Του Διογένη Λόππα
Την περίοδο που τη χώρα μας, αντί του υπαρκτού κινδύνου των προτεσταντικών μνημονίων, απασχολούσε ο θυμικός εθνικιστικός παροξυσμός για την προδοσία (sic) Τσίπρα, δημοσιεύθηκε μια από τις πιο εμβληματικές φωτογραφίες της μεταπολίτευσης. Ένοχος, ο φωτογράφος Άρης Μεσσήνης του Γαλλικού πρακτορείου ειδήσεων (AFP). Η μαγική τέχνη της φωτογραφίας απεικονίζει σε μια σκηνή όλες τις παθογένειες της ελληνικής συντηρητικής παράταξης και κατ επέκταση, της χώρας.
Αριστερά βλέπουμε έναν ξεβράκωτο, πιθανότατα ακροδεξιό, στο γηπεδικό βλέμμα του οποίου αποτυπώνεται ο αποτροπιασμός για την εθνική μειοδοσία. Δεξιά του, μια καλή κυρία, με λιγότερο είναι η αλήθεια ταμπεραμέντο, είναι ενδεδυμένη με τη σημαία της Βεργίνας. Στην άκρη, ένας ρασοφόρος, που μοιάζει με ορθόδοξο ιερωμένο, περιφέρει μια εικόνα της Παναγίας. Στο φόντο βλέπουμε μια μαχητική διαδήλωση, όπου κυριαρχούν οι ελληνικές σημαίες και διάφοροι λεβέντες που φαίνεται να έχουν συγκρουσιακή διάθεση με κάποιον ανύπαρκτο εσωτερικό εχθρό.
Αυτή η φωτογραφία είναι σαφέστατα ταυτολογική. Ορίζει μάλιστα τις κόκκινες γραμμές ανάμεσα σε αυτό που αποκαλούμε προοδευτικό και συντηρητικό χώρο. Αν κάποιος τη βρίσκει απωθητική, είτε αισθητικά, είτε σημειολογικά, ασφαλώς βρίσκεται εγγύτερα στην προοδευτική παράταξη. Αν πάλι τη βρίσκει ελκυστική ή έστω εντός μιας αποδεκτής λογικής, σαφώς ανήκει δεξιότερα του κέντρου. Ομοίως και όσοι έσπευσαν από πολιτικό καιροσκοπισμό ή από απλή αφέλεια να αγκαλιάσουν τον ίδιο κόσμο που σήμερα αποτελεί τον πυρήνα των αρνητών πάσης φύσεως, μοιραία ταυτίζουν την πολιτική τους οντότητα με το συγκεκριμένο χώρο, άσχετα αν (εκ των υστέρων) εμφανίζονται περισσότερο ή λιγότερο σκεπτικοί.
Στην πολιτική η αποδοχή συμβολισμών είναι πράξη βαρύτατης σημασίας και ακολουθεί τον πολιτικό άνδρα σχεδόν δια βίου, μέχρι τουλάχιστον ο ίδιος να αναφωνήσει το mea culpa (όπως ορθώς έπραξε ο κ. Βορίδης για το τσεκούρι ή ο κ. Γεωργιάδης για τον αήθη αντισημιτισμό του). Όσο λοιπόν τα λατινικά αυτά δεν εκφωνούνται δημοσίως, η ρετσινιά παραμένει και ενισχύεται. Ο πρωθυπουργός της χώρας αγκάλιασε στοργικά το κίνημα της φωτογραφίας και ως γνήσιος γόνος της γνωστής αδίστακτης Οικογενείας, το έστρεψε με μαεστρία εναντίον του πολιτικού του αντιπάλου.
Καθώς μέχρι σήμερα αρνείται να πράξει το προφανές, δηλαδή να παραδεχθεί το βαρύτατο πολιτικό ατόπημα που διέπραξε, η αύρα της πράξης τον ακολουθεί και αμαυρώνει το κεντρώο μεταρρυθμιστικό προφίλ που προσπαθεί να επιβάλλει μέσω των επικοινωνιακών του διαύλων. Παρόμοιες πολιτικές σκοπιμότητες επίσης απέτρεψαν τον κ. Μητσοτάκη από το να αντιμετωπίσει την ωμή πραγματικότητα του σκανδάλου Novartis και να απαλλαγεί νωρίς από τα διεφθαρμένα στελέχη του. Κρυπτόμενος πίσω από το μύθο της ΄΄σκευωρίας”, απλά κέρδισε λίγο χρόνο, πάλι όμως ξόδεψε πολύτιμο ”κεντρώο μεταρρυθμιστικό” κεφάλαιο, που όπως δείχνουν τα πράγματα τού είναι υπερ-πολύτιμο στις επερχόμενες εκλογές.
