημα για τους μικρονοϊκούς χειρισμούς των πολιτικών της δυνάμεων. Και θα επιβεβαιωθεί έμπειρος πολιτικός που, γνωρίζοντας ότι στην περιοχή δρουν όλες οι μεγάλες δυνάμεις αυτή την περίοδο, σχολιάζει για την ελληνική κυβέρνηση: “Υποτιμούν το θέμα γιατί δεν τόχουν στην εξωτερική πολιτική».
