Το χρέος του Τσίπρα είναι να αφήσει το… ΧΡΕΟΣ στην ησυχία του!

ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ

 

Μπορεί η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα να έχει αναγάγει το δημόσιο χρέος σε… ιερό δισκοπότηρο για την πολιτική επιβίωση του ίδιου και του κόμματός του, όμως η «δομή» του ελληνικού χρέους έχει κάποιες παραμέτρους τις οποίες θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας προκειμένου αφενός να γνωρίζουμε την αλήθεια – πέρα από μύθους, φαντασιώσεις και πολιτικές σκοπιμότητες- αλλά και αφετέρου, ώστε να οριοθετήσουμε κάποιους ρεαλιστικούς στόχους και προσδοκίες.

 ΠΡΩΤΟΝ. Η  Ευρωομάδα δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη αν χρειάζεται, ή όχι ελάφρυνση του χρέους η Ελλάδα. Δηλαδή αν είναι όντως το χρέος βιώσιμο ή όχι, σύμφωνα με τα δικά της κριτήρια. Θα προσπαθήσουμε να καταλήξουμε σε οριστικό συμπέρασμα στην επόμενη συνεδρίαση της Eurogroup, η οποία θα είναι στις 16 Ιουνίου.

Η Ελλάδα χρωστάει περί τα 330 δισ. Ευρώ από τα οποία το 80% αφορά τον επίσημο τομέα, δηλ. σε άλλα κράτη ή τέλος πάντων θεσμούς των οποίων τελικός αποδέκτης όποιας ζημιάς είναι άλλα κράτη. Ήτοι, οι φορολογούμενοι ψηφοφόροι των κυβερνήσεων άλλων χωρών.
Τουτέστιν άμεσο «κούρεμα» του χρέους δεν φαίνεται στον ορίζοντα καθώς άλλα συντάγματα το απαγορεύουν και θα έχει πολιτικό κόστος για άλλες κυβερνήσεις.

ΔΕΥΤΕΡΟ. Η όποια ελάφρυνση του χρέους – αν και εφόσον χρειαστεί – θα γίνει μόνο με όρους επιμήκυνσης, όπως αυτή αποφασίστηκε στις 16 Μαΐου 2016. Και τέλος, αυτό θα αποφασιστεί μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος στο τέλος του 2018.

ΤΡΙΤΟΝ. Η αλήθεια είναι ότι αυτή τη στιγμή δεν εξυπηρετούμε το βασικό δημόσιο χρέος της χώρας. Δηλαδή εκείνο που προέρχεται από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό. Τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ παρείχαν στην Ελλάδα το πρώτο πακέτο χρηματοδοτικής βοήθειας, προμηθεύοντας διμερή δάνεια ύψους 52,9 δισ. ευρώ. Η εξυπηρέτηση αυτών των δανείων έχει μετατεθεί για μετά το 2020.

Η χρηματοδοτική συνδρομή του EFSF, μέρος του δεύτερου προγράμματος, ξεκίνησε από τον Μάρτιο 2012 έως τον Ιούνιο του 2015. Στο πρόγραμμα αυτό, το EFSF κατέβαλε συνολικά 141,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 130,9 εκκρεμούν. Κι αυτών η εξυπηρέτηση έχει μετατεθεί για μετά το 2021. Το ίδιο και οι μέχρι σήμερα καταβολές του τρίτου προγράμματος ύψους 31,7 δισ. ευρώ από τα 86 δισ. ευρώ που προβλέπει το συνολικό πρόγραμμα, το οποίο λήγει τον Αύγουστο του 2018. Η εξυπηρέτηση των δανείων του τρίτου προγράμματος έχει μετατεθεί για την περίοδο 2034 έως 2057!

Με άλλα λόγια τα 214,9 δισ. ευρώ του δημοσίου χρέους της Ελλάδας από το σύνολο των 326,5 δισ. ευρώ, δεν εξυπηρετείται αυτή τη στιγμή. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή η Ελλάδα εξυπηρετεί μόλις το 35% του δημοσίου χρέους της. Με άλλα λόγια είναι σαν να της έχουν «χαρίσει» το 65% του συνολικού δημοσίου χρέους. Και δεν τα βγάζει πέρα. Φανταστείτε τι έχει να γίνει όταν αρχίσουμε να εξυπηρετούμε το σύνολο του δημοσίου χρέους μετά το 2020.

Αυτή τη στιγμή – χάρις σ’ αυτή τη μετάθεση εξυπηρέτησης – πληρώνουμε ετήσια για τόκους γύρω στα 6 δισ. ευρώ. Πού θα πάνε οι τόκοι μετά το 2020 και 2021; Θα ξεπερνούν τα 13 δισ. ευρώ ετήσια. Πάνω από το 7% του ετήσιου ΑΕΠ.

Όταν χρεοκοπήσαμε οι τόκοι που πλήρωνε το ελληνικό κράτος δεν ξεπερνούσαν το 5% του ΑΕΠ. Φυσικά αν τυχόν και πετύχει η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές, οι τόκοι θα εκτοξευθούν κοντά στα 20 δισ. ευρώ ετήσια…

ΠΕΡΙ «ΚΟΥΡΕΜΑΤΟΣ»

Η Ελλάδα χρωστάει περί τα 330 δισ. Ευρώ από τα οποία το 80% αφορά τον επίσημο τομέα, δηλ. σε άλλα κράτη ή τέλος πάντων θεσμούς των οποίων τελικός αποδέκτης όποιας ζημιάς είναι άλλα κράτη.  Ήτοι, οι φορολογούμενοι ψηφοφόροι των κυβερνήσεων άλλων χωρών.

