Του Νίκου Λακόπουλου
Πολύ βιαστικά οι εκ των υστέρων προφήτες έβγαλαν συμπεράσματα, πήραν τα μηνύματα και έσπευσαν να προεξοφλήσουν και το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών μετά την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές η οποία συνίσταται βασικά στην υποτίμηση του αντιπάλου, την υπερεκτίμηση των δυνάμεων τους και την οίηση που συνεχίζεται με την απλή διατύπωση πως “το ξέραμε, αλλά δεν περιμέναμε να είναι τόσο μεγάλη η διαφορά”.
Η αλήθεια είναι πως τα μηνύματα των εκλογών ο σωστός στρατηγός τα παίρνει πριν τις εκλογές και όχι μετά κι αν την ήττα την διαχειριστούν αυτοί που την προκάλεσαν μια μεγαλύτερη τους περιμένει καθώς το ερώτημα είναι πια θα είναι η διαφορά στις εθνικές εκλογές: θα δώσει ο κόσμος στον ΣΥΡΙΖΑ ένα μεγαλύτερο ποσοστό ή θα τον ρίξει στα Τάρταρα αμφισβητώντας την κυρίαρχη θέση του στον χώρο της “προοδευτικής συμμαχίας” και δίνοντας στη ΝΔ ένα ποσοστό που δεν θα είναι νίκη, αλλά θρίαμβος;
Mια αρχαία συμβουλή του Σουν Τζου “προσποιήσου ότι είσαι κατώτερος και ενθάρρυνε την αλαζονεία του εχθρού” εφαρμόστηκε εδώ ανάποδα: η ανωτερότητα του “ηθικού πλεονεκτήματος”, η υπεροψία και η αλαζονία μαζί με τον μύθο του αήττητου αρχηγού -που έχει μαγικές ικανότητες να αντιστρέψει τα πράγματα οδήγησαν σε μια τραγωδία μεγαλύτερη από την ίδια την αριθμητική των ποσοστών:
Ο Αλέξης Τσίπρας έχασε από έναν υποδεέστερο αντίπαλο που τώρα περιφέρεται ανά τους οδούς και τα ρύμας ως βέβαιος πρωθυπουργός όλων των Ελλήνων που εκφράζει το νέο απέναντι στο παλιό- που θα το πρώτο που θα χτυπήσει είναι η …οικογενειοκρατία!
Πίσω του ορισμένοι ετοιμάζονται για την άλωση κι ένας πρώην …μαοϊκός (!) υπόσχεται να έχουν την τύχη των αιχμαλώτων πολέμου οι αντίπαλοι. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσιάζει ως λάφυρο την υποψηφιότητα μιας εκφωνήτριας του Πολυτεχνείου δίπλα στον ανεκδιήγητο “δημοσιογράφο” που έχει δηλώσει “ότι… τα αγνά παιδιά μέσα στο Πολυτεχνείο άνοιξαν τον δρόμο, με τις μεθοδεύσεις της CIA, για να αλλάξει η δικτατορία στην Ελλάδα και να χάσουμε την Κύπρο».
Φαίνεται πως το πρόβλημα δεν είναι η νίκη της Νέας Δημοκρατίας -αναμενόμενη σε ένα σύστημα εναλλαγής των κομμάτων στην εξουσία. Είναι πως στην κυβέρνηση θα βρεθεί ένας συρφετός ακροδεξιών, ρεβανσιστών, μαζί με πρώην αριστερούς και γυρολόγους που δεν γιορτάζουν ήδη την νίκη του Μητσοτάκη όσο την ήττα του Αλέξη Τσίπρα.