Γιατί όπως και η επίλυση του Μακεδονικού, έτσι και το σκάνδαλο Novartis είναι ένα ταυτολογικό ζήτημα για το χώρο που επιθυμεί ένα κόμμα να διεκδικήσει. Δεν είναι δυνατόν να απευθύνεσαι στον προοδευτικό χώρο και να επιμένεις ότι η γη είναι επίπεδη, ο κρίνος είναι γονιμοποιητής και η Novartis, Ουρσουλίνα. Μπορείς να ισχυρισθείς και τα τρία, αλλά απευθυνόμενος στο κοινό της φωτογραφίας του Μεσσήνη. Σίγουρα όχι σε προοδευτικούς ανθρώπους. Η κριτική, Αριστοτελική θα έλεγα, σκέψη που χαρακτηρίζει τον πολιτικό χώρο αριστερά του Ποταμιού, απαιτεί αντικειμενικότερες προσεγγίσεις.
Βόμβα Παπαδάκου στα θεμέλια του ΠΑΣΟΚΙΝΑΛ
Η υπόθεση της επικείμενης δίωξης μιας μαχητικής δημοσιογράφου και μάλιστα για μια κωμικοτραγική δικογραφία (επιπέδου επίπεδης γης), δεν αποτελεί όνειδος μόνο για το επίπεδο της δημοκρατίας στη χώρα μας. Αποτελεί και ένα γερό crash test για όλο τον πολιτικό κόσμο και ιδιαίτερα για τον κόσμο αυτόν που αυτοπροσδιορίζεται ως προοδευτικός. Μπορεί δηλαδή για παράδειγμα ο κ. Μπάμπης να ξιφουλκεί για τη Novartis – Ουρσουλίνα (παρά τα όσα έγιναν παγκοσμίως και παρά τα όσα διέρρευσαν από τις δικογραφίες), αλλά κάτι τέτοιο είναι απολύτως προβλέψιμο, τόσο για το πνευματικό επίπεδο του συγκεκριμένου ανδρός, όσο και για τα ευρύτερα πιστεύω του κοινού στο οποίο απευθύνεται, ενός κοινού που γενικότερα γοητεύεται από κάθε είδους δόγματα.
Όμως φαίνεται τουλάχιστον παράδοξο να ασκεί παρόμοια ρητορική ένας πολιτικός του προοδευτικού χώρου. Ο κ. Λοβέρδος αποτελεί λαμπρή εξαίρεση, πρώτον γιατί είχε άμεσο προσωπικό συμφέρον να διαστρεβλώσει την πραγματικότητα (άλλωστε ο κατηγορούμενος ως γνωστόν έχει εκ του νόμου δικαίωμα να ψεύδεται) και δεύτερον γιατί ιδεολογικά δεν ανήκει στο συγκεκριμένο χώρο. Γι αυτό και προσπαθούσε (και προσπαθεί) να μετακινήσει συνολικά το χώρο που τον φιλοξενεί δεξιότερα, εκμεταλλευόμενος και τις σχέσεις στοργής που έχει με το συγκεκριμένο μιντιακό σύστημα. Για κακή του τύχη οι ψηφοφόροι του ΚΙΝΑΛ, παρά τις ακάματες προσπάθειες δημοσκόπων, διαμορφωτών και μέσων, του απηύθυναν την άσεμνη χειρονομία του μέσου.
Ακόμα πιο παράδοξο εμφανίζεται το γεγονός, ένα κόμμα του προοδευτικού χώρου, αντί να πρωτοστατεί για την ελευθερία της έκφρασης, του τύπου και της σάτιρας, αντί δηλαδή να μάχεται για περισσότερη και ποιοτικότερη δημοκρατία εγγύτερα στα δυτικά στάνταρντ, να στέκεται αρωγός στην εκδικητική δίωξη μιας δημοσιογράφου. Γιατί το ρεπορτάζ αναφέρει ότι η συγκεκριμένη δίωξη βασίστηκε σε ψήφους δύο κοινοβουλευτικών κομμάτων: Όχι της ΝΔ συν της ”Ελληνικής λύσης”, που θα ήταν το αναμενόμενο, αλλά της ΝΔ συν του ΚΙΝΑΛ!!!
