Του Γ. Λακόπουλου
Γιατί η Μαργαρίτα Παπανδρέου έβγαλε ένα βιβλίο για τη ζωή της με τον Ανδρέα Παπανδρέου, τώρα που ο ίδιος δεν ζει πια, είναι εύκολο να το καταλάβει κάνεις. Γιατί σε πολλές σελίδες του βιβλίου επιδιώκει ξεκατίνιασμα με τη Δήμητρα Παπανδρέου και αυτό είναι μάλλον κατανοητό. Γιατί άνοιξε την κλειδαρότρυπα του ιδιωτικού βίου της στο κοινό επίσης. Γιατί ο γιος της παρουσίασε αυτό το βιβλίο και γιατί η νύφη της την θαυμάζει για όσα γράφει είναι κι αυτά δικαιολογημένα. Ανεξήγητο παραμένει πως βρέθηκε στο πάνελ των παρουσιαστών ενός τέτοιου βιβλίου ο Θεόδωρος Πάγκαλος.
Μετά το θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου ο πρώην υπουργός έχει βγάλει βιβλία για την κατά καιρούς συνεργασία τους. Σε κανένα δεν εξήγησε τι ήταν αυτό που τον έκανε στραφεί εναντίον του, όσο εκείνος ζούσε και κινδύνευε με φυλακή. Μήτε εξήγησε τους λόγους της παρουσίας του στο βιβλίο της Μαργαρίτας που στραπατσάρει τη μνήμη του Ανδρέα -εκτός αν από μόνη της η παρουσία είναι εξήγηση- και κατ’ ουσίαν τον στρέφει εναντίον του και μετά θάνατον.
Ο άνθρωπος τον όποιο ο Ανδρέας ίσως προόριζε για διάδοχό του –αν ο Παπανδρέου είχε έγνοιες για τη διαδοχή του– δεν δυσκολεύτηκε το 1995 να τον χαρακτηρίσει «δωρολήπτη». Ούτε να πει ότι «κτίζει σπίτι στην περιοχή που ζουν οι πλούσιοι με λεφτά που δεν έχει» –αφήνοντας ποικίλα υπονοούμενα. Γενικότερα ως μέλος της «Ομάδας των Τεσσάρων» ο Πάγκαλος, έκανε ότι μπορούσε για να πλήξει τον παραπαίοντα τότε Παπανδρέου.
Όπως έκανε άλλωστε -με βιβλίο του κι αυτός, όταν δεν ζούσε ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ – ο ευεργετηθείς με θέσεις στη Βουλή και την Ευρωβουλή, Παρασκευάς Αυγερινός. Αντίθετα ο Κώστας Σημίτης τον αντιμετώπιζε σκληρά, αλλά πολιτικά. Και η Βάσω Παπανδρέου με αξιοπρέπεια.
Ο Ανδρέας αντιμετώπισε τον Πάγκαλο με στωικότητα. ‘Ας κάνει ότι τον φωτίσει ο Θεός’ είπε όταν παραπέμφθηκε στο πειθαρχικό του κόμματος και όταν αποδοκιμάστηκε γιατί άφησε ανοίκειους υπαινιγμούς για τον Κώστα Λαλιώτη.
Αργότερα στόλιζε τον Γ. Παπανδρέου με ότι χειρότερο έχει ακουστεί από πολιτικό για πολιτικό. Αυτό βέβαια, δεν τον εμπόδισε αργότερα να γίνει υπουργός και αντιπρόεδρος του και να τον υμνολογεί. Όπως τώρα ομνύει στον Ανδρέα ενώ παρουσιάζει ένα βιβλίο ενδοοικογενειακής σκοπιμότητας με περιεχόμενο που σίγουρα δεν τον ευχαριστήσει και πολύ, εκεί που βρίσκεται.
Από τις τρεις συζύγους του, και οι τρεις εντέλει έβγαλαν βιβλία που τον εκθέτουν. Ωστόσο αυτά είναι από μια άποψη οικογενειακές υποθέσεις. Αν ο Παπανδρέου έγραφε ποτέ απομνημονεύματα και αν σε αυτά συμπεριλάμβανε και τις σχέσεις του με την οικογένεια του, θα έλεγε για την συγγραφέα που τον διεκδικεί εξ ολοκλήρου σήμερα, πολύ περισσότερα από την φράση «όχι άλλη αχαριστία» που είπε το 1988.
Το ερώτημα για τον Θόδωρο Πάγκαλο επανέρχεται: πως βρέθηκε ένας χαρισματικός πολιτικός στο πάνελ της παρουσίας ενός βιβλίου που προσπαθεί να κόψει και να ράψει τον Ανδρέα Παπανδρέου στα μέτρα της δεύτερης συζύγου του και καταλήγει να ευτελίζει σημαντικές πλευρές του χαρακτήρα και του βίου του;
Ο Ανδρέας Παπανδρέου στη διαθήκη του μνημόνευσε την Λιάνη. Η οικογένειά του την περιφρόνησε. Αν για την Μαργαρίτα και την οικογένεια της υπάρχει μια κάποια νομιμοποίηση γι’ αυτά που κάνουν και γι’ αυτά που γράφουν – προφανώς για να ξορκίσουν το φάντασμα να λέγεται Παπανδρέου και η Λιάνη- δεν υπάρχει για τον Θόδωρο Πάγκαλο. Η συμμετοχή στην παρουσία του συγκεκριμένου βιβλίου είναι ένα ακόμη ένα σκαλοπάτι παρακάτω στη σκάλα που έχει πάρει τα τελευταία χρόνια.
