Του Νίκου Λακόπουλου
Μέσα σε δέκα χρόνια η σύνθεση του εκλογικού σώματος θα αλλάξει καθώς περίπου ένα εκατομμύριο πολίτες θα έχουν αποχωρήσει από τον μάταιο τούτο κόσμο. Μια νέα μάζα ψηφοφόρων, μικρότερη και με άλλη εκλογική συμπεριφορά που σήμερα είναι από 18 έως …8 χρονών θα έχει αλλάξει ριζικά το πολιτικό σκηνικό.
Περίπου ένα εκατομμύριο μετανάστες τα επόμενα χρόνια θα έχουν ενσωματωθεί στην Ελλάδα με πολιτικά δικαιώματα και ίσως δημαρχιακές ή υπουργικές θέσεις. Μερικά από τα παιδιά που σηκώνουν σήμερα τις σημαίες στις μαθητικές παρελάσεις θα είναι Έλληνες πολιτικοί, σύμβουλοι, συνδικαλιστές.
Τα σημερινά κόμματα θα έχουν εξαφανισθεί ή θα έχουν αλλάξει, αλλά οι δυνάμεις που τα υποστηρίζουν με μια άλλη σύνθεση, αλλά και νέα στρώματα, θα υπάρχουν. Δεν είναι μόνο τα κόμματα που πεθαίνουν. Είναι ολόκληρα στρώματα που εξαφανίζονται και νέα που δημιουργούνται καθώς η κρίση της τελευταίας εξαετίας εξαφάνισε μια ολόκληρη τάξη, δημιούργησε νέους φτωχούς, αλλά και νέους πλούσιους.
Από αυτήν την πλευρά δεν μιλάμε για κατάρρευση, αλλά για αναδιάταξη του πολιτικού συστήματος, όπου ακόμα και η αντισυστημική ‘Χρυσή Αυγή» με ρεύμα στους νέους θα πάρει την θέση του ως ένα ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα, που για πολλά χρόνια έλειπε πριν εμφανισθεί ο ΛΑΟΣ. Η πολιτική, όπως και η φύση, απεχθάνεται το κενό.
Από μια άποψη από την εποχή που έγιναν –με νοθεία- οι πρώτες συνταγματικές εκλογές στην Ελλάδα με σύμπραξη του Ρώσικου και του Γαλλικού Κόμματος εναντίον του Αγγλικού δεν έχουν αλλάξει οι συσχετισμοί που καθορίζουν ένα διπολισμό, που υφίσταται μόνον όταν υπάρχουν «εθνικοί» ηγέτες. Βέβαια δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ το «Νεωτεριστικόν» ή το «Πέμπτο Κόμμα» του Χαρίλαου Τρικούπη, αλλά είναι ο διάδοχος του ΠΑΣΟΚ ιδιαίτερα όταν είναι εμφανές πως ο Αλέξης Τσίπρας «κλέβει» ή μιμείται τον Ανδρέα Παπανδρέου σε μια προσπάθεια από ηγέτης της Αριστεράς να είναι ο αρχηγός της «Δημοκρατικής Παράταξης» και ο επόμενος εθνικός ηγέτης.
Η εντύπωση που δόθηκε τα τελευταία χρόνια με τις έρπουσες εξεγέρσεις των αγανακτισμένων για ανατροπή του πολιτικού σκηνικού σήμερα υποχωρεί καθώς οδηγούμαστε σε ένα διπολισμό που αναζητά τους ηγέτες που θα τον διαμορφώσουν. Τα ποσοστά του Κομμουνιστικού Κόμματος είναι εντυπωσιακό πόσο τα τελευταία χρόνια είναι αυτά που είχε το «Παλλαϊκό Μέτωπο» το 1935 με επικεφαλής τον Νίκο Πλουμπίδη. 5,76%!
Η σημερινή συγκυρία μοιάζει πολύ με την μεταπολεμική Ελλάδα του ’50 με πολλά κόμματα της ίδιας παράταξης να κατεβαίνουν χωριστά ώσπου να ενωθούν υπό τον Παπάγο, τον Καραμανλή ή τον Γεώργιο Παπανδρέου. (Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τη πρώτη φορά έγινε πρωθυπουργός χωρίς εκλογές, ως “κηπουρός” του Παλατιού. Ύστερα κέρδισε το κόμμα του αν και βγήκε δεύτερο με 47,38% έναντι 48,14% της Δημοκρατικής Ένωσης, χάρη στο εκλογικό νόμο σχημάτισε κυβέρνηση με 165 έδρες. Το 1958 το σύστημα βελτιώθηκε και κατάφερε με 41,16% να πάρει 171 έδρες. Στις εκλογές βίας και νοθείας του 1961, ψήφισαν και οι νεκροί και τα δέντρα και αύξησε τις έδρες σε 176. Αυτό είναι το περίφημο “Θαύμα Καραμανλή”!).
