Γράφει ο Θανάσης Τσεκούρας
Μια συζήτηση για το νόημα και το περιεχόμενο της επετείου με την Πρόεδρο της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη.
Πέρασαν σχεδόν τρία χρόνια από τη στιγμή (στις 31 Ιουλίου του 2019) που ανακοινώθηκε από τον Πρωθυπουργό η ανάληψη της προεδρίας της Επιτροπής για τα 200 χρόνια από την ελληνική Επανάσταση από τη Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη. Από τότε συνέβησαν πολλά. Με την πανδημία να δημιουργεί μία πρωτόγνωρη καθημερινότητα, να μας περιορίζει όλους στα σπίτια μας για μεγάλα χρονικά διαστήματα, να αλλάζει τις προτεραιότητές μας, να συμπυκνώνει εν τέλει τον χρόνο κάνοντας όλες τις ημέρες ίδιες. Ευρισκόμενοι πλέον στην «παράταση», συζητούμε για το νόημα και το περιεχόμενο της επετείου με την Πρόεδρο της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη…
«Άλλη μια επέτειος», «άλλη μια χαμένη ευκαιρία», «άλλη μια από τα ίδια». Ποια είναι η κριτική που σας ενοχλεί περισσότερο;
Ούτε το ένα, ούτε το άλλο και κανέναν δεν ενδιαφέρει τι με ενοχλεί.
Κύριε Τσεκούρα, δεν είχαμε τη «συνταγή». Και δεν κάναμε το λάθος να την αναζητήσουμε. Δεν είχαμε κυρίαρχη ανάγνωση. Και ειλικρινά καμία πρόθεση επιβολής. Δεν ανεβήκαμε στην έδρα. Δεν προχωρήσαμε αυτάρεσκα σε έναν μονόλογο με την υπεροψία της γνώσης και της σωστής άποψης.
Η ουσία είναι ότι απευθυνθήκαμε στην κοινωνία και ακούσαμε ιδέες και προτάσεις. Ιδέες και προτάσεις που έγιναν δράσεις. Αυτή ήταν η ευθύνη μας. Ο συντονισμός των επετειακών δράσεων.
Κάποιοι λένε ότι το μόνο που έμεινε από το επετειακό έτος είναι τα σιγκούνια και τα πιρπιρί της Γιάννας;
Πρώτα από απ’ όλα θα μου επιτρέψετε να παρατηρήσω ότι από το «επετειακό έτος», όπως το αναφέρετε, έμειναν οι σχεδόν 2000 προτάσεις που υποβλήθηκαν στην Επιτροπή από κάθε λογής φορέα και από εκατοντάδες πολίτες, έμειναν οι σχεδόν 400 δράσεις που έγιναν σε κάθε μέρος της Ελλάδας και σε 42 χώρες σε όλες τις ηπείρους, έμειναν ιδιαίτερα αξιόλογα έργα, η συλλογή «Μικροί Μεγάλοι Ήρωες» που προβλήθηκε σε εκατοντάδες δημόσιες οθόνες στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και άλλα πάρα πολλά. Ακόμα έμειναν σημαντικότατες δράσεις με καθαρή στόχευση το μέλλον της Ελλάδας, όπως τα δεκάδες αναπτυξιακά έργα από πάμπολλους δήμους τα οποία με τη στήριξη της Επιτροπής εντάχθηκαν στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» για χρηματοδότηση και υλοποίηση. Και όλα αυτά είναι ένα πολύ μικρό μέρος του «τι έμεινε από το επετειακό έτος».
Τώρα, αναφορικά με το δεύτερο σκέλος του σχολίου, για τα «σιγκούνια και τα πιρπιρί» θα παρατηρήσω ότι η κριτική αυτή αδικεί τις δυνατότητες που μας δίνει η πολιτιστική μας κληρονομιά. Αδικεί εκπληκτικούς Έλληνες δημιουργούς οι οποίοι αναζητούν έξοδο στις αγορές. Ως Επιτροπή απλά τους βοηθήσαμε. Αναδείξαμε το έργο τους. Αποδείξαμε ότι η παράδοση μπορεί να έχει οικονομικό αντίκτυπο στο σήμερα. Είναι συγκριτικό πλεονέκτημα, αρκεί να το αξιοποιήσουμε. Πιστεύω μάλιστα ότι η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου κατάλαβε το νόημα πίσω από τη συγκεκριμένη επιλογή και το είδε θετικά.
Ήταν «ατυχία» για την επέτειο η πανδημία;
Η πανδημία άλλαξε τον πλανήτη και τάραξε συθέμελα τον τρόπο ζωής δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Προφανές είναι ότι επηρέασε και το έργο της Επιτροπής. Υπήρχαν δράσεις που σχεδιάστηκαν και τελικά δεν μπόρεσαν να υλοποιηθούν ή σχεδιασμοί που εγκαταλείφθηκαν εν τη γενέσει τους.
