Του Γιαννάκη Ομήρου
24 χρόνια από τον άδικο και πρόωρο χαμό του ο Γιάννος Κρανιδιώτης λείπει. Το μεγάλο χρονικό διάστημα «απουσίας του» λογικά θα έπρεπε να καλύψει το κενό. Δυστυχώς συμβαίνει το αντίθετο. Όσο περνά ο καιρός, το κενό γίνεται ακόμα πιο αισθητό και πιο δυσαναπλήρωτο. Οι ευαισθησίες, οι λεπτές ισορροπίες, η αίσθηση της συνεχούς επαγρύπνησης για την Κύπρο, ας μη γελιόμαστε, δεν είναι ίδια χωρίς τον Κρανιδιώτη στην Αθήνα. Όχι γιατί τώρα λείπει η συμπαράσταση της Ελλάδας η οποία επαναλαμβάνεται κατά κόρον. Όμως η παρουσία του Κρανιδιώτη έδινε το μέτρο της βαθιάς γνώσης, της ενσυναίσθησης του Ελλαδικού χρέους προς την Κύπρο, της οριοθέτησης των λεπτών γραμμών και της ιστορικής «καταγωγής» του κυπριακού που επιβάλλει τους ανάλογους εκάστοτε χειρισμούς.
Ας είμαστε ειλικρινείς. Παρά τις δηλώσεις του Έλληνα, Πρωθυπουργού κατά την τελευταία επίσκεψη του στη Κύπρο, ότι «αποτελούν παράσιτα» όσοι προβάλλουν ισχυρισμούς για δυσαρμονία Αθηνών – Λευκωσίας στο κυπριακό, εμφανίζονται όλο και με μεγαλύτερη συχνότητα στην Ελλάδα «κακοφωνίες» και απροσχημάτιστες υπονομεύσεις της διαχρονικής θέσης ότι το κυπριακό αποτελεί το πρώτιστο θέμα της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Δημοσιεύματα στον Ελληνικό Τύπο αποτυπώνουν την δυσφορία της λεγόμενης «Αθηναϊκής Ελίτ» από την παράταση της εκκρεμότητας στη λύση του κυπριακού ενώ ο καθηγητής και πρώην Υφυπουργός Εξωτερικών των Κυβερνήσεων Σημίτη, Χρήστος Ροζάκης, απροκάλυπτα εισηγείται τον παραμερισμό του κυπριακού προς όφελος επίλυσης των Ελληνοτουρκικών διαφορών. Δεν μπορούν, λέει, να μας περιμένουν να λύσουμε το κυπριακό!
Η παρουσία του Κρανιδιώτη στην Ελληνική πολιτική σκηνή αποτελούσε εγγύηση ευθύνης, επαγρύπνησης και του αυτονόητου χρέους της Ελλάδας έναντι της Κύπρου. Και τα σημερινά «παράσιτα» των εν Αθήναις ασχημονούντων έναντι της Κύπρου δεν θα διανοούνταν να εκδηλώνονται ξετσίπωτα όσο ο Κρανιδιώτης ήταν παρών στην Ελληνική πολιτική σκηνή.
Η συνεισφορά του στην ευρωπαϊκή ενσωμάτωση της Κύπρου, πρωταγωνιστική. Ο μεγάλος του καημός, η πρώτη του έγνοια, το συνεχές του μέλημα ήταν η διασφάλιση των προϋποθέσεων για την απρόσκοπτη ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήταν ευτυχής γιατί ένα όνειρο που το μετέτρεψε σε καθημερινό του βίωμα άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά. Εκτιμούσε ότι προοπτικές σύντομης λύσης του κυπριακού δεν υπήρχαν και καθόριζε τον στόχο της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης της Κύπρου ως τη μεγάλη εναλλακτική στρατηγική του Ελληνισμού. Θυμούμαι ακόμα τα λόγια του στην τελευταία μας συνάντηση στη Βιέννη ένα μήνα πριν το τραγικό του θάνατο. «Στο Ελσίνκι πρέπει να πάρουμε οπωσδήποτε την αποσύνδεση της ένταξης της Κύπρου από προηγούμενη λύση. Με τίποτα δεν θα κάνουμε πίσω απ’ αυτό».
Όμως ο Κρανιδιώτης ήταν και ο οραματιστής των μεγάλων αλμάτων και των ανοικτών οριζόντων για τον Ελληνισμό που μπορούσε να προωθήσει με τη μεθοδικότητα του ικανού πολιτικού. Με το πάθος του ιδεολόγου αλλά και την επίγνωση των δυνατοτήτων και των πραγματικών ορίων μια πολιτικής. Έβλεπε ως επείγουσα αναγκαιότητα την υπέρβαση της στασιμότητας, της απραξίας και της προσήλωσης στο παλιό. Αγωνιούσε για την υιοθέτηση καινοτόμων αλλαγών που θα έβαζαν τον Ελληνισμό σε μια άλλη τροχιά ανάτασης και δημιουργίας. Απέρριπτε το κράτος της διαμεσολάβησης, του αδίστακτου κομματισμού της διαφθοράς και της διαπλοκής.
Απεχθανόταν τον αυτοσχεδιασμό, την τετριμμένη παραδοσιακή διπλωματία, τον εύκολο λόγο του εντυπωσιασμού και των ανέξοδων ρητορικών εκφράσεων. Εξοπλισμένος με την ιώβεια υπομονή ενός έμπειρου διπλωμάτη γνώριζε την τέχνη της βολιδοσκόπησης των προθέσεων και με μεθοδικότητα και συστηματική δουλειά κέρδιζε κρίσιμές μάχες. Ο Γιάννος Κρανιδιώτης ήθελε την πολιτική διαδικασία αποτελεσματική, παραγωγική, με ορατά και χειροπιαστά αποτελέσματα. Και τους μεγάλους εθνικούς στόχους ρεαλιστικούς και εφικτούς. Ποτέ όμως ηττοπαθείς και ενδοτικούς.
Αν και η ζωή του Γιάννου Κρανιδιώτη υπήρξε σύντομη, το όραμα του για την Κύπρο, την Ελλάδα και τον Ελληνισμό παραμένει διαχρονικό αλλά και επίκαιρο όσο ποτέ.
24 χρόνια μετά τον πρόωρο χαμό του, η Κύπρος συνεχίζει τον αγώνα για τον τερματισμό της τούρκικης κατοχής και για μια λύση δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη.
Η ζωή και το έργο του Κρανιδιώτη θα αποτελεί μόνιμη πηγή έμπνευσης και οραματικής ενατένισης του μέλλοντος.
Σημ: Ο Γιάννος Κρανιδιώτης σκοτώθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου του 1999 σε αεροπορικό δυστύχημα. Στο ίδιο δυστύχημα σκοτώθηκε και ο γιός του Νικόλας.
Πρώην Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων
