Του Διογένη Λόππα
Ο δημόσιος εξευτελισμός της ευπρεπούς προέδρου της Κομισιόν (και βέβαια του θεσμού που εκπροσωπεί), δεν κατάφερε να απασχολήσει την ελληνική κοινή γνώμη παραπάνω από 5 δημοσιογραφικά λεπτά. Λογικό, καθώς τριγύρω σφύριζαν ρουκέτες που έκαναν για λίγο ένα από τα παλαιότερα μέλη της Ε.Ε. και τη γενέτειρα της έννοιας του Ανθρωπισμού να μοιάζει με τη θρυλική Σιναλόα. Φαίνεται πως η ελληνική κυβέρνηση μπέρδεψε λίγο τις συνταγματικές της υποχρεώσεις και αντί να προστατέψει τους αληθινούς δημοσιογράφους, σπατάλησε πολύτιμους πόρους για να το παίζει σημαντικός ένας τριτοκλασάτος καλλιτεχνικός (με τα κριτήρια της δεξιάς) μάνατζερ.
Στην Ευρώπη αντίθετα, έγινε ο κακός χαμός, με το θέμα να παίζει κεντρικό θέμα στα δελτία ειδήσεων και να οργανώνονται ντιμπέιτ και αναλύσεις. Οι αφελείς Ευρωπαίοι παρακολούθησαν έκπληκτοι τον ηγέτη της Τουρκίας, σε μια σαφώς προετοιμασμένη παράσταση, να καλωσορίζει τον απίθανο κ. Michel, πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, και να παρατάει την πρόεδρο της Κομισιόν στο έλεος της χλεύης. Στο κομβικό εκείνο σημείο, ο τραγικός Βέλγος πολιτικός έδειξε την πλήρη ανεπάρκειά του στο να εκπροσωπήσει έναν θεμελιώδη για όλους εμάς τους πολίτες της Ε.Ε. θεσμό, καθώς από τις αρκετές επιλογές που είχε, επέλεξε τη χειρότερη.
Είναι από τις ελάχιστες ευκαιρίες στην καριέρα ενός πολιτικού ώστε να αποδείξει την κλάση του (εάν διαθέτει). Μπορούσε να επιπλήξει επι τόπου τον (και επισήμως πλέον μετά τις δηλώσεις Draghi) δικτάτορα και να αποχωρήσει έως ότου η τουρκική προεδρία διόρθωνε τα του πρωτοκόλλου, μπορούσε απλά να κάνει αυτό που θα έκανε ο καθένας από εμάς αντανακλαστικά σε παρόμοια περίπτωση, δηλαδή να παραχωρήσει τη θέση του στην κυρία, μπορούσε επίσης να παρακάμψει έξυπνα το ανατολίτικο τέχνασμα και να καθίσει στον καναπέ μαζί με την συμπρόεδρο της Ε.Ε., εκθέτοντας έτσι ανεπανόρθωτα τον εγωπαθή Τούρκο δικτάτορα.
Ο ολίγιστος πρόεδρός μας, αντίθετα, αποδείχθηκε της σημιτικής σχολής και ως να είχε μόλις λάβει οδηγίες από τον κ. Μπίστη (που για κάποιον άγνωστο μαζοχιστικό λόγο κρατάνε ακόμα στον πολύπαθο, φοβικό ΣΥΡΙΖΑ) φοβήθηκε να μην στεναχωρήσει τους Τούρκους και ακολούθησε την αλάνθαστη τακτική του κατευνασμού. Ευτυχώς στην απολογία του απέφυγε να αναφερθεί σε συνεκτική και με σχέδιο εξωτερική πολιτική. Εξάλλου αν κάτι αναδείχθηκε με πάταγο από το θλιβερό αυτό περιστατικό είναι ότι η πραγματική πολιτική της ακινησίας είναι η πολιτική του κατευνασμού: Ακολουθώντας την, καταντάς ακίνητος σε μια πολυθρόνα αβαντάροντας τις ίντριγκες της γαλάζιας πατρίδας και του ρεβιζιονισμού, την ώρα που η γυναίκα που συνοδεύεις έχει τη μοναδική ευκαιρία να ζήσει μια βιωματική εμπειρία για το πως οι θεμελιώδεις ισλαμικές αξίες αντιλαμβάνονται τη θέση της στην κοινωνία και την πολιτική.