Όμως, συνολικά η συμβολική αυτή επέτειος αναδείχτηκε. Διαβάσαμε. Μιλήσαμε. Γράψαμε. Και δεν εννοώ η Επιτροπή. Εννοώ όλοι μας. Η κοινωνία. Επιτρέψτε μου να το τονίζω και να το επαναλαμβάνω αυτό, γιατί είναι η ουσία της επετείου. Η συμμετοχή της κοινωνίας ήταν το ζητούμενο, και αυτό το πετύχαμε.
Συζητήσαμε, διαφωνήσαμε, ανταλλάξαμε απόψεις, επιχειρήματα.
Εκδόθηκαν δεκάδες βιβλία, οργανώθηκαν συνέδρια και ημερίδες, πραγματοποιήθηκαν εικαστικές εκθέσεις, ανέβηκαν παραστάσεις, οργανώθηκαν διαγωνισμοί. Και όλες αυτές οι δράσεις, προσπαθήσαμε να αφήσουν κάποια παρακαταθήκη για το μέλλον.
Για παράδειγμα στο Φόρουμ «Η Ελλάδα το 2040» που οργάνωσε η Επιτροπή, για να προβλεφθούν ευκαιρίες, εμπόδια, προσκόμματα, τοποθετήθηκαν όλοι οι παραγωγικοί φορείς της χώρας μας, συγκεκριμένες ομάδες από την κοινωνία των Πολιτών και διεθνείς προσωπικότητες. Και τα ντοκουμέντα είναι στη διάθεση του κάθε ενδιαφερόμενου.
Ο στόχος δεν ήταν να αποφασίσουμε. Δεν ήταν αυτή η δουλειά μας. Ο στόχος ήταν να θέσουμε τα ερωτήματα. Να καταγράψουμε προτάσεις. Να ανιχνεύσουμε τις λύσεις. Και να επιβεβαιώσουμε τη διαδικασία: τον διάλογο.
Είναι η άυλη κληρονομιά του επετειακού έτους: μία νέα κουλτούρα συνεργασιών και συνεργειών.
Συνεργασίες και συνέργειες γιατί; Για ποιους;
Όπως σας ανέφερα τόσο οι 1827 προτάσεις που κατατέθηκαν από φορείς και ιδιώτες στην ειδική πλατφόρμα της Επιτροπής, όσο και οι εκατοντάδες δράσεις που τελικά υλοποιήθηκαν και καταγράφηκαν στο ημερολόγιο που είχαμε αναπτύξει, αποδεικνύουν ότι η κοινωνία ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση να συμμετάσχει στη διαμόρφωση του επετειακού προγράμματος για την δισεκατονταετηρίδα.
Την ίδια αίσθηση συμμετοχής αποκόμισα και στις επισκέψεις που έκανα με μέλη της Ολομέλειας σε 80 πόλεις απ’ άκρου εις άκρο της Ελλάδας, συναντώντας εκατοντάδες ανθρώπους που κάτι μικρό ή μεγάλο ετοίμασαν και έκαναν με την ευκαιρία της συμβολικής επετείου.
Αλλού ίδρυσαν μία σχολή λαϊκής τέχνης, ή ένα τοπικό πολιτιστικό κέντρο για τη νεολαία, αλλού οργάνωσαν εκθέσεις και διαγωνισμούς σε πανεπιστήμια και σχολεία, αλλού έκαναν παρεμβάσεις στην πόλη για τη διευκόλυνση της ζωής τους, αλλού εκδώσανε βιβλία και λευκώματα ή ίδρυσαν βιβλιοθήκες.
Αυτή είναι η δύναμη της κοινωνίας, της διαδικασίας που επιλέχθηκε για προτάσεις από κάτω προς τα πάνω, αν επιτρέπεται η έκφραση για λόγους απλοποίησης. Μια διαδικασία η οποία σε οδηγεί σε μονοπάτια που σε φέρνουν σε επαφή με περισσότερους πολίτες, περισσότερες κοινωνικές ομάδες.
Η φιλοσοφία της Επιτροπής είναι αναστοχασμός για όσα έχουν γίνει και προγραμματισμός για το μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό, φροντίσαμε και για υλική κληρονομιά του 2021. Δράσεις με αποτύπωμα στο αύριο, που συνδυάζουν τη γνώση και την ανάδειξη του παρελθόντος, αλλά με το βλέμμα στο μέλλον.
Αυτού του είδους τις συνεργασίες και τις συνέργειες επιδιώξαμε να στηρίξουμε με το έργο μας ως Επιτροπή.
