Του Κώστα Ζαφειρόπουλου

Άρτεμις Σίφορντ: Ένιωσα μόνη και μολυσμένη – Μπορεί να συμβεί στον καθένα • Δ. Βερβεσός: «Γιατί δεν έχει ασκηθεί δίωξη στην εισαγγελέα Βλάχου;» • Κατερίνα Παπανικολάου: Η επόμενη κυβέρνηση πρέπει να αλλάξει τον νόμο

Σημαντικές ειδήσεις προέκυψαν στο περιθώριο της εκδήλωσης του Insidestory για το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων στην κατάμεστη αίθουσα της ΕΣΗΕΑ. Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν οι: Άρτεμις Σίφορντ, πρώην μανατζερ της ΜΕΤΑ (μητρικής εταιρείας του facebook) σε θέματα πολιτικής κυβερνοασφαλείας, θύμα παρακολούθησης, τόσο παράνομης με το λογισμικό Predator, όσο και «νόμιμης», με επισύνδεση από την ΕΥΠ, ο Ζαχαρίας Κεσσές, δικηγόρος Αθηνών, συνήγορος θυμάτων του Predator στην Ελλάδα και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και η Κατερίνα Παπανικολάου, μέλος της ανεξάρτητης Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), που αποδείχθηκε το κύριο θεσμικό αντίβαρο στην υπόθεση των υποκλοπών.

Όπως αποκάλυψε η δημοσιογράφος του Insidestory, Ελίζα Τριανταφύλλου, σε ανάρτησή της μετά την εκδήλωση, «ένας γνωστός σύμβουλος επικοινωνίας και ένας δημοσιογράφος έρχονται στην εκδήλωση του για τις υποκλοπές. Όλη την ώρα στέλνουν ενημερώσεις σε έναν υπουργό και έναν επιχειρηματία, ο οποίος είναι γνωστός για την εμπλοκή του στο #Predatorgate». Το όνομα του επιχειρηματία δεν αποκαλύφθηκε ωστόσο δεν είναι δύσκολο να υποθέσει κανείς.

Zαχαρίας Κεσσές: «Θα έπρεπε να είχαν γίνει συλλήψεις»

Ιδιαίτερη αξία είχαν όσα είπε στην εκδήλωση ο δικηγόρος των θυμάτων, Ζαχαρίας Κεσσές: «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτοί που παρακολούθησαν τον Κουκάκη, τον Ανδρουλάκη και τη Σίφορντ είναι άνθρωποι στο περιβάλλον της ΕΥΠ. Υπάρχει μια εταιρεία, η οποία εδώ και καιρό συντηρεί πολύ σημαντικό εξοπλισμό της Ελληνικής Αστυνομίας και αυτή η εταιρεία απασχολεί ένα φυσικό πρόσωπο, τον κύριο Φέλιξ Μπίτζιο. Το ίδιο φυσικό πρόσωπο το βρίσκουμε και ως νόμιμο εκπρόσωπο της εταιρείας που εμπορεύεται αυτό το λογισμικό. Το ίδιο φυσικό πρόσωπο σχετίζεται και με τον πρώην γενικό γραμματέα της κυβέρνησης μέσω κοινών επιχειρηματικών δράσεων. Όλο αυτο θα αρκούσε σε ένα άλλο Κράτος Δικαίου -όχι όπως το δικό μας- όχι μόνο σε παραιτήσεις του γενικού γραμματέα της κυβέρνησης και του διοικητή της ΕΥΠ, αλλά σε συλλήψεις». 

Ο ίδιος πρόσθεσε πως «το Predator βρήκε γόνιμο έδαφος και άνθισε στις αυλές πολλών υπουργείων. Αυτά τα γόνιμα εδάφη δεν υπάρχουν πλέον. Η δραστηριότητα, η δράση του Predator στην Ελλάδα έχει σαφέστατα περιοριστεί. Δεν ξέρουμε αν έχει εξαφανιστεί, αλλά αυτοί οι άνθρωποι που κυκλοφορούσαν στον ελληνικό χώρο δεν υπάρχουν πλέον εδώ. Τους αναζητά και η ελληνική δικαιοσύνη». 

