Του Νικ. Αλέξανδρου Λάκκα
Όταν πέθανε εκατό χρονών ο Καπετάν Ερμής, υπασπιστής του Άρη Βελουχιώτη, ο Ριζοσπάστης δεν είχε και πολλά να πει. Τον ανέφερε σε λίγες λέξεις με τη σημείωση πως εντάχθηκε στο ΠΑΣΟΚ- το οποίο ως Κίνημα Αλλαγής με δηλώσεις της Φώφης Γεννηματά και του Γιώργου Παπανδρέου τον αποθέωσαν. Είχε άλλωστε βρεθεί στα συνέδριά του, αποπειράθηκε να γίνει βουλευτής, αλλά δεν τα κατάφερε- όπως είχε γίνει με τον Μάρκο Βαφειάδη.
Η Νέα Δημοκρατία αγνόησε το γεγονός. Η έκπληξη προήλθε από τον Κώστα Μπακογιάννη τον περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας και γιο του Παύλου και της Ντόρας Μπακογιάννη που μίλησε για τον “αγαπημένο Καπετάνιο” του, το σύμβολό του, που αφήνει πίσω του διδάγματα αγώνα για τον αδύναμο, τον αδικημένο, τον κατατρεγμένο και τον ξεχασμένο. Για τη Δικαιοσύνη, τη Δημοκρατία και την Ενότητα που τόσο έχουμε ανάγκη.
Πώς γίνεται ένας δεξιός να επαινεί τόσο πολύ έναν “σφαγέα”, όπως θα πουν όσοι έσπευσαν να τον φάνε; “Φέτος δεν τις πρόλαβες τις Κορυσχάδες αγαπημένε Καπετάνιε. Θα είμαστε όμως όλοι εκεί και δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ» έλεγε το συλλυπητήριο μήνυμα -πράγμα που δηλώνει και την σχέση τους, ενώ μετά την κατακραυγή ο …δράστης έσπευσε να τουιτάρει:
“Λοιπόν, επειδή φαίνεται πως προκάλεσα έναν μικρό χαμό (ξανά!). Η ιστορία μπορεί να μην ξαναγράφεται, αλλά θεραπεύεται. Θυμίζω πως το ΚΚΕ νομιμοποιήθηκε από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή το 74 και η Εθνική Συμφιλίωση έγινε πράξη από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη το 89. Αρνούμαι λοιπόν να σκιαμαχώ για το τι έγινε πριν 20, πριν 40, ή πριν 60 χρόνια. … Αυτά. Βαράτε ελεύθερα τώρα».
Παρατηρούμε εδώ πως δεν υπάρχει καμιά αναφορά στον Ανδρέα Παπανδρέου ή το ΠΑΣΟΚ και το τέλος του Εμφυλίου- αν και ο Βασίλης Πριόβολος ανήκε στο κίνημα. Την εθνική συμφιλίωση έφεραν Καραμανλής και Μητσοτάκης. Ο Κ.Μ. προσπερνά το κόμμα του Καπετάν Ερμή για να τον οικειοποιηθεί ως σύμβολο κι “αγαπημένο καπετάνιο” -για τη Δικαιοσύνη, τη Δημοκρατία και την Ενότητα- που έχουμε ανάγκη. Τώρα και αύριο όταν ο πολυαναμενόμενος στην κεντρική πολιτική σκηνή θα διεκδικήσει -εκτός από τη δημαρχία της Αθήνας, όπως λέγεται- μια θέση παραπάνω από αυτή του …ηλεκτρολόγου μες τα χιόνια- όπως περιγράφει τον εαυτό του.
Όταν τον ρωτάνε αν θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας απαντά: «Τι σχέση έχω εγώ με αυτό; Το επώνυμο είναι και δεν είναι εισιτήριο. Υπάρχουν άνθρωποι που σε βλέπουν θετικά και πολλοί που σε βλέπουν με δυσπιστία και λένε “Καλώς το σίχαμα”. Κι όταν του θυμίζουν την δήλωση προς το γιο του Κουφοντίνα- άλλη μια έκπληξη τότε- λέει: “Οφείλω να κάνω ό,τι μπορώ για να κλείσει ο κύκλος του αίματος. Χωρίς αστερίσκους και ιδεοληπτικά συγχωροχάρτια. Χωρίς ναι μεν αλλά. Να μη μεταφερθεί στην επόμενη γενιά. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι δεν υπάρχουν δεξιά και αριστερά νεκροταφεία”.
Από την άλλη αποκαλύπτει πως δεν έχει διάθεση ούτε να συγχωρέσει, ούτε να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον γιο του Κουφοντίνα -δεν μπορεί να το κάνει, αλλά ελπίζει να το κάνει ο εγγονός του με τον εγγονό του ανθρώπου που δολοφόνησε τον πατέρα του. “Εγώ δεν μπορώ να το κάνω. Δεν το αντέχω. Έχω ακόμα μέσα μου οργή και μίσος».