Τα άταφα νεκρά κόμματα της Μεταπολίτευσης που εξαφάνισε την «Ένωση Κέντρου» δεν έχουν μέλλον. Το 1981 με το θριαμβευτικό 48% το ΠΑΣΟΚ διαμορφώθηκε με ψήφους της «Νέας Δημοκρατίας» και 7% της Ακροδεξιάς χωρίς να αγγίξει το ΚΚΕ που αύξησε την δύναμη του (10,93%). Το ΠΑΣΟΚ τροφοφότησε τον ΣΥΡΙΖΑ που όμως έχει πάρει και πολλούς ψήφους από την «Νέα Δημοκρατία».
Μια «βιομετρική ανάλυση» των σημερινών και υπό κινητικότητα κομμάτων δείχνει πως η Νέα Δημοκρατία θα χάσει το 20% της δύναμης της τα επόμενα πέντε χρόνια. Το ΠΑΣΟΚ θα εξαφανισθεί αφού παίρνει ισχνά ποσοστά στους νέους. Το αντίστοιχο προηγούμενο της «Ένωσης Κέντρου» βρέθηκε από 53% στο 25%, το 11% και το 1%.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα με μέλλον, αφού κάθε χρόνο γεννιούνται χιλιάδες ψηφοφόροι του. Ακόμα κι αν αντιμετωπίσει στο μέλλον αποχωρήσεις γιατί οι διασπάσεις σε κόμματα εξουσία είναι δύσκολες θα μπορεί εύκολα να κινείται σε ποσοστά 33-44 % όπως δείχνει η ηλικία των ψηφοφόρων του. Αλλά και η «Χρυσή Αυγή», το «Ποτάμι» ακόμα και η «Δημοκρατική Αριστερά» -που δεν υπάρχει σήμερα, μια βιομετρική ανάλυση με βάση τις ηλικίες των ψηφοφόρων δείχνει πως έχουν μέλλον, όσο και το ΚΚΕ που εμφανίζει ποσοστά 6-7% στις ηλικίες 18-24 ετών και οι «Ανεξάρτητοι Έλληνες».
Φυσικά όλα αυτά θα πρέπει να ξεχασθούν αν η τριχασμένη δεξιά επανενωθεί. Ή αν «Νέα Δημοκρατία» βρει ξανά το δρόμο προς το «Κέντρο». Ο χώρος της «Δημοκρατικής Αριστεράς» μπορεί να αναβιώσει για να διεκδικήσει ένα μικρό ποσοστό, αλλά το ιστορικό ΠΑΣΟΚ δεν θα ξαναϋπάρξει.
Σε κάθε περίπτωση μια ασφαλέστερη πρόβλεψη είναι πως την επόμενη δεκαετία ένα μεγάλο κόμμα της κεντροδεξιάς μπορεί να κινηθεί σε ποσοστά 35-40 % με ένα ακροδεξιό κόμμα δίπλα του με 5-10% και η Κεντροαριστερά σε ποσοστά 35-45% με άλλα μικρά κόμματα γύρω τους που θα συγκεντρώνουν 15-25%, ένα από τα οποία θα είναι το ΚΚΕ.
Με το 9% των ψηφοφόρων ηλικίας 18-24 ετών το «Ποτάμι» έχει κάθε λόγο να περιμένει τα επόμενα χρόνια καλύτερα ποσοστά από 5- 6%, αλλά κόμματα με τόσα χαμηλά ποσοστά εύκολα …εξαϋλώνονται. Το ερώτημα ποια νέα κόμματα και ποιο «κόμμα- έκπληξη», όπως ήταν το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ μας επιφυλάσσει το εγγύς ή απώτερο μέλλον.
Οι παραδοσιακές γραμμές έχουν ξεπεραστεί καθώς οι παρατάξεις «Μνημονιακών»- «Αντιμνημονιακών» έχουν διαλύσει τα δυο μεγάλα κόμματα της Μεταπολίτευσης. Αλλά οι «Ορεινοί» και οι «Πεδινοί»- όπως λεγόντουσαν οι παρατάξεις μετά την Επανάσταση και τον Εμφύλιο του 1862- μπορεί να έχουν αλλάξει ηγέτες συνθήματα κι ονόματα, αλλά …υπάρχουν ακόμα! Και περιμένουν τον νέο Ελευθέριο Βενιζέλο.