Toυ Γ. Λακόπουλου
Προ ημερών ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πρόεδρος της ΝΔ, που υπερηφανεύεται για την ευρωπαϊκή της ταυτότητα, βρέθηκε στη Γερμανία. Από όσα λέει ο ίδιος συζήτησε με την Μέρκελ και τον Σόιμπλε οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό που θα το καθιστούσε χρήσιμο στη χώρα του: την επί θύραις αλλαγή της κοινοτικής Ευρώπης. Γιατί να το συζητήσει; Οι άνθρωποί του ασχολούνται με τις δημοσκοπήσεις και στις αντικυβερνητικές ατάκες των ομιλιών του.
Αλλά με τον Μητσοτάκη, λίγο το κακό. Αντιπολίτευση είναι. Μήπως ο Αλέξης Τσίπρας ως πρωθυπουργός και οι υπουργοί του, έχουν ασχοληθεί ποτέ με την προετοιμασία της αλλαγής που έρχεται; Πήραν μέρος σε κάποια από τις διεργασίες; Κατέθεσαν προτάσεις και ιδέες; Συζήτησε με κανέναν από τους ομολόγους του, κάποιον από το Κομισιόν, ο ίδιος ο Τσίπρας; Ρώτησε κάτι τον Αβραμόπουλο, ή τον πρόεδρο της Κομισιόν για τη Λευκή Βίβλο προτού ανακοινωθεί; Πού να του περισσέψει χρόνος από τη μεθόδευση των καθυστερήσεων στην αξιολογήθηκε και την επιλεκτική ανάγνωση των αριθμών.
Αλίμονο. Η Ευρώπη αλλάζει δομικά, όπως συνέβη και άλλες φορές στο παρελθόν, και στο εγχώριο πολιτικό σύστημα αγρόν αγοράζουν. Για πρώτη φορά δεν υπάρχει ελληνική παρέμβαση, όπως συνέβαινε στο παρελθόν –και με το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ. Σήμερα δεν υπάρχουν καν απλές δηλώσεις . Κάτι γενικότητες από τη Φώφη Γεννηματά έδειξαν απλώς άγνοια του σημερινού ΠΑΣΟΚ για τα δυναμική των πραγμάτων στο ευρωπαϊκό πεδίο.
Οι Έλληνες πολιτικοί θεωρούν ότι και αυτό το θέμα είναι μια ακόμη αφορμή για να βγάλουν τα μάτια τους. Σε κανένα κόμμα, άλλωστε, δεν υπάρχει ομάδα που να παρακολουθεί αυτά τα θέματα συστηματικά.
Ωστόσο οι εξελίξεις δεν περιμένουν. Με τη Λευκή Βίβλο ο Ζαν Κλοντ Γιούνγκερ πυροδότησε τη δυναμική των αλλαγών στην αρχιτεκτονική και τη διαδικασία των αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αντί για τεχνοκρατικές προτροπές, έδωσε ένα πολιτικό μενού προς διαβούλευση.
Καθώς δεν υπήρξε ποτέ γραφειοκράτης, ο πολύπειρος πρόεδρος της Κομισιόν απευθύνθηκε ως πολιτικός σε πολιτικούς σε όλη την Ευρώπη και τους κάλεσε να επιτελούν στόχο και διαδικασία προσέγγισης, ενδεχομένως προβλέποντας και ποια θα είναι η κατάληξη των διλημμάτων.
Αναδείχθηκε ήδη από τους επικεφαλής των τεσσάρων πιο ισχυρών χωρών της Ένωσής –τι καλά που λείπουν κι οι Βρεττανοί από αυτές τις συζητήσεις. Η φορά των πράγματων οδηγεί σε κάτι που ήδη υπήρχε στην κοινοτική διαδικασία: την ενισχυμένη συνεργασία. Όσοι μπορούν και θέλουν θα προχωρήσουν. Οι υπόλοιποι, όταν ευκαιρήσουν.
Μορφή ενισχυμένης συνεργασίας είναι οι πιο προωθημένες κοινοτικές πολιτικής. Η Συνθήκη Σένγκεν και η …ΟΝΕ. Το είπε, άλλωστε ο πολυμαθής Προκόπης Παυλόπουλος και έγινε στόχος των αδαών. Αλλά η πραγματικότητα δεν αλλάζει. Το Γιούρογκρουπ, είναι ένα άτυπο όργανο διεύθυνσης τα Ευρωζώνης που με τη σειρά της αποτελείται από τις χώρες που αποσπάστηκαν από την Ένωση και έκαναν βήματα παραπέρα.
Μπροστά σ’ αυτά τα βήματα βρίσκεται τώρα η Ευρώπη ως ενδιάμεσα στάδια ανάμεσα στη σημερινή ακινησία –που καλλιεργεί την αμφισβήτηση– και το ομοσπονδιακό όραμα. Δεν είναι απροσδιόριστα βήματα, αλλά συγκεκριμένα και μετρήσιμα: η ψηφιακή και ενεργειακή ένωση, η φορολογική και εργασιακή σύγκλιση, η εξωτερική πολιτική, η άμυνα, η πολιτισμική όσμωση, η μεταναστευτική πολιτική. Αν δεν μπορούν να πάρουν αποφάσεις όλοι μαζί, θα τις πάρουν όσοι μπορούν.