Το μήνυμα
Η φιέστα που οργάνωσε ο στυγνός Τούρκος δικτάτορας ήταν οπωσδήποτε προμελετημένη και είχε πολλούς και καθαρούς στόχους. Ήδη είχε προηγηθεί μια ακόμα παράλογη απόφαση με την οποία η Τουρκία αποσύρθηκε από τη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης που αφορά στην προστασία των γυναικών απέναντι στη βία. Στην Τουρκία και όχι μόνο, αντιλαμβάνονται κάπως παράξενα την έννοια της δημοκρατίας. Πιστεύουν ότι η δημοκρατία αρχίζει και τελειώνει στη διενέργεια εκλογών και ότι αν κάποιος ηγέτης εκλεγεί, κανονικά ή λιγότερο κανονικά, τότε δικαιούται να αποκαλείται ο ίδιος πρόεδρος και η χώρα του δημοκρατία. Έννοιες όπως ανθρωπισμός, δικαιώματα, ελευθερία της έκφρασης, αντιπολίτευση, ανεξάρτητες αρχές, διακριτές εξουσίες, ανεξάρτητη δικαιοσύνη, διεθνείς συμβάσεις και πολλές ακόμα, αποτελούν δυσάρεστες παρενοχλήσεις που δεν αξίζουν ιδιαίτερης μνείας.
Στόχος του καθεστώτος ήταν να στείλει ένα καθαρό μήνυμα κυρίως στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και γενικότερα στο παγκόσμιο Ισλάμ, ένα μήνυμα για το πώς ο χαλίφης όλων των πιστών είναι πια τόσο δυνατός ώστε να εξευτελίζει δημόσια τους εκπροσώπους της Ε.Ε. και ταυτόχρονα να επιβάλει στη γυναίκα πρόεδρο της Κομισιόν να υποταχθεί στον τρόπο που η φύση της αντιμετωπίζεται από το ισλάμ. Την επόμενη φορά που η κ. Von der Leyen θα επισκεφθεί την Τουρκία, καλό θα ήταν να φοράει και τη μαντήλα της. Έτσι παρουσιάζεται πανίσχυρος και θριαμβευτής στο συντηρητικό ακροατήριο της χώρας του ενώ έχοντας διαβάσει σωστά τους χαρακτήρες των ευρωπαίων ηγετών είναι απόλυτα σίγουρος ότι μπορεί να διαχειριστεί άνετα το damage control. Αυτό που σίγουρα δεν μπορεί να αντιληφθεί είναι η χαώδης απόσταση που χωρίζει τους ευρωπαίους ηγέτες από τους ευρωπαίους πολίτες και την αληθινή αγανάκτηση που προκάλεσε στους τελευταίους.
Κάποιος πρέπει επειγόντως να ψιθυρίσει στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ότι στις διεθνείς συναντήσεις του, δεν εκπροσωπεί ούτε τον εαυτό του, ούτε τους απανταχού Βαλντέν του κοσμου τούτου. Πρωτίστως εκπροσωπεί τουλάχιστον δύο κράτη της ένωσης που υφίστανται ένα άνευ προηγουμένου μπούλινγκ και που οι πολίτες τους έχουν την απαίτηση να εκφράζονται στις συναντησεις αυτές οι θέσεις, οι αγωνίες και οι φόβοι τους. Για να το εξειδικεύσουμε περισσότερο, στους εκατομμύρια πολίτες που εκπροσωπεί ο κ. Michel, υπάρχουν Κύπριοι που απαιτούν να γίνει σεβαστό το δικαίωμα στις περιουσίες τους ή στην επιστροφή τους στους τόπους που γεννήθηκαν. Υπάρχουν επίσης Έλληνες κάτοικοι των Φούρνων που αρνούνται πεισματικά να συνηθίουν στην ιδέα ότι στο όνομα κάποιας περίεργης “υπερκινητικής” πολιτικής, θα ξυπνήσουν μια μέρα με τουρκικά διαβατήρια, επειδή ένας βαλκάνιος δικτατορίσκος αποφάσισε ότι έχει τη δύναμη να αμφισβητεί εμπράκτως τουλάχιστον τρείς διεθνείς συνθήκες και κάποιοι χάννοι στις Βρυξέλλες (και δυστυχώς και στην Αθήνα και τη Λευκωσία) δέχονται να διαπραγματευτούν στη βάση αυτή.