Ο κ. Κεσσές, ο οποίος γνωρίζει περισσότερα πράγματα από όσα μπορεί να μοιραστεί δημοσίως, υπογράμμισε πως «η εισαγγελία αυτή τη στιγμή διεκπεραιώνει μία πολυεπίπεδη έρευνα με διακρατική συνεργασία, η οποία μάλιστα είναι και πιλοτική, διότι δεν υπάρχει προηγούμενο και θα δημιουργήσει ένα ερευνητικό προηγούμενο. Διενεργείται με έναν τέτοιο τρόπο που είμαι σε θέση να μοιραστώ μαζί σας την άποψή μου ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχει αποτέλεσμα. Όσον αφορά τις πράξεις οι οποίες ερευνώνται, είναι σίγουρα κακουργηματικές, σχετιζόμενες με τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος, αλλά και τις κακουργηματικές περιπτώσεις οι οποίες προβλέπονται στον κανονισμό για τα προσωπικά δεδομένα». 

Μένει να αποδειχθεί αν όντως -εστώ και με καθυστέρηση- η Ελληνική Δικαιοσύνη θα διερευνήσει το σκάνδαλο σε βάθος και αν θα ασκηθούν ποινικές διώξεις.

Προτού ξεκινήσουν οι ομιλίες, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά της η εισηγήτρια της επιτροπής PEGA του Ευρωκοινοβουλίου για τις υποκλοπές, Σόφι ιν’τ Βελντ ενημέρωσε πως «πλησιάζουμε στην ολοκλήρωση της δουλειάς μας. Θα έχουμε την πρώτη ψηφοφορία στις 8 Μαΐου που θα αφορά όλο το πακέτο, δηλαδή την έκθεση για την υπόθεση και προτάσεις πολιτικής για το μέλλον». 

Για άλλη μια φορά η Ολλανδή ευρωβουλευτής κατέκρινε τη στάση των οργάνων και των χωρών της Ε.Ε. στο θέμα της κατάχρησης του spyware: 

«Βλέπουμε ότι η Κομισιόν λέει ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι, γιατί δεν είναι ευρωπαϊκή αρμοδιότητα. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο από την άλλη δεν θέλει το Ευρωκοινοβούλιο να κάνει ερωτήσεις. Η Europol δεν θέλει να μπει, γιατί φοβάται την αντίδραση των κυβερνήσεων. Άρα λοιπόν οι χώρες από τη μία επωφελούνται ως μέλη της Ε.Ε., της ενιαίας αγοράς, της ζώνης Σένγκεν, από το γεγονός ότι η βιομηχανία των spyware βρίσκεται στην Ε.Ε. που έχει καλή φήμη και από την άλλη όταν υπάρχει έλεγχος για την κατάχρηση των spyware ή για τις παράνομες εξαγωγές τότε κλείνουν τις πόρτες και δεν επιτρέπουν ελέγχους κι έρευνες γιατί πρόκειται για ζητήματα εθνικής ασφάλειας». 

Και κατέληξε «βγάζοντας το καπέλο» στους δημοσιογράφους «που δούλευαν κόντρα στο ρεύμα, κάτω από ισχυρή πίεση, με πολύ λίγη στήριξη κι ενώ συχνά δέχονταν επιθέσεις όταν αποκάλυπταν οποιαδήποτε αδικία. Χωρίς αυτές και αυτούς τους δημοσιογράφους και τις ΜΚΟ, ερευνητές και ακαδημαϊκούς, όλα αυτά δεν θα είχαν γίνει».

Σίφορντ: Ένιωσα μόνη και μολυσμένη – Μπορεί να συμβεί στον καθένα

Η Άρτεμις Σίφορντ, θύμα παρακολούθησης της ΕΥΠ και του Predator, πρώην στέλεχος της META, μίλησε για την τρομακτική κατάσταση που βίωσε, όταν λίγες ώρες μετά την ειδοποίηση του ΕΟΔΥ για το εμβόλιό της, ήρθε ένα παρόμοιο μήνυμα που της παγίδευσε το κινητό. 

«Όποιος το έκανε ήξερε και τις πληροφορίες και τον χρόνο που είχαν έρθει τα πραγματικά μηνύματα από το κράτος. Τι σημαίνει αυτό; Όποιος μου έστειλε αυτό πρέπει να είχε πρόσβαση στα πραγματικά μου μηνύματα. Τα στοιχεία από την ΕΥΠ χρησιμοποιήθηκαν για να γίνει παρακολούθηση από το Predator», είπε προσθέτοντας πως: «Το Predator παρέχει καθολική και στοχευμένη παρακολούθηση. Δίνει πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία στο κινητό κάποιου». 

Τόνισε πως ποτέ δεν περίμενε να βρεθεί σε αυτήν τη θέση καθώς δεν είναι δημόσιο πρόσωπο και κάλεσε το κοινό να συνειδητοποιήσει πως θα μπορούσε ο καθένας και η καθεμία να ήταν στη θέση της χαρακτηρίζοντας το βίωμα τρομακτικό. Η Άρτεμις Σίφορντ ανέφερε πως πήγε στις αρχές παρά το γεγονός πως το περιβάλλον της δεν την ενθάρρυνε.