Τι περιλαμβάνει ο απολογισμός σας;
Από την αρχή της δημιουργίας της Επιτροπής, είπαμε ότι η διακοσιοστή επέτειος από την Επανάσταση του 1821 θα ήταν μία ευκαιρία να τιμηθεί η Ιστορία μας και οι άνθρωποι που άφησαν το αποτύπωμά τους στη δισαίωνη πορεία της νεότερης Ελλάδας, καθώς και η ευκαιρία να υλοποιηθούν δράσεις που θα αφήσουν κάθε μορφής παρακαταθήκη για το μέλλον. Και αυτό ακριβώς κάναμε.
Υλοποιήσαμε και στηρίξαμε 384 δράσεις, περισσότερες από μία για κάθε ημέρα του επετειακού έτους, συντονίζοντας ένα συνολικό πρόγραμμα που διήρκεσε 365 ημέρες και απλώθηκε σε όλη την Ελλάδα και σε δεκάδες άλλες χώρες, όπου υπάρχουν Έλληνες.
Πραγματοποιήθηκαν δράσεις στις περιοχές του πολιτισμού, της επιστήμης, της ιστορίας, δράσεις στήριξης της επιχειρηματικότητας των νέων και της καινοτομίας, επετειακές δράσεις όπως το πρόγραμμα video mapping σε κτίρια 18 πόλεων, η παραγωγή του ντοκιμαντέρ «Σε γνωρίζω από την όψη» το οποίο προβλήθηκε στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ή τα podcasts που επιμελήθηκε ο Διονύσης Σαββόπουλος με θέμα 200 χρόνια Ελληνικό Τραγούδι. Αλλά και δράσεις στη λογική να αναδείξουμε την επετειακή χρονιά ως παράθυρο στο μέλλον. Τέτοιες, για παράδειγμα, ήταν η ίδρυση της Μονάδας ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ στο ερευνητικό κέντρο ΑΘΗΝΑ, με αντικείμενο την βασική και την εφαρμοσμένη έρευνα στους τομείς της Τεχνητής Νοημοσύνης, της Επιστήμης Δεδομένων και της Ανάπτυξης Αλγορίθμων. Η μονάδα είναι αποτέλεσμα της πρότασης των μελών της Ολομέλειας της Επιτροπής καθηγητών Δασκαλάκη και Παπαδημητρίου, η οποία μετά από συστηματική δουλειά κατέληξε να ενταχθεί στα έργα που χρηματοδοτούνται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ελπίζουμε να επιτελέσει σημαντικό ρόλο στην αλλαγή παραδείγματος στην Ελλάδα σε έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας.
Παράλληλα, η Επιτροπή συμπαραστάθηκε στην προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας τόσο με την δωρεά των 18 κλινών ΜΕΘ στο νοσοκομείου Παπανικολάου, όσο και με την χρηματοδότηση της έρευνας ομάδας γιατρών στο ίδιο νοσοκομείο, για ένα πρωτοποριακό φάρμακο εναντίον του κορωνοϊού, το οποίο έχει ήδη χορηγηθεί σε πολλούς ασθενείς με εξαιρετικά αποτελέσματα. Και τώρα, στη λεγόμενη παράταση της Επιτροπής, χρηματοδοτούμε με επιπλέον 100 χιλιάδες ευρώ την τρίτη φάση των κλινικών δοκιμών.
Και σε άλλες ευκαιρίες όμως σταθήκαμε συμπαραστάτες σε προβλήματα που προέκυψαν, όπως έγινε με τη δωρεά του εργαστηρίου υπολογιστών στο Δημοτικό σχολείο Δαμασίου που είχε καταστραφεί στον σεισμό του Μαρτίου του 2021.
Τι σας έμεινε από το 2021;
Πάρα πολλά.
Πρώτα από όλα η εμπειρία της επαφής με τόσους ανθρώπους σε όλη την Ελλάδα ήταν μοναδική. Όχι μόνο γιατί περιηγήθηκα σε όλα αυτά τα μέρη, αλλά γιατί συνάντησα ανθρώπους δημιουργικούς, αισιόδοξους, με θετική σκέψη.
Μετά ήταν η τεράστια ποικιλομορφία που είχαν οι δράσεις που υλοποιήθηκαν με τη στήριξη ή τη χρηματοδότηση της Επιτροπής. Άγγιξαν όλους τους τομείς και σε αυτές συμπεριλήφθηκαν τα πάντα. Από διαγωνισμούς ρομποτικής για μαθητές σχολείων, μέχρι την ψηφιοποίηση δεκάδων ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους και την προβολή τους σε 21 ελληνικά και διεθνή φεστιβάλ.