Για όσους δεν κατάλαβαν -και δεν κατάλαβαν ούτε αυτοί που πετάνε μεγαλοστομίες του τύπου: “η Ελλάδα πρέπει να μείνει την πρώτη ταχύτητα” – αυτή η εξέλιξη προτού γίνει πρόκληση, για την Ελλάδα είναι καμπάνα. Εφόσον η τελική απόφαση κινηθεί όπως έδειξαν οι τέσσερις μεγάλοι, το πρώτο πράγμα που θα κινδυνεύσει θα είναι η ελληνική παρουσία στην Ευρωζώνη. Το καταλαβαίνει και ένας άσχετος.
Μοιραία αυτό οδηγεί στη τρέχουσα αξιολόγηση εφαρμογής του Μνημονίου και θέτει προ των ευθυνών τους και την κυβέρνηση που καθυστερεί και την αντιπολίτευση που κάνει κάτι χειρότερο με τον τυχοδιωκτισμό “όχι σε όλα”.
Κάποιος πρέπει να εξηγήσει στον Τσίπρα ότι δεν έχει περιθώρια για τακτικισμούς. Αλλά και στον Μητσοτάκη ότι αν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν και το Μνημόνιο δεν υλοποιηθεί, θα μείνει εκτός νυμφώνος ολόκληρη η Ελλάδα, όχι μόνο η κυβέρνηση.
Εκτός αν θεωρεί ότι υπάρχει κάποιος στην Ευρώπη που λέει: δεν πάει να ρίξει την Ελλάδα στο πηγάδι ο Τσίπρας, θα έλθει αυτό το καλό παιδί ο Κυριάκος και θα τη βγάλει…
Το πρώτο καθήκον που υποδεικνύει στις πολιτικές δυνάμεις την Ελλάδας η Λευκή Βίβλος είναι να συνεργαστούν για να εμπεδωθεί η ελληνική παρουσία στην Ευρωζώνη.
Από εκεί και πέρα υπάρχουν οι τομείς στους οποίους προβλέπεται να συγκλίνουν ομάδες χωρών για να περάσουν στο επόμενη στάδιο και η Ελλάδα πρέπει να επιλέξει σε τι μπορεί να ακολουθήσει.
Για
όλα αυτά υπάρχουν προτάσεις των κοινοτικών υπηρεσιών, υπάρχει επεξεργασία από την Κομισιόν και πολιτικές θέσεις από τα κράτη που δεν ονομάζονται μόνο ευρωπαϊκά, αλλά είναι κιόλας.
Η επικείμενη συνάντηση των ηγετών στις Βρυξέλλες και η παρουσία τους στη Ρώμη στις 25 Μαρτίου για τα 60 χρόνια από την υπογραφή της ιδρυτικής Συνθήκης της ΕΟΚ, δεν μπορεί να εγγραφεί στην ατζέντα του Τσίπρα- αλλά και του Μητσοτάκη στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος -ως τυπική διαδικασία.
Έστω και την τελευταία στιγμή πρέπει να κομίσουν προτάσεις. Όχι μόνο στις ευρωπαϊκές συναντήσεις, αλλά και στην ελληνική κοινή γνώμη την οποία διαρκώς αποπροσανατολίζουν και μένει στο σκοτάδι.
Μια κατεπείγουσα συζήτηση στη Βουλή- σοβαρή όμως όχι ως αφορμή για τις πανάθλιες αντιπαραθέσεις τους που εξαγριώνουν –είναι το πρώτο βήμα. Ιδίως όταν εκ παραλλήλου αρχίζει η διαβούλευση για την έξοδο της Βρετανίας, για την οποία η Ελλάδα κάνει ως τώρα σα να μην την αφορά.
Ότι η Λευκή Βίβλος του Γιούνγκερ συμπίπτει με την έναρξη της μετά Grexit εποχής δεν είναι τυχαίο. Όπως τίποτε δεν είναι πλέον στην Ευρώπη. Κάποιος να εξηγήσει τουλάχιστον τους αρχηγούς των δυο μεγάλων κομμάτων ότι θα είναι έγκλημα να αποδειχτεί τυχαία και η συμμετοχή τους στις συναφείς διεργασίες.
Αν έφτασε εδώ η Ελλάδα στην κοινοτική Ευρώπη το οφείλει πρωτίστως στον Κωνσταντίνο Καραμανλή με την ένταξη το 1980 και στην Ανδρέα Παπανδρέου με την Ενιαία Αγορά το 1986 και την απόφαση για την ΟΝΕ το 1993 που ολοκλήρωσε μετά το 1996 ο Κ. Σημίτης.
Εάν σήμερα στη συζήτηση, που αρχίζει με τη Λευκή Βίβλο, ο Τσίπρας και ο Μητσοτάκης αποδειχθούν μοιραίοι και άβουλοι και η χώρα βγει ζημιωμένη, γιατί ούτε σ’ αυτό μπορούν να συμπράξουν, θα τους συμπαρασύρει μαζί η καταδίκη της Ιστορίας.