Αλίμονο. Σε άλλον Καπετάν Ερμή αναφέρεται ο Κώστας Μπακογιάννης. Ένα σύμβολο άυλο και πέρα από την ιστορία του που προσαρμόζει στις ανάγκες του για αυτοπροβολή. Τόση αγιότητα δεν θα την άντεχε κι ο ίδιος ο Καπετάνιος. Κι όσο για την δήλωση για τον Κουφοντίνα και το γιο του- που την ώρα που την κάνει την αναιρεί- μοιάζει νάναι υπαγορευμένη για πολιτικές εντυπώσεις. Γιατί αλίμονο αν το μίσος που έχει- δικαιολογημένα- για τον Κουφοντίνα περνούσε και στο γιο του. Αλίμονο, αλλά μόνο αυτό προσφέρει η ψυχική γενναιότητα του Κώστα Μπακογιάννη.
Αυτές οι δηλώσεις θα πει κανείς πως γίνονται για άγρα ψήφων από την Αριστερά -μέρες που έρχονται. Δεν είναι ο μόνος που το κάνει. Η καραμέλα της Ενότητας είναι διαχρονική απόπειρα να συσκοτίσουν την ιστορία, τις αντιθέσεις της, τις συγκρούσεις όσοι ποδοπατούν τις ιδέες εξαυλώνοντας τες σε “αγαπημένους καπετάνιους” και σε σύμβολα που όμως τα αδειάζουν από το νόημά τους.
Τελικά αν ακολουθήσουμε την πολιτική “γενναιότητα” του Κώστα Μπακογιάννη θα φτάσουμε στον παππού του, τον πρώτο διδάξαντα πώς να κάνει αλοιφή την Ιστορία. Μια τέχνη που κληρονόμησε κι ο θείος του Μπακογιάννη -ο Κυριάκος που έκανε δώρο στο ΚΚΕ τα έγγραφα της “Συμφωνίας του Θέρισσου” που συνέταξε το χειρόγραφο κείμενό της αυτός που τάχα τέλειωσε τον Εμφύλιο στην Κρήτη. Μόνο που σε δακτυλογραφημένη ανατύπωση του 1948 το όνομα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη έχει προστεθεί χειρόγραφα εκ των υστέρων.
Ο Καπετάν Ερμής μετατρέπεται σε σύμβολο αγαπημένο του Μπακογιάννη, αλλά δεν παρασύρει σ΄αυτό και τον χώρο στον οποίο ανήκει ή τις ιδέες του. Τα διδάγματα “για τον αδύναμο, τον αδικημένο, τον κατατρεγμένο” δεν φτάνουν και σε μίσος για την Δεξιά ή την αστική τάξη -ούτε αναφέρεται πως είναι κομμουνιστικά διδάγματα. Καθαρός από λάσπες ο Καπετάνιος χωράει πια σε ένα δεξιό σαλόνι- στο όνομα της Ενότητας και της Δημοκρατίας- αν και πολλοί έσπευσαν να πουν πως ο αγώνας του Καπετάν Ερμή μάλλον απειλούσε την -αστική- δημοκρατία.
Θα μπορούσε να κάνει μια δήλωση και για τον Ανδρέα Παπανδρέου ο εγγονός του Μητσοτάκη ή τον Γέρο της Δημοκρατίας, μια δήλωση για τον ίδιο τον παππού του, τον γνωστό ως Αποστάτη. Αυτό ναι, θα ήταν …υπέρβαση, θα ήταν βόμβα και θάπειθε περισσότερο πως πράγματι έχει ξεπεράσει τις γραμμές στο όνομα της “εθνικής συμφιλίωσης”. Αλλιώς είναι καιροσκοπικές δηλώσεις πολιτικού δηθενισμού μιας χαζοχαρούμενης άποψης για την πολιτική, όπου ιδέες γίνονται εργαλείο. Ένδειξη πώς ναι ο γιος της Ντόρας θέλει να κατέβει για δήμαρχος, φτιάχνει προφίλ ηγέτη μιας παράταξης που δεν μπορεί να φορά τον στενό κορσέ της Νέας Δημοκρατίας.
Το μόνο πρόβλημα είναι πως αυτή η εποχή της υπέρβασης Αριστεράς και Δεξιάς και των διαχωριστικών γραμμών τους ανήκουν σε άλλη εποχή όπου ήταν καλό για ένα πολιτικό να λέει ότι έκανε …μπάφους, δεν ήταν δεξιός ή αριστερός, αλλά ανάλαφρος ιδεολογικά, ευλύγιστος πολιτικά με “πλατειές” κι “ανοιχτές”απόψεις. Η κατάσταση έγινε πολύ σοβαρή, το χαζοχαρούμενο αμέριμνο στυλ δεν ταιριάζει. Κι αν ο Κώστας Μπακογιάννης έχει σύμβολα για τους αδικημένους και τους κατατρεγμένους- σα λαϊκό τραγούδι ακούγεται- ίσως να ολοκληρώσει την πολιτική του ωρίμανση, αν απαντήσει στο ερώτημα ποιος τους κατέτρεξε και ποιοι τους αδίκησαν. Αλλιώς φαίνεται πως τον ενδιαφέρει να προκαλεί “μικρούς χαμούς” -επικοινωνιακούς- για να εντυπωσιάσει.