Το τρίτο που μου έμεινε ήταν η αίσθηση ότι πάντα υπάρχει δυνατότητα να βρούμε τη λύση και να αντιμετωπίσουμε τα όποια εμπόδια. Αρκεί να παρακινηθούμε, να συνεργαστούμε, να ενώσουμε δυνάμεις και να θέσουμε κοινούς στόχους, Και αυτό κάναμε σε όλη τη διάρκεια της θητείας μας και για αυτό έχουμε την ικανοποίηση ότι πετύχαμε στο έργο μας.
Ποιος είναι ο λόγος που δόθηκε παράταση στην Επιτροπή;
Με την ολοκλήρωση της επετειακής χρονιάς, ως αποτέλεσμα της καλής διαχείρισης, έμεινε πλεόνασμα την τάξης των 4 εκατομμυρίων ευρώ. Τα χρήματα αυτά θα έπρεπε να διατεθούν σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που είχαμε αναλάβει ως Επιτροπή, δηλαδή για την υλοποίηση δράσεων που θα έχουν ένα σαφές θετικό αποτύπωμα για το κοινωνικό σύνολο. Αυτός είναι και ο λόγος που δόθηκε παράταση στην Επιτροπή μέχρι το τέλος Ιουνίου.
Ήδη έχουν δρομολογηθεί οι δράσεις που θα γίνουν και κάποιες έχουν αρχίσει να υλοποιούνται. Πρώτα από όλα έγινε η προμήθεια των 10 οχημάτων για το Πυροσβεστικό Σώμα. Ήταν το επιστέγασμα της περσινής μας καμπάνιας για τη διάθεση των εσόδων του Νομισματικού μας Προγράμματος από τον Αύγουστο και μετά, στο πρόγραμμα πυροπροστασίας της χώρας.
Έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες για την προσφορά επιπλέον εξοπλισμού στο Πυροσβεστικό Σώμα συνολικής αξίας 850.000€, για την προμήθεια 20 οχημάτων στο Γενικό Επιτελείο Στρατού, προκειμένου να στηριχθεί το κοινωνικό τους έργο, συμμετείχαμε στην προσφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ουκρανία μέσω του ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, ενώ πρόκειται τις επόμενες μέρες να ανακοινωθούν πολύ σημαντικές δράσεις που αφορούν στην υγεία, στην ενσωμάτωση κοινωνικών ομάδων, στην εκπαίδευση, στην επιστήμη κλπ. Μέχρι τη λήξη της θητείας μας θα έχουν ολοκληρωθεί και οι τελευταίες λεπτομέρειες, διασφαλίζοντας ότι όλοι οι πόροι που συγκεντρώθηκαν μέσω του Νομισματικού μας Προγράμματος, θα έχουν επιστρέψει στην κοινωνία.
Σε πάρα πολλές περιπτώσεις σας ακούσαμε να λέτε ότι η Επιτροπή δεν πήρε ούτε ένα ευρώ από το κράτος. Θέλετε να μας φωτίσετε λίγο σχετικά με το πώς η Επιτροπή στήριξε το έργο της;
Προϋπόθεση για να αναλάβω την προεδρία της Επιτροπής ήταν ότι το έργο της δεν θα χρηματοδοτηθεί από κρατικούς πόρους. Τόσο η λειτουργία της Επιτροπής, όσο και οι δράσεις που η ίδια χρηματοδότησε, στηρίχτηκαν στους χορηγούς της και, κυρίως, στα έσοδα από το Νομισματικό Πρόγραμμα που αναπτύξαμε. Στην ουσία καλέσαμε τις Ελληνίδες και τους Έλληνες να αγοράσουν τα 14 συλλεκτικά νομίσματα που εκδώσαμε, ώστε αφενός να αποκτήσουν ένα ενθύμιο της συμβολικής επετείου, αλλά και παράλληλα να χρηματοδοτήσουν τις δράσεις για να τιμηθεί αυτή η επέτειος.
Βλέπετε, λοιπόν, ότι το Νομισματικό Πρόγραμμα της Επιτροπής, δεν ήταν μόνο το μέσο για να υλοποιήσουμε το έργο μας αλλά αποτέλεσε από μόνο του μία σημαντική δράση στην οποία καλέσαμε την κοινωνία να συμμετάσχει. Και η ανταπόκριση ήταν πολύ μεγάλη, γι’ αυτό άλλωστε έμεινε και το σημαντικό πλεόνασμα που σας ανέφερα.
Υπάρχει επόμενη μέρα για εσάς;
Είμαι εδώ. Είμαι ενεργός πολίτης.
ΑΠΟ ΤΟ IEIDISEIS.GR