Τουτέστιν άμεσο «κούρεμα» του χρέους δεν φαίνεται στον ορίζοντα καθώς άλλα συντάγματα το απαγορεύουν και θα έχει πολιτικό κόστος για άλλες κυβερνήσεις. Ούτως ή άλλως οποιαδήποτε απόφαση πέραν αυτών που υπάρχουν είναι κάτι που πρέπει να περάσει από 27 κοινοβούλια. Κάτι τέτοιο μοιάζει απίθανο με τα τωρινά δεδομένα.

Ο μόνος ρεαλιστικός στόχος είναι μια σειρά επιμηκύνσεων που θα εξομαλύνουν και θα ελαττώσουν δραστικά το κόστος εξυπηρέτησης αυτού του χρέους.

Κάθε 5-10 χρόνια καθώς από τη μνήμη των ψηφοφόρων των δανειστών θα εξασθενεί για το ελληνικό ζήτημα και θα αμβλύνονται οι αντιδράσεις, θα μπορούμε να μειώνουμε το κόστος του χρέους κάτι που πρακτικά ισοδυναμεί με μείωση.

Αυτό όμως δεν προσφέρεται για εσωτερική επικοινωνιακή κατανάλωση…

 ΔΥΚΛΙΔΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ…

Το χρέος είναι το μόνο μέσο πίεσης των δανειστών στην  εγχώρια πολιτική σκηνή να προχωρήσει σε κάποιες μεταρρυθμίσεις ικανές να συγκλίνουν τη χώρα κατά τι με το μέσο όρο της Ευρώπης.

Αν ισχύει αυτό, όσο στην Ευρώπη επικρατεί η άποψη πως η Ελλάδα πρέπει να μείνει στην Ευρωζώνη και την Ε.Ε. δεν θα εκχωρήσουν τον ουσιαστικότερο μοχλό πίεσης…

Κατά συνέπεια κανένας δεν  έχει λόγο να διευθετήσει το χρέος σε οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση είτε του ΣΥΡΙΖΑ, είτε της ΝΔ ή του ΠΑΣΟΚ γιατί αυτή αμέσως, το όποιο  όφελος θα το μοίραζε σε συντάξεις και αργομισθίες στους πελάτες της κομματοκρατίας.

Δεν υπάρχουν δείγματα ούτε στην κοινωνία, ούτε τα κόμματα εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων πως έχουμε αντιληφθεί τα αίτια της χρεοκοπίας. Αν είχε συμβεί κάτι τέτοιο δεν θα μας κυβερνούσε ο «αντιμνημονιακός»  κ. Τσίπρας και οι μεταρρυθμίσεις θα είχαν γίνει και θα είχαν βελτιώσει ήδη την επιδεινούμενη κατάσταση.

Το θετικό της σκληρής στάσης που κρατάνε οι δανειστές για το χρέος είναι πως όσο την διατηρούν ισχύει η απόφαση να μας κρατήσουν στην Ευρωζώνη είτε γιατί πιστεύουν πως η χώρα μπορεί να μεταρρυθμιστεί είτε προσωρινά μέχρι να λάβουν οριστικές αποφάσεις…

Με τα δεδομένα που υπάρχουν τώρα οποιαδήποτε απόφαση για δραστικό «κούρεμα» το πιθανότερο είναι πως θα πήγαινε πακέτο με Grexit.

ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ…

Οποιαδήποτε απόφαση για το ελληνικό χρέος συναντά και τις αντιδράσεις των άλλων χωρών που ήταν στα μνημόνια και βγήκαν ή έλαβαν μέτρα νωρίς και απέφυγαν την Τρόικα.

Μια ρύθμιση του ελληνικού χρέους πέραν το ορίων που έχουν διατυπωθεί σε γενικές γραμμές το 2012 θα προκαλούσε εκτός του θυμού των Γερμανών ψηφοφόρων και αντιδράσεις που θα δρομολογούσαν πολιτικές εξελίξεις στην Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιταλία κλπ.

ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΧΡΕΟΣ

Επειδή υπάρχει ένα παγκόσμιο χρέος 230 τρισ. δολ. έναντι 75-80 τρισ. δολαρίων παγκοσμίου ΑΕΠ κάποια στιγμή θα χρειαστούν μέτρα αντιμετώπισης της κατάστασης. Αυτό θα συμβεί γιατί το υψηλό χρέος απαιτεί μηδενικά επιτόκια και τα μηδενικά επιτόκια εκμηδενίζουν τις αποδόσεις σταθερού εισοδήματος δημιουργώντας προβλήματα στα ασφαλιστικά ταμεία και κεφάλαια. Αυτό δημιουργεί και μια σειρά άλλα προβλήματα που δεν είναι της παρούσης και βασικότερη συνέπεια είναι η χαμηλή ανάπτυξη. Όταν τεθεί ζήτημα αντιμετώπισης του παγκόσμιου χρέους θα μπορέσει να διευθετηθεί και το ελληνικό το οποίο άλλωστε αποτελεί σταγόνα στο ωκεανό.

Προς το παρόν, εμάς μας βολεύει να είναι στην «κατάψυξη» και να κάνουμε όλα αυτά που χρειάζονται για να εξασφαλίσουμε μια ανταγωνιστική, εξωστρεφή  οικονομία στα πλαίσια μιας οικονομικής ένωσης όπως η Ε.Ε. και μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, στην οποία και ύπαρξη (τουρισμός, μεταφορές, ναυτιλία, ενέργεια, πρωτογενής τομέας) και λόγο (κυρίως πολιτισμικό) μπορούμε να έχουμε.