Μίκης Θεοδωράκης: Πικρό αντίο

Εδώ και τώρα ήρθε η ώρα να καταλάβουμε ότι με το καθεστώς της εξάρτησης που ακολούθησε το τέλος του εμφυλίου πολέμου και υπάρχει έως σήμερα, έχουμε μεταβάλει την πατρίδα μας σε καρυδότσουφλο, έρμαιο των ανέμων της Ιστορίας, που τώρα δεν θα είναι πια απλοί άνεμοι αλλά μια θύελλα, που αν κρίνω από όσα βλέπω, δεν απασχολεί σοβαρά την πολιτική ηγεσία της χώρας συνολικά.

Του Γ. Λακόπουλου

«Μίκη αλλάζεις την Ιστορία» φώναζαν  κάποιοι στο συλλαλητήριο την ώρα που ο Μίκης Θεοδωράκης διάβαζε στους συγκεντρωμένους ένα παράλογο  κείμενο. Πράγματι αλλάζει την ιστορία:  τη δική του. Ο Αρχάγγελος που άπλωνε τα τεράστια χέρια του στις μεγάλες συναυλίες για να διευθύνει τα μεγάλα έργα του, δεν υπάρχει πια.

Όσοι τον  λάτρεψαν έκλειναν τα μάτια τους και τα αυτιά τους για να μην ακούνε και να μη βλέπουν. Άλλοι υπήρξαν απλώς; συγκαταβατικοί. Ας του συχωρήσουμε ένα ακόμη λάθος, ήταν το νόημα μιας δήλωσης που έκανε ο  Σταύρος Θεοδωράκης.

«Εμείς θα σε αγαπάμε πάντα» ίσως έλεγε σπαρακτικά από μέσα του ο πιο στενός του φίλος Σάκης Τόδουλος.

Αλλά τα γεγονότα δεν αλλάζουν. Ένας θρύλος της Αριστεράς εναντίον της κυβέρνησης της Αριστεράς.  Ένας πολύπειρος άνθρωπος εναντίον της μόνης λογικής λύσης. Ένας κήρυκας της ειρήνης υπέρ της  αναμέτρησης. Ένας θεόρατος καλλιτέχνης μπροστά στην οπισθοδρόμηση. Τα τραγούδια του σε μια εκδήλωση στις οποίες έδιναν τον τόνο όσοι δεν τα τραγούδησαν ποτέ.

Ο άνθρωπος που ανέβηκε στα μπαλκόνια  δίπλα στα σύμβολα του ελληνικού και του  παγκοσμίου προοδευτικού κινήματος, στο ίδιο μπαλκόνι με τον Δωρόθεο και τον Πατούλη. Ήξερε άραγε ο Αρχηγός των Λαμπράκηδων τι ακριβώς πιστεύουν για τον ίδιο, τις ιδέες του και τη διαδρομή του κάποιοι που τον  άκουγαν- καπηλευόμενοι  το πλήθος που πίστευε ότι προσφέρει υπηρεσίας στη χώρα;

Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ την 4η Φεβρουαρίου 2018. Ο Μίκης αποκαθήλωσε τον εαυτό του  χωρίς λόγο. Πιστεύει, άραγε, αν ο Τσίπρας πάρει ατόφια τη ομιλία του και την υιοθετήσει σαν θέση της  Ελλάδας θα την ωφελήσει;

Αν επιμείνουμε στο πνεύμα του συλλαλητηρίου, απλώς τα Σκόπια θα μείνουν αιωνίως με το όνομα Μακεδονία. Και από ένα σημείο και πέρα όσο δεν το αναγνωρίζουμε εμείς τόσο το χειρότερο. Γιατί αυτό το κράτος ιδρύθηκε στα όρια της γεωγραφικής περιοχής που ονομάζεται Μακεδονία. Και η γεωγραφική έννοια της ονομασίας τους δεν παραβιάζει τίποτε. Τόσο απλό.

Αν  δεν έχουμε την αξίωση να τα ενστερνιστεί αυτά ο Μίκης , ακόμη και  αν τον κρατήσουμε  – επειδή είναι ο Μίκης- στην πινακοθήκη των ιδεών και των ανθρώπων που αγωνίσθηκαν  για αυτές, κάτι θα έχει αλλάξει.

Το γυαλί ράγισε. Η χθεσινή εικόνα του θα μας στοιχειώνει. Γιατί «έχει σφραγίσει την πορεία όλων μας , τον τρόπο σκέψης μας, τα συναισθήματά μας, για  δεκαετίες» είπε στο ραδιόφωνο  24/7  ο βουλευτής  Σπύρος Δανέλης.

Αυτό δεν έπρεπε να μας το κάνει. Τα έχει όλα. Δόξα, αναγνώριση, σεβασμό. Είναι 93 ετών και  κυρίως είναι σύμβολο για τον ελληνικό λαό.  Κι όμως προτίμησε να γίνει ο εκλεκτός των συγκεκριμένων οργανωτών του συλλαλητηρίου με το οποίο κάποιοι προσπαθούν να οδηγήσουν τη χώρα στην οριστική ήττα και την απομόνωση. Και άλλοι να ψηφοθηρήσουν, κρυπτόμενοι.

Ο  Έλληνας που θα μπορούσε να ενώσει, οδηγήθηκε σε μια διχαστική εκδήλωση.  Εκεί που περιμέναμε να μας στηρίξει για  «να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα» μας έκανε να σκύβουμε  το κεφάλι. Απελπισμένοι γιατί άφησε το θρύλο του να γίνει μέρος της πατριδοκαπηλείας. Δεν κατάλαβε ότι  στο χθεσινό του ακροατήριο δεν  υπήρχε ούτε ένας από τους φίλους και τους συναγωνιστές του;

Ο υπέρλαμπρος  κοσμοπολίτης έγινε  βαλκάνιος πολιτευτής.  Αυτός που απευθυνόταν πάντα στην δημοκρατική ψυχή των Ελλήνων απευθύνθηκε τώρα στα κατώτερα αισθήματα που ανέδυε η συνθηματολογία των εθνικιστών, των ρασοφόρων, των ακροδεξιών και των σούργελων.  Ευτυχώς που δεν ζει ο Διαμαντής Πεπελάσης να «του τα ψάλλει ένα χεράκι» για το θέαμα που  θα τον είχε υποχρεώσει να αντικρύσει και μετά να κλάψει.  

Πέρα από την  παγκόσμια αναγνώριση του καλλιτεχνικού έργου του, και την αγωνιστικής διαδρομής του, ο Μίκης είναι αριστερός, αλλά δεν είναι η Αριστερά. Είναι ένα σύμβολο της Αριστεράς, αλλά δεν είναι η υπαρκτή πολιτική δύναμη που καταφέρει να υπερβεί τα λάθη της γενιάς του και να κυβέρνησης- ανάμεσα στα θηρία που απειλούν να την κατασπαράξουν.

Η Αριστερά είναι αυτό που θα απαντούσε χθες ο Γιάννης Ρίτσος στον μελωδό του:

«Τότες βγάζαν λόγους στις ξύλινες εξέδρες, στα μπαλκόνια,
φωνάζαν τα ραδιόφωνα, ξανάλεγαν τους λόγους.
Πίσω απ’ τις σημαίες κρυβόταν ο φόβος,
μέσα στα τύμπανα αγρυπνούσαν οι σκοτωμένοι.
Κανείς δεν καταλάβαινε τίποτα. Οι σάλπιγγες μπορεί να δίναν το ρυθμό στα βήματα, δεν  δίναν το ρυθμό στη καρδιά» .