Το sofagate ήρθε σαν από μηχανής θεός να αναδείξει αυτό που πολλοί υποψιαζόμασταν από την εποχή που οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες παζάρευαν μεταξύ τους για τη σύνθεση των θεσμών. Αφού λοιπόν καμία μεγάλη χώρα δεν επιθυμούσε να δει στο τιμόνι ζωτικών ευρωπαϊκών θεσμών ικανούς πολιτικούς με κύρος και προσωπικότητα, αλλά διαφορετικής εθνικότητας, τελικά προτίμησαν λαμπρές μετριότητες, γνωρίζοντας ότι τουλάχιστον δεν θα απειληθούν τα στενά εθνικά τους συμφέροντα. Όπως ήταν αναμενόμενο, η πρώτη μεγάλη κρίση, το ζήτημα των εμβολίων, κατέληξε σε ένα μεγαλοπρεπές φιάσκο που τώρα το πληρώνουμε όλοι. Η θλιβερή παρουσία του διδύμου στην Τουρκία, απλώς επιβεβαίωσε τους αρχικούς μας φόβους. Είναι φανερό ότι οι συγκεκριμένοι πολιτικοί θα τα θαλάσσωναν ακόμα και αν απέναντί τους είχαν soft δεξιούς τύπου Μοερλουσκόνι. Μπροστά στο φαινόμενο Ερντογάν η μόνη τους χρησιμότητα είναι μια οικειοθελής παραίτηση. Πριν τα πράγματα γίνουν μη αναστρέψιμα.
Το θετικό όμως είναι ότι σε αντίθεση με την αφασία της Κομισιόν και την αφωνία της κοινότητας του “γυάλινου πύργου”, οι κανονικοί άνθρωποι είναι στα κάγκελα και η κοινή γνώμη ασφυκτιά μπροστά στην ανωμαλία εξ ανατολών. Ο γράφων προσωπικά αλλά και πολλοί αναλυτές που ακολουθούμε αδιαλείπτως τον ευρωπαϊκό τύπο, είμαστε μάρτυρες ενός φαινομένου που μοιάζει με πραγματική εξέγερση, μια εξέγερση αξιοπρέπειας απέναντι σε ένα δυσώδες φαινόμενο όπου η Δημοκρατία εκβιάζεται να γονατίσει μπροστά στα αποκαλούμενα “ζωτικά συμφέροντα” της Τουρκίας, σε κάποια ελάχιστης αξίας επιχειρηματικά συμφέροντα, σε κάποιες αντιλήψεις ελάχιστων κρατών που κόλλησαν σε ένα παρελθόν που μας άφησε χρόνους.
Για την αποκατάσταση του αυτονόητου
Η Κύπρος ουδέποτε έγινε μέλος της Ε.Ε. επειδή δήθεν η τότε ελληνική κυβέρνηση διαπραγματεύθηκε σκληρά. Η αποδοχή της Κύπρου ήταν αντάλλαγμα για την παταγώδη (όπως αποδείχθηκε) αστοχία της διεύρυνσης προς ανατολάς, με την παράλογη είσοδο της μισής Σοβιετίας στην Ένωση, που απορρύθμισε τελειωτικά τις δομές και τη λογική της και οδήγησε μαθηματικά στην υπερδεκαετή κρίση και στο Brexit.
Το Αιγαίο είναι (ευτυχώς) ελληνική λίμνη εκ της γεωγραφικής και ιστορικής πραγματικότητας. Δυστυχώς κανένας δεν είναι σε θέση να βοηθήσει τους ελάχιστους εν Ελλάδι διαφωνούντες, ακόμα και αν σεβόμαστε τις απόψεις τους. Το τραγικό για τους ίδιους είναι ότι αν διατύπωναν παρόμοια άποψη στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, τώρα θα σάπιζαν σε κάποιο μπουντρούμι. Θα πρέπει δηλαδή επιτέλους να αντιληφθούν ότι υπερασπιζόμενοι τις παράλογες και ανιστόρητες διεκδικήσεις ενός επισήμως αποκαλούμενου δικτάτορα, απλά στρέφονται ενάντια στις ίδιες τις θεμελιώδεις αξίες τους γεννώντας το απόλυτο Παράδοξο.