Του Γ. Λακόπουλου
Κυκλοφορεί από τις ‘Μεταμεσονύκτιες εκδόσεις’ και είναι κάτι σαν εγκόλπιο που μπορεί να κουβαλάει κανείς στη μέσα τσέπη στο σακάκι του- προς Θεού όμως, ποτέ σε ηλεκτρονική μορφή, μόνο εντύπως λειτουργεί θεραπευτικά στη σκέψη.
Αυτό είναι το ‘Ελάχιστο Λεξικό’ του Λευτέρη Κουσούλη- ό,τι πιο περιεκτικό έχει κυκλοφορήσει τα τελευταία χρόνια σε βιβλίο.
Ο Κουσούλης έκανε καριέρα σαν πολιτικός επιστήμονας, ειδικός σε θέματα πολιτική στρατηγικής και σύμβουλος πολιτικών παραγόντων ευρέως φάσματος. Κάποιοι υποψιάζονται ότι θα ήθελε να σταδιοδρομήσει σαν ποιητής και δοκιμιογράφος. Τελικά θα κηρυχθεί φιλόσοφος-και σίγουρα φιλοσοφημένος.
Το Λεξικό είναι προϊόν και των τριών πεδίων άσκησης της σκέψης του. Μια μπροσούρα μόλις 60 σελίδων με κόκκινο εξώφυλλο, 45 ορισμούς λέξεων, 16 αφορισμούς νοημάτων και συλλογισμών και τρία κείμενα αφιερωμένα στο μεγαλείο των λέξεων και του λόγου.
Το Λεξικό του Κουσούλη μπορεί να το φυλλομετρήσει κανείς σε μερικά δευτερόλεπτα, μπορεί να το διαβάσει μέσα σε λίγα λεπτά και μπορεί να περάσει ώρα ή και μέρες σε κάθε σελίδα του. Ολόκληρο, χρειάζεται μια ζωή.
Η συμπύκνωση των νοημάτων είναι ασύλληπτη, οι ορισμοί του έχουν τρομακτική ισχύ και οι παρατηρήσεις του διαπερνούν πολλά στρώματα της πραγματικότητας μέχρι να φτάσουν στο μεδούλι της -αν υπάρχει και αν μπορεί να φτάσει ποτέ ως εκεί η ανθρώπινη λογική, όσο και αν ασκηθεί, όσο και αν περιπλανηθεί, όσο και αν πειθαρχήσει.
Ο Λευτέρης πάντως είναι πειθαρχημένος άνθρωπος. Το βιβλίο του ισούται με συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο των νοημάτων, των προσδιορισμών και των εννοιών που διατυπώνει σε μια ή δυο φράσεις λίγων λέξεων με απίστευτο φορτίο. Θα πρέπει να τις ξεφλουδίσει με επιμονή κάποιος για να κατανοήσει την ουσία τους αλλά και το σκοπό της καταγραφής τους.
Ο λόγος -και η αντίληψη που τον κινεί -είναι ευθύς, καλλιεργημένος, διεισδυτικός, και ενίοτε ωμός.
Ψάχνοντας βρίσκει κανείς και κάποια σημεία ελλειπτικότητας. Όπως π.χ. στο λήμμα ‘ιδεολογία’ που αρνείται να κατανοήσει και ως πηγή έμπνευσης και δύναμη δημιουργίας.
Αλλού μπο
ρεί να υπάρχουν αντιφάσεις όπως ανάμεσα στο λήμμα “επιστημονισμός” και σε έναν αφορισμό που αρνείται ότι δεν είναι επιστημονικό.
Ως έλλειψη μπορεί να αισθανθεί κανείς και την απουσία της προσπάθειας να οριστούν οι εννοείς της ‘επανάστασης’, του ‘έρωτα’, αλλά και της “ελευθερίας” που είναι το μόνο ‘ιερό’ σύμφωνα με άλλα κείμενα του.
Το Ελάχιστο Λεξικό περιέχει κείμενα μέγιστης ομορφιάς, ασύλληπτης ευαισθησίας και μοναδικής επεξεργασίας. Ακόμη και όταν προσπαθούν να κρύψουν πόσο βασανίσθηκε ο συντάκτης τους για να φτάσει ως τη διατύπωσή τους. Ή, όταν δεν κάνει τίποτε, να κρύψει τις επιμέρους αποχρώσεις της πολιτικής θέσης του.
Το συμπέρασμα πάντως είναι ότι κανείς δεν θα ήθελε να χάσει την απόλαυση της ψηλάφησης όσων περιέχει αυτό το εγκόλπιο γνώσης και αυτογνωσίας.