Το πιο επικίνδυνο όμως για την ίδια τη συνοχή του ΠΑΣΟΚΙΝΑΛ είναι το γεγονός ότι αν η δίωξη αυτή προχωρήσει και αν τελικά η εισαγγελία τολμήσει να διασύρει την ελευθερία του τύπου στην Ελλάδα, η κ. Παπαδάκου, ως κατηγορούμενη, θα αποκτήσει πλήρη πρόσβαση στις καυτές δικογραφίες της Novartis, μια εξέλιξη που θα κάνει τη λίστα Λαγκάρντ να μοιάζει με παιδικό μυθιστόρημα. Στην απευκταία αυτή περίπτωση, η ηγεσία του κόμματος θα βρεθεί προ υπαρξιακού αδιεξόδου.
Μελετώντας τώρα τα τεκταινόμενα στον τύπο, μπορεί κανείς εύκολα να συμπεράνει ότι έχει σχηματιστεί μια υπόγεια λυκοσυμμαχία Ανδρουλάκη – Λοβέρδου. Ξαφνικά το Συγκρότημα αγιογραφεί καθημερινά τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚΙΝΑΛ με δόσεις κολακείας που θα ζήλευε και ο κ. Μητσοτάκης (προ πανδημικού σκατέματος), ενώ ο κ. Ανδρουλάκης παραμένει εκκωφαντικά άφωνος, τόσο απέναντι στις δικαστικές εκκρεμότητες του στελέχους του, όσο και σε καυτά συναφή ζητήματα, όπως αυτό της κ. Παπαδάκου. Δεδομένου τώρα ότι ο κ. Ανδρουλάκης φαντασιώνεται ότι ανήκει στον προοδευτικό χώρο και ότι μάλιστα επιθυμεί να επαναφέρει το επίθετο ”σοσιαλιστικό” στο κίνημά του, έχουμε το απόλυτο παράδοξο. Πείτε μου πού στη γη ένα σοσιαλιστικό, έστω σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, δεν θα είχε ξεσηκώσει τον κόσμο όλο, απέναντι σε τέτοια ζητήματα. Εδώ, ούτε μια δήλωση.
Κάποιος πρέπει να ψιθυρίσει στο αυτί του νέου Μωυσή, ότι με πορδές αυγά δε βάφονται. Και ότι όσο πιο γρήγορα γίνεται, πρέπει να βγει στον κόσμο και να μιλήσει με τον αέρα του σύγχρονου Ευρωπαίου πολιτκικού και όχι με τα τερτίπια του Βαλκάνιου πολιτευτή, τα οποία υιοθετεί μέχρι σήμερα . Και να αρχίσει να παίρνει κεφάλια, να αποστασιοποιηθεί από τα βαρίδια και να επαναδιατυπώσει τις θέσεις του κινήματος σε ταυτολογικά πολιτικά ζητήματα, όπως π.χ. το Μακεδονικό και η Novartis. Για να ξέρει και ο κόσμος με τι έχει να κάνει, αν δηλαδή θα ψηφίσει προοδευτικό κόμμα ή αν θα του ζητηθεί να ψηφίσει αέρα και στο τέλος βρεθεί να συγκυβερνά με τους ξεβράκωτους, τις βεργίνες και τους θεούσους.
Εκτός αν πράγματι είναι αλήθεια ότι έχει συμβιβαστεί με τους πάτρωνες του μεταρρυθμιστικού κέντρου και σκεπτόμενος τους κινδύνους από την απώλεια στήριξης του Συγκροτήματος, επιθυμεί να παίξει το ρόλο του νέου Ποταμιού. Σε αυτή την περίπτωση όμως, πέρα από τις ψήφους από τα αριστερά του θα πρέπει να ξεχάσει, θα ελλοχεύσει και ο κίνδυνος να τον ξεσκίσουν κυριολεκτικά τα μιντιακά κυνηγόσκυλα του πρωθυπουργικού payroll, σε μια προσπάθεια να ανακόψουν τις δικές τους ψήφους διαμαρτυρίας. Μαρτύριο.