«Στην αρχή πήγαινα σε φίλους, που είναι και του κυβερνητικού χώρου και μου έλεγαν: Έλα μωρέ, είσαι σίγουρη; Μετά άρχισα να ψάχνω. […]Αισθάνθηκα βιασμένη ψυχολογικά. Αισθάνεσαι μολυσμένος, ότι κάποιος σε βλέπει από κλειδαρότρυπα στις ιδιωτικές στιγμές. Αισθάνεσαι μόνος. Τώρα πια όχι. Πήγα στις αρχές, έμαθα πώς να ενημερώνομαι. Έβλεπα τον κυβερνητικό Τύπο να μη λέει τίποτα και τον αντικυβερνητικό να χρησιμοποιεί την υπόθεση, να είναι πορωμένος. Ανακάλυψα νέα ΜΜΕ για να έχω καλύτερη ενημέρωση. Είδα τη δικαιοσύνη να κινείται αργά, ενώ όλοι αυτοί που είμαστε στις λίστες δεν είμαστε κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια». 

Ανέφερε πως την παίρνουν τηλέφωνο στελέχη από τη Silicon Valley και την ρωτάνε αν γίνεται εταιρική κατασκοπία στην Ελλάδα. Μου λένε: «Μήπως να μη στείλουμε τους υπαλλήλους μας εκεί;». 

Ως προς την αναζήτηση των υπευθύνων για το σκάνδαλο η κ. Σίφορντ ήταν ξεκάθαρη: «Αυτός που έφτιαξε το μήνυμα του Predator, το έφτιαξε με βάση τις πληροφορίες που είχε πάρει από τα μηνύματα που είχαν έρθει μέσα από τον πάροχο. Και ποιος έχει πρόσβαση σε αυτά τα μηνύματα; Η ΕΥΠ». 

Ένα 24ωρο μετά την ομιλία της η κ. Σιφορντ βρέθηκε στο Φόρουμ των Δελφών όπου αντιμετώπισε παράγοντα της Ν.Δ., ο οποίος την κατηγόρησε ότι επιτρέπει στον εαυτό της να εργαλειοποηθεί από την αντιπολίτευση, της επισήμανε ότι «δεν είναι αρκετά σημαντική» για να πέσει θύμα παρακολούθησης και τελικά της πρότεινε να φύγει από τη χώρα.

Βερβεσός: «Γιατί δεν έχει ασκηθεί δίωξη στην εισαγγελέα Βλάχου;»

Την πειθαρχική δίωξη της εισαγγελέως Βασιλικής Βλάχου, που φέρεται να υπογράφει πάνω από 60 αιτήματα άρσης του απορρήτου τη μέρα χωρίς αιτιολογία, ζήτησε για ακόμα μια φορά και ο πρόεδρος του ΔΣΑ, Δημήτρης Βερβεσός. «Είναι περίεργο γιατί μέχρι σήμερα ο προϊστάμενος της εισαγγελίας δεν έχει ζητήσει ακόμα την πειθαρχική της δίωξη (της κ. Βλάχου)» είπε.

«Το θέμα του απορρήτου, ακόμα και να υπάρχει απέναντι στη Βουλή -να το δεχτώ και αυτό- δεν υπάρχει απέναντι στην Ελληνική Δικαιοσύνη με πάγια νομολογία του ΣτΕ. Άρα οφείλουν να δώσουν εξηγήσεις και στην ποινική έρευνα που τρέχει αλλά και στη διοικητική διαδικασία ενώπιον του ΣτΕ στην προσφυγή Ανδρουλάκη. Εκεί δεν υπάρχει απόρρητο», πρόσθεσε ο Δ. Βερβεσός.

Κατερίνα Παπανικολάου: Η επόμενη κυβέρνηση πρέπει να αλλάξει τον νόμο

Από την πλευρά της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, του πραγματικού θεσμικού αντίβαρου στην υπόθεση, η Κατερίνα Παπανικολάου, τακτικό μέλος της ΑΔΑΕ, υπογράμμισε: 

