Του Στέλιου Καλογεράκη
Χθες, οκτώ το βράδυ, περίμενα την κόρη μου, που ήταν σε μάθημα μουσικής. Γλυκιά νηνεμία τριγύρω. Ήταν μια σχεδόν αφύσικα ήρεμη χειμωνιάτικη βραδιά. Καθόμουν στο προαύλιο του σχολείου μόνος, πίνοντας ένα ζεστό ρόφημα, και από κάπου απέναντι, στο Δημαρχείο ακουγόταν μελωδίες από το σαξόφωνο ενός πλανόδιου μουσικού. Απλά ένα σαξόφωνο, χωρίς καμία άλλη μουσική συνοδεία. Οι μελωδίες διαχέονταν σε όλη την περιοχή και τις άκουγα δυνατά, ξεκάθαρα, χωρίς όμως να έχω οπτική επαφή με τον μουσικό.
Ήταν μια δύσκολη ημέρα, με τηλεφωνήματα, συναντήσεις, απαιτητικά projects και πολλή πίεση από παντού. Ο μουσικός ίσως να μην ήταν βιρτουόζος, και το σαξόφωνο ομολογώ ότι δεν είναι το αγαπημένο μου μουσικό όργανο, αλλά ξαφνικά συνειδητοποίησα πόσο απίστευτα ευεργετικός ήταν ο ήχος του εκείνη τη στιγμή, και πόσο αποτελεσματικά μπόρεσε να αποσυμπιέσει την συσσωρευμένη ένταση μιας παράξενης ημέρας. Ήταν σα να διέσχισε τους θορύβους της πόλης, για να ακουμπήσει ευγενικά και διακριτικά τις δικές μου ακουστικές μεμβράνες.
Στιγμιαία μου ήρθε στο μυαλό ένας στίχος από τις “Νυχτερινές Ευαισθησίες” του Τάσου Λειβαδίτη για μια φυσαρμόνικα που “βαθαίνει ως το άπειρο τη νύχτα” ή εκείνος ο πίνακας με τίτλο “La Musique” του Henri Matisse, που ενώ χάνεσαι μέσα στα χρώματα, σχεδόν νιώθείς ότι ακούς τον ήχο της κιθάρας που κρατάει στα χέρια της η σαγηνευτική μουσικός. Σαν ένα απροσδόκητο και αναζωογονητικό φιλί ζωής σε μια ασθμαίνουσα καθημερινότητα.
Σκέφτηκα ότι από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 έχω εργαστεί για την προώθηση πολλών φεστιβάλ και πολιτιστικών events, όπου παρελαύνουν χρήματα, χορηγοί, P.R. managers, υπεύθυνοι marketing και ένας δαιδαλώδης χορός ενδιάμεσων και αλληλοδιαπλεκόμενων. Όλα αυτά, ώστε, στην καλύτερη περίπτωση να μπορέσεις ως ακροατής να βιώσεις ικανοποίηση ανάλογη με αυτή που σου δίνει ένα σαξόφωνο ενός πλανόδιου μουσικού ένα χειμωνιάτικο βράδυ. Είναι η αρχετυπική ψυχαγωγία που μπορεί σου προσφέρει μια τέχνη οικεία, αλλά ταυτόχρονα sui generis, αποκομμένη από οτιδήποτε περιττό.
Τελικά η τέχνη, η μουσική, η λογοτεχνία είναι βασικές ανάγκες έκφρασης, που δεν εγκλωβίζονται σε καλούπια. Ακόμα και αν προσπαθήσεις να τις περιορίσεις, ή να τις διπλώσεις και να τις στοιβάξεις ανάμεσα στις σελίδες λογιστικών βιβλίων, θα βρουν τον τρόπο να απεγκλωβιστούν και να διαχυθούν ακόμα πιο δυνατές. Και οι άνθρωποι της τέχνης, ακόμα κι αν οι εκάστοτε κυβερνώντες προσπαθήσουν να τους λογοκρίνουν, να τους περιορίσουν, να τους υπονομεύσουν και να τους υποβιβάσουν με ύποπτα νομοσχέδια, θα είναι πάντα εδώ για να σου προσφέρουν αυτό που σε κάνει να διαφέρεις, να εξελίσσεσαι, να σκέφτεσαι εκτός πλαισίου, αυτό που τελικά σε κάνει καλύτερο άνθρωπο.