Προφανώς ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν έγινε ποτέ Προοδευτική Συμμαχία, θα μπορούσε αν όχι να κερδίσει τις εκλογές -μια νίκη άγονη, αφού δεν θα μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση. Να φέρει ένα αξιοπρεπές αποτέλεσμα που θα επέτρεπε ένα ρόλο στο πολιτικό σύστημα που δεν θα ήταν η δικαίωση ενός μικρού κόμματος στην κυβέρνηση, αλλά ενός πολιτικού μπλοκ που απέτυχε να κάνει. Με καθαρά αντιδεξιά χαρακτηριστικά -κι όχι με … λαϊκοδεξιούς όπως ήταν ο Καμμένος.
Μια δεύτερη ματιά στα αποτελέσματα δείχνει πως τα ενδιάμεσα κόμματα μιας αντιμνημονιακής εποχής εξαφανίζονται -πλην Βαρουφάκη και μαζί με τον Λαφαζάνη απέρχονται από τη σκηνή ο Βασίλης Λεβέντης και ο μνημονιακός Σταύρος Θεοδωράκης πρν προλάβει να καταλάβει αν είναι φιλελεύθερος, κεντρώος ή κεντροαριστερός.
Μαζί με αυτούς απέρχεται και ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα γεμάτο αντιφάσεις που δεν μπόρεσε να πείσει πως ανήκει στην νέα εποχή και θα πρέπει να απαντήσει στα υπαρξιακά του προβλήματα που η ήττα τα κάνει δραματικά. Αν η μάχη του ήταν με το Κινάλ, μάλλον έχασαν και οι δύο υπέρ ενός κόμματος νέου τύπου που θα ενώνει την παλιά κομμουνιστική Αριστερά με την σοσιαλδημοκρατία.
Ο Αλέξης Τσίπρας θεωρούσε πως έχει τους ψηφοφόρους που άλλοτε ψήφιζαν ΠΑΣΟΚ και του έδωσαν το 36% δεδομένους υπό το εκβιαστικό δίλημμα Τσίπρας ή Μητσοτάκης -ως πολιτικούς ομήρους ή αιχμαλώτους που έπρεπε να υποστούν τον Πολάκη για να μην έρθει η Δεξιά.
Μια πρώτη ματιά στα εκλογικά αποτελέσματα δείχνει πως ένα μεγάλο μέρος αυτών των ψηφοφόρων προτίμησε να ψηφίσει δεξιά κι ένα μέρος της ψηφοφόρων της Αριστεράς δεν απείχε δυσαρεστημένο, αλλά έτρεξε στην κάλπη να τιμωρήσει τον Τσίπρα μαζί με τον Πολάκη. Αυτό άλλωστε δείχνει το πρωτοφανές ύψος ψήφων που πήρε ο Κυμπουρόπουλος, προσωπικά, ξεπερνώντας σε ψήφους τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη, αλλά και αυτές του Μανώλη Γλέζου.
Προφανώς η ήττα αυτή δεν θα είχε αυτό το μέγεθος αν την τελευταία κρίσιμη στιγμή αντί να προχωρήσει σε μία πραγματική δημοκρατική συμμαχία αξιοποιώντας την ευκαιρία των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών δεν επέλεγε να κατεβάσει όχι απλά κομματικούς υποψήφιους, αλλά στελέχη από το περιβάλλον του.
Φυσικά όλα αυτά συνέβησαν υπό το βάρος του ότι ήταν μια αριστεροδεξιά κυβέρνηση που πήρε τις εκλογές με μια αντιμνημονιακή ρητορική εφαρμόζοντας ένα ακόμα μνημόνιο- αλλά αναγκαίο και ….καλύτερο, από το οποίο δεν έπεισε ότι βγήκε. Που κατάφερε να βγάλει γραβάτες στους δρόμους και δεν έκανε τίποτε για την μεσαία τάξη- περιφέροντας τις 120 δόσεις σαν τυράκι στη φάκα, αφού πολλοί ούτε μπορούν να κάνουν, ούτε να τηρήσουν την ρύθμιση.