«Το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι σήμερα που μιλάμε ακόμη δεν έχει προβλεφθεί στον νόμο η υποχρέωση παράθεσης αιτιολογίας. Δηλαδή και ο πρώτος και ο δεύτερος εισαγγελικός λειτουργός (σ.σ.: που εγκρίνουν τις παρακολουθήσεις) πουθενά δεν εξηγούν για ποιον λόγο έκριναν ότι τα πραγματικά περιστατικά που έθεσε υπόψη τους η ΕΥΠ –ή όποια άλλη υπηρεσία εκτιμά για λόγους εθνικής ασφάλειας ότι πρέπει να αρθεί το απόρρητο– είναι τέτοια που αξίζουν να θυσιαστεί το απολύτως απαραβίαστο δικαίωμα, το επικοινωνιακό απόρρητο, χάριν της εθνικής ασφάλειας. Για να υπάρξει προοπτική επίλυσης του προβλήματος, θα πρέπει η επόμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία να προχωρήσει σε τροποποίηση του νόμου. Όσο ο νόμος παραμένει, όσο καλές προθέσεις να έχουμε, δεν μπορούμε να είμαστε αποτελεσματικοί στην προστασία του δικαιώματος». 

Η Κατερίνα Παπανικολάου χαιρέτισε τη δέσμευση -κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης- του πρόεδρου του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Ανδρουλάκη, να αλλάξει ο νόμος σε περίπτωση που το ΠΑΣΟΚ είναι στην κυβέρνηση, αλλά και να γίνει εκ νέου εξεταστική επιτροπή πραγματικής διερεύνσης του σκανδάλου. «Το σημείωνω, κύριε πρόεδρε», του είπε χαρακτηριστικά.

Την αναγκαιότητα να δημιουργηθεί ψηφιακό αρχείο στην ΑΔΑΕ υπογράμμισε ο Στέφανος Γκρίτζαλης, μέλος Ολομέλειας ΑΔΑΕ: 

«Περιμένουμε την Κοινή Υπουργική Απόφαση με σκοπό να βρούμε έναν τρόπο όλα τα βουλεύματα που εκδίδονται για τα εγκλήματα, να μας έρχονται σε ψηφιακή μορφή. Δεν έχει γίνει εφικτό στην παρούσα φάση, δεν έχει ικανοποιηθεί το πιεστικό αίτημα της ΑΔΑΕ και οι επανειλημμένες οχλήσεις που έχουν γίνει για επιτάχυνση της διαδικασίας. Δηλαδή σήμερα, αν έρθει μια διάταξη για εθνική ασφάλεια ή για κακούργημα, θα είναι σε χαρτί με εκείνον τον υπέροχο κίτρινο φάκελο, που θα τον φέρει για λόγους ασφαλείας κάποιος κλητήρας. Όσο δεν υπάρχει ψηφιακό αρχείο στην ΑΔΑΕ, ωφελείται όποιος δεν επιθυμεί να υπάρχει στατιστική επεξεργασία και ενημέρωση της Βουλής, και διά της Βουλής των πολιτών».

Αν υπήρχε ψηφιακό αρχείο (με ψηφιοποίηση στην πηγή), η ΑΔΑΕ θα μπορούσε στην αρχή κάθε τέτους να έχει έτοιμες εκθέσεις με στατιστική επεξεργασία σε πλήθος καίρων ερωτημάτων, όπως η πυκνότητα έκδοσης διατάξεων για κακουργήματα ανά νομό στην Ελλάδα, πόσες διατάξεις για εθνική ασφάλεια εκδίδονται και σε ποιους μήνες από την Αντιτρομοκρατική και πόσες από την ΕΥΠ και άλλα. «Μπορούμε να δίνουμε εξαιρετική πληροφόρηση εν είδει λογοδοσίας στην Επιτροπή της Βουλής στην οποίαν οφείλουμε να απευθυνθούμε», εξήγησε ο Στ. Γκρίτζαλης.

Μέσα στο προσεχές διάστημα η ΑΔΑΕ θα δώσει στη δημοσιότητα στοιχεία για τον αριθμό των «νόμιμων επισυνδέσεων» ύστερα από αιτήματα της ΕΥΠ αλλά και της Αντιτρομοκρατικής. Σημειώνεται πως ανάμεσα στις περίπου 15.000 (αναιτιολόγητες) άρσεις του απορρήτου των επικοινωνιών, τη μερίδα του λέοντος ως προς τα αιτήματα, την έχει η Αντιτρομοκρατική.

«Δικιά μου φιλοδοξία ως κάποιος που έχει συμβάλει στη διερεύνηση της υπόθεσης ειναι αυτές οι 15.000 αιτήσεις για παρακολουθήσεις να έχουν γίνει π.χ. 500 ή 1.000 μετά τη δημοσιοποίηση του σκανδάλου, όσες είναι οι “απαραίτητες”, αυτές που ήταν επί σειρά ετών, πριν υπάρξει αυτή η αυθαιρεσία», ανέφερε στην εκδήλωση το «επίμονο θύμα», ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης.

AΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