Τα “μέτρα ελάφρυνσης” ως προεκλογικό δωράκι με πελατειακές λογικές του περασμένου αιώνα δεν έκλεισαν την ψαλίδα, αλλά μάλλον εξόργισαν τους ψηφοφόρους που τα είδαν ως προσβολή της υπερηφάνειας τους. Τα αποτέλεσμα που σοκάρει είναι η μεσαία τάξη να ψηφίζει (37%) τον Μητσοτάκη, οι συνταξιούχοι- που θα του κόψει την 13η σύνταξη, οι νέοι, οι γυναίκες, οι …δημόσιοι υπάλληλοι -που θα απολύσει η δεξιά. Τι δεν πάει καλά στην εικόνα;
Ο φόβος της Δεξιάς δεν λειτούργησε, ούτε οι αναφορές στον … Άρη Βελουχιώτη, γιατί έδειξαν πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα μιας άλλης εποχής, απέναντι σε έναν “μεταρρυθμιστή”που υπόσχεται μια νέα εποχή με “καλές δουλειές για όλους”.
Οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τα Πανεπιστήμια και την ιδιωτική πρωτοβουλία μαζί με τις φωτογραφίες του Άρη στα υπουργικά γραφεία δεν παραπέμπουν σε μια σύγχρονη Αριστερά, αλλά κολλημένη σε ένα παρελθόν γεμάτο φαντάσματα και σκουριασμένες ιδέες.
Φυσικά η επικοινωνιακή υπεροπλία της ΝΔ με τα μέσα που έβγαζαν την τελευταία βδομάδα ποτέ ντοκιμαντέρ για το Μάτι και πότε “στοιχεία” για το δήθεν χουντικό παρελθόν του πατέρα του πρωθυπουργού μαζί με φωτό σε κότερα έπληξαν την εικόνα του, όσο και οι αποκαλύψεις του Μαρινάκη πως ο Νίκος Παππάς είχε επαφές μαζί του.
Υπάρχει ένα σοβαρότερο πρόβλημα από τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές που διορθώνονται και προφανώς θα αλλάξουν στο μέλλον, αν “διορθώσει” τα λάθη του. Δεν είναι η ρήξη με κοινωνικές δυνάμεις που τον ανέδειξαν, αλλά ότι στρώματα της Αριστεράς επέλεξαν έναν Μητσοτάκη -πιο δεξιό από τον πατέρα του, απέναντι στο κομματικό και απεχθές πρόσωπο, το σταλινικό ή κρυφοσταλινικό ενός κόμματος που αν δεν αλλάξει δεν θα κερδίσει καμία από τις επόμενες εκλογές.
Προφανώς η διαφορά των αποτελεσμάτων των ευρωεκλογών με τις αυτοδιοικητικές, όπου οι κομματικοί υποψήφιοι τύπου Νοτοπούλου καταποντίστηκαν, δείχνει πως έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά όχι ο Αλέξης Τσίπρας- που έτσι κι αλλιώς η πραγματική του δύναμη δεν ήταν ποτέ πάνω από το 17% που πήρε πριν την έφοδο για την κυβέρνηση.Το 36% σχηματίστηκε με δανεικές ψήφους που οι δανειστές απέσυραν με οργή, με θυμό και αγανάκτηση – τόσο πολύ ώστε να μην τους νοιάζει αν θα έρθει ο Μητσοτάκης, αρκεί να φύγει ο Τσίπρας.
Φυσικά το παιχνίδι δεν τελειώνει εδώ, αλλά αρχίζει την επόμενη των εκλογών. Το μόνο που μπορεί να κάνει ο Αλέξης Τσίπρας τις τριανταπέντε μέρες είναι να δείξει ότι πήρε το μήνυμα των εκλογών. Να κατανοήσει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ήττας και να αποφασίσει με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει.
Όχι βέβαια σαν ο αρχηγός που παίρνει το μαστίγιο και χαράσσει την Ιστορία, αλλά σαν ένας σεμνός και ταπεινός ηγέτης που κάνει λάθη και που θα εκφράσει ή δεν θα εκφράσει ό,τι θα συμβεί στη νέα πολιτική συγκυρία